ضرورت تصویب بیمه خدمات روان شناسی
میگنا: علیاصغر خسروبیگی بازنشسته آموزش و پرورش و مدرس دانشگاه است که اولین موسسه روان شناسی ازدواج ایران را در سال 79 در استان مرکزی تأسیس و راهاندازی کرد.
وی دارای دکتری روانشناسی اجتماعی خارج از کشور و دکتری رشته روان شناسی بالینی خانواده است که معتقد است باید در مجلس فراکسیونی با عنوان حمایت از سلامت روان در کنار سلامت روان شکل بگیرد و بیمه روانشناسی باید تصویب شود.
با توجه به نقش و جایگاه مشاوره در امر ازدواج با وی پیرامون اهمیت روانشناسی و مشاوره در ازدواج به گفتوگو نشستیم.
فارس: اهمیت ازدواج در چیست و اصولاً چرا باید ازدواج کرد؟
خسروبیگی: جوامع مختلف از ازدواج برداشتهای متفاوت دارند، اما آنها یک اتفاق نظر دارند و آن این است که تمام افراد به خاطر نیازهای اجتماعی، فرهنگی، مذهبی، دینی و نیازهای روانشناسی جنسی نیاز به ازدواج دارند و طی آن زن و مرد در کنار هم قرار بگیرند و یک پیوندی ایجاد میکنند که این پیوند یک پیوند دائمی است و اگر قبل از ازدواج ارزیابیها بهدرستی صورت گیرد این پیوند دائمی خواهد بود و اگر عدم شناخت وجود داشته باشد ممکن است این پیوند دچار مشکل شود.
در ایران مقوله ازدواج نسبت به دنیا یک مقوله کاملاً جداست، چراکه در مسائل مذهبی پیامبر اسلام (ص) ازدواج را به عنوان سنت خودش معرفی فرمود، به همین خاطر است که گستردگی خیلی زیادی دارد.
وی دارای دکتری روانشناسی اجتماعی خارج از کشور و دکتری رشته روان شناسی بالینی خانواده است که معتقد است باید در مجلس فراکسیونی با عنوان حمایت از سلامت روان در کنار سلامت روان شکل بگیرد و بیمه روانشناسی باید تصویب شود.
با توجه به نقش و جایگاه مشاوره در امر ازدواج با وی پیرامون اهمیت روانشناسی و مشاوره در ازدواج به گفتوگو نشستیم.
فارس: اهمیت ازدواج در چیست و اصولاً چرا باید ازدواج کرد؟
خسروبیگی: جوامع مختلف از ازدواج برداشتهای متفاوت دارند، اما آنها یک اتفاق نظر دارند و آن این است که تمام افراد به خاطر نیازهای اجتماعی، فرهنگی، مذهبی، دینی و نیازهای روانشناسی جنسی نیاز به ازدواج دارند و طی آن زن و مرد در کنار هم قرار بگیرند و یک پیوندی ایجاد میکنند که این پیوند یک پیوند دائمی است و اگر قبل از ازدواج ارزیابیها بهدرستی صورت گیرد این پیوند دائمی خواهد بود و اگر عدم شناخت وجود داشته باشد ممکن است این پیوند دچار مشکل شود.
در ایران مقوله ازدواج نسبت به دنیا یک مقوله کاملاً جداست، چراکه در مسائل مذهبی پیامبر اسلام (ص) ازدواج را به عنوان سنت خودش معرفی فرمود، به همین خاطر است که گستردگی خیلی زیادی دارد.
اهمیت مشاوره قبل از ازدواج چیست؟
خسروبیگی: گاها دیده میشود ازدواجهایی که صورت میگیرد در سالهای اول منجر به شکست میشود، بهمنظور کاهش طلاق در اکثر کشورها یک استراتژی به عنوان مشاوره پیش از ازدواج طراحی شده که باعث کاهش مشکلات ازدواج میشود.
مشاوره قبل از ازدواج 90 سال پیش در آمریکا رواج داشته و امروز کشورهای جهان سوم و در حال توسعه به این فکر افتادهاند که از روانشناسی در حوزه مشاوره پیش از ازدواج استفاده کنند.
اینکه در مشاوره پیش از ازدواج چه اتفاقهایی رخ میدهد؛ قطعاً باید یک متخصص روانشناس در این زمینه نظر بدهد چراکه در ازدواج مقولههای زیادی وجود دارد یکی بحث تفاوتهای شخصیتی است، متخصصی که روانسنجی را گذرانده و شخصیتشناس باشد معمولاً میتواند در این زمینه مداخله کند و تشخیص دهد که طرف اختلال روانی دارد یا خیر، اختلال شخصیتی دارد یا خیر، لذا به همین خاطر تخصصی شده است شاید یک پزشک هم نتواند در این زمینه کمک کند.
مقوله دیگر در ازدواج معیارهاست که روانشناس بر اساس چارچوب فرهنگی جامعه این معیارها را در نظر میگیرد و بررسیهای لازم را انجام میدهد و در کنار آن ارزیابی، تحقیق و پژوهش را نیز انجام میدهد.
در این حوزه قاعدتاً باید افراد پیش از ازدواج خودشان و خانوادههایشان تحقیقات لازم را از طرف مقابل داشته باشد، قطعاً روانشناسی پیش از ازدواج میتواند در کاهش طلاق نقش داشته باشد، شاید در گذشته بهنوعی افزایش طلاق بود و مردم متوجه نمیشدند ولی امروزه رسانهها بحث شکستهای ازدواج در سالهای اول زندگی را بازگو میکنند، به همین خاطر است که دولت به این فکر افتاده برای کمک به مردم جامعه و جوانان باید قطعاً مشاوره پیش از ازدواج رخ دهد.
چگونه باید شرایط را برای ازدواج جوانان فراهم کرد؟
خسروبیگی: ازدواج تنها یک پیوند عاطفی و اجتماعی و اقتصادی نیست، باید در کنار اینها بسترسازی بشود.
مشاوره تحصیلی خوب، مشاوره شغلی خوب و مشاوره ازدواج خوب، مشاوره مرگ خوب اینها یک پروسهای است که باید تجربه شود، حال اگر کسی که تحصیل موفقی داشته و در کنارش شغل موفقی نداشته و نمیتواند شغل مناسبی پیدا کند بستر لازم برای ازدواج را ندارد.
در حال حاضر نرخ بیکاری جوانان بسیار بالاست که دامن میزند به عدم رغبت جوانان به سمت ازدواج، بر همین اساس برای ازدواج باید بسترسازی شود.
اگر دختری و پسری بخواهند ازدواج کنند و پسر صاحب شغل نباشد ازدواجی هم در کار نخواهد بود، باید بسترسازی شود و به فکر جوانان در حوزه کار بود، اگر کاری صورت بگیرد اشتیاقی هم برای ازدواج شکل خواهد گرفت.
نظر شما در رابطه با ازدواجهای سفید چیست؟
خسروبیگی: بر مبنای چارچوبهای فرهنگی نظر کشورهای مختلف در رابطه با ازدواجهای سفید متفاوت است، ممکن است ازدواج سفید در بین کشورهای اروپایی رخ دهد و برای خانواده مهم نباشد، اما یک چارچوب فرهنگی و یک چهارچوب سنتی در ایران وجود دارد که بر اساس آن ازدواج سفید فوقالعاده خطرناک است.
در جامعه ایران تنها کسی که از این رابطه و ازدواج سفید آسیب میبیند، خانمها هستند که دچار سرخوردگی و دچار مشکلات عاطفی میشوند چراکه ممکن است طرف مقابل بعد از مدتی به خانم بگویند من شما را نمیخواهم و بهراحتی پا روی همهچیز بگذارد.
در فرهنگ ایران اگر دختری علاقهمند به پسری شود عرف جامعه نمیپسندد، دخترها نمیتوانند به پسرها پیشنهاد ازدواج دهند و آقایان به خواستگاری میروند ولی در عین حال میتوان زیر نظر خانوادهها شناخت پیدا کرد، رفت و آمدهایی که اتفاق میافتد با نظارت خانوادهها باشد، ولی معمولاً ازدواجی که تحت عنوان دوستی دختر و پسر اتفاق میافتد و اسم آن را ازدواج سفید میگذارند برای جامعه آسیبزا است، اگر مردی متوجه شود که دختری که ازدواج سفید کرده است قطعاً خواستگارهای سنتی از بین خواهد رفت و هیچ اشتیاقی نشان نمیدهند که از دختر خواستگاری کنند.
میانگین سن ازدواج چقدر است و اختلاف سنی چقدر باید باشد؟
خسروبیگی: نظرات مختلفی در این رابطه وجود دارد برخیها بهترین سن ازدواج را 25 سالگی برای خانمها و 28 سالگی برای آقایان میدانند، در این پروسه تحصیلات دختر و پسر تمام شده و وارد بازار کار شدهاند و از نظر رشد عقلی و منطقی نیز رشد کردهاند، به خاطر همین این سن بهترین سن است اما متأسفانه پدیدههای بیکاری و اقتصادی باعث شده نرخ سن ازدواج بالا برود.
ممکن است سن ازدواج از 30 سال برای خانمها و برای آقایان از 35 سال عبور کند که یک خطر است هر اندازه سن ازدواج بالا رود چه در خانمها و آقایان این خطرناک است و انتخاب بهنوعی وسواس گونه میشود چراکه انتظارات بالا رفته و انتخاب سختتر شده است.
اختلاف سنی بین زن و مرد چه میزان قابل قبول است؟
خسروبیگی: اختلاف سنی معمولاً استاندارد نیست، گاهی دیده شده دخترانی که 2 سال از آقایان بزرگتر باشد میتواند به تداوم زندگی بینجامد، اما نمیتوان این را به نوعی یک مقدار قرار داد، اما بر اساس تحقیقاتی که شخصاً انجام دادهام اختلاف سنی دختر و پسر 4 یا 5 سال باشد عالی است.
چرا با وجود اینکه آمار طلاق در کشور بالاست، اما این مشاورهها اجباری نمیشود؟
خسروبیگی: باید فرهنگسازی شود هنوز مسئله روانشناسی فرهنگسازی نشده است، باید در اذهان عمومی از طریق رسانههای مختلف، روزنامهها، سایتها و تلویزیون کار تبلیغاتی و فرهنگسازی شود.
سازمان نظام روانشناسی سال 82 در مجلس تصویب شد، 15 سال از این موضوع میگذرد اما هیچ کمک و هیچ بیمه درمانی برای این مجموعه در نظر گرفته نشده است.
افرادی که دچار مشکلات روانشناختی میشوند دقیقه از نظر درونی دچار عذاب هستند پس مداخله روانشناس خیلی مهم است و نظر من این است باید تبلیغ صورت بگیرد و دوم در کنار این تبلیغ حمایتهای مالی صورت بگیرد.
روانشناسی به عنوان خط مقدم درمان در جامعه باید شناخته شود، یعنی اگر از نظر روانشناسی روانشناس خانواده مداخله میکند همانند یک پزشک عمومی نقشش خیلی مهمتر باید باشد، چون ممکن است این اختلاف و تنشهای خانواده و این چالشها منجر به بیماریهای جسمی شود، اگر از لحاظ روانشناسی این چالشها را حل کنیم، افراد کمتر دچار اختلال رفتاری و اختلال شخصیتی میشوند.
کسی که همسر خود را میکشد دچار اختلال رفتاری است چه عاملی باعث میشود که آستانه تحمل فرد پایین آمده و دست به قتل بزند، روانشناس آستانه تحمل طرف را بالا میبرد و به فرد کنترل خشم را یاد میدهد.
باید در مجلس فراکسیونی با عنوان حمایت از سلامت روان در کنار سلامت روان شکل بگیرد و بیمه روانشناسی باید تصویب شود.
مراجعهکنندگان به مراکز مشاوره سطح اقتصادی بالایی دارند و ما فکر میکنیم خانوادههایی با سطح پایین چون توان پرداخت ندارند نمیتوانند از خدمات مشاوره بهره بگیرند.
بیمه تأمین اجتماعی و بیمه خدمات درمانی باید در بحث مشاوره از خانوادههای کمدرآمد حمایت کند.
آیا مشاوره پیش از ازدواج میتواند از فروپاشی خانواده جلوگیری کند؟
خسروبیگی: مشاوره پیش از ازدواج بهنوعی آگاهی میدهد، مشاوره روانشناس آنالیز میکند و شخصیت هر طرف را به دیگری بازگو میکند، در ازدواج عشق لازم است ولی کافی نیست، انتخاب عاقلانه باید صورت بگیرد وقتی انسان عقل خود را به کار بیاندازند دقیقه میتواند انتخاب درست کند و این انتخاب درست قطعاً جلوگیری از پاشیدن خانواده خواهد شد.
روانشناس میتواند بلوغ فکری، عاطفی، عملی و رفتاری فرد را بالا ببرد و جلوگیری از شکلگیری یک ازدواج ناموفق داشته باشد، اگر هم ازدواجی اتفاق افتاده باشند میتواند به فرد شناخت بدهد که معمولاً مسیرها را تغییر دهد، یکی از دلایل اختلافها عدم شناخت است در حوزه روانشناسی شناخت وجود دارد.
نقش مشکلات جنسی در پایداری خانوادهها چیست؟
خسروبیگی: در بحث ازدواج یک بخش مشکلات مربوط به مسائل جنسی است، معمولاً کج کاری جنسی، ناتوانی جنسی و سردمزاجی جنسی توسط روانپزشکان و روانشناسان مداوا میشود و کسانی که مشکل دارند باید به این متخصصان مراجعه کنند، شاید یک مرد و یک زن با یک مشکل روانشناختی جنسی مواجه میشود و تصور آن را نمیکند که این یک بحث بیماری است، به خاطر عدم بیان این و به خاطر عدم آشنایی و عدم آگاهی و عدم مراجعه به روانشناس بعد از گذشت چند سال پی به این بیماری نهفته میبرند که دیگر دیر است.
نکته دیگری که در این حوزه میتوان اشاره کرد بحث خیانتهای زناشویی است، بحث مشکلات جنسی بیارتباط به خیانتهای جنسی نیست اگر فرهنگسازی شود و متوجه بشوند که این یک مشکل است و افراد را ارجاع دهند به روانپزشکان و راهنماییهای لازم صورت بگیرد و درمان بشوند خیانتی هم به دنبال نخواهد داشت.
نکته دیگر خیانتهای زناشویی به خاطر عدم تفاهم شخصیتی است ممکن یک آقا هرروز همسرش را کتک بزند و ابراز عاطفه نکند، به همسرش توجه نکند، بهمرور زمان ممکن است یک رهگذری به این خانم توجه کند و این یک جرقه خطرناک در ذهن خانم زده میشود که کسی هم پیدا شد که محبت کند و لذا خیانتها از همینجا منشأ میگیرد به خاطر همین به نظر میرسد به مشاور و روانشناس خانواده باید بها داده شود و فرهنگسازی شود و بخش بیمهها درست شود و مردم اعتقاد زیادی به این عرصه پیدا کنند.
هزینههای روان شناسی چقدر است؟
خسروبیگی: هزینهها بسیار کم است، اگر بیمه خدمات درمانی حل شود، مطمئناً مشکل روانشناسان هم حل خواهد شد.
مرجع : خبرگزاری فارس