تاثیر سلامت روان مادر در رشد کودک

سلامت روان مادر از عوامل تاثیرگذار در رشد کودک در سال‌های اولیه زندگی است. بارداری، زایمان و دوره پس از زایمان دوران بسیار مهمی در زندگی زنان است و باعث تغییرات روانی می‌شود.
 

این تغییرات روانی حتی در زمان بارداری نیز می‌تواند بر کودک موثر باشند. مادرانی که سطح اضطراب بالایی دارند، ممکن است بچه‌های بیش‌فعال، تحریک‌پذیر و با وزن تولد پایین، به دنیا بیاورند. همچنین این کودکان ممکن است دچار اختلال خواب و بدخوراکی نیز باشند.

با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی بابل در مطالعه‌ای ارتباط سلامت روان مادران را با رشد شیرخواران زیر یک‌سال بررسی کردند.

در این مطالعه ۲۰۰ نفر از مادرانی که کودکان ۱۲ ماهه داشتند و برای انجام واکسیناسیون کودک به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کرده‌بودند، از طریق پرسش‌نامه و با کسب رضایت مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از پرسش‌نامه مواردی چون سطح تحصیلات مادر، سطح درآمد خانواده، شاخص‌های رشد کودک (وزن، قد و دور سر) و سلامت روان مادر، مورد بررسی قرار گرفت.

میانگین سنی مادران در این مطالعه حدود ۳۰ سال بود و در بازه سنی ۱۹ سال تا ۴۶ سال قرار داشتند. بیش از ۸۰ درصد از آن‌ها خانه‌دار و حدود نیمی از آن‌ها دارای یک فرزند بودند. ۴۳ درصد دارای تحصیلات دانشگاهی و بقیه تخصیلات دیپلم یا پایین‌تر داشتند.

یافته‌های این مطالعه نشان داد که بین سلامت روان مادران و وزن تولد کودکان ارتباط وجود دارد؛ اما در روند رشد؛ ارتباطی بین شاخص‌های رشدی کودک و سلامت روان مادر وجود نداشت.

در این پژوهش تعداد مادرانی که از نظر اضطراب و سلامت عمومی، نمرات پایینی داشتند، بسیار محدود بودند و تعداد مادران مشکوک به اختلال سلامت روان نیز بسیار معدود بود.

پژوهشگران این تحقیق می‌گویند: به نظر می‌رسد در این منطقه، خانواده‌ها برای این‌که کودکان سالمی داشته باشند، مادران را مورد حمایت‌های روحی و تغذیه‌ای قرار می‌دهند. آن‌ها معتقتند که در این منطقه توجه به مادر، به‌ویژه در دوران بارداری، نسبتا مناسب و مراقبت‌های در زمان بارداری و بعد از آن در حد مطلوب انجام می گیرد و حمایت خانواده‌ها و حتی جامعه از مادر در حد قابل قبول و مطلوبی است.

از آن‌جایی که در این مطالعه سلامت روان مادران تنها در یک نوبت مورد بررسی قرار گرفت؛ این محققان پیشنهاد می‌کنند که مطالعه‌ای با ارزیابی مکرر سلامت مادران در طی روند رشد کودکشان در شیرخوارگی و نیز در زمان بارداری انجام شود و تاثیر آن بر روند رشد کودک مورد بررسی قرار گیرد.

در انجام این مطالعه فاطمه پاک‌منش، آنژلا حمیدیا، محبوبه فرامرزی، هدی شیرافکن و ساناز مهربانی؛ محققان پژوهشکده سلامت دانشگاه علوم پزشکی بابل، مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «ارتباط سلامت روان مادران با رشد شیرخواران زیر یک سال» در مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل منتشر شده است.