آخرین آمار رسمی که در مورد دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل وجود دارد مربوط به سال 90 است. براساس این آمار، بیش از 224 هزار کودک بین هفت تا 14 سال در کشور از تحصیل بازمانده‌اند. در بین دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل گروهی هستند که پایشان هیچ وقت به مدرسه باز نشده است و گروهی هم بعد از گذراندن مقطع ابتدایی، به دلایل فقر، نداشتن شناسنامه و... مجبور به ترک تحصیل میشوند.
به گزارش روزنامه فرهیختگان، علی‌اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش پیش از این اعلام کرده بود که «وزارت آموزش و پرورش دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل را پیدا میکند و فضایی را برای تحصیل به آنها اختصاص می‌دهد، اما زمانی که این دانش‌آموز دغدغه مالی دارد و مجبور است کار کند و آموزش و پرورش نمی‌تواند دانش‌آموز را تامین مالی کند، همین امر دلیلی میشود که کودک به چرخه کار باز گردد.»
اسماعیل دوستی، عضو کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران در مورد وضعیت کودکان کار در پایتخت می‌گوید: «متاسفانه شاهد هستیم که روزبه‌روز تعداد کودکان خیابانی افزایش پیدا میکند و در ایام ماه مبارک رمضان و در تمامی تقاطع‌ها شاهد حضور پررنگ کودکان خیابانی هستیم. این افراد اجیرشده دیگران هستند.» او با بیان اینکه حضور کودکان کار که حتما بیشترشان از تحصیل محروم هستند به مرز هشدار رسیده است، عنوان میکند: «نمی‌دانم درخصوص کودکان خیابانی به چه کسی تذکر بدهم؛ به قالیباف تذکر دهم، شورای تامین استان یا بهزیستی؟! متاسفانه تعداد کودکان خیابانی بیش از گذشته شده و بیشتر آنها دختران هستند که از شهرستان‌های مختلف به تهران مهاجرت کرده‌اند.»
تعهدات بین‌المللی ایران
شهلا کاظمی‌پور، جمعیت شناس و عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران در مورد آمار کودکان بازمانده از تحصیل، می‌گوید: «براساس آخرین آماری که مربوط به سال 90 است، بیش از 108 هزار پسر و بیش از 115 هزار دختر که بین 7 تا 14 سال هستند، هرگز وارد مدرسه نمی‌شوند. این نشان می‌دهد که 5/2 درصد از دانش‌آموزان بی‌سواد هستند.» او بیان اینکه در تعهدات بین‌الملل آمده است که تا سال 2015 باید ورودی ثبت‌نام دانش‌آموزان ابتدایی 100 درصد باشد، می‌افزاید: «در اهداف توسعه هزاره سوم هم طرح ثبت‌نام 100 درصدی دانش‌آموزان اول ابتدایی آماده است، اما متاسفانه هیچ‌کدام از این تعهدات انجام نشده است و هنوز هم هستند دانش‌آموزانی که هرگز رنگ مدرسه را نمی‌بینند.»
به گفته کاظمی پور، در بین دانش‌آموزان هفت تا 14 سالهای که وارد مدرسه میشوند تعدادی باسواد غیرمحصل داریم. براساس آمار بیش از 17 هزار پسر و بیش از 24 هزار دختر به دلایل مختلف بعد از گذراندن دوران ابتدایی مجبور به ترک تحصیل میشوند که آنهاهم جزء گروه بازماندگان از تحصیل هستند. در مجموع 5/4 درصد از دانش‌آموزان جزء باسوادهای غیرمحصل هستند.
او بر این باور است که دلیل بالا بودن آمار دانش‌آموزان دختر در گروه بازماندگان از تحصیل این است که بیشترشان در مناطق محروم زندگی می‌کنند و خانواده‌هایشان یا اجازه تحصیل به آنها نمی‌دهند یا اینکه دختران را مجبور به کار می‌کنند. کاظمی‌پور همچنین در مورد کودکان کار می‌گوید: «آمار کودکان کار پسر از دختر بیشتر است، اما با این وجود دختران هم کمتر از یک درصد کودکان کار را به خود اختصاص می‌دهند. بیشتر کودکان کار به دلیل مشکلات اقتصادی مجبور به ترک تحصیل میشوند و بهتر است با برطرف کردن مشکلات اقتصادی قشر محروم، کودکان‌شان را به چرخه تحصیل بازگردانیم.»
او تاکید میکند: «از کنارکودکان بدون شناسنامه نباید به راحتی گذشت. اگر مشکل این دسته از کودکان تحصیل باشد زمانی که بزرگ شوند دچار انواع آسیب‌های اجتماعی میشوند و حتی می‌توانند آسیب اجتماعی تولید کنند؛ بنابراین بهتر است از اول مشکل را حل کرد که مشکل بزرگ‌تری تولید نشود.»گرچه نهادهای مختلف همچون بهزیستی، آموزش‌و‌پرورش، کمیته امداد و... در بحث کودکان کار و محرومان از تحصیل مسئول هستند، اما زنجیره فقر و حاشیه‌نشینی و تامین هزینه‌های خانواده ازسوی کودک، باعث شده تا الان، آمار کودکان محروم از تحصیل، نسبت به سالهای قبل کاهش چندانی نداشته باشد.
