750 روز پرفراز و نشیب در آموزش و پرورش
از استیضاح و رای اعتماد دوباره نمایندگان به وزیر آموزش و پرورش به دنبال اعتراضات پیاپی مربیان پیش دبستانی گرفته تا تلاش برای ساماندهی نیروی انسانی، تدوین نقشه راه سند تحول بنیادین، تکمیل پروژه‌های آموزشی نیمه تمام، ادامه استقرار نظام 3-3-6، دریافت مجوز برای استخدام پنج هزار نیروی انسانی، رتبه بندی معلمان، بیمه طلایی فرهنگیان، بسته حمایتی مدارس غیردولتی و واگذاری مدارس، پیگیری وضعیت معیشتی معلمان، یکپارچه شدن حساب مدارس و مبارزه با بیسوادی از جمله برنامه‌های مهمی است که در کارنامه کاری دولت در آموزش و پرورش دیده میشود.
فانی از زمانی که روی کار آمد پنج سیاست ساماندهی و بهسازی منابع انسانی، توسعه مشارکت در آموزش و پرورش، ارتقای مدیریت آموزشگاهی، تمرکز زدایی و عملیاتی کردن بودجه آموزش و پرورش را سرلوحه فعالیت در وزاتخانه‌اش قرار داد و بر تربیت شش ساحتی دانش آموزان بر مبنای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش تاکید کرد.
اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که چندی پیش نقشه راه آن رونمایی شد نیز طی دوسالی که از عمر دولت یازدهم می‌گذرد دنبال شده است.
مهدی نویدادهم، دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش درباره سند تحول بنیادین می‌گوید: آن چیزی که ما به دنبالش هستیم، تغییری همه جانبه، عمیق، ریشه‌ای، نظام‌مند و آینده‌پژوهانه مبتنی بر آموزه‌های حیاتی و معارف اسلامی است. گسترش فرهنگ تحول‌خواهی و تحول‌آفرینی، تدوین و ابلاغ برنامه زیرنظام‌های اصلی و فرعی مدارس همسو با سند تحول، تنوع‌بخشی به محیط‌های یادگیری، تقویت ارتباط با عوامل فهیم و موثر و توانمندسازی خانواده‌ها از جمله موضوعات مطرح در رویکرد اتخاذ شده در قبال اجرای سند است. هر سال حدود 100 فعالیت و برنامه ذیل 131 راهکار سند تحول و نقشه راه پیش‌بینی شده و امیدواریم بتوانیم در برنامه ششم توسعه احکام و تکالیفی لازم برای سند تحول را فراهم کنیم.
به گزارش ایسنا، وزارت آموزش و پرورش در دولت یازدهم، در کنار پیشبرد اهداف بلندمدت و کلان، اهداف کوتاه مدت و میان مدت دیگری را نیز در نظر داشته که در ادامه مرور میشود:
کارنامه مدیریت منابع و ساماندهی نیروی انسانی آموزش و پرورش
مدیریت منابع: محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی درباره اعتبارات آموزش و پرورش می‌گوید: اعتبارات مصوب هزینه‌ای در سال 1390 حدود 12 هزار میلیارد تومان بود که این رقم در سال 94 به 24 هزار میلیارد تومان افزایش یافت. در سال 93، 19 هزار و 600 میلیارد تومان اعتبارات مصوب هزینه‌ای داشتیم و عملکرد پرداختی حدود 21 هزار میلیارد تومان بود. یعنی 107 درصد اعتبارات آموزش و پرورش در سال 93 پرداخت شد.
وی با اشاره به پرداختی‌ها به فرهنگیان عنوان می‌کند: در دولت اعتقاد داریم متناسب با کاری که فرهنگیان انجام می‌دهند آنچه به عنوان حقوق در اختیار آنها قرار می‌گیرد قابل دفاع نیست. گاه پرداختی‌های معلمان را با پرداختی به سایر بخش‌ها مقایسه می‌کنیم که در برخی دستگاه‌ها متوسط دریافتی از بودجه عمومی بیشتر از متوسط دریافتی فرهنگیان است و در برخی از دستگاه‌ها نیز میزان دریافتی از فرهنگیان کمتر است. نظام پرداخت‌ها نیاز به بازنگری دارد و در خصوص اصلاح نظام پرداخت در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی درحال تلاش هستیم. در طول 4 سال گذشته میانگین حقوق معلمان از 830 هزار تومان به یک میلیون و 770 هزار تومان افزایش یافت.
همه اینها درحالی است که وزیر آموزش و پرورش بارها اعلام کرده است که علت عدم توفیق در اجرای برنامه‌ها و ارتقای کیفیت آموزش و پرورش در این وزارتخانه را تخصیص 99 درصد مجموعه بودجه به حقوق و مزایای پرسنل می‌داند.
برگزاری آزمون استخدامی پنج هزار نیروی انسانی: از سال گذشته بود که زمزمه‌های اعتراضی معلمان پیش دبستانی بلند شد و به گوش نمایندگان مجلس رسید؛ عدم اجرای قانون جذب این مربیان در آموزش و پرورش دستمایه کارت زرد و بعده ها استیضاح ناموفق وزیر شد تا آنجا که در نهایت دولت با صدور مجوز استخدامی برای آموزش و پرورش موافقت کرد و سرانجام پس از کش و قوس های فراوان ثبت نام برای برگزاری آزمون 5000 نیروی انسانی در اواخر مرداد ماه آغاز شد و بناست آزمون مربوط در 27 شهریورماه برای داوطلبان برگزار شود و قرار شده مربیان پیش دبستانی و فرزندان فرهنگیان در اولویت باشند.
ساماندهی نیروی انسانی: از جمله بحران‌هایی که آموزش و پرورش امسال و سال گذشته با آن درگیر بود، ساماندهی نیروی انسانی در پی استقرار نظام 3-3-6 بود. سلیمی جهرمی، رئیس مرکز نیروی انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه یکی از پارامترهای اصلی برای تامین نیروی انسانی اضافه شدن تعداد دانش آموزان به سیستم است، اظهار می‌کند: در نظام آموزش و پرورش به تعداد دانش آموزانی که اضافه می‌شوند باید کلاس تشکیل داد. هر چقدر توان مدیریتی در تشکیل کلاس قوی‌تر باشد بهتر می‌توانیم امر ساماندهی را بر اساس استانداردها انجام دهیم.
وی با اشاره به موضوع عدم توازن در ترکیب نیروی انسانی از سالهای قبل که به یک بیماری مزمن در بافت نیروی انسانی تبدیل شده است می‌گوید: چهار نوع عدم توازن وجود دارد؛ تراکم نیرو در یک منطقه و کمبود آن در منطقه دیگر، عدم توازن جغرافیایی، عدم توازن جنسیت، عدم توازن در دوره تحصیلی و رشته تدریسی از این جمله هستند. در کنار این مشکلات، موضوع تغییر ساختار آموزش و پرورش را به نظام 336 داریم که عدم تعادل بیشتری را رقم زده است. سعی کردیم طی دو سال گذشته این موضوع را به یک فرصت طلایی تبدیل کنیم. تغییر نیاز از ویژگی‌های یک تحول است و هر سازمانی در هر شرایطی می‌تواند با تغیر نیاز نیروی انسانی روبرو شود و هنر سازمان این است که بتواند ساماندهی نیروی انسانی را به درستی انجام دهد.
سلیمی جهرمی با بیان اینکه رویکرد اصلی ما بهره‌وری نیروی انسانی است، گفت: با آنکه بازنشسته‌ها رفته‌اند و نیروی انسانی جدید وارد نکردیم اما با این حال در سال تحصیلی جاری نسبت به سال قبل 300 هزار ساعت کاهش حق تدریس داشتیم . سیاست ما در سال جدید کاهش میزان حق‌التدریس است اما با همه اینها 30 هزار نیرو خواهیم داشت که کسری ساعت موظف خواهند داشت و بهترین کار در این میان افزایش بهره‌وری است.
رتبه بندی ملعمان: بهبود وضعیت معیشتی همواره دغدغه‌ای برای معلمان بوده است، هرچند در این خصوص اقداماتی انجام میشود اما هیچ گاه رضایت بخش نبوده و معلمان خواهان تساوی حقوقشان با سایر دستگاه‌های دولتی بوده‌اند. دولت یازدهم برای جبران کمبودهایی که مدعی است بخش بزرگی از آن میراث دولت‌های قبلی است، ضمن افزایش امتیازات پرسنل در احکام حقوقی، برای اجرای طرح رتبه بندی که اندیشه آن از دولت قبل و مجلس شکل گرفته بود تلاش‌هایی را آغاز و اعتباری 1340 میلیارد تومانی برای آن لحاظ کند. اکنون طبق وعده‌های فانی بناست احکام حقوقی جدید معلمان از ابتدای مهرماه بر مبنای رتبه بندی صادر شود.
هرچند بسیاری از معلمان معتقدند باید طرح رتبه بندی، منجر به ارتقای شان معلمی شود و منحصر به افزایش حقوق نباشد، اجرای این طرح می‌تواند تاثیر مثبتی بر بهبود وضعیت معیشت و افزایش رضایتمندی بیشتر این قشر شود.
کارنامه پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش: معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش که بنای فعالیت‌های خود را بر سیاست‌های 20 گانه پرورشی بنا نهاده، جشنواره‌های فرهنگی مختلف و متنوعی را برگزار کرده است و شاید بتوان گفت از مهمترین اقداماتی که در دستور کار داشته است تقویت تشکل‌های دانش آموزی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی، اعزام دانش آموزان به عتبات عالیات، برپایی اردوهای راهیان نور، اجرای طرح همیاران مشاور، ارائه خدمات در هسته‌های مشاوره این وزراتخانه باشد. هرچند اتفاقات تلخی چون کشته شدن معلمی با اصابت ضربات چاقو از سوی شاگردش و مواردی از تنبیه بدنی در مدارس طی سالهای گذشته این معاونت را بیش از گذشته مطرح کرد اما در عین حال باعث شد برخوردها با خاطیان تشدید شود.
طرح یک روز بانشاط در پنجشنبه‌های مدارس نیز از سوی معاونت پرورشی به صورت آزمایشی در سال گذشته اجرا و بناست امسال در مدارس بیشتری به اجرا در بیاید.
کارنامه سلامت و تربیت بدنی آموزش و پرورش: امضای تفاهم‌نامه‌ای با وزارت بهداشت جهت سالم‌سازی بوفه مدارس و ارتقای سلامت دانش آموزان، اجرای گسترده طرح المپیادهای ورزشی درون مدرسه‌ای در سال گذشته و ادامه یافتن آن در سال جاری، اجرای طرح مدرسه قهرمان از امسال، تحقق سیاست مدرسه محوری و بازگرداندن نشاط و تحرک بدنی به مدارس از مهمترین برنامه ها و اقداماتی است که معاونت تربیت بدنی بر روی آن تمرکز کرده است.
مهرزاد حمیدی معاون تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه ساعت درسی تربیت‌بدنی تا 45 دقیقه ضروری است اما کفایت شادابی و نشاط دانش‌آموزان را نمی‌کند و باید فعالیت‌های مکمل داشته باشیم، می‌گوید: در همین راستا المپیادهای ورزشی درون مدرسه‌ای سال گذشته طراحی و اجرا شد و سال گذشته 3.5 میلیون دانش‌آموز را تحت پوشش قرار داد و امسال ادامه پیدا خواهد کرد. طرح حیاط پویا نیز به ایجاد نشاط در دانش‌آموزان در حیاط مدرسه کمک می‌کند.
معاون تربیت‌بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه حرکت ما به سمت مدرسه‌ای کردن فعالیت‌هاست، می‌افزاید: از ابتدای مهرماه در مراسم آغازین مدرسه ورزش صبحگاهی انجام خواهد شد و رادیو ورزش برای آن موسیقی اجرا خواهد کرد. همچنین طرح مدرسه قهرمان و کانون‌های درون مدرسه‌ای را از امسال اجرا می‌کنیم.
کارنامه علمی و آموزشی آموزش و پرورش: شاید بتوان گفت مهمترین ماموریت معاونت متوسطه و ابتدایی وزارت آموزش و پرورش استقرار نظام 3-3-6 باشد. شش پایه شدن مقطع ابتدایی و سه پایه شدن دوره متوسطه اول تبعاتی به همراه داشت که نیازمند ساماندهی نیروی انسانی و فضای آموزشی بود.
معاونت ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در کنار اداره دوره پیش دبستانی که خود با چالش‌هایی همراه است، کوشیده با اجرای ارزشیابی توصیفی که از موکدات سند تحول بنیادین است، در ارتقای کیفیت آموزش در دبستانها نقش ایفا کند. همچنین طرح جست و جوی خانه به خانه بازماندگان از تحصیل و بازگرداندن این کودکان به مدارس از جمله اقداماتی است که انجام شده است.
افزایش سهم دانش آموزان دوره فنی و حرفه‌ای و کارودانش براساس اسناد بالادستی، اجرای طرح تعالی مدیریت در مدارس کشور و اجرای طرح کارآفرینی از جمله برنامه‌های این معاونت محسوب میشود.
کارنامه عمرانی آموزش و پرورش: معاونت عمرانی آموزش و پرروش که از جمله مهمترین ارکان این وزارتخانه است و باید فضای آموزشی لازم را برای ادامه تحصیل دانش آموزان فراهم کند، در کنار مشکلات مربوط به ناهماهنگی شهرداری‌ها و شوراهای شهر، بحران‌های فضاهای آموزشی در پروژه‌های انبوه سازی و شهرکهای جدیدالتاسیس و کمبود اعتبارت به نظر می‌رسد در سال جاری وضعیت تخصیص اعتباراتش در این بخش بهبود یافته باشد. این در حالیست که سازمان نوسازی مدارس جهت تحویل پروژه‌های نیمه تمام، تجهیز مدارس شبانه روزی، حذف مدارس غیراستاندارد و استانداردسازی سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی گام هایی برداشته است.
در همین راستا، مرتضی رئیسی، معاون عمرانی وزیر و رئیس سازمان نوسازی با بیان اینکه امسال وضعیت اعتبارات عمرانی مصوب ملی آموزش و پرورش قابل قبول است و نسبت به سال گذشته رشد 48 درصدی در این بخش داشته‌ایم می‌گوید: تخصیص از سوی سازمان مدیریت داده شده و با عنایت به اینکه مدارس باید قبل از سال تحصیلی آماده باشند، پیش‌بینی ما این است که حداقل 1300 پروژه جدید و استاندارد در سراسر کشور تحویل خواهند شد و بیش از 200 هزار دانش‌آموز از فضای ایمن و استاندارد مدارس برخوردار خواهند شد.
وی ادامه می‌دهد: بیشترین پروژه‌ها در استان تهران تحویل میشود و 1150 کلاس درس جدید پذیرای دانش‌آموزان خواهند بود. پس از تهران، خراسان رضوی بیشترین آمار پروژه‌های تحویلی جدید را دارد. همچنین در پروژه‌های مسکن مهر 200 کلاس درس آماده شده است و برای مهرماه سال 94 مشکلی نداریم.
