فشارخون چیست ؟ مروری بر تعدادی از داروهای فشارخون
فشار خون نیرویی است که باعث میشود، خون درون رگ‌ها جریان پیدا کند. یک شلنگ آب‌پاشی را در نظر بگیرید که مستقیما به سوی آسمان قرار گرفته باشد، اندازه‌گیری ارتفاعی که آب به بالا می‌جهد، می‌تواند به طور قابل‌اعتمادی فشار آب درون شلنگ را تخمین بزند. درمورد فشاری که خون را درون شریان‌ها حرکت می‌دهد، هم همین اصل صادق است.
فشار یک مفهوم فیزیکی است، در اینجا مقصود از ما فشار به سادگی اشاره به "قدرت" یک مایع متحرک است. در اندازه‌گیری فشار خون، این "قدرت" برای حرکت‌دادن خون درون یک رگ که با بازوبند فشارسنج از خارج فشرده میشود، عمل میکند. اگر این "قدرت" زیاد باشد، می‌تواند خون را از درون رگی که تا حد بسته‌شدن فشرده شده است، عبور دهد. به طرز مشابهی در شلنگ آب‌پاشی که گره خورده است، اگر فشار آب به حد کافی باشد، می‌تواند آب را از گره شلنگ عبور دهد. اما فکر کنید آیا می‌توانید یک شلنگ آب آتش‌نشانی را به تنهایی گره بزنید؟ نه، چون "قدرت" یا فشار آب خیلی زیاد است.
هنگامی که به فشار خون اشاره میشود، معمولا مقصود "قشار خون میانگین شریانی" است. شریان‌ها خون را از قلب با مقدار زیادی فشار به بقیه نقاط بدن حمل می‌کنند. همانطور که می‌دانید قلب یک اندام چهارحفره‌ای است که خون را تلمبه میکند. هنگامی که از رو به رو به قلب نگاه می‌کنید، حفره‌ای که در کف قلب قرار دارد، خون را به تمام اندام‌ها به جز ریه‌ها تلمبه میکند. به این بخش قلب "بطن چپ" می‌گویند. خون از بطن چپ به شریان آئورت وارد میشود. شریان آئورت خون را به مغز و سایر نقاط بدن میرساند. در محل خروج شریان آئورت از بطن چپ، درون قلب دریچه‌ای وجود دارد، که به آن دریچه آئورتی می‌گویند. این دریچه دارای سه لت است و به آن دریچه نیم هلالی هم می‌گویند. اگر فشار خون درون بطن چپ بیشتر از فشار خون درون شریان آئورت باشد، این دریچه باز می شود. فشار حاصل از انقباض عضله دیواره بطن چپ آن قدر قوی هست که این دریچه را بگشاید و خون را به درون آئورت وارد کند. هنگامی که بطن چپ در مرحله استراحت و انبساط قرار دارد، فشار خون درون شریان آئورت از فشار درون بطن چپ بیشتر میشود، دریچه نیم‌هلالی که در واقع نوعی دریچه یک طرفه است، در نتیجه نیروی وارد آمده بسته میشود و خون به درون قلب پس نمی‌زند. خون تلمبه‌شده به درون شریان آئورت به تمام بدن منتقل میشود.
فشار خون بر حسب نوع رگ‌های خونی متفاوت است
در شریان‌های بزرگ این فشار نسبتا پایدار است. اندازه‌گیری فشار خون در شریان بازو تخمین نسبتا صحیحی از فشار خون در ابتدای شریان آئورت به دست می‌دهد. این فشار بیانگر این است که خون با چه میزانی از قدرت خون را تلمبه میکند.
جنبه دیگر فشار خون، فشار درون رگ‌ها در هنگامی است که قلب در مرحله استراحت در چرخه ضربان خود، دارد از خون پر میشود و خون را تلمبه نمی‌کند. فشار خون حتی در هنگامیکه خون تلمبه نمیشود، باقی می‌ماند. اگر به مثال شلنگ آب‌پاشی برگردیم. هنگامی که شیر را می‌بندیم، آب درون شلنگ تا مدتی فشار خود را حفظ میکند. در واقع همه افراد فشار خون دارند! خون برای گردش موثر در عروق بدن از نیرو و فشاری برخوردار است که آن را به نقاط مختلف بدن می رساند. این افزایش فشار خون است که بیماری تلقی می شود.
افزایش فشار خون می تواند اعضای مختلفی از جمله قلب، عروق خونی، کلیه ها و مغز را تحت تاثیر قرار دهد. میزانی از فشار خون که بالا در نظر گرفته می شود در منابع مختلف متفاوت است ولی معمولاً به فشار خون بیشتر از٩٠/١٤٠میلیمتر جیوه افزایش فشار خون اطلاق می شود. به فشار خون افزایش یافته گاهی قاتل خاموش گفته می شود چون اگرچه معمولاً بی علامت است ولی می تواند منجر به حمله قلبی و سکته مغزی شود. برای آنکه خون در عروق به جریان درآید و به تمام نقاط بدن برسد، نیاز به فشار دارد؛ ولی مقدار این فشار باید مناسب باشد. فشار جریانی خونی که در سرخرگ‌ها وجود دارد و در هر انقباض عضله قلب به دیواره رگ‌ها وارد میشود، فشار خون نام دارد.
وقتی که سرخرگ‌ها قابلیت ارتجاع و استحکام طبیعی خود را از دست می‌دهند و عروق کوچک باریک‌تر میشوند، فشار خون بالا می‌رود. این بیماری (افزایش فشار خون) کاملاً خاموش است و فقط با اندازه‌گیری می‌توان پی به آن برد. فشار خون ممکن است سال‌ها بی‌سر و صدا، بدون هیچ علامت خاصی وجود داشته باشد.
بالاترین میزان فشار خون «فشار سیستولیک» نام دارد؛ یعنی همان فشاری که به هنگام انقباض ماهیچه قلب خون را از قلب به سایر نقاط بدن میرساند.
کمترین میزان فشار خون را هم «فشار دیاستولیک» می‌نامند که فشار بین ضربان‌های قلب و مربوط به زمان استراحت قلب است. فشار خون به طور طبیعی در اثر استرس و فعالیت بدنی بالا می‌رود.
رژیم‌های نادرست غذایی، مصرف زیاد غذاهای چرب و پرنمک و بی‌تحرکی نیز از عوامل افزایش فشار خون می‌باشند.
عوارض فشار خون بالا
حملات قلبی، نارسایی قلب، ورم ریه، نارسایی کلیه، سکته مغزی، آسیب چشمی و مشکلات بینایی از عوارض اصلی فشار خون بالا هستند.
هر چه فشار خون بالاتر باشد، امید فرد به ادامه زندگی به شکل عادی کمتر است. اگر فشار خون به مدت طولانی درمان نشود، ممکن است به هر یک از این مشکلات جدی و حاد منجر گردد و یا حتی به بینایی آسیب برسد. به‌طور کلی حدود ۴۰ درصد از آقایان و ۳۰ درصد از خانم‌ها به فشار خون بالا دچار هستند و معمولاً یک سوم آنها تحت درمان نیستند و سلامت آنها در معرض خطر است.
روش‌های اندازه‌گیری فشار خون
برای اندازه‌گیری فشار خون در خانه می‌توانید از مانیتور آنروید استفاده کنید. این مانتیور روی بازو بسته و با دست باد میشود (با باد کردن حباب پلاستیکی که به دستگاه متصل است) و مونیتور دیجیتالی روی مچ دست میزان فشار خون را نمایش می‌دهد. این نوع از دستگاه‌های اندازه‌گیری فشار خون به راحتی حمل میشوند و تقریباً ارزان هستند؛ اما کار کردن با آنها کمی دشوارتر است. مونیتورهای دیجیتالی خودکار هستند و به راحتی قابل استفاده می‌باشند و اعداد آنها به سادگی خوانده میشود. برخی از مونیتورهای دیجیتالی قطعا روی دست بسته میشوند.
معمولاً فشار خون به صورت مثلاً ۸۲/۱۲۰ نشان داده میشود که منظور فشار سیستولیک و یا دیاستولیک است (بالاترین عدد، فشار سیستولیک و کمترین عدد، فشار دیاستولیک).
قبل از اندازه‌گیری فشار خون بهتر است
از مصرف الکل و توتون خودداری کنید. تا ۳۰ دقیقه قبل از اندازه‌گیری فشار خون نیز کافئین مصرف نکنید. به دستشویی بروید و ادرار کنید. حداقل تا ۵ دقیقه در حالت استراحت قرار بگیرید. دست‌ها و پاها را به هم بچسبانید. دست چپ را در راستای قلب دراز کنید یا روی میز ثابت بگذارید.
فشار خون بالا بسیار رایج‌تر از فشار خون پایین است؛ اما فشار خون پایین به نام لاتین «هیپوتنشن» نیز می‌تواند مشکلات و بیماریهای جدی را به وجود آورد. ضعف، سرگیجه، غش و تشنج از علائم اصلی فشار خون پایین هستند. وقتی فشار خون درون رگ‌ها کاهش می‌یابد، عملکرد مغز ضعیف میشود و ضعف و خستگی فراوان به فرد دست می‌دهد.
گاهی اوقات وقتی فرد ناگهان از جای خود بلند میشود و می‌ایستد، دچار افت فشار خون میشود. به این وضعیت «کاهش فشار خون کیفیتی» می‌گویند.
پیشگیری
برای پیشگیری از افزایش فشار خون باید وزن را کنترل کرد. اگر چاق هستید و یا اضافه وزن دارید، رژیم بگیرید. بهترین راه برای مبارزه با پرفشاری خون ورزش است. نمک را از برنامه غذایی‌تان حذف و مصرف قند و شکر و سایر محصولاتی را که حاوی شکر هستند مانند نوشابه، مربا، ژله و شکلات محدود کنید. هر چند ماه یکبار حتماً فشار خون خود را اندازه بگیرید. (در صورت بارداری، بیشتر به میزان فشار خون خود توجه کنید). استرس و رفتارهای پرخاشگرانه و عصبی را در خود کنترل کنید. موسیقی آرام گوش بدهید. نوشیدن آب پرتقال در طول روز می‌تواند فشار خون را پایین بیاورد. مصرف جوانه غلات و حبوبات، چای سبز، کرفس، موز، روغن کنجد، فلفل و گردو کمک زیادی به کاهش فشار خون میکند. ضمن آنکه از مصرف غذاهای پرنمک جداً خودداری می‌کنید، از مصرف غذای فرآوری‌شده و کنسروی نیز بپرهیزید. به جای نمک طعام از نمک پتاسیم استفاده کنید.
روش استفاده از مونیتورهای آنروید:
گوشی ضربان‌سنج را به گوش بزنید. بازوبند را دور بازو ببندید (نه محکم و نه شل) حباب پلاستیکی را باد کنید. دریچه را شل کنید و اجازه دهید هوا کم‌کم از قسمت بازوبند خارج شود و بعد آن را در هر ثانیه به اندازه ۲-۳ میلیمتر باد کنید. به اولین صدای قلب توجه کنید. آن عدد فشار سیستولیک را نشان می‌دهد. باقطع شدن صدای ضربان قلب (زمان استراحت قلب) می‌توانید فشار دیاستولیک را اندازه بگیرید.
روش استفاده از مونیتورهای دیجیتالی:
دستگاه را دور بازوی خود ببندید و دکمه روشن شدن دستگاه را فشار دهید.
دستگاه به‌طور خودکار باد میشود و شما فقط باید یک دکمه را فشار دهید. این دستگاه فشار سیستولیک و دیاستولیک را نیز نمایش می‌دهد. با فشاردادن دکمه اتمام کار، باد خارج میشود.
سایر عوامل کاهش فشار خون
مسمومیت از دست دادن خون مصرف سموم، مثل داروهای BP عدم تعادل و هماهنگی هورمون‌ها اختلالات غذایی، مثل کم‌اشتهایی عصبی کم‌آبی بدن کند و تند شدن غیرطبیعی ضربان قلب تغذیه نادرست
افرادی که فشار خون کمتری دارند کمتر در معرض خطر هستند و کمتر به سکته قلبی، حملات قلبی، نارسایی کلیه و سایر بیماریهای زمینه‌ای دچار میشوند. اما برای درمان افت فشار خون باید طبق نظر پزشک از مصرف داروهایی که باعث کاهش فشار خون میشوند، خودداری کرد. اگر خونریزی شدید دارید، باید تزریق خون انجام شود. آب بیشتری بنوشید، غذاهای کم کربوهیدرات مصرف کنید، میوه بیشتری بخورید و ورزش و پیاده‌روی، به‌خصوص در هوای آزاد را فراموش نکنید.
تغذیه نامناسب و سوءتغذیه از دلایل مهم کم‌فشاری خون هستند. فقدان کالری کافی، پروتئین و ویتامین‌های گروه B و ویتامین C این وضعیت را تشدید میکند. مایعات، حجم خون را افزایش می‌دهند و با مصرف آب و مایعات بیشتر می‌توان مشکل کم فشاری خون را تا حدودی جبران کرد. علل و عوامل علت اصلی این بیماری در اغلب افراد ناشناخته است؛ اما بیماری‌هایی همچون افسردگی، اختلال در تولید هورمون‌های غدد فوق کلیوی، بیماری کلیه و مصرف برخی داروها باعث افزایش آن میشود.
علت ایجاد فشار خون بالا چیست؟
علل بروز این بیماری هنوز به طور کامل شناخته نشده است . در بیشتر موارد افزایش مقاومت محیطی عروق مسئول افزایش فشار خون است که خود علل متفاوتی دارد.
فشار خون بالا در چه کسانی دیده می شود؟
فشار خون بالا خصوصاً در افراد مسن بسیار شایع است.تقریباً در حدود یک نفر از هر چهار نفر از فشار خون بالا رنج می برند. در بیماران جوانتر در مردان شایعتر است ولی در سنین بالاتر در زنان بیشتر از مردان دیده می شود. به طور کلی با افزایش سن خطر ابتلا افزایش می یابد.
عوامل مستعد کننده چیستند؟
بیشتر مردم (نزدیک به نود و پنج درصد آنها) از نوعی افزایش فشار خون رنج می برند که علت مشخصی برای آن یافت نشده است. به این فرم، افزایش فشار خون اولیه گفته می شود.
عوامل زیر در بروز این نوع افزایش فشار خون موثر هستند:
سن : در مطالعات مختلف نشان داده شده است که سیر پیشرونده افزایش فشار خون با افزایش سن ارتباط دارد.
ژنتیک : به خوبی اثبات شده است که عوامل ژنتیکی که به ارث می رسند با افزایش فشار خون ارتباط دارند.
نژاد : سفید پوستان ونژاد هندواروپایی بیشتر دچار افزایش فشار خون می شوند.
عوامل محیطی : مانند چاقی، الکل، نمک زیاد و استرس نیز موثر هستند.
پنج درصد باقی مانده مبتلایان به فشار خون افزایش یافته علت مشخصی برای بیماری خود دارند. به این نوع، افزایش فشار خون ثانویه گفته می شود.
عوامل زیر در بروز این نوع افزایش فشار خون موثر هستند:
بیماری کلیوی : به دلیل احتباس آب و نمک در بدن موجب بالا رفتن فشار خون می شود. این افزایش، خود می تواند باعث ایجاد بیماری کلیوی شود و یا آن را بدتر کند.
بیماریهای غدد درون ریز : (مانند سندرم کوشینگ، هایپرپلازی آدرنال و فئوکرومو سایتوما).
داروها و سموم : افزایش فشار خون می تواند عارضه جانبی استروئیدها، الکل، کوکائین، سیکلوسپورین و اریتروپوئیتین باشد. مصرف مواد حاوی تیروزین مانند برخی از پنیرها در افرادی که از داروهای ضد افسردگی خاصی استفاده می کنند ممکن است منجر به حمله افزایش فشار خون در این افراد شود. خطر افزایش فشار خون در زنانی که از قرصهای ضد بارداری استفاده می کنند، بیشتر است.
اشکال در سیستم عصبی خودکار و یا سیستم هورمونی کلیه ( رنین آنژیوتانسین ).
مقاومت به انسولین
فشار بالا در اوایل بارداری ممکن است نشان دهنده افزایش فشار خون اولیه باشد. فشار خون بالا در نیمه دوم حاملگی پره اکلامپسی نامیده می شود که معمولاً اگر کنترل شود، پس از زایمان از بین می رود و مشکل جدی ایجاد نمی کند.
چرا باید فشار خون بالا را کنترل کرد؟
فشار خون بالا یک عامل خطر مهم در ایجاد نارسایی قلبی است. همچنین می تواند موجب نارسایی کلیه، مشکلات عروق محیطی، تخریب عروق شبکیه چشم، سکته مغزی و حمله قلبی شود به همین دلیل پیشگیری و درمان آن بسیار مهم است.
اگر میزان فشار خون به سرعت بالا رفته و به حدود ١٣/٢٠٠ برسد به آن فشار خون بدخیم گفته می شود که آسیب زیادی ایجاد می کند و موجب مرگ و میر می شود.
دیگر بیماری‌هایی که باعث بالا رفتن فشار خون میشوند، عبارتند از:
پرکاری تیروئید: پرکاری تیروئید باعث تند شدن ضربان قلب و بالا رفتن فشار خون میشود که با درمان آن فشار خون کاهش می‌یابد. افزایش کورتیزول در بدن مصرف کورتون به مدت طولانی نیز از عوامل افزایش فشار خون است.
تنگی رگ‌های کلیه‌ها: این بیماری به سختی قابل درمان و کنترل است؛ بنابراین وقتی فشار خون در اثر این بیماری با مصرف داروها پایین نمی‌آید، باید رگ‌ها با آنژیوگرافی بررسی شوند.
تومور غده فوق کلیه: به علت ترشح ناگهانی آدرنالین در بیماران مبتلا به این عارضه، به ناگاه حملات شدید تپش قلب و تعریق روی می‌دهد و فشار خون بالا می‌رود. این بیماری از طریق جراحی قابل درمان است. غیر از بیماریهای گفته‌شده، اضافه وزن و چاقی، سیگار کشیدن، کم‌تحرکی، استرس زیاد، مصرف الکل، ژنتیک و استفاده از برخی داروهای خاص نیز از عوامل دیگر بیماری هستند.
فشار خون بالا چگونه تشخیص داده می شود؟
میزان فشار خون : فشار خون در چند نوبت و در شرایط استاندارد اندازه گیری می شود.
عکس قفسه سینه : ممکن است علائم نارسایی قلبی و بزرگ شدن قلب را نشان دهد.
نوار قلب : ممکن است بزرگی بطن چپ یا کم خونی موضعی (ایسکمی) را نشان دهد.
آزمایش خون : اوره و الکترولیتها برای بررسی عملکرد کلیه و همچنین چربی و قند خون.
آزمایش ادرار : برای یافتن بیماری کلیوی.
فشار خون بالا چگونه درمان می شود؟
هدف از درمان رساندن فشار خون به کمتر از٩٠/١٤٠ در افراد معمولی و کمتر از٨٥/١٣٠ در بیماران مبتلا به بیماری کلیوی یا دیابت است. با این هدف که در دراز مدت خطر عوارض وخیمی که گفته شد کاهش پیدا کند.
برای کمک به کاهش عوارض بهتر است:
*سیگار ترک شود تا آسیب عروقی کمتر گردد.
* کاهش وزن با رژیم غذایی و یا ورزش.
* کاهش مصرف نمک و اجتناب از مصرف غذاهایی که شور تهیه می شوند.
*افزایش فعالیت بدنی و ورزش منظم.
*کاستن از استرس.
مروری بر تعدادی از داروهای فشارخون
برای کنترل فشار خون پزشک ممکن است داروهای مختلفی تجویز کند که مکانیسمهای متفاوتی دارند. معمولاً یک نوع دارو همراه تغییر شیوه زندگی به صورتی که گفته شد به کار می رود. اگر به اندازه کافی موثر نباشد داروهای دیگری اضافه می شوند. انتخاب دارو به عوامل متعددی از جمله شرایط جسمانی فرد بستگی دارد.
● آملودیپین بزیلات
(نام تجاری: Norvasc)
گروه دارویی: بلوک کننده های کانال کلسیم
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص ۵ میلی گرمی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: دردرمان آنژین ( درد قلبی) و درمان فشار خون استفاده می شود.
میزان مصرف: روزانه ۵ تا ۱۰ میلی گرم خوراکی
موارد مانع: حساسیت مفرط به دارو ولی در تنگی آئورت , نارسایی قلبی و کبدی با احتیاط مصرف شود. عوارض جانبی: سر درد , تپش قلب , تهوع , درد شکم , نفس تنگی , راش جلدی
توجهات: فشار خون و نبض را در حین درمان کنترل کنید. در صورت بروز ادم شدید دارو را قطع کنید.
آموزش: دارو را قبل و بعد از غذا مصرف کنید . در صورت بروز یبوست و تپش قلب به پزشک اطلاع دهید.
شرایط نگهداری: در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه نگهداری شود.
● آمییوراید
(نام تجاری: Moduretic)
گروه دارویی: دیورتیک ها (مدر)
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص
مصرف در دوران حاملگی: گروه B موارد مصرف: فشار خون (هیپرتانسیون) و ادم (تورم عمومی) ناشی از نارسایی قلبی
میزان مصرف: روزانه یک قرص (خوراکی) و حداکثر ۴ قرص روزانه
موارد مانع: حساسیت دارویی , بیمارانی که دچار افزایش پتاسیم خون هستند , زیرا این دارو نگهدارنده پتاسیم می باشد..نارسایی کلیه به ویژه بیماران مبتلا به دیابت (قندی) عوارض جانبی: سردرد , ضعف , افزایش پتاسیم (k) خون , درد عضلانی , ناتوانی جنسی , درد شکمی , کاهش فشار خون وضعیتی , یبوست
توجهات: سطح پتاسیم و عملکرد کلیه باید کنترل شود. در سالمندان باید نوار قلب گرفته شود.
آموزش: دارو را به همراه غذا مصرف کنید . دارو بهتر است صبح ها مصرف شود چون حجم و دفعات ادرار را زیاد میکند. مصرف آ« در شبها موجب اختلال در خواب بیمار می شود . بیمار از مصرف غذا های حاوی پتاسیم پرهیز کند . به علت عارضه سرگیجه بیمار رانندگی نکند.
شرایط نگهداری: در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه نگهداری شود.
● کلونیدین
(نام تجاری: Catapres)
گروه دارویی: آدرژنیک
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص ۰٫۲ میلی گرمی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: در کنترل فشار خون به ویژه همراه بیماری های کلیوی و درمان محرومیت از مواد مخدر , در کودکان بسیار فعال کم توجه, در سردرد های میگرنی
میزان مصرف: با نصف قرص سه بار در روز شروع و تا ۰٫۲ میلی گرم (یک قرص ) ادامه یابد.
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , زنان باردار عوارض جانبی: خشکی دهان , تهوع , استفراغ , یبوست , نارسایی قلب , عصبانیت , بی قراری , کهیر , نازک شدن مو , نا توانی جنسی , خارش , عود فشار خون
توجهات: معاینه چشم به طور مرتب انجام شود. ارو باید به تدریج قطع شود. فشار خون بیمار را مرتب چک کنید.
آموزش: از مصرف همزمان آنتی هیستامین خودداری شود.بهتر است آخرین نوبت دارو در هنگام خواب استفاده شود.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی اتاق نگهداری شود.
● لوساتان
(نام تجاری: Cozaar)
گروه دارویی: ضد آنژیتانسین II
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص ۲۵ میلی گرمی
مصرف در دوران حاملگی: گروهD,C موارد مصرف: فشار خون
میزان مصرف: ۱ تا ۲ قرص
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی عوارض جانبی: اسهال , سردرد , سوء هاضمه , درد عضلات , سرفه
توجهات: تست های کبدی را انجام دهید. فضار خون بیمار را کنترل کنید. مهمترین علامت مسمومیت , سرگیجه و کاهش فشار خون است.
آموزش: دارو نباید به طور ناگهانی قطع شود. در صورت بروز حاملگی دارو را قطع کنید. در صورت مصرف دیورتیک ( دارو های ادرار آور) کاهش فشار خون بیشتر رخ می دهد.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
● دیازوکساید
(نام تجاری: HyPerstat)
گروه دارویی: مشتق تیازیدی
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: کپسول, قطره , تزریقی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: فضار خون بالای بیمار و فشار خون بعد از عمل جراحی
میزان مصرف: ۱ تا ۳ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم ( حداکثر ۱۵۰ میلی گرم)
موارد مانع: حساسیت شدید به گروه دیازوکساید , سولفونامید عوارض جانبی: سردرد , کاهش فشار خون , هیپر گلیسمی گذرا, استفراغ , سر گیجه
توجهات: در اورژانس نوار قلب بیمار را تحت کنترل داشته باشید. سطح قند خون را اندازه بگیرید. هنگام تزریق نباید دارو از ورید خارج شود. وزن بیمار را اندازه گیری کنید.
آموزش: هنگام بلند شدن از وضعیت خوابیده آهسته این کار را انجام دهید.نیم ساعت پس از تزریق دراز بکشید.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی اتاق نگهداری شود
● دیلتیازم
(نام تجاری: Cardizem)
گروه دارویی: بلوک کننده کلسیم
گروه درمانی: ضد آنژین , ضد فشار خون
شکل دارویی: تزریقی , قرص
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: آنژین مزمن قلبی , آریتمی قلبی, جلوگیری از سکته قلبی, میگرن
میزان مصرف: ۳۰ میلی گرم قرص ۴ بار در روز تا ۶۰ میلی گرم ۳ بار در روز
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , بلوک کننده قلبی , کاهش فشار خون , حمله حاد قلبی عوارض جانبی: خواب آلودگی , سردرد , تهوع , استفراغ , نارسایی قلبی, آریتمی , ضعف روانی , شب ادراری , خونریزی , سختی تنفس , کاهش اشتها
توجهات: فشار خون بیمار می بایست کنترل شود.
آموزش: دارو را قبل از غذا مصرف کنید.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
● انالاپریل
(نام تجاری: Vasotec)
گروه دارویی: مهار کننده آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص ۵ و ۲۰ میلی گرمی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: درمان فشار خون خفیف تا شدید , نارسایی احتقانی قلب و اختلال عملکرد کلیوی
میزان مصرف: در شروع ۵ میلی گرم یک بار در روز و سپس قابل تنظیم می باشد.
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی عوارض جانبی: سردرد , ضایعات جلدی , تهوع , اسهال , خستگی , سرفه , مشکلات خونی
توجهات: تست های خونی باید به صورت منظم تکرار شود. آزمایشهای اسید اوریک یا گلوگز خون و سلول های خونی تغییر می یابد. علائم حیاتی بیمار باید کنترل شود.سرفه خشک از جمله عوارض دارو است.
آموزش: در صورت علائم آزار دهنده گلو درد و تب یا تورم لب به پزشک اطلاع داده شود.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
● فورسماید
(نام تجاری: Lasix)
گروه دارویی: دیورتیک
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص و تزریقی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: کنترل فشار خون , نارسایی مزمن کلیوی , سیروز کبدی , نارسایی احتقانی قلب
میزان مصرف: ۰٫۵ تا یک قرص روزانه استفاده شود. در ادم ریوی شدید به صورت وریدی با یک آمپول شروع و اثر آ« بررسی می شود.در فشار خون حداکثر میزان مصرف ۶۰۰ میلی گرم در روز است.
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی و افرادی که امکان ادرار کردن ندارند.( آنوری دارند) عوارض جانبی: سردرد , سرگیجه , تاری دید , دل درد , اسهال , بی اشتهایی , اختلال الکترولیت ها , زردی , ضایعات پوستی , مشکلات خونی و نارسایی کبد
توجهات: این دارو ادرار آور سریع الاثر است.
آموزش: بیمار باید وزن شود. در صورت تهوع یا استفراغ شدید به پزشک اطلاع دهید.
شرایط نگهداری: دور از نور و در دمای اتاق نگهداری شود.
● گوانیتیدین
(نام تجاری: Ismelin)
گروه دارویی: بلوک کننده آدرنرژیک
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص و تزریقی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: فشار خون اولیه بالا و فشار خون ناشی از بیمار کلیوی و تنگی شریان کلیوی
میزان مصرف: یک قرص ( ۱۰ میلی گرمی ) روزانه
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , نارسایی احتقانی قلب , بیمارن مبتلا به فئوکرومویستوما منع مصرف دارد. عوارض جانبی: اسهال , استفراغ , مشکلات چشمی , کاهش فشار خون , تورم اندام ها , علائم آسم , افزایش وزن , ضایعات پوستی
توجهات: این دارو با هالوپریدول , فتوتیازین و ضد افسردگی ها تداخل اثر دارد. استفاده از دیورتیک برای کاهش ادم عمومی تجویز می شود.
آموزش: در صورت بروز علائم بالا به پزشک اطاع دهید.
شرایط نگهداری: در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه نگهداری شود.
● هیدرالازین
(نام تجاری: Apresoline)
گروه دارویی: گشاد کننده عروق
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص و تزریقی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: فشار خون بالا , نارسایی احتقانی قلب , نارسایی شدید دریچه آئورت قلب
میزان مصرف: هر ۶ ساعت یک قرص ۱۰ میلی گرمی , این میزان قابل افزایش است ولی در نارسایی قلبی از ۴۰ تا ۳۰۰ میلی گرم ۲ تا ۴ بار در روز قابل افزایش است.
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , بیماری عروق کرونر و رماتیسم دریچه میترال قلب عوارض جانبی: تهوع , استفراغ , سردرد , درد عضلانی , کهیر , خارش , اشکال تنفسی , اختلالات خونی و درد مفاصل
توجهات: در صورت کاهش فشار خون شدید و سردی اندام ها به فکر مسمومیت دارویی باشید . نوع وریدی را به آهستگی تزریق کنید.
آموزش: قرص را با غذا میل کنید.به علت کاهش فشار خون بیمار نباید از حالت دراز کش به طور ناگهانی بایستد.
شرایط نگهداری: در دمای اتاق نگهداری شود.
● متیل دوپا
(نام تجاری: Dopamet)
گروه دارویی: آنتی آدرنرژنیک
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص ۲۵۰ میلی گرمی
مصرف در دوران حاملگی: گروه B موارد مصرف: فشار خون , سندرم رینود
میزان مصرف: ۱ تا ۳ قرص روزانه مصرف شود.
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , بیماران کبدی عوارض جانبی: خواب آلودگی , اسهال , درد قلبی, زردی , درد عضله و مفصل
توجهات: فشار خون بیمار باید کنترل شود. آزمایشهای خونی بررسی شود.
آموزش: خشکی دهان با مصرف مایعات یا آدامس بر طرف می شود.ضعف و سرگیجه , اسهال یا یبوست علائم مسمومیت اند, به پزشک اطلاع دهید.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
نکته: در بیماری رینود به علت مشکل عروقی در انتهای ( دست و پا) در تماس با آب سرد یا هوای سرد تغییر رنگ اندام ایجاد می شود.
● مینوکسیدیل
(نام تجاری: Loniten)
گروه دارویی: ضد فشار خون
گروه درمانی: گشاد کننده عروق
شکل دارویی: قرص ۱۰ میلی گرمی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: فشار خون بالا اصلی ترین ضروریات درمان است.هر چند این دارو , داروی اصلی فشار خون معمولی نیست بلکه در موارد فشار خون مقاوم کارایی دارد و در ترکیب با داورها دیگر استفاده می شود.
میزان مصرف: با ۵ میلی گرم در روز شروع می شود و به تدریج افزایش می یابد.
موارد مانع: مینوکسیدیل برای افرادی که به آن حساسیت شدید دارند یا آنوریسم آئورت دارند برای مبتلایان به بیماری فئوکروموسیتوما منع مصرف دارد. عوارض جانبی: افزایش تعداد ضربان قلب , ادم , پرمویی , تهوع , استفراغ , سردرد , خستگی و قاعدگی زود به زود
توجهات: علائم حیاتی بیمار را کنترل کنید. مینوکسیدیل اغلب به همراه ایندرال یا متیلدوپا مصرف می شود.
آموزش: قطع ناگهانی دارو می تواند خطرناک باشد.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
● نیفیدیپین
(نام تجاری: Adalate)
گروه دارویی: بلوک کننده کانال کلسیم
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: کپسول , قرص
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: در درمان فشار خون , ضد درد قلبی و درد ها
میزان مصرف: ۳۰ تا ۹۰ میلی گرم روزانه در فشار خون و در حملات حاد فشار خون ۱۰ میلی گرم به شکل زیر زبانی یا خوراکی ساتفاده می شود و تکرار آن هر ۴ تا ۶ ساعت
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , سکته قلبی اخیر , نارسایی کبد وکلیه عوارض جانبی: سردرد , تهوع , استفراغ , سرگیجه , کاهش فشار خون , سنکوپ , بی نظمی ریتم قلبی , خواب آلودگی , شب ادراری , سردرد
توجهات: فشار خون بیمار را کنترل کنید . هنگامی که در حمله حاد فشار خون از کپسول آن استفاده می شود ممکن است سنکوپ بروز کند . تغییرات قند خون احتمال دارد.
آموزش: سرگیجه , تپش قلب , تهوع و استفراغ شدید و فشار خون بالا و علائم مسمومیت است.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
● نیتروگلیسیرین
(نام تجاری: Nitrocontin)
گروه دارویی: نیترات ها
گروه درمانی: ضد درد قلبی , ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص , تزریقی , اسپری , پماد
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: در درمان و پیشگیری از درد های قلبی ( آنژین قلبی ) , در نارسایی مزمن قلب , آنفارکتوس حاد میوکارد, اسپاسم منتشر ریه , فشار خون حاملگی
میزان مصرف: میزان مصرف قرص :یک قرص زیر زبانی و تکرار آن ۵ دقیقه بعد ولی پماد آن ۲ تا ۳ بار در روز بر روی سینه مالیده شود.
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , کاهش فشار خون , کم خونی شدید , بالا بودن فشار داخل مغزی عوارض جانبی: سردرد , تهوع , بی قراری , خستگی , رنگ پریدگی , در پماد خارش و تاول جزء عوارض موضعی است.
توجهات: علائم حیاتی بیمار را کنترل کنید. در صورت تهوع , تعریق یا کاهش فشار خون به فکر مسمومیت دارویی باشید.
آموزش: قرص نیتروگلیسیرین را با معده خالی مصرف کنید.از قطع ناگهانی دارو پرهیز کنید.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
● پرازوسین
(نام تجاری: Minipess)
گروه دارویی: بلوک کننده گیرنده آلفا
گروه درمانی: گشاد کننده عروق, ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: فشار خون خفیف تا متوسط
میزان مصرف: ۱ تا ۲ میلی گرم ۲ تا ۳ بار در روز
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی عوارض جانبی: خشکی دهان , اسهال , درد شکم , خونریزی از بینی , درد عضله و استخوان, تاری دید, ضعف و خواب آلودگی
توجهات: علائم حیاتی بیمار کنترل شود.احتمال سنکوپ در میزان بالای دارو شایع است.
آموزش: بدون اجازه پزشک دارو به طور ناگهانی قطع نشود.بار اول دارو در سب میل شود. خشکی دهان جزء عوارض شایع است آدامس یا آب نبات استفاده کنید.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
● وراپامیل
(نام تجاری: Isoptin)
گروه دارویی: دی فنیل آلکیل آمین
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص و نوع تزریقی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: درد قلبی, فشار خون , بی نظمی قلبی ( به ویژه آریتمی PAT)
میزان مصرف: بستگی به نوع آریتمی قلبی دارد.
موارد مانع: مشکلات هدایتی قلب ( بلوک درجه ۲ یا ۳) عوارض جانبی: تپش قلب , سرگیجه , اختلال خواب , اختلال دید , دماتیک ( ضایعات پوستی) , دل درد, خشکی دهان , درد عضلانی و اشکالات تنفسی
توجهات: کنترل علائم حیاتب ضروری است. نوار قلبی باید گرفته شود.
آموزش: در صورت تنگی نفس به پزشک اطلاع دهید. دارو را همراه غذا میل کنید.
شرایط نگهداری: در دمای اتاق نگهداری شود.
نکته: عارضه (PAT ) یک بی نظمی قلبی است که به علت افزایش تعدا ضربان قلب بروز می کند و این دارو در مراکز درمانی بسیار موثر است. قرص فشار خون را قبل از خواب مصرف کنید
پژوهشگران علوم پزشکی می گویند در یک مطالعه جدید دریافته اند بیمارانی که انواع معمول داروهای فشار خون را روزانه مصرف می کنند، اگر دارو را در ساعت خواب بخورند از تاثیر کنترل کننده آن بیشتر و بهتر بهره مند خواهند شد. به گزارش سایت پزشکان بدون مرز ، دکتر پینگ شائو، متخصص لیبریایی در دانشگاه «سیچائوم» در چین با بیان این مطلب، تشریح کرد: افزایش فشارخون در هنگام صبح به عنوان عامل شناخته شده خطر بروز مشکلات ناشی از فشارخون بالا مثل حملات قلبی یا سکته مغزی را پس از برخاستن از خواب در اولین ساعت روز تشدید می کند. به این ترتیب وقتی داروهای فشارخون صبح خورده شوند، بیشترین تاثیر را در اواسط روز اعمال خواهند کرد و در نتیجه تاثیر کنترل کننده آنها در شب و اوایل صبح کاهش می یابد. در حالی که اگر این داروها هنگام خواب مصرف شوند، بیشترین تاثیر را در طول شب و صبح زود خواهند داشت و در نتیجه خطر افزایش ناگهانی فشارخون به هنگام صبح تا حد قابل ملاحظه ای کاهش پیدا می کند. جزئیات این مطالعه در نشریه کتابخانه کوکران به چاپ رسیده است.
هنگامی که به فشار خون اشاره میشود، معمولا مقصود “قشار خون میانگین شریانی” است. شریان‌ها خون را از قلب با مقدار زیادی فشار به بقیه نقاط بدن حمل می‌کنند. افزایش فشار خون می تواند اعضای مختلفی از جمله قلب، عروق خونی، کلیه ها و مغز را تحت تاثیر قرار دهد. میزانی از فشار خون که بالا در نظر گرفته می شود در منابع مختلف متفاوت است ولی معمولاً به فشار خون بیشتر از٩٠/١۴٠میلیمتر جیوه افزایش فشار خون اطلاق می شود. به فشار خون افزایش یافته گاهی قاتل خاموش گفته می شود چون اگرچه معمولاً بی علامت است ولی می تواند منجر به حمله قلبی و سکته مغزی شود. هدف از درمان رساندن فشار خون به کمتر از٩٠/١۴٠ در افراد معمولی و کمتر از٨۵/١٣٠ در بیماران مبتلا به بیماری کلیوی یا دیابت است. با این هدف که در دراز مدت خطر عوارض وخیمی که گفته شد کاهش پیدا کند.
مترجم:دکتر سمیرا سرخوش / فقط بخش اول
فشار یک مفهوم فیزیکی است، در اینجا مقصود از ما فشار به سادگی اشاره به "قدرت" یک مایع متحرک است. در اندازه‌گیری فشار خون، این "قدرت" برای حرکت‌دادن خون درون یک رگ که با بازوبند فشارسنج از خارج فشرده میشود، عمل میکند. اگر این "قدرت" زیاد باشد، می‌تواند خون را از درون رگی که تا حد بسته‌شدن فشرده شده است، عبور دهد. به طرز مشابهی در شلنگ آب‌پاشی که گره خورده است، اگر فشار آب به حد کافی باشد، می‌تواند آب را از گره شلنگ عبور دهد. اما فکر کنید آیا می‌توانید یک شلنگ آب آتش‌نشانی را به تنهایی گره بزنید؟ نه، چون "قدرت" یا فشار آب خیلی زیاد است.
هنگامی که به فشار خون اشاره میشود، معمولا مقصود "قشار خون میانگین شریانی" است. شریان‌ها خون را از قلب با مقدار زیادی فشار به بقیه نقاط بدن حمل می‌کنند. همانطور که می‌دانید قلب یک اندام چهارحفره‌ای است که خون را تلمبه میکند. هنگامی که از رو به رو به قلب نگاه می‌کنید، حفره‌ای که در کف قلب قرار دارد، خون را به تمام اندام‌ها به جز ریه‌ها تلمبه میکند. به این بخش قلب "بطن چپ" می‌گویند. خون از بطن چپ به شریان آئورت وارد میشود. شریان آئورت خون را به مغز و سایر نقاط بدن میرساند. در محل خروج شریان آئورت از بطن چپ، درون قلب دریچه‌ای وجود دارد، که به آن دریچه آئورتی می‌گویند. این دریچه دارای سه لت است و به آن دریچه نیم هلالی هم می‌گویند. اگر فشار خون درون بطن چپ بیشتر از فشار خون درون شریان آئورت باشد، این دریچه باز می شود. فشار حاصل از انقباض عضله دیواره بطن چپ آن قدر قوی هست که این دریچه را بگشاید و خون را به درون آئورت وارد کند. هنگامی که بطن چپ در مرحله استراحت و انبساط قرار دارد، فشار خون درون شریان آئورت از فشار درون بطن چپ بیشتر میشود، دریچه نیم‌هلالی که در واقع نوعی دریچه یک طرفه است، در نتیجه نیروی وارد آمده بسته میشود و خون به درون قلب پس نمی‌زند. خون تلمبه‌شده به درون شریان آئورت به تمام بدن منتقل میشود.
فشار خون بر حسب نوع رگ‌های خونی متفاوت است
در شریان‌های بزرگ این فشار نسبتا پایدار است. اندازه‌گیری فشار خون در شریان بازو تخمین نسبتا صحیحی از فشار خون در ابتدای شریان آئورت به دست می‌دهد. این فشار بیانگر این است که خون با چه میزانی از قدرت خون را تلمبه میکند.
جنبه دیگر فشار خون، فشار درون رگ‌ها در هنگامی است که قلب در مرحله استراحت در چرخه ضربان خود، دارد از خون پر میشود و خون را تلمبه نمی‌کند. فشار خون حتی در هنگامیکه خون تلمبه نمیشود، باقی می‌ماند. اگر به مثال شلنگ آب‌پاشی برگردیم. هنگامی که شیر را می‌بندیم، آب درون شلنگ تا مدتی فشار خود را حفظ میکند. در واقع همه افراد فشار خون دارند! خون برای گردش موثر در عروق بدن از نیرو و فشاری برخوردار است که آن را به نقاط مختلف بدن می رساند. این افزایش فشار خون است که بیماری تلقی می شود.
افزایش فشار خون می تواند اعضای مختلفی از جمله قلب، عروق خونی، کلیه ها و مغز را تحت تاثیر قرار دهد. میزانی از فشار خون که بالا در نظر گرفته می شود در منابع مختلف متفاوت است ولی معمولاً به فشار خون بیشتر از٩٠/١٤٠میلیمتر جیوه افزایش فشار خون اطلاق می شود. به فشار خون افزایش یافته گاهی قاتل خاموش گفته می شود چون اگرچه معمولاً بی علامت است ولی می تواند منجر به حمله قلبی و سکته مغزی شود. برای آنکه خون در عروق به جریان درآید و به تمام نقاط بدن برسد، نیاز به فشار دارد؛ ولی مقدار این فشار باید مناسب باشد. فشار جریانی خونی که در سرخرگ‌ها وجود دارد و در هر انقباض عضله قلب به دیواره رگ‌ها وارد میشود، فشار خون نام دارد.
وقتی که سرخرگ‌ها قابلیت ارتجاع و استحکام طبیعی خود را از دست می‌دهند و عروق کوچک باریک‌تر میشوند، فشار خون بالا می‌رود. این بیماری (افزایش فشار خون) کاملاً خاموش است و فقط با اندازه‌گیری می‌توان پی به آن برد. فشار خون ممکن است سال‌ها بی‌سر و صدا، بدون هیچ علامت خاصی وجود داشته باشد.
بالاترین میزان فشار خون «فشار سیستولیک» نام دارد؛ یعنی همان فشاری که به هنگام انقباض ماهیچه قلب خون را از قلب به سایر نقاط بدن میرساند.
کمترین میزان فشار خون را هم «فشار دیاستولیک» می‌نامند که فشار بین ضربان‌های قلب و مربوط به زمان استراحت قلب است. فشار خون به طور طبیعی در اثر استرس و فعالیت بدنی بالا می‌رود.
رژیم‌های نادرست غذایی، مصرف زیاد غذاهای چرب و پرنمک و بی‌تحرکی نیز از عوامل افزایش فشار خون می‌باشند.
عوارض فشار خون بالا
حملات قلبی، نارسایی قلب، ورم ریه، نارسایی کلیه، سکته مغزی، آسیب چشمی و مشکلات بینایی از عوارض اصلی فشار خون بالا هستند.
هر چه فشار خون بالاتر باشد، امید فرد به ادامه زندگی به شکل عادی کمتر است. اگر فشار خون به مدت طولانی درمان نشود، ممکن است به هر یک از این مشکلات جدی و حاد منجر گردد و یا حتی به بینایی آسیب برسد. به‌طور کلی حدود ۴۰ درصد از آقایان و ۳۰ درصد از خانم‌ها به فشار خون بالا دچار هستند و معمولاً یک سوم آنها تحت درمان نیستند و سلامت آنها در معرض خطر است.
روش‌های اندازه‌گیری فشار خون
برای اندازه‌گیری فشار خون در خانه می‌توانید از مانیتور آنروید استفاده کنید. این مانتیور روی بازو بسته و با دست باد میشود (با باد کردن حباب پلاستیکی که به دستگاه متصل است) و مونیتور دیجیتالی روی مچ دست میزان فشار خون را نمایش می‌دهد. این نوع از دستگاه‌های اندازه‌گیری فشار خون به راحتی حمل میشوند و تقریباً ارزان هستند؛ اما کار کردن با آنها کمی دشوارتر است. مونیتورهای دیجیتالی خودکار هستند و به راحتی قابل استفاده می‌باشند و اعداد آنها به سادگی خوانده میشود. برخی از مونیتورهای دیجیتالی قطعا روی دست بسته میشوند.
معمولاً فشار خون به صورت مثلاً ۸۲/۱۲۰ نشان داده میشود که منظور فشار سیستولیک و یا دیاستولیک است (بالاترین عدد، فشار سیستولیک و کمترین عدد، فشار دیاستولیک).
قبل از اندازه‌گیری فشار خون بهتر است
از مصرف الکل و توتون خودداری کنید. تا ۳۰ دقیقه قبل از اندازه‌گیری فشار خون نیز کافئین مصرف نکنید. به دستشویی بروید و ادرار کنید. حداقل تا ۵ دقیقه در حالت استراحت قرار بگیرید. دست‌ها و پاها را به هم بچسبانید. دست چپ را در راستای قلب دراز کنید یا روی میز ثابت بگذارید.
فشار خون بالا بسیار رایج‌تر از فشار خون پایین است؛ اما فشار خون پایین به نام لاتین «هیپوتنشن» نیز می‌تواند مشکلات و بیماریهای جدی را به وجود آورد. ضعف، سرگیجه، غش و تشنج از علائم اصلی فشار خون پایین هستند. وقتی فشار خون درون رگ‌ها کاهش می‌یابد، عملکرد مغز ضعیف میشود و ضعف و خستگی فراوان به فرد دست می‌دهد.
گاهی اوقات وقتی فرد ناگهان از جای خود بلند میشود و می‌ایستد، دچار افت فشار خون میشود. به این وضعیت «کاهش فشار خون کیفیتی» می‌گویند.
پیشگیری
برای پیشگیری از افزایش فشار خون باید وزن را کنترل کرد. اگر چاق هستید و یا اضافه وزن دارید، رژیم بگیرید. بهترین راه برای مبارزه با پرفشاری خون ورزش است. نمک را از برنامه غذایی‌تان حذف و مصرف قند و شکر و سایر محصولاتی را که حاوی شکر هستند مانند نوشابه، مربا، ژله و شکلات محدود کنید. هر چند ماه یکبار حتماً فشار خون خود را اندازه بگیرید. (در صورت بارداری، بیشتر به میزان فشار خون خود توجه کنید). استرس و رفتارهای پرخاشگرانه و عصبی را در خود کنترل کنید. موسیقی آرام گوش بدهید. نوشیدن آب پرتقال در طول روز می‌تواند فشار خون را پایین بیاورد. مصرف جوانه غلات و حبوبات، چای سبز، کرفس، موز، روغن کنجد، فلفل و گردو کمک زیادی به کاهش فشار خون میکند. ضمن آنکه از مصرف غذاهای پرنمک جداً خودداری می‌کنید، از مصرف غذای فرآوری‌شده و کنسروی نیز بپرهیزید. به جای نمک طعام از نمک پتاسیم استفاده کنید.
روش استفاده از مونیتورهای آنروید:
گوشی ضربان‌سنج را به گوش بزنید. بازوبند را دور بازو ببندید (نه محکم و نه شل) حباب پلاستیکی را باد کنید. دریچه را شل کنید و اجازه دهید هوا کم‌کم از قسمت بازوبند خارج شود و بعد آن را در هر ثانیه به اندازه ۲-۳ میلیمتر باد کنید. به اولین صدای قلب توجه کنید. آن عدد فشار سیستولیک را نشان می‌دهد. باقطع شدن صدای ضربان قلب (زمان استراحت قلب) می‌توانید فشار دیاستولیک را اندازه بگیرید.
دستگاه را دور بازوی خود ببندید و دکمه روشن شدن دستگاه را فشار دهید.
دستگاه به‌طور خودکار باد میشود و شما فقط باید یک دکمه را فشار دهید. این دستگاه فشار سیستولیک و دیاستولیک را نیز نمایش می‌دهد. با فشاردادن دکمه اتمام کار، باد خارج میشود.
سایر عوامل کاهش فشار خون
مسمومیت از دست دادن خون مصرف سموم، مثل داروهای BP عدم تعادل و هماهنگی هورمون‌ها اختلالات غذایی، مثل کم‌اشتهایی عصبی کم‌آبی بدن کند و تند شدن غیرطبیعی ضربان قلب تغذیه نادرست
افرادی که فشار خون کمتری دارند کمتر در معرض خطر هستند و کمتر به سکته قلبی، حملات قلبی، نارسایی کلیه و سایر بیماریهای زمینه‌ای دچار میشوند. اما برای درمان افت فشار خون باید طبق نظر پزشک از مصرف داروهایی که باعث کاهش فشار خون میشوند، خودداری کرد. اگر خونریزی شدید دارید، باید تزریق خون انجام شود. آب بیشتری بنوشید، غذاهای کم کربوهیدرات مصرف کنید، میوه بیشتری بخورید و ورزش و پیاده‌روی، به‌خصوص در هوای آزاد را فراموش نکنید.
تغذیه نامناسب و سوءتغذیه از دلایل مهم کم‌فشاری خون هستند. فقدان کالری کافی، پروتئین و ویتامین‌های گروه B و ویتامین C این وضعیت را تشدید میکند. مایعات، حجم خون را افزایش می‌دهند و با مصرف آب و مایعات بیشتر می‌توان مشکل کم فشاری خون را تا حدودی جبران کرد. علل و عوامل علت اصلی این بیماری در اغلب افراد ناشناخته است؛ اما بیماری‌هایی همچون افسردگی، اختلال در تولید هورمون‌های غدد فوق کلیوی، بیماری کلیه و مصرف برخی داروها باعث افزایش آن میشود.
علت ایجاد فشار خون بالا چیست؟
علل بروز این بیماری هنوز به طور کامل شناخته نشده است . در بیشتر موارد افزایش مقاومت محیطی عروق مسئول افزایش فشار خون است که خود علل متفاوتی دارد.
فشار خون بالا در چه کسانی دیده می شود؟
فشار خون بالا خصوصاً در افراد مسن بسیار شایع است.تقریباً در حدود یک نفر از هر چهار نفر از فشار خون بالا رنج می برند. در بیماران جوانتر در مردان شایعتر است ولی در سنین بالاتر در زنان بیشتر از مردان دیده می شود. به طور کلی با افزایش سن خطر ابتلا افزایش می یابد.
عوامل مستعد کننده چیستند؟
بیشتر مردم (نزدیک به نود و پنج درصد آنها) از نوعی افزایش فشار خون رنج می برند که علت مشخصی برای آن یافت نشده است. به این فرم، افزایش فشار خون اولیه گفته می شود.
عوامل زیر در بروز این نوع افزایش فشار خون موثر هستند:
سن : در مطالعات مختلف نشان داده شده است که سیر پیشرونده افزایش فشار خون با افزایش سن ارتباط دارد.
ژنتیک : به خوبی اثبات شده است که عوامل ژنتیکی که به ارث می رسند با افزایش فشار خون ارتباط دارند.
نژاد : سفید پوستان ونژاد هندواروپایی بیشتر دچار افزایش فشار خون می شوند.
عوامل محیطی : مانند چاقی، الکل، نمک زیاد و استرس نیز موثر هستند.
پنج درصد باقی مانده مبتلایان به فشار خون افزایش یافته علت مشخصی برای بیماری خود دارند. به این نوع، افزایش فشار خون ثانویه گفته می شود.
عوامل زیر در بروز این نوع افزایش فشار خون موثر هستند:
بیماری کلیوی : به دلیل احتباس آب و نمک در بدن موجب بالا رفتن فشار خون می شود. این افزایش، خود می تواند باعث ایجاد بیماری کلیوی شود و یا آن را بدتر کند.
بیماریهای غدد درون ریز : (مانند سندرم کوشینگ، هایپرپلازی آدرنال و فئوکرومو سایتوما).
داروها و سموم : افزایش فشار خون می تواند عارضه جانبی استروئیدها، الکل، کوکائین، سیکلوسپورین و اریتروپوئیتین باشد. مصرف مواد حاوی تیروزین مانند برخی از پنیرها در افرادی که از داروهای ضد افسردگی خاصی استفاده می کنند ممکن است منجر به حمله افزایش فشار خون در این افراد شود. خطر افزایش فشار خون در زنانی که از قرصهای ضد بارداری استفاده می کنند، بیشتر است.
اشکال در سیستم عصبی خودکار و یا سیستم هورمونی کلیه ( رنین آنژیوتانسین ).
مقاومت به انسولین
فشار بالا در اوایل بارداری ممکن است نشان دهنده افزایش فشار خون اولیه باشد. فشار خون بالا در نیمه دوم حاملگی پره اکلامپسی نامیده می شود که معمولاً اگر کنترل شود، پس از زایمان از بین می رود و مشکل جدی ایجاد نمی کند.
چرا باید فشار خون بالا را کنترل کرد؟
فشار خون بالا یک عامل خطر مهم در ایجاد نارسایی قلبی است. همچنین می تواند موجب نارسایی کلیه، مشکلات عروق محیطی، تخریب عروق شبکیه چشم، سکته مغزی و حمله قلبی شود به همین دلیل پیشگیری و درمان آن بسیار مهم است.
اگر میزان فشار خون به سرعت بالا رفته و به حدود ١٣/٢٠٠ برسد به آن فشار خون بدخیم گفته می شود که آسیب زیادی ایجاد می کند و موجب مرگ و میر می شود.
دیگر بیماری‌هایی که باعث بالا رفتن فشار خون میشوند، عبارتند از:
پرکاری تیروئید: پرکاری تیروئید باعث تند شدن ضربان قلب و بالا رفتن فشار خون میشود که با درمان آن فشار خون کاهش می‌یابد. افزایش کورتیزول در بدن مصرف کورتون به مدت طولانی نیز از عوامل افزایش فشار خون است.
تنگی رگ‌های کلیه‌ها: این بیماری به سختی قابل درمان و کنترل است؛ بنابراین وقتی فشار خون در اثر این بیماری با مصرف داروها پایین نمی‌آید، باید رگ‌ها با آنژیوگرافی بررسی شوند.
تومور غده فوق کلیه: به علت ترشح ناگهانی آدرنالین در بیماران مبتلا به این عارضه، به ناگاه حملات شدید تپش قلب و تعریق روی می‌دهد و فشار خون بالا می‌رود. این بیماری از طریق جراحی قابل درمان است. غیر از بیماریهای گفته‌شده، اضافه وزن و چاقی، سیگار کشیدن، کم‌تحرکی، استرس زیاد، مصرف الکل، ژنتیک و استفاده از برخی داروهای خاص نیز از عوامل دیگر بیماری هستند.
فشار خون بالا چگونه تشخیص داده می شود؟
میزان فشار خون : فشار خون در چند نوبت و در شرایط استاندارد اندازه گیری می شود.
عکس قفسه سینه : ممکن است علائم نارسایی قلبی و بزرگ شدن قلب را نشان دهد.
نوار قلب : ممکن است بزرگی بطن چپ یا کم خونی موضعی (ایسکمی) را نشان دهد.
آزمایش خون : اوره و الکترولیتها برای بررسی عملکرد کلیه و همچنین چربی و قند خون.
آزمایش ادرار : برای یافتن بیماری کلیوی.
فشار خون بالا چگونه درمان می شود؟
هدف از درمان رساندن فشار خون به کمتر از٩٠/١٤٠ در افراد معمولی و کمتر از٨٥/١٣٠ در بیماران مبتلا به بیماری کلیوی یا دیابت است. با این هدف که در دراز مدت خطر عوارض وخیمی که گفته شد کاهش پیدا کند.
برای کمک به کاهش عوارض بهتر است:
*سیگار ترک شود تا آسیب عروقی کمتر گردد.
* کاهش وزن با رژیم غذایی و یا ورزش.
* کاهش مصرف نمک و اجتناب از مصرف غذاهایی که شور تهیه می شوند.
*افزایش فعالیت بدنی و ورزش منظم.
*کاستن از استرس.
مروری بر تعدادی از داروهای فشارخون
برای کنترل فشار خون پزشک ممکن است داروهای مختلفی تجویز کند که مکانیسمهای متفاوتی دارند. معمولاً یک نوع دارو همراه تغییر شیوه زندگی به صورتی که گفته شد به کار می رود. اگر به اندازه کافی موثر نباشد داروهای دیگری اضافه می شوند. انتخاب دارو به عوامل متعددی از جمله شرایط جسمانی فرد بستگی دارد.
● آملودیپین بزیلات
(نام تجاری: Norvasc)
گروه دارویی: بلوک کننده های کانال کلسیم
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص ۵ میلی گرمی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: دردرمان آنژین ( درد قلبی) و درمان فشار خون استفاده می شود.
میزان مصرف: روزانه ۵ تا ۱۰ میلی گرم خوراکی
موارد مانع: حساسیت مفرط به دارو ولی در تنگی آئورت , نارسایی قلبی و کبدی با احتیاط مصرف شود. عوارض جانبی: سر درد , تپش قلب , تهوع , درد شکم , نفس تنگی , راش جلدی
توجهات: فشار خون و نبض را در حین درمان کنترل کنید. در صورت بروز ادم شدید دارو را قطع کنید.
آموزش: دارو را قبل و بعد از غذا مصرف کنید . در صورت بروز یبوست و تپش قلب به پزشک اطلاع دهید.
شرایط نگهداری: در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه نگهداری شود.
● آمییوراید
(نام تجاری: Moduretic)
گروه دارویی: دیورتیک ها (مدر)
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص
مصرف در دوران حاملگی: گروه B موارد مصرف: فشار خون (هیپرتانسیون) و ادم (تورم عمومی) ناشی از نارسایی قلبی
میزان مصرف: روزانه یک قرص (خوراکی) و حداکثر ۴ قرص روزانه
موارد مانع: حساسیت دارویی , بیمارانی که دچار افزایش پتاسیم خون هستند , زیرا این دارو نگهدارنده پتاسیم می باشد..نارسایی کلیه به ویژه بیماران مبتلا به دیابت (قندی) عوارض جانبی: سردرد , ضعف , افزایش پتاسیم (k) خون , درد عضلانی , ناتوانی جنسی , درد شکمی , کاهش فشار خون وضعیتی , یبوست
توجهات: سطح پتاسیم و عملکرد کلیه باید کنترل شود. در سالمندان باید نوار قلب گرفته شود.
آموزش: دارو را به همراه غذا مصرف کنید . دارو بهتر است صبح ها مصرف شود چون حجم و دفعات ادرار را زیاد میکند. مصرف آ« در شبها موجب اختلال در خواب بیمار می شود . بیمار از مصرف غذا های حاوی پتاسیم پرهیز کند . به علت عارضه سرگیجه بیمار رانندگی نکند.
شرایط نگهداری: در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه نگهداری شود.
● کلونیدین
(نام تجاری: Catapres)
گروه دارویی: آدرژنیک
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص ۰٫۲ میلی گرمی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: در کنترل فشار خون به ویژه همراه بیماری های کلیوی و درمان محرومیت از مواد مخدر , در کودکان بسیار فعال کم توجه, در سردرد های میگرنی
میزان مصرف: با نصف قرص سه بار در روز شروع و تا ۰٫۲ میلی گرم (یک قرص ) ادامه یابد.
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , زنان باردار عوارض جانبی: خشکی دهان , تهوع , استفراغ , یبوست , نارسایی قلب , عصبانیت , بی قراری , کهیر , نازک شدن مو , نا توانی جنسی , خارش , عود فشار خون
توجهات: معاینه چشم به طور مرتب انجام شود. ارو باید به تدریج قطع شود. فشار خون بیمار را مرتب چک کنید.
آموزش: از مصرف همزمان آنتی هیستامین خودداری شود.بهتر است آخرین نوبت دارو در هنگام خواب استفاده شود.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی اتاق نگهداری شود.
● لوساتان
(نام تجاری: Cozaar)
گروه دارویی: ضد آنژیتانسین II
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص ۲۵ میلی گرمی
مصرف در دوران حاملگی: گروهD,C موارد مصرف: فشار خون
میزان مصرف: ۱ تا ۲ قرص
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی عوارض جانبی: اسهال , سردرد , سوء هاضمه , درد عضلات , سرفه
توجهات: تست های کبدی را انجام دهید. فضار خون بیمار را کنترل کنید. مهمترین علامت مسمومیت , سرگیجه و کاهش فشار خون است.
آموزش: دارو نباید به طور ناگهانی قطع شود. در صورت بروز حاملگی دارو را قطع کنید. در صورت مصرف دیورتیک ( دارو های ادرار آور) کاهش فشار خون بیشتر رخ می دهد.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
● دیازوکساید
(نام تجاری: HyPerstat)
گروه دارویی: مشتق تیازیدی
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: کپسول, قطره , تزریقی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: فضار خون بالای بیمار و فشار خون بعد از عمل جراحی
میزان مصرف: ۱ تا ۳ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم ( حداکثر ۱۵۰ میلی گرم)
موارد مانع: حساسیت شدید به گروه دیازوکساید , سولفونامید عوارض جانبی: سردرد , کاهش فشار خون , هیپر گلیسمی گذرا, استفراغ , سر گیجه
توجهات: در اورژانس نوار قلب بیمار را تحت کنترل داشته باشید. سطح قند خون را اندازه بگیرید. هنگام تزریق نباید دارو از ورید خارج شود. وزن بیمار را اندازه گیری کنید.
آموزش: هنگام بلند شدن از وضعیت خوابیده آهسته این کار را انجام دهید.نیم ساعت پس از تزریق دراز بکشید.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی اتاق نگهداری شود
● دیلتیازم
(نام تجاری: Cardizem)
گروه دارویی: بلوک کننده کلسیم
گروه درمانی: ضد آنژین , ضد فشار خون
شکل دارویی: تزریقی , قرص
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: آنژین مزمن قلبی , آریتمی قلبی, جلوگیری از سکته قلبی, میگرن
میزان مصرف: ۳۰ میلی گرم قرص ۴ بار در روز تا ۶۰ میلی گرم ۳ بار در روز
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , بلوک کننده قلبی , کاهش فشار خون , حمله حاد قلبی عوارض جانبی: خواب آلودگی , سردرد , تهوع , استفراغ , نارسایی قلبی, آریتمی , ضعف روانی , شب ادراری , خونریزی , سختی تنفس , کاهش اشتها
توجهات: فشار خون بیمار می بایست کنترل شود.
آموزش: دارو را قبل از غذا مصرف کنید.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
● انالاپریل
(نام تجاری: Vasotec)
گروه دارویی: مهار کننده آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص ۵ و ۲۰ میلی گرمی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: درمان فشار خون خفیف تا شدید , نارسایی احتقانی قلب و اختلال عملکرد کلیوی
میزان مصرف: در شروع ۵ میلی گرم یک بار در روز و سپس قابل تنظیم می باشد.
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی عوارض جانبی: سردرد , ضایعات جلدی , تهوع , اسهال , خستگی , سرفه , مشکلات خونی
توجهات: تست های خونی باید به صورت منظم تکرار شود. آزمایشهای اسید اوریک یا گلوگز خون و سلول های خونی تغییر می یابد. علائم حیاتی بیمار باید کنترل شود.سرفه خشک از جمله عوارض دارو است.
آموزش: در صورت علائم آزار دهنده گلو درد و تب یا تورم لب به پزشک اطلاع داده شود.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
● فورسماید
(نام تجاری: Lasix)
گروه دارویی: دیورتیک
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص و تزریقی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: کنترل فشار خون , نارسایی مزمن کلیوی , سیروز کبدی , نارسایی احتقانی قلب
میزان مصرف: ۰٫۵ تا یک قرص روزانه استفاده شود. در ادم ریوی شدید به صورت وریدی با یک آمپول شروع و اثر آ« بررسی می شود.در فشار خون حداکثر میزان مصرف ۶۰۰ میلی گرم در روز است.
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی و افرادی که امکان ادرار کردن ندارند.( آنوری دارند) عوارض جانبی: سردرد , سرگیجه , تاری دید , دل درد , اسهال , بی اشتهایی , اختلال الکترولیت ها , زردی , ضایعات پوستی , مشکلات خونی و نارسایی کبد
توجهات: این دارو ادرار آور سریع الاثر است.
آموزش: بیمار باید وزن شود. در صورت تهوع یا استفراغ شدید به پزشک اطلاع دهید.
شرایط نگهداری: دور از نور و در دمای اتاق نگهداری شود.
● گوانیتیدین
(نام تجاری: Ismelin)
گروه دارویی: بلوک کننده آدرنرژیک
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص و تزریقی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: فشار خون اولیه بالا و فشار خون ناشی از بیمار کلیوی و تنگی شریان کلیوی
میزان مصرف: یک قرص ( ۱۰ میلی گرمی ) روزانه
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , نارسایی احتقانی قلب , بیمارن مبتلا به فئوکرومویستوما منع مصرف دارد. عوارض جانبی: اسهال , استفراغ , مشکلات چشمی , کاهش فشار خون , تورم اندام ها , علائم آسم , افزایش وزن , ضایعات پوستی
توجهات: این دارو با هالوپریدول , فتوتیازین و ضد افسردگی ها تداخل اثر دارد. استفاده از دیورتیک برای کاهش ادم عمومی تجویز می شود.
آموزش: در صورت بروز علائم بالا به پزشک اطاع دهید.
شرایط نگهداری: در دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه نگهداری شود.
● هیدرالازین
(نام تجاری: Apresoline)
گروه دارویی: گشاد کننده عروق
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص و تزریقی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: فشار خون بالا , نارسایی احتقانی قلب , نارسایی شدید دریچه آئورت قلب
میزان مصرف: هر ۶ ساعت یک قرص ۱۰ میلی گرمی , این میزان قابل افزایش است ولی در نارسایی قلبی از ۴۰ تا ۳۰۰ میلی گرم ۲ تا ۴ بار در روز قابل افزایش است.
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , بیماری عروق کرونر و رماتیسم دریچه میترال قلب عوارض جانبی: تهوع , استفراغ , سردرد , درد عضلانی , کهیر , خارش , اشکال تنفسی , اختلالات خونی و درد مفاصل
توجهات: در صورت کاهش فشار خون شدید و سردی اندام ها به فکر مسمومیت دارویی باشید . نوع وریدی را به آهستگی تزریق کنید.
آموزش: قرص را با غذا میل کنید.به علت کاهش فشار خون بیمار نباید از حالت دراز کش به طور ناگهانی بایستد.
شرایط نگهداری: در دمای اتاق نگهداری شود.
● متیل دوپا
(نام تجاری: Dopamet)
گروه دارویی: آنتی آدرنرژنیک
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص ۲۵۰ میلی گرمی
مصرف در دوران حاملگی: گروه B موارد مصرف: فشار خون , سندرم رینود
میزان مصرف: ۱ تا ۳ قرص روزانه مصرف شود.
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , بیماران کبدی عوارض جانبی: خواب آلودگی , اسهال , درد قلبی, زردی , درد عضله و مفصل
توجهات: فشار خون بیمار باید کنترل شود. آزمایشهای خونی بررسی شود.
آموزش: خشکی دهان با مصرف مایعات یا آدامس بر طرف می شود.ضعف و سرگیجه , اسهال یا یبوست علائم مسمومیت اند, به پزشک اطلاع دهید.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
نکته: در بیماری رینود به علت مشکل عروقی در انتهای ( دست و پا) در تماس با آب سرد یا هوای سرد تغییر رنگ اندام ایجاد می شود.
● مینوکسیدیل
(نام تجاری: Loniten)
گروه دارویی: ضد فشار خون
گروه درمانی: گشاد کننده عروق
شکل دارویی: قرص ۱۰ میلی گرمی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: فشار خون بالا اصلی ترین ضروریات درمان است.هر چند این دارو , داروی اصلی فشار خون معمولی نیست بلکه در موارد فشار خون مقاوم کارایی دارد و در ترکیب با داورها دیگر استفاده می شود.
میزان مصرف: با ۵ میلی گرم در روز شروع می شود و به تدریج افزایش می یابد.
موارد مانع: مینوکسیدیل برای افرادی که به آن حساسیت شدید دارند یا آنوریسم آئورت دارند برای مبتلایان به بیماری فئوکروموسیتوما منع مصرف دارد. عوارض جانبی: افزایش تعداد ضربان قلب , ادم , پرمویی , تهوع , استفراغ , سردرد , خستگی و قاعدگی زود به زود
توجهات: علائم حیاتی بیمار را کنترل کنید. مینوکسیدیل اغلب به همراه ایندرال یا متیلدوپا مصرف می شود.
آموزش: قطع ناگهانی دارو می تواند خطرناک باشد.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
● نیفیدیپین
(نام تجاری: Adalate)
گروه دارویی: بلوک کننده کانال کلسیم
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: کپسول , قرص
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: در درمان فشار خون , ضد درد قلبی و درد ها
میزان مصرف: ۳۰ تا ۹۰ میلی گرم روزانه در فشار خون و در حملات حاد فشار خون ۱۰ میلی گرم به شکل زیر زبانی یا خوراکی ساتفاده می شود و تکرار آن هر ۴ تا ۶ ساعت
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , سکته قلبی اخیر , نارسایی کبد وکلیه عوارض جانبی: سردرد , تهوع , استفراغ , سرگیجه , کاهش فشار خون , سنکوپ , بی نظمی ریتم قلبی , خواب آلودگی , شب ادراری , سردرد
توجهات: فشار خون بیمار را کنترل کنید . هنگامی که در حمله حاد فشار خون از کپسول آن استفاده می شود ممکن است سنکوپ بروز کند . تغییرات قند خون احتمال دارد.
آموزش: سرگیجه , تپش قلب , تهوع و استفراغ شدید و فشار خون بالا و علائم مسمومیت است.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
● نیتروگلیسیرین
(نام تجاری: Nitrocontin)
گروه دارویی: نیترات ها
گروه درمانی: ضد درد قلبی , ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص , تزریقی , اسپری , پماد
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: در درمان و پیشگیری از درد های قلبی ( آنژین قلبی ) , در نارسایی مزمن قلب , آنفارکتوس حاد میوکارد, اسپاسم منتشر ریه , فشار خون حاملگی
میزان مصرف: میزان مصرف قرص :یک قرص زیر زبانی و تکرار آن ۵ دقیقه بعد ولی پماد آن ۲ تا ۳ بار در روز بر روی سینه مالیده شود.
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی , کاهش فشار خون , کم خونی شدید , بالا بودن فشار داخل مغزی عوارض جانبی: سردرد , تهوع , بی قراری , خستگی , رنگ پریدگی , در پماد خارش و تاول جزء عوارض موضعی است.
توجهات: علائم حیاتی بیمار را کنترل کنید. در صورت تهوع , تعریق یا کاهش فشار خون به فکر مسمومیت دارویی باشید.
آموزش: قرص نیتروگلیسیرین را با معده خالی مصرف کنید.از قطع ناگهانی دارو پرهیز کنید.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
● پرازوسین
(نام تجاری: Minipess)
گروه دارویی: بلوک کننده گیرنده آلفا
گروه درمانی: گشاد کننده عروق, ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: فشار خون خفیف تا متوسط
میزان مصرف: ۱ تا ۲ میلی گرم ۲ تا ۳ بار در روز
موارد مانع: حساسیت شدید دارویی عوارض جانبی: خشکی دهان , اسهال , درد شکم , خونریزی از بینی , درد عضله و استخوان, تاری دید, ضعف و خواب آلودگی
توجهات: علائم حیاتی بیمار کنترل شود.احتمال سنکوپ در میزان بالای دارو شایع است.
آموزش: بدون اجازه پزشک دارو به طور ناگهانی قطع نشود.بار اول دارو در سب میل شود. خشکی دهان جزء عوارض شایع است آدامس یا آب نبات استفاده کنید.
شرایط نگهداری: در دمای معمولی نگهداری شود.
● وراپامیل
(نام تجاری: Isoptin)
گروه دارویی: دی فنیل آلکیل آمین
گروه درمانی: ضد فشار خون
شکل دارویی: قرص و نوع تزریقی
مصرف در دوران حاملگی: گروه C موارد مصرف: درد قلبی, فشار خون , بی نظمی قلبی ( به ویژه آریتمی PAT)
میزان مصرف: بستگی به نوع آریتمی قلبی دارد.
موارد مانع: مشکلات هدایتی قلب ( بلوک درجه ۲ یا ۳) عوارض جانبی: تپش قلب , سرگیجه , اختلال خواب , اختلال دید , دماتیک ( ضایعات پوستی) , دل درد, خشکی دهان , درد عضلانی و اشکالات تنفسی
توجهات: کنترل علائم حیاتب ضروری است. نوار قلبی باید گرفته شود.
آموزش: در صورت تنگی نفس به پزشک اطلاع دهید. دارو را همراه غذا میل کنید.
شرایط نگهداری: در دمای اتاق نگهداری شود.
نکته: عارضه (PAT ) یک بی نظمی قلبی است که به علت افزایش تعدا ضربان قلب بروز می کند و این دارو در مراکز درمانی بسیار موثر است. قرص فشار خون را قبل از خواب مصرف کنید
پژوهشگران علوم پزشکی می گویند در یک مطالعه جدید دریافته اند بیمارانی که انواع معمول داروهای فشار خون را روزانه مصرف می کنند، اگر دارو را در ساعت خواب بخورند از تاثیر کنترل کننده آن بیشتر و بهتر بهره مند خواهند شد. به گزارش سایت پزشکان بدون مرز ، دکتر پینگ شائو، متخصص لیبریایی در دانشگاه «سیچائوم» در چین با بیان این مطلب، تشریح کرد: افزایش فشارخون در هنگام صبح به عنوان عامل شناخته شده خطر بروز مشکلات ناشی از فشارخون بالا مثل حملات قلبی یا سکته مغزی را پس از برخاستن از خواب در اولین ساعت روز تشدید می کند. به این ترتیب وقتی داروهای فشارخون صبح خورده شوند، بیشترین تاثیر را در اواسط روز اعمال خواهند کرد و در نتیجه تاثیر کنترل کننده آنها در شب و اوایل صبح کاهش می یابد. در حالی که اگر این داروها هنگام خواب مصرف شوند، بیشترین تاثیر را در طول شب و صبح زود خواهند داشت و در نتیجه خطر افزایش ناگهانی فشارخون به هنگام صبح تا حد قابل ملاحظه ای کاهش پیدا می کند. جزئیات این مطالعه در نشریه کتابخانه کوکران به چاپ رسیده است.
هنگامی که به فشار خون اشاره میشود، معمولا مقصود “قشار خون میانگین شریانی” است. شریان‌ها خون را از قلب با مقدار زیادی فشار به بقیه نقاط بدن حمل می‌کنند. افزایش فشار خون می تواند اعضای مختلفی از جمله قلب، عروق خونی، کلیه ها و مغز را تحت تاثیر قرار دهد. میزانی از فشار خون که بالا در نظر گرفته می شود در منابع مختلف متفاوت است ولی معمولاً به فشار خون بیشتر از٩٠/١۴٠میلیمتر جیوه افزایش فشار خون اطلاق می شود. به فشار خون افزایش یافته گاهی قاتل خاموش گفته می شود چون اگرچه معمولاً بی علامت است ولی می تواند منجر به حمله قلبی و سکته مغزی شود. هدف از درمان رساندن فشار خون به کمتر از٩٠/١۴٠ در افراد معمولی و کمتر از٨۵/١٣٠ در بیماران مبتلا به بیماری کلیوی یا دیابت است. با این هدف که در دراز مدت خطر عوارض وخیمی که گفته شد کاهش پیدا کند.
مترجم:دکتر سمیرا سرخوش / فقط بخش اول
