جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - 29 Mar 2024
تاریخ انتشار :
دوشنبه ۲۷ ارديبهشت ۱۳۹۵ / ۱۸:۳۵
کد مطلب: 36981
۱

شادی حلقه مفقوده در سلامت روان جامعه

واژه‌ نشاط در لغت فارسی به معانی سرزندگی، زنده‌ دلی،شادمانی، خرسندی و دارای انرژی مثبت بودن است که در مقابل کسالت و غم تعریف شده است.
به عقیده جامعه‌ شناسان افزایش برخی نگرانی‌ها و مشغله های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی موجب می شود فرد از سرمایه مهم نشاط فاصله بگیرد و به ورطه استرش و ناملایماتی بیفتند که در تعادل روحی او اثر منفی داشته و دامنه ای از آسیب های خفیف تا پیشرفته را به جای بگذارد.
موسسه گالوپ ( بزرگترین موسسه آمارگیری دنیا) که هر ساله فهرستی از ملت‌های شاد دنیا را ارائه می‌کند، در نظر سنجی جدید خود اعلام کرده، هفت کشور از 10 سرزمین شاد جهان در آمریکای لاتین قرار دارد.
اغلب این سرزمین ها، کشورهایی هستند که از حیث شاخص‌های متداول تناسب زندگی و امکانات رفاهی در وضعیت بسیار مطلوب نیستند اما سرمایه درونشان کمک کرده که بتوانند رضایت از شرایط ایجاد کنند و در زندگی موجودشان اذت ببرند.
غمگین‌ترین مردم دنیا نیز بر اساس این تحقیق در سنگاپور زندگی می‌کنند، بعضی از دیگر کشورهای ثروتمند نیز چون آلمان و فرانسه در انتهای جدول شادمانی قرار گرفته‌اند وبا کشور آفریقایی سومالی در رتبه چهل و هفتم است همتراز ارزیابی شده اند.
اگرچه در نظرسنجی اخیر موسسه گالوپ سنجش میزان شادی در ایران انجام نشده اما، در نظرسنجی سه سال پیش این موسسه، ایران در بین 155 کشور دنیا رتبه 81 را را داشت که نشان می‌دهد وضعیت شادی در کشور ما مطلوب نیست.
یک روانشناس اجتماعی در اراک معتقد است: شادی حالتی عمیق و درونی است که از احساس عشق، لذت، خوشحالی و امیدواری در لحظه آنی حاصل می شود و هر چقدر این شاخصه روانی در بین افراد جامعه پررنگ تر باشد به لحاظ علمی آن جامعه سالم تر است و زمانی که نشاط و شادی از یک جامعه رخت بربندد، جامعه دچار بروز عواملی مانند افسردگی، انفعال، انحرافات فردی، جمعی و فرهنگی می‌شود.
میلاد مشایخی افزود: شادی افراد جامعه رابطه متقابل دارد و اگر عامل شادی در بخشی از جامعه ایجاد شود اثرات آن همچون موجی بقیه بخش ها را متاثر می کند و دیگران نیز از مزایای آن سود می برند.
وی گفت: مناسبت های متعددی در تقویم باستانی و مذهبی ایران برای شادی وجود دارد اما روش های ابراز شادی و بهره گیری از این فرصت ها در بین مردم محدود است و کمتر موفق می شویم از این مناسبت ها به عنوان پیوست های اتصال انرژی مثبت بهره ببریم و انگیره و شرایط ایجاد نشاط را همگانی کنیم.
وی افزود: جامعه باید مکانی امن برای تخلیه احساسات هیجانی فراهم کند و همه مردم در هر سن و طبقه اجتماعی به تناسب سلایق خود بتوانند روش های تخلیه روانی در اختیار داشته باشند تا دامنه رواج دامنه آسیب های اجتماعی و افسردگی و در خود رفتن کاهش یابد.
این روانشناس گفت: رفتارهای نامتعارف و آزاردهنده برای سایرین در تخلیه روانی از سوی برخی از گروه ها در جامعه، مولود غفلت تصمیم سازان در ایجاد فضاهای شاد برای این اقشار است چرا که اگر محیطی امن و همراه با نظارت با روش های متنوع در بروز شادی برای آنان مهیا شود دیگر دلیلی برای رفتارهای خارج از عرف نیست.
وی اظهار کرد: برای مثال خودنمایی دوچرخه سوار و یا کاروان های عروسی با آلودگی صوتی بالا نمونه هایی از رفتارهای جویای شادی است که از سرکوب احساس شادی در دراز مدت نشات گرفته و برای تخلیه احساس درونی استفاده می شود.
مشایخی گفت: درحال حاضر تعریف جامع از شادی در جامعه ایرانی نهادینه نشده و به همین دلیل هم بروز شادی های کاذب و هم برخوردهای خاص با سلایق شخصی و عینک فردی و گروهی دیده می شود و نیازها و سلایق افراد در مولفه های شادی بخش در دایره محدودی تعریف شده و جامه عمل می پوشد.
وی افزود: در قالب کار علمی و میدانی نیازسنجی از نشاط در گروه ها و لایه های اجتماعی ایران انجام نگرفته و شادی در چند روش کلیشه ای از رسانه ملی، همایش های تکراری و یا برنامه های کم جاذبه که توان تخلیه درونی افراد را ندارد خلاصه می شود و به همین دلیل هنگامی که به چهره مردم در خیابان نگاه می کنیم آثاری از نشاط مشاهده نمی شود و نوعی غم، اضطراب و کسالت در بین آنان موج می زند.
این روانشناس عنوان کرد: شاخص های شادی برای نسل امروز با گذشته متفاوت است و نباید با تفکر و ویژگی های گذشته و روش های قبل برای نشاط جامعه کنونی برنامه ریزی کرد.
وی گفت: نسلی که با فناوری ارتباطی عجین است، برداشت های خاصی از شادی دارد و هر چیزی برای او جذاب و نشاط بخش نیست، بنابرایی باید سطح سلیقه، نیازسنجی طیف های جامعه را علمی ارزیابی کرد و این مهم مسئولیت متولیان فرهنگی و اجتماعی را به واقع سنگین می کند.
این روانشناس گفت: بهترین روش در شرایط کنونی شاید بهره گیری از روش مشارکت جو در ایجاد نشاط عمومی باشد، مردم در برگزاری مراسم شاد باید خودشان ایده بدهند و خودشان هم اجرا کننده باشند و حوزه دولتی تنها باید نظارت غیرمحسوسی بر امور داشته باشد و برای حضور عموم و لذت جمعی فضاسازی کنند.
وی افزود: برگزاری جشن های ارگان ها و نهاد های دولتی هر چقدر هم با کیفیت و با حضور بخش های سرگرمی و هنری باشد باز هم چون تکلیفی است و مشارکت مردمی در آن کمرنگ است نمی تواند باعث ایجاد شعف درونی و شادی عمیق در مردم شود، مردم احساس شادی نمی کنند و در نتیجه ارگان ها دنبال علت بی اثری فعالیت فرهنگی هستند.
مشایخی اظهار کرد: شادی احساسی درونی است که در نتیجه ترشح هورمون آدرنالین ایجاد می شود به طور مثال، وقتی به فرد خبر می دهند که در بانک برنده جایزه شده در یک لحظه احساس شادی آنی پیدا می کند و زمانی که درعبور یک نابینا به آن سوی خیابان کمک می کند اثر احساس خوب در دراز مدت باقی می ماند و در صورت تشویق، این حرکت ادامه و تکرار می شود اما رویکرد تشویق برای جوانان ما اتفاق نمی افتد و عمده کارهای آنان با سرکوب مواجه می شود.
وی افزود: استفاده از ظرفیت های محیطی خیلی مهم است، کلانشهر اراک به لحاظ بصری زیبا نیست و مکان های تفریحی مناسب و جذاب ندارد تا در تقویت قوای نشاط افراد اثرگذاری کند.
مشایخی گفت: جامعه ما در استفاده از ظرفیت هایی که می تواند منشاء شادی و خلق نشاط باشد ضعف اساسی دارد و جای بنگاه های شادی بخش و تجمع های تفریحی برای تخلیه هیجان درونی خالی است.
مشایخی گفت:بانوان به عنوان نیمی از جمعیت نیاز به زیرساخت های شاد دارند تا بتوانند این شادی را به خانواده منتقل کنند اما، پارک بانوان اراک چند سال است در پیچ و تاب مشکلات رها شده و در حوزه فرهنگ و ورزش نیز قابلیت هایی که این قشر بتوانند در حد مناسب به شادی دست یابند وجود ندارد.
این روانشناس معتقد است: از منظر علوم و افراد متخصص رابطه الاکلنگی بین نشاط و آسیب های اجتماعی وجود دارد هرچه میزان نشاط در جامعه بالا می رود تعداد آسیب ها کاهش و به عکس اتفاق می افتد.
مشایخی افزود: زمانی که در یک خانواده فرد مطلقه، معتاد و بیمار روانی وجود دارد، انتظار نیست اعضای خانواده افرادی شاد باشند اما وقتی مشکل هرکدام به نحوی کم می شود و یا از بین می رود، نشاط و شادی در بین اعضای خانواده افزایش یافته و در نتیجه آسیب نیز کاهش می یابد.
وی گفت: خمیرمایه وجودی ما این است که بهانه ای برای شادی پیدا می کنیم، نظیر موفقیت در کنکور، حضور در میهمانی و اردو تفریحی و سعی می کنیم این خاطرات شیرین را ثبت کنیم.
این روانشناس با تاکید براینکه، سلامت روانی یک کشور به میزان شاد بودن افراد آن جامعه بازمی گردد، افزود: متاسفانه تشکل های مردمی در شاد کردن جامعه وجود ندارد و این سازمان های مردم نهاد نیز هنگامی که آسیب بروز می کند شکل می گیرند و برنامه ای برای نقش پیشگیرانه آسیب ها ندارند.
مشایخی افزود: برنامه اجتماعی با محوریت مردم در برگزاری آئین های شاد در جامعه وجود ندارد اما هنگام انتخابات سراسری با کسب آرای نامزد محبوب و یا در پایان یک مسابقه و پیروزی ورزشی و فرهنگی و سیاسی، مردم به صورت خودجوش به خیابان می آیند و ابراز شادی می کنند.
وی اظهار کرد: متاسفانه در پیروزی های تیم ملی، آئین چهارشنبه سوری شادی، مدیریت و هدفگذاری نشده است و فقط طبق عادت شرطی سازی شده حضور مردمی در خیابان و شادی و پایکوبی دیده می شود.
وی گفت: فقدان شادی در جامعه منجر به استفاده نامتعارف جوانان از فضاهای مجازی شده و اعتیاد به استفاده از این فضا زمینه ای فراهم کرده که بیشترین کاربران در شبکه های مجازی را جوانان ایرانی شامل شوند و جوک، لطیفه، کاریکاتور و تصاویر خنده آور را لایک کنند.
مشایخی گفت: آنقدر موضوع شادی در جامعه ما کمرنگ است که اگر از دانش آموز 12 ساله سئوال شود آخرین بار که شاد بودی و به تو خوش گذشت چه زمانی بود، کمتر به خاطر می آاورد و متوسل به خاطره ای دور می شود.
کارشناس مسئول بهداشت روان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک نیز گفت: زمانی که سطح سلامت روان افراد جامعه پایین می آید در مقابل رضایت هم کاهش پیدا می کند و براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی شادی، استفاده از استعداد، حل مشکلات شخصی و سازگاری با محیط تعریف شده است.
زهرا مقدم افزود: برخی تحلیل‌ها حاکی از این است که میزان شاد بودن یک جامعه بستگی به توسعه انسانی آن، بالا بودن امید به زندگی و وضعیت با ثبات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی دارد.
وی گفت: در بحث شادی و نشاط باید توجه داشت آن نوع از نشاط برای جوامع و افراد مناسب است که اولا مبتنی بر فرهنگ افراد باشد و همچنین اصیل و پایدار بوده و ماندگاری داشته باشد، بنابراین اصلاح باورهای فرهنگی در خصوص شاد کردن جوانان ضرورت دارد.
وی اظهار کرد: در جامعه باید راه های شادبودن و شاد زیستن را فراهم کرد و اهرمهای کنترل شاد زیستن را در نظر داشت.
کارشناس مسئول بهداشت روان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اراک، علت شاد نبودن را به عوامل خطر و عوامل محافظ دسته بندی کرد و گفت: در عوامل خطر هرچه تعداد بیشتر باشد مشکلات متناسب با آن بیشتر و هرچه عوامل محافظ بیشتر باشد فرد سالم تر ارزیابی می شود.
وی، با یادآوری سرمایه های اجتماعی گفت: انسانها هنگام بروز مشکل به افراد معتمد پناه می برند اما هرچه دایره این افرد کمتر باشد احساس شاد نبودن قوت می گیرد.
وی اظهار کرد: پدر و مادر سرمایه اولیه اجتماعی به شمار می روند که متاسفانه در برخی خانواد ها روابط قوی اجتماعی بین فرزندان و والدین برقرار نیست، خواهر و برادرها با هم ارتباط ندارند و کاهش سرمایه اجتماعی زمینه ناشادی جامعه را تعمیق می کند.
وی اظهار کرد: فقدان ارتباط اجتماعی اعضای خانواده باهم باعث شده تا ما جامعه ای غمگین داشته باشیم زیرا عوامل خطر در جامعه ایرانی بیشتر از عوامل محافظ گسترش یافته اند.
مقدم ، راهکار برون رفت از شرایط غمگین را کسب مهارت برای داشتن زندگی شاد عنوان کرد و گفت: یکی از دلایل مهم برای داشتن زندگی شاد و با نشاط، اقتصاد با ثبات است.
مقدم افزود: افزایش سطح تحصیلات دانشگاهی نیز بخشی از عواملی است که به شاداب بودن جامعه کمک می کند و با افزایش سطح تحصیلات مشکلات روانی کمتر و آمار خودکشی، روابط غلط اجتماعی و زناشویی نیز کاهش پیدا می کند.
وی گفت: برنامه نظام تحول سلامت به موضوع سلامت روان توجه ویژه دارد و در این راستا نیز 11 مرکز سلامت جامع در اراک و در هر شهرستان استان نیز یک مرکز به مردم در زمینه روان شناختی به صورت رایگان خدمات ارائه می کند.
مقدم افزود: در این مراکز در موضوعات روش های فرزند پروری، همسرداری، خود مراقبتی، اختلالات روانی به صورت گروهی دوره آموزشی برگزار و در صورت نیاز به روانشناس ارجاع و درمان پیگیری می شود.
رئیس مرکزمشاوره آرامش فرماندهی انتظامی استان مرکزی هم گفت: باید دانست که نخستین و بارز‌ترین تاثیر شادی و نشاط در جامعه افزایش ایمنی بدن است و درحالی که افسردگی مصونیت و قدرت ایمنی بدن را در مقابل رویداد‌ها و اتفاقات ناگوار کم می‌کند، شادی به عکس انرژی تازه‌ای به فرد می بخشد.
روح الله حسین خانی افزود: فرهنگ هر جامعه در ترسیم ساختارها و نظام ارزشی حاکم بر آن جامعه نقش موثری دارد و فرهنگ حاکم بر جامعه ما مذهبی است که همواره در روایات اسلامی تاکید شده است که مومن غم خود را پنهان و شادی خود را آشکار ‌کند.
وی بیان کرد: گاه شاد بودن می تواند کاری بس دشوار باشد لازمه شاد زیستن، جستجوی زیبایی ها و خوبی ها است یکی زیبایی منظره را می بیند دیگری کثیفی پنجره را، این بیننده است که انتخاب می کند به چه چیز بیندیشد.
وی گفت: علت غمگینی انسان می تواند ناسازگاری زندگی با آرمان های شخص قلمداد شود، بنابراین غمگین و افسرده می شود و در مقابل برخی نیز چنان زندگی می کنند که گویی یک روز در مسیر عمر،عاقبت به شادی خواهند رسید.
رئیس مرکزمشاوره آرامش فرماندهی انتظامی استان مرکزی گفت: گاه افراد در انتظار واقعه ای برای شاد بودن هستند درصورتی که با انتظار فقط فرصت شاد بودن را از خود می گیریم ما انسان ها در لحظه زندگی می کنیم پس می توان درهمین لحظه و زمان شاد بود.
حسین خانی افزود: ما انسانها گاه داشته ها را نادیده گرفته و بخش خالی لیوان زندگی مان را دائم نظاره کرده و از عالم و آدم طلبکاریم درصورتی که یافته ها نشان می دهد داشته ها در وجود ماست که راحت از کنارشان می گذریم.
وی توضیح داد: ثروت هر انسانی مادی نیست و با پول قابل شمارش نمی باشد بلکه داشته های درونی و خانواده سالمی است که به اوعشق و نشاط هدیه می دهد.
وی گفت: یکی از مولفه های شادی، قدرشناسی وسپاس از خالق است که این نعمت باعث شادی مضاعف می شود.
روانشناس اجتماعی نیز معتقد است: شادی در معنای خاص یعنی در یک لحظه احساس شاد به وجود آید و احساس رضایت طولانی معنای دیگر از شادی را به ذهن متبادر می سازد.
کیانوش امینی افزود: نشاط اجتماعی در ابعاد فردی و اجتماعی تقسیم بندی می شود و افرادی هستند که با وجود انبوه مشکلات روحیه شاد خود را از دست نمی دهند.
وی اظهار کرد: نقش آموزش و پرورش در نهادینه کردن فرهنگ شادی حائز اهمیت است اما اکنون در برخی مدارس حیاط بازی هم وجود ندارد و دانش آموزان مکانی برای تخلیه هیجانات خود ندارند.
وی گفت: در ویژه برنامه هایی که ارگان های مختلف با عنوان برنامه شاد تدارک می بینند تناسب سنی و جنسی دیده نمی شود و برنامه ها جوابگو نیازهای هر طیف نیست.
وی با یادآوری اینکه برگزاری آئین های شاد باید جذابیت داشته باشد، گفت: تکراری بودن جشن ها و فقدان نوآوری باعث می شود تا احساس رضایت از شرکت در این دسته آیین ها حاصل نشود.
معاون مبارزه با پیشگری اداره کل بهزیستی استان مرکزی هم گفت: نشاط و شادی رابطه مستقمی با رفاه اقتصادی دارد تا در سایه آن رضایت اجتماعی کسب شود.
کیانوش امینی افزود: این شاخص با توسعه انسانی ارتباط همسویی دارد و زمانی که نشاط کاهش پیدا کند شاخص رفاه اجتماعی نیز پایین می آید.
وی تاکید کرد: شادی فقط شرکت در جشن و حالت هیجانی خنده را شامل نمی شود بلکه باید شاخص های متعدد برای داشتن خلق شادی اجتماعی به وجود آید.
وی گفت: تدوین «سند نشاط» در سطح کلان و ابلاغ به مجموعه های ذیربط مهمتر ازفقدان متولی شادی در جامعه است و جای خالی این سند در جامعه احساس می شود.
امینی بیان کرد: نشاط اجتماعی به معنای توسعه انسانی است و در زمانی که نشاط اجتماعی رشد پیدا کند سرمایه اجتماعی توسعه می یابد.
وی افزود: برای شاد بودن بایستی شاخص امید به زندگی را افزایش داد و امید به زندگی و شاد بودن باعث پایین آمدن آسیب های اجتماعی از جمله اعتیاد، خودکشی و بیکاری می شود پس برای افزایش امید به زندگی بایستی به دوران جوانی و نوجوانی بها و ارزش دهیم تا رشد ممکن شود.
-
گزارش از معصومه ابراهیمی

 

مرجع : ايرنا migna.ir
نام شما

آدرس ايميل شما
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود
  • نظرات پس از تأیید مدير حداكثر ظرف 24 ساعت آينده منتشر می‌شود

دربارۀ تاثیرات عجیب «ترس از پشیمانی»
چگونه با ذهن آگاهی حواس کودکان مان را جمع کنیم؟
تقاضا برای سلب اختیار تشخیص اختلال اسکیزوفرنی توسط روانشناسان بالینی!
چرا نباید برای جلب محبت یا عشق التماس کنیم؟
ویژگی‌های یک اردو مطالعاتی خوب چیست؟
چطور از فکر کردن بیش از حد به یک موضوع جلوگیری کنیم؟
نوجوانان آمریکایی بدون تلفن همراه احساس بهتری دارند
من با دروغ گفتن و آه وناله پول درمیارم
افراد کمال‌گرا چه ویژگی‌هایی دارند؟
كودكان را قرباني حرف مردم نكنيد
خودبیمارانگاری از خود بیماری مرگبارتر است!
راه‌ درمان تب بالای تمایل به عمل‌های زیبایی چیست؟
برای انسان نابینا شیشه و الماس فرقی ندارد اگر کسی قدرتان را ندانست فکر نکنید شیشه اید یقین بدانید که او نابیناست ...