آمار خشونت‌ها: هر ۵ دقیقه، ۶ درگیری

هر ساعت 72 درگیری منجر به جرح در کشور و 12 نزاع در تهران رخ می‌دهد. این آمار پزشکی‌قانونی کشور است؛ آمار کسانی که در درگیری‌های منجر به جرح به مراجع قانونی شکایت کرده‌اند و برای محکوم کردن طرف درگیری به پزشکی‌قانونی رفته‌اند.

به گزارش فرهیختگان، طبق اعلام پزشکی‌قانونی، در دو ماه نخست امسال، 104 هزار و 200 نفر به دلیل صدمات ناشی از نزاع به مراکز پزشکی‌قانونی مراجعه کرده‌اند. این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که تعداد مراجعان نزاع 103 هزار و 767 نفر بود، 4/0 درصد بیشتر شده است.
این سازمان همچنین اعلام کرده در این مدت، از کل مراجعان نزاع، 72 هزار و 515 نفر مرد و 31 هزار و 685 نفر زن بودند.

در این مدت استان‌های تهران با 17 هزار و 989، خراسان رضوی با هشت هزار و 338 و اصفهان با هفت هزار و 276 بیشترین و استان‌های خراسان جنوبی با 546، ایلام با 758 و سمنان با 884 کمترین آمار مراجعان نزاع را داشته‌اند.

آمار مراجعان نزاع در سال گذشته 607 هزار و 349 نفر بوده که در مقایسه با 2 سال پیش آن 6/1 درصد کاهش یافت.

براساس آمارهای موجود در سازمان پزشکی‌قانونی کشور به‌طور معمول آمار مراجعان نزاع در فصل تابستان بیش از سایر فصل‌های سال است، به نحوی که در سه سال اخیر همواره تیر ماه بیشترین آمار نزاع را داشته است. آمار مراجعان نزاع در تیر ماه سال 1390، 63 هزار و 308 نفر، در سال 1391، 63 هزار و 548 و در سال 1392، 65 هزار و 168 نفر بوده است.

خشونت باید کنترل شود

با توجه به این آمار، به عبارتی با مراجعه 104 هزار نفر به پزشکی‌قانونی، 104 هزار پرونده نیز در مراجع قضایی تشکیل شده و بیش از 200 هزار نفر تنها در دو ماه درگیر کلانتری و دادسرا و دادگاه شده‌اند. محمدی اصل، جامعه‌شناس، در این مورد به فرهیختگان می‌گوید: این آماری که پزشکی‌قانونی اعلام کرده است شاخصی از وجود خشونت در جامعه ماست. در جوامع دیگر معمولا برای جلوگیری از بروز چنین حوادثی مثل نزاع و درگیری، تلاش می‌شود که خشونت را کنترل کنند، تا کمتر شاهد درگیری و نزاع باشند ولی اشکال جامعه ما این است که هیچ قدمی در راستای خشونت زدایی برداشته نمی‌شود و تمام تلاش‌ها برای برخورد با نزاع و درگیری است، در صورتی که ابتدا باید خشونت را در جامعه کنترل کنند.

او می‌افزاید: عواملی که در یک جامعه باعث خشونت می‌شود، این است که نظم جامعه زیر سوال می‌رود. زمانی که فرد احساس نظم در جامعه خود نکند، ممکن است در احقاق حق خود دچار خشونت شود. به نظر من اولین قدم برای جلوگیری از خشونت، قانونگذاری و قانونمندی است. در جامعه‌ای که خود قانونگذار هم قانون را رعایت نمی‌کند، مردم نیز تصور می‌کنند با زیر پا گذاشتن قانون خطری آنها را تهدید نمی‌کند. زیر پا گذاشتن قانون نیز خشونت را تشدید می‌کند و تشدید خشونت هم باعث بروز نزاع و درگیری می‌شود.

محمدی اصل ادامه می‌دهد: قانونمندی در جامعه نیز نیاز به مشارکت دارد. مردم باید به یک خرد جمعی دست پیدا کنند که تجلی‌اش کاهش خشونت در انسان‌هاست، یعنی اگر فردی ببیند که قانون تصویب شده به نفعش نیست دچار سرخوردگی و کم‌حوصلگی می‌شود و همین سرخوردگی‌ها خشونت را افزایش می‌دهد و همین باعث می‌شود افراد به سمت خشونت کشیده شوند.

وی همچنین می‌گوید: آموزش نیز از عوامل موثر در خشونت و نزاع‌های خیابانی است، زیرا هر انسانی قادر است بسیاری از مسائل را یاد بگیرد. پس باید آرامش، تفکر و با نشاط بودن را به مردم بیاموزیم.

جوانان بیشترین عاملان نزاع هستند

جوادی، روانشناس و مددکار اجتماعی در مورد آمار بالای نزاع در ایران معتقد است: در حال حاضر بالاترین فراوانی بزهکاری در جوانان و نوجوانان سرقت و نزاع است. آمارهای موجود نیز همیشه نشان می‌دهد که بیشترین موارد درگیری‌ها بین افراد جوان است، چراکه جوانان و نوجوانان به دلیل ویژگی‌های سنی‌شان، به نوعی هیجان طلب هستند و همین هیجان‌طلبی آنها باعث بروز برخی بزه‌ها از سوی آنها می‌شود.

وی با بیان آنکه درصد بالایی از جمعیت ایران را افراد جوان و نوجوان تشکیل می‌دهند، به فرهیختگان می‌گوید: این افراد ویژگی‌هایی مانند ناپختگی، بی‌تجربگی، انرژی زیاد و تحریک‌پذیری دارند و مستعد درگیری و زد و خورد و پیامدهای آن هستند.

او بر این عقیده است که پیشگیری از این مشکلات و جلوگیری از اتفاقات، مساله مهمی است که اگر رعایت شود از بروز بسیاری از درگیری‌های خطرناک جلوگیری خواهد شد.

جوادی تعیین اهداف و برنامه‌های زندگی، رعایت اصول تربیتی و آموزشی از دوران طفولیت و ادامه آن در مقاطع مختلف زندگی، شناخت عواملی که سبب ایجاد تنگناهای مختلف در زندگی افراد شده و کوشش در جهت رفع آن را از جمله عواملی می‌داند که از بروز این درگیری‌ها جلوگیری می‌کند.

این روانشناس ادامه می‌دهد: پیش‌بینی‌های لازم در صورت بروز حادثه و آماده بودن برای رفع مشکلات، تمرین خونسردی و متانت و آموزش آن به اطرافیان و اطفال، رعایت نظم در کلیه امور و تجدید نظر در رفتار با دیگران از دیگر راهکارهای موثر در پیشگیری از بروز درگیری‌های خیابانی است.
او می‌گوید: یکی دیگر از عوامل نزاع‌های خیابانی وقوع تصادفات و تخلفات رانندگی است که مرتبط با فرهنگ رانندگی است.

کاهش تحمل اجتماعی

در همین رابطه هادی مشرفی، وکیل پایه یک دادگستری می‌گوید: آمار منتشر شده از سوی پزشکی‌قانونی نشان می‌دهد میزان تحمل اجتماعی افراد جامعه پایین است. ما روزانه شاهد هستیم که در اتوبوس‌ها، متروها و سر چهارراه‌ها خیلی سریع درگیری‌هایی پیش می‌آید و افراد بدون اینکه برای یکدیگر ارزش قائل شوند شروع به ناسزاگویی می‌کنند و گاه این درگیری به دعوای فیزیکی نیز کشیده می‌شود.

به‌گفته شرفی، روح جمعی هنوز در جامعه ما به‌طور کامل شکل نگرفته و افراد بیشتر به فکر منافع شخصی هستند. اعتماد و محبت طرفین که باید در جوامع وجود داشته باشد در جامعه ما کاهش یافته و بی‌شک همین مساله باعث بالا بودن آمار درگیری‌هاست.

مشرفی منشا آرامش و امنیت یک جامعه را درک متقابل افراد جامعه از یکدیگر می‌داند: در چنین جامعه‌ای که افراد نسبت به هم درک متقابل دارند آرامش و امنیت حکمفرماست. ما در آموزه‌های دینی نیز یاد گرفته‌ایم که به یکدیگر احترام بگذاریم و آنچه را برای خود نمی‌پسندیم، برای دیگران نیز نپسندیم، اما مهم این است که این آموزه‌ها را در زندگی اجتماعی به‌کار نمی‌گیریم.

او به میزان همبستگی ژاپنی‌ها اشاره می‌کند: آمارها نشان می‌دهد بین افراد ژاپنی همبستگی اجتماعی بالاست و به همین نسبت درگیری‌های گروهی نیز میان آنها پایین است. این مثل نشان‌دهنده رابطه‌ای مستقیم میان بالا بودن همبستگی اجتماعی با پایین بودن درگیری و نزاع است.

در کشور ما از طرفی مشکلات اقتصادی فراوان است و از طرف دیگر بسیاری هویتی ندارند که براساس مشخصه‌های آن هویت، به دیگران احترام بگذارند یا تحمل بیشتری به خرج دهند. او معتقد است: از آنجا که مسائل اجتماعی درهم تنیده شده است، همین ارزش قائل نشدن برای هویت ایرانی، خود باعث می‌شود یک جوان در موقع درگیری‌های پیش‌پا افتاده، برای طرف مقابل نیز ارزشی قائل نباشد و همین موضوع یکی از عوامل بالا بودن آمار درگیری‌ها در جامعه ما نسبت به سایر کشورهاست.