معرفی کتاب پادشکننده
پادشکننده یک کتاب مستقل از نسیم طالب است که در مورد ابهام، شانس، عدم قطعیت، خطای انسانی، ریسک و تصمیمگیری در دنیای غیرقابل درک برای ما، بحث میکند این کتاب را توسط نشر نوین در سال 1400 برای اولین بار منتشر شده و در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است
نسیم نیکلاس طالب، زاده ی سال 1960، آماردان، تحلیلگر ریسک و نویسنده ای لبنانی-آمریکایی است که آثارش بر مسائل تصادفی بودن، احتمال و عدم قطعیت تمرکز دارد.
طالب استاد دانشگاه های متعددی بوده و اکنون استاد مهندسی ریسک در مدرسه ی مهندسی تندن دانشگاه نیویورک است.
او همچنین در زمینه ی ریاضیات، تجارت در وال استریت و مشاوره ی سرمایه گذاری فعالیت کرده است. طالب مدرک لیسانس و فوق لیسانس خود را از دانشگاه پاریس، و دکترای علوم مدیریت را از دانشگاه دوفین گرفته است.
میتوان شمع بود و عاشق باد است
باد شعلۀ شمع را خاموش میکند اما آتش را شعلهورتر میسازد. تصادفیبودن، عدم قطعیت و آشوب نیز همینطورند: باید ازشان بهره ببرید نه اینکه خودتان را از آنها پنهان کنید. باید آتش باشید و مشتاق وَزِش باد. این جمله به اختصار نگرش دیرتسلیمشوندگی نویسندۀ این کتاب را در برابر تصادفیبودن و عدمقطعیت بیان میکند.
نمیخواهیم فقط از عدمقطعیت جان سالم به در ببریم یا به زحمت از عهدهاش بربیاییم. میخواهیم از عدم قطعیت جان به در ببریم و به علاوه حرف آخر را بزنیم. مأموریت ما این است که چطور امر نادیده، مبهم و غیرقابل توضیح را رام کنیم، حتی بر آن مسلط شویم و شکستش دهیم. چگونه؟
پادشکنندگی یک ویژگی در سامانه ها است که اگر در معرض تنش و ضربه یا هر نوع ناملایمت قرار بگیرد، به موقعیتی بهتر از قبل خواهد رفت و در برابر آن عامل، مقاومتر خواهد شد. مفهوم پادشکنندگی فراتر از قابلیت ارتجاع و استحکام ساختاری است چرا که سامانه را در موقعیت بهتری از وضعیت پیشین قرار میدهد
بعضی چیزها هستند که از شوک بهره میبرند؛ آنها وقتی در معرض نوسان، تصادفیبودن، بینظمی و عوامل استرسزا قرار میگیرند شکوفا میشوند و رشد میکنند و عاشق ماجراجویی، ریسک و عدمقطعیت هستند. اما با وجود فراگیری این پدیده در همهجا، هیچ واژهای برای متضاد کلمۀ شکننده وجود ندارد. نسیم نیکلاس طالب در این کتاب نام این مفهوم را «پادشکننده» گذاشته است.
براساس تعریف نیکلاس طالب، پادشکنندگی چیزی فراتر از تابآوری یا استواری است. تابآور چیزی است که در مقابل شوکها مقاومت میکند و همانی که بود باقی میماند؛ پادشکننده اما از آن چیزی که بود بهتر میشود
پادشکننده عاشق تصادفیبودن و عدمقطعیت است که از همه مهمتر به معنی عشق به خطاست؛ به دستۀ خاصی از خطاها. پادشکنندگی خصلت بینظیری دارد که به ما اجازه میدهد با ناشناختهها دستوپنجه نرم کنیم و بدون داشتن درکی از جریان امور، کار کنیم و کارمان را هم خوب انجام دهیم.
با درک سازوکارهای پادشکنندگی میتوانیم راهنمای نظاممند و جامعی درست کنیم برای تصمیمگیری ناپیشبینانه تحت عدم قطعیت در تجارت، سیاست، طبابت و بهطور کلی زندگی و هرجایی که ناشناختهها غالبند، هر وضعیتی که تصادفیبودن، عدم قابلیت پیشبینی، ابهام یا درک ناقص از قضایا در آن هست.
در هر حیطه یا زمینهای از کاربردها، دستورالعملهایی را پیشنهاد میکنیم که با کاهش شکنندگی یا بهرهگیری حداکثری از پادشکنندگی از شکنندهبودن به سمت پادشکننده بودن پیش بروید. و تقریباً همیشه میتوانیم با استفاده از یک آزمون سادۀ عدم تقارن، پادشکنندگی (و شکنندگی) را تشخیص دهیم: هرچیزی که از رویدادهای تصادفی (یا شوکهای خاص) بیشتر از اینکه متضرر شود نفع ببرد، پادشکننده است؛ برعکس آن میشود شکننده.
فهرست مطالبی که در کتاب پادشکننده آمده است
۱) کتاب اول
یک پیشدرآمد: خصوصیت جدید پادشکنندگی را معرفی میکند و دربارۀ تکامل و موجود زنده (ارگانیک) بهعنوان سیستم پادشکنندۀ نوعی بحث میکند. همچنین بدهبستان بین پادشکنندگی جمعی و شکنندگی انفرادی را بررسی میکند.
۲) کتاب دوم
مدرنیته و انکار پادشکنندگی: توصیف میکند وقتی ما سیستمها و عمدتاً سیستمهای سیاسی را از بیثباتی محروم میکنیم، چه اتفاقی میافتد و دربارۀ ابداعی به نام ملت-دولت و نیز ایدۀ آسیبی که توسط معالجهگر وارد میشود، کسی که سعی میکند به شما کمک کند ولی درمانش باعث آسیب بسیار جدی به شما میشود، بحث میکند.
۳) کتاب سوم
جهانبینی غیرپیشبینانه: تونی چاقه و دریافت شهودی او از شکنندگی و عدمتقارن بنیادی چیزهایی را که در نوشتههای سنکا، فیلسوف و اهل عمل رومی ریشه دارد معرفی میکند.
۴) کتاب چهارم
آپشنالیتی، فناوری و هوش پادشکنندگی: خصوصیت اسرارآمیز دنیا را معرفی میکند که به واسطۀ آن خصوصیت، عدمتقارن خاصی پشت امور و نه «هوش» انسان هست و تعریف میکند که چگونه اختیارپذیری ما را به اینجا رسانده است. این خصوصیت برخلاف چیزی است که اسمش را میگذارم روش شوروی-هاروارد. و تونی چاقه دربارۀ اینکه چگونه میتوانیم کارهایی بکنیم که کسی نمیتواند بهطور کامل توضیحشان دهد با سقراط بحث میکند.
۵) کتاب پنجم
غیرخطی و غیرخطی: دربارۀ حجرالفلاسفه یا کیمیا و ضد آن است: اینکه چطور سرب را به طلا و طلا را به سرب تبدیل کنیم. این بخش فنی اصلی که ژرفایابی کردن است از دو فصل تشکیل میشود یکی بازنمایی شکنندگی (به مثابه امر غیرخطی، به ویژه اثرات تحدب) و دیگری آشکارسازی حاشیهای که از برخی از استراتژیهای محدب ایجاد میشود.
۶) کتاب ششم
روش سلبی: فضیلت و کارایی تفریق را نسبت به جمع نشان میدهد (برکنارکردن به جای به کار گماردن). این بخش، مفهوم اثرات تحدب را معرفی میکند. بدون شک اولین کاربرد آن در پزشکی است. من فقط از رویکرد معرفتشناسانۀ مدیریت ریسک، پزشکی را بررسی میکنم- و پزشکی از این منظر متفاوت به نظر میرسد.
۷) کتاب هفتم
اصول اخلاقی شکنندگی و پادشکنندگی: اصول اخلاقی انتقال شکنندگی از طرفی که نفع میبرد به طرفی که آسیب میبیند را میآموزاند و به مشکلات ناشی از عدموجود پوست در بازی اشاره میکند
ساختار کتاب پادشکننده از هفت کتاب و یک بخش یادداشتها تشکیل شده است. هرکدام از آنها با کاربردهای یک ایدۀ اصلی سروکار دارند و یا وارد قلمروهای ژرفتر یا متفاوتی میشوند مانند تکامل، سیاست، نوآوری کسبوکار، کشف علمی، اقتصاد، اخلاق، معرفتشناسی و روانشناسی عمومی. بنابراین به جای اینکه عنوان بخش یا قسمت روی آنها گذاشته شود بهشان کتاب میگوییم.

نسیم نیکلاس طالب، زاده ی سال 1960، آماردان، تحلیلگر ریسک و نویسنده ای لبنانی-آمریکایی است که آثارش بر مسائل تصادفی بودن، احتمال و عدم قطعیت تمرکز دارد.
طالب استاد دانشگاه های متعددی بوده و اکنون استاد مهندسی ریسک در مدرسه ی مهندسی تندن دانشگاه نیویورک است.
او همچنین در زمینه ی ریاضیات، تجارت در وال استریت و مشاوره ی سرمایه گذاری فعالیت کرده است. طالب مدرک لیسانس و فوق لیسانس خود را از دانشگاه پاریس، و دکترای علوم مدیریت را از دانشگاه دوفین گرفته است.
میتوان شمع بود و عاشق باد است
باد شعلۀ شمع را خاموش میکند اما آتش را شعلهورتر میسازد. تصادفیبودن، عدم قطعیت و آشوب نیز همینطورند: باید ازشان بهره ببرید نه اینکه خودتان را از آنها پنهان کنید. باید آتش باشید و مشتاق وَزِش باد. این جمله به اختصار نگرش دیرتسلیمشوندگی نویسندۀ این کتاب را در برابر تصادفیبودن و عدمقطعیت بیان میکند.
نمیخواهیم فقط از عدمقطعیت جان سالم به در ببریم یا به زحمت از عهدهاش بربیاییم. میخواهیم از عدم قطعیت جان به در ببریم و به علاوه حرف آخر را بزنیم. مأموریت ما این است که چطور امر نادیده، مبهم و غیرقابل توضیح را رام کنیم، حتی بر آن مسلط شویم و شکستش دهیم. چگونه؟
پادشکنندگی یک ویژگی در سامانه ها است که اگر در معرض تنش و ضربه یا هر نوع ناملایمت قرار بگیرد، به موقعیتی بهتر از قبل خواهد رفت و در برابر آن عامل، مقاومتر خواهد شد. مفهوم پادشکنندگی فراتر از قابلیت ارتجاع و استحکام ساختاری است چرا که سامانه را در موقعیت بهتری از وضعیت پیشین قرار میدهد
بعضی چیزها هستند که از شوک بهره میبرند؛ آنها وقتی در معرض نوسان، تصادفیبودن، بینظمی و عوامل استرسزا قرار میگیرند شکوفا میشوند و رشد میکنند و عاشق ماجراجویی، ریسک و عدمقطعیت هستند. اما با وجود فراگیری این پدیده در همهجا، هیچ واژهای برای متضاد کلمۀ شکننده وجود ندارد. نسیم نیکلاس طالب در این کتاب نام این مفهوم را «پادشکننده» گذاشته است.
براساس تعریف نیکلاس طالب، پادشکنندگی چیزی فراتر از تابآوری یا استواری است. تابآور چیزی است که در مقابل شوکها مقاومت میکند و همانی که بود باقی میماند؛ پادشکننده اما از آن چیزی که بود بهتر میشود
پادشکننده عاشق تصادفیبودن و عدمقطعیت است که از همه مهمتر به معنی عشق به خطاست؛ به دستۀ خاصی از خطاها. پادشکنندگی خصلت بینظیری دارد که به ما اجازه میدهد با ناشناختهها دستوپنجه نرم کنیم و بدون داشتن درکی از جریان امور، کار کنیم و کارمان را هم خوب انجام دهیم.
با درک سازوکارهای پادشکنندگی میتوانیم راهنمای نظاممند و جامعی درست کنیم برای تصمیمگیری ناپیشبینانه تحت عدم قطعیت در تجارت، سیاست، طبابت و بهطور کلی زندگی و هرجایی که ناشناختهها غالبند، هر وضعیتی که تصادفیبودن، عدم قابلیت پیشبینی، ابهام یا درک ناقص از قضایا در آن هست.
در هر حیطه یا زمینهای از کاربردها، دستورالعملهایی را پیشنهاد میکنیم که با کاهش شکنندگی یا بهرهگیری حداکثری از پادشکنندگی از شکنندهبودن به سمت پادشکننده بودن پیش بروید. و تقریباً همیشه میتوانیم با استفاده از یک آزمون سادۀ عدم تقارن، پادشکنندگی (و شکنندگی) را تشخیص دهیم: هرچیزی که از رویدادهای تصادفی (یا شوکهای خاص) بیشتر از اینکه متضرر شود نفع ببرد، پادشکننده است؛ برعکس آن میشود شکننده.
فهرست مطالبی که در کتاب پادشکننده آمده است
۱) کتاب اول
یک پیشدرآمد: خصوصیت جدید پادشکنندگی را معرفی میکند و دربارۀ تکامل و موجود زنده (ارگانیک) بهعنوان سیستم پادشکنندۀ نوعی بحث میکند. همچنین بدهبستان بین پادشکنندگی جمعی و شکنندگی انفرادی را بررسی میکند.
۲) کتاب دوم
مدرنیته و انکار پادشکنندگی: توصیف میکند وقتی ما سیستمها و عمدتاً سیستمهای سیاسی را از بیثباتی محروم میکنیم، چه اتفاقی میافتد و دربارۀ ابداعی به نام ملت-دولت و نیز ایدۀ آسیبی که توسط معالجهگر وارد میشود، کسی که سعی میکند به شما کمک کند ولی درمانش باعث آسیب بسیار جدی به شما میشود، بحث میکند.
۳) کتاب سوم
جهانبینی غیرپیشبینانه: تونی چاقه و دریافت شهودی او از شکنندگی و عدمتقارن بنیادی چیزهایی را که در نوشتههای سنکا، فیلسوف و اهل عمل رومی ریشه دارد معرفی میکند.
۴) کتاب چهارم
آپشنالیتی، فناوری و هوش پادشکنندگی: خصوصیت اسرارآمیز دنیا را معرفی میکند که به واسطۀ آن خصوصیت، عدمتقارن خاصی پشت امور و نه «هوش» انسان هست و تعریف میکند که چگونه اختیارپذیری ما را به اینجا رسانده است. این خصوصیت برخلاف چیزی است که اسمش را میگذارم روش شوروی-هاروارد. و تونی چاقه دربارۀ اینکه چگونه میتوانیم کارهایی بکنیم که کسی نمیتواند بهطور کامل توضیحشان دهد با سقراط بحث میکند.
۵) کتاب پنجم
غیرخطی و غیرخطی: دربارۀ حجرالفلاسفه یا کیمیا و ضد آن است: اینکه چطور سرب را به طلا و طلا را به سرب تبدیل کنیم. این بخش فنی اصلی که ژرفایابی کردن است از دو فصل تشکیل میشود یکی بازنمایی شکنندگی (به مثابه امر غیرخطی، به ویژه اثرات تحدب) و دیگری آشکارسازی حاشیهای که از برخی از استراتژیهای محدب ایجاد میشود.
۶) کتاب ششم
روش سلبی: فضیلت و کارایی تفریق را نسبت به جمع نشان میدهد (برکنارکردن به جای به کار گماردن). این بخش، مفهوم اثرات تحدب را معرفی میکند. بدون شک اولین کاربرد آن در پزشکی است. من فقط از رویکرد معرفتشناسانۀ مدیریت ریسک، پزشکی را بررسی میکنم- و پزشکی از این منظر متفاوت به نظر میرسد.
۷) کتاب هفتم
اصول اخلاقی شکنندگی و پادشکنندگی: اصول اخلاقی انتقال شکنندگی از طرفی که نفع میبرد به طرفی که آسیب میبیند را میآموزاند و به مشکلات ناشی از عدموجود پوست در بازی اشاره میکند
ساختار کتاب پادشکننده از هفت کتاب و یک بخش یادداشتها تشکیل شده است. هرکدام از آنها با کاربردهای یک ایدۀ اصلی سروکار دارند و یا وارد قلمروهای ژرفتر یا متفاوتی میشوند مانند تکامل، سیاست، نوآوری کسبوکار، کشف علمی، اقتصاد، اخلاق، معرفتشناسی و روانشناسی عمومی. بنابراین به جای اینکه عنوان بخش یا قسمت روی آنها گذاشته شود بهشان کتاب میگوییم.
