روانشناسی لباس

به تازگی عبارتی با عنوان پوشش دوپامین در فضای مجازی مطرح شده است که بر اساس آن ادعا می شود پوشیدن برخی لباس ها می تواند موجب افزایش سطح شادی شود. در این گزارش قصد داریم به بررسی اعتبار علمی این باور بپردازیم.
طی روزهای گذشته کاربران برخی شبکه های اجتماعی با عبارت پوشش دوپامین مواجه شده اند که بر اساس آن ادعا می شود لباس در شخصیت و خلق و خو موثر بوده و مطالب حاوی این عبارت، افراد را تشویق می‌ کند لباس ‌هایی را انتخاب کنند که با خلق و خوی مورد نظرشان مطابقت داشته باشد. بنابراین، اگر لباس‌ های رنگارنگ را به جای لباس‌ های تیره و خسته‌ کننده انتخاب کنیم، سطح دوپامین مغز را افزایش داده و احساس شادی بیشتری می ‌کنیم.
از نظر علمی دوپامین، به عنوان یک انتقال دهنده عصبی، در چندین عملکرد مغز از جمله شکل گیری احساسات نقش دارد. البته دوپامین تنها ماده ای نیست که می تواند بر احساس ما تأثیر بگذارد و هورمون هایی از جمله سروتونین، اکسی توسین و اندورفین های مختلف با دوپامین تعامل می کنند تا خلق و خوی ما را شکل دهند. در این میان اما دوپامین نقشی اساسی در شکل گیری سیستم پاداش مغز ما دارد.
در مورد اینکه آیا انتخاب لباس می تواند دوپامین مغز را افزایش دهد، به طور واضح، ما هنوز چیزی نمی دانیم، زیرا هیچ مطالعه ای وجود ندارد که از شرکت کنندگان خواسته باشد در حالی که سطح دوپامین در مغز آن ها نظارت می شود، لباس های رنگارنگ بپوشند. اما مطالعاتی وجود دارد که رابطه بین لباس هایی که می پوشیم و نحوه رفتار و احساس ما را نشان می دهد.
در یک مطالعه، مشخص شد: افرادی که با تی‌شرت قرمز یا مشکی عکس گرفته ‌اند، جذاب ‌تر از کسانی بودند که هر رنگ دیگری به تن داشتند. همچنین برخی مطالعات نیز نشان می دهد: پوشیدن رنگ قرمز می تواند به عملکرد فیزیکی بهتر منجر شود. بررسی مسابقات فوتبال در ۵۵ سال گذشته نشان داد که تیم‌هایی که لباس قرمز داشتند، در بازی‌های خانگی بهتر از هر رنگ لباس دیگری بازی می‌کردند.
نتایج یک مطالعه دیگر نیز نشان داد: پوشیدن لباسی که با یک حرفه مرتبط است، مانند کت سفید برای یک پزشک، فرآیندهای شناختی وی را بهبود می بخشد. در واقع ممکن است به همین دلیل باشد که پوشیدن لباس های ورزشی ما را به تمرین بیشتر راغب می کند. در حالی که کت و شلوارهای رسمی باعث می‌شود فرد با تسلط بیشتری رفتار کند، اما وقتی صحبت از عملکرد به میان می‌آید، راحتی لباس از اهمیت بیشتری برخوردار است و نتایج یک مطالعه دیگر نشان داد، دانش ‌آموزانی که در امتحانات شرکت می ‌کنند زمانی که لباس‌ های راحت ‌تر و کمتر رسمی به تن داشتند، عملکرد بهتری داشتند.
پژوهش های علمی همچنان نشان می دهد: کسانی که روزهای خود را به دنبال تلاش های خلاقانه می گذرانند، بهتر است لباس سبز بپوشند، زیرا مشاهده رنگ سبز با عملکرد خلاقانه بهتر مرتبط است. رنگ سبز همچنین احساس آرامش را بر می انگیزد و این موضوع احتمالاً به این دلیل است که رنگ سبز ما را به یاد طبیعت می اندازد.

رنگ زرد و به طور کلی رنگ های تابستانی و گرمی آن ها می تواند شادی، انرژی و هیجان را برای بیننده به ارمغان بیاورد، اگرچه مشخص نیست که آیا این احساسات هنگام پوشیدن این رنگ رخ می دهد یا خیر.
به این ترتیب مشخص می شود که اگرچه هنوز ارتباط بین ترشح دوپامین و نوع لباس مشخص نشده است، اما پوشیدن لباس با رنگ ها و اشکال مختلف می تواند بر روحیات و خلقیات ما تاثیر به سزایی داشته باشد.