تغییرات جدید رشته روان شناسی در دانشگاهها /ادغام گرایش ها و اضافه شدن 13 درس جدید

به گزارش میگنا، دکتر علی فتحی پور آشتیانی درباره کارگروه روانشناسی شورای تحول و ارتقای علوم انسانی توضیح داد: این کارگروه پیرو فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم تحول در علوم انسانی از سال 89 فعالیت خود را آغاز کرد. ما برای حضور در کارگروه روانشناسی اساتیدی را از قم و دانشگاه‌های مختلف کشور دعوت کردیم.

وی ادامه داد: نقطه آغاز فعالیت‌ها بررسی وضع موجود رشته روانشناسی در کشور بود. با توجه به این که برنامه‌های در حال اجرا مربوط به 20 تا 25 سال پیش بوده و در سالهای 67 تا 72 تنظیم شده است، این امر کاملاً ضروری بود که وضع موجود روانشناسی به منظور تغییر و تحولات لازم مورد بررسی قرار گیرد. در این زمینه هر کدام از اعضای کارگروه مسئولیتی را بر عهده گرفتند و متناسب با تخصص خود گزارشی را از وضع موجود تهیه و ارائه کردند.

 رئیس کارگروه روانشناسی شورای انقلاب فرهنگی با اشاره به نتایج بررسی های مقدماتی اظهار کرد: نتایجی که در کارگروه ها حاصل شد ضرورت بازنگری و تحول در این رشته را شفافتر کرد. آنچه در بررسی‌های مقدماتی به آن رسیدیم مواردی همچون به روز نبودن عناوین درسی و منابع، حاکمیت ترجمه بر تألیف در منابع و متون مورد استفاده، فقدان توازن از نظر پذیرش دانشجو، گسترش بی‌رویه جذب دانشجو، افت جدی کیفیت آموزشی، بی‌توجهی دانشجو نسبت به استاد و ... بود.

 فتحی پور افزود: طی بررسی‌ها مشخص شد که تعداد دانشجویان در حال تحصیل در مقطع کارشناسی رشته روانشناسی حدود 150 هزار نفر است که از این تعداد 82 درصد خانم و حدود 18 درصد آقا هستند. این نسبت در مقطع کارشناسی ارشد به 72 درصد خانم و 28 درصد آقا تغییر می کند و تعادل در این زمینه را تنها در دوره دکترا دیدیدم.در نتیجه بررسی این موضوع را با توجه به نیازهای جامعه در دستور کار قرار دهیم.

 وی تصریح کرد: هم چنین از دانشجویان مقطع کارشناسی 62 درصد در دانشگاه پیام نور، 26 درصد در دانشگاه آزاد، 10 درصد در دانشگاه سراسری و 2 درصد در مراکز غیرانتفاعی به تحصیل مشغولند و می توان عدم توازن بین دانشگاه ها را به وضوح دید.

 
ادغام تمام گرایشهای روان شناسی

 وی درباره نتایج برگزاری کارگروه ها توضیح داد: نتیجه گرفتیم در مقطع کارشناسی همه گرایش‌ها ادغام شود و تنها یک برنامه کارشناسی به اسم روانشناسی بدون گرایش داشته باشیم؛ به جای این که روانشناسی بالینی، عمومی، صنعتی سازمانی، کودک و نوجوان، اصلاح و تربیت و حتی مشاوره داشته باشیم.

وی تصریح کرد: با تجمیع برنامه‌ها در دوره کارشناسی برنامه جدیدی را ساختیم که بر اساس آن دانشجویان روانشناسی حدود 74 واحد دروس پایه، حدود 34 واحد دروس تخصصی، 10 واحد دروس اختیاری و 25 واحد دروس عمومی می‌گذرانند و دانشجویان با گذراندن دروس تخصصی به نوعی با گرایش‌های مختلف این رشته آشنا می‌شوند.

 هشت درس روان شناسی با رویکرد دینی

 رئیس کارگروه روانشناسی شورای انقلاب فرهنگی با بیان اینکه تقریباً در تمام درسها هدف‌گذاری‌ها بر مبنای بومی‌سازی و ارزش‌مداری بوده است، افزود: به جز درسی مانند آمار که علم محض است، تقریباً در هیچ درسی نیست که ما مباحث بومی و ارزشی را لحاظ نکرده باشیم. به طور مشخص در برنامه جدید هشت درس با رویکرد دینی در نظر گرفته شده است.

 فتحی پور تصریح کرد: دو درس از این هشت درس پیش از این هم جزو برنامه درسی روانشناسی بوده اما با عنوان و سرفصل جدید تعریف شده است. انسان در اسلام و علم النفس عنوان قبلی این دو درس بود که آنها را به انسان‌شناسی از دیدگاه اسلام و روانشناسی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان تغییر دادیم. شش عنوان درسی معرفت‌شناسی، آشنایی با فلسفه اسلامی، روانشناسی دین، فلسفه علم روانشناسی، آموزه‌های روانشناختی در قرآن و حدیث 1 و 2 نیز به برنامه جدید اضافه شده است.

 
ورود 13درس جدید در کارشناسی روان شناسی

 وی با بیان اینکه 13 درس کاملاً جدید به مجموعه دروس کارشناسی روانشناسی اضافه شده است، گفت: این دروس شامل فناوری اطلاعات در روانشناسی، روانشناسی اخلاق، روانشناسی سلامت، روانشناسی خانواده، روانشناسی اجتماعی کاربردی، روانشناسی سالمندی، مدیریت استرس، روانشناسی اعتیاد، روانشناسی ورزش، روانشناسی تلبیغات و رسانه، روانشناسی نظامی، روانشناسی بنیادی و روانشناسی رفتار مصرف کننده می شود.

فتحی پور درباره روند برنامه تهیه شده توضیح داد: برنامه کارشناسی روانشناسی در بهمن ماه سال 1391 نهایی شده و به شورای برنامه‌ریزی وزارت علوم و شورای تحول ارائه شد.سپس مدتی صرف تعریف و مشخص کردن ساز و کار اجرایی شدن برنامه‌های جدید شد و در نهایت با تصویب برنامه در مهرماه سال 92 در شورای تحول، به شورای عالی انقلاب فرهنگی فرستاده شد و در دی‌ماه نیز در شورای عالی به تصویب رسید و جهت اجرا به وزارت علوم ابلاغ شد.

به گفته وی، در نامه‌ شورای عالی به وزارت قید شده بود که این برنامه پنج ساله است و بعد از پنج سال مجدداً قوت و ضعف‌های آن بررسی شده و اگر لازم باشد می‌تواند مورد تجدید نظر قرار بگیرد.

 
لزوم اجرای برنامه جدید در سال 94

 
رئیس کارگروه شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر اینکه الزامی برای اجرای برنامه جدید از سوی دانشگاه در سال 93 وجود نداشت، گفت: قرار بود در کنکور 93 این برنامه در کنار برنامه‌های موجود ارائه شود و هر دانشگاهی که آمادگی داشت برنامه جدید را در کنار برنامه قبلی اجرا کند. در سال 93 حدود 30 مرکز آموزشی اجرای برنامه جدید را آغاز کردند، اما از سال 94 مقرر شده است که همه دانشگاه‌ها برنامه جدید را اجرایی کنند.

 رئیس کارگروه روان شناسی شورای انقلاب فرهنگی با اشاره به تشکیل کمیته‌ای جداگانه برای تألیف کتاب افزود: در این کمیته برای همه درس‌های پیش‌بینی شده که چیزی حدود 67 درس است، کتاب‌هایی تألیف خواهد شد. احتمالا تا دو سال آینده اکثر کتاب‌ها در دروس مختلف روانشناسی با رویکردهای تحولی بومی‌سازی، اسلامی‌سازی، غنی‌سازی و بروزرسانی آماده شود.

 فتحی پور با بیان اینکه کتاب‌های موجود 60 تا 70 درصد نیازهای ما را برآورده می‌کند.، ادامه داد: در بعضی از دروس شاید کتاب‌های نزدیک به سرفصل داشته باشیم اما کتاب لازم و مناسب برای تدریس را نداریم و اساتید تا زمان فراهم شدن منابع مدون و مختص به سرفصل باید با استفاده از جزوه و با اطلاعات و مطالعات خودشان پیش بروند.

 وی تصریح کرد: یکی از راهکارها برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای اساتید دانشگاه به منظور ایجاد آمادگی برای تدریس دروس جدید است و اولین کارگاه در چهار موضوع شهریورماه سال گذشته با حضور 100 نفر از اساتید دانشگاه‌ها برگزار شد.

 
لزوم تحصیل روان شناسی در مقاطع تحصیلات تکمیلی

 
وی هم چنین گفت: برنامه به گونه‌ای تنظیم شده که در موقعیت‌های مختلف کاری، فارغ التحصیلان حداقل‌هایی از اطلاعات را داشته باشند تا بتوانند از آنها بهره کافی ببرند و کارایی قابل قبولی داشته باشند. اما در مجموع من اعتقاد دارم که.

 وی معتقد است که کارشناس روانشناسی نباید و نمی‌تواند کار تخصصی در حوزه روانشناسی انجام دهد

 رئیس کارگروه روان شناسی شورای عالی انقلاب فرهنگی در این باره اظهار کرد: در رشته‌های مهندسی یک نفر با گذراندن دوره کارشناسی می‌تواند به کارآمدی مناسب و قابل قبولی در رشته خود دست یابد و شاید نیازی به دوره کارشناسی ارشد و دکترا نداشته باشد، اما در رشته روانشناسی با توجه به این که موضوع مطالعه انسانی است که پیچیدگی‌های بسیار زیادی دارد، فرد نمی تواند با گذراندن 130 واحد درس که بخشی از آن هم عمومی است به کارامدی مورد نظر در این رشته برسد.