کتاب و کودک
نیروانا محمدحسینی
برای کودک نوپا خرید و تهیه کتاب های زیاد درست نیست بلکه خرید یا امانت گرفتن کتاب های مناسب دارای اهمیت است و اینکه خواندن کتاب برای کودک تکرار شده و به عادت تبدیل شود.
یکی از مهم ترین وظایف پدر و مادر از بدو تولد کودک آشنا کردن آنها با کتاب و کتاب خوانی است. گروهی از والدین تصور می کنند که خواندن کتاب برای نوزادشان بی فایده است در حالی که امروزه علم ثابت کرده که حتا کتاب خوانی از زمان بارداری برای کودک بسیار مهم است چرا که جنین به شنیدن صدای گرم مادر عادت کرده و آرامش می گیرد.
در نوزادی نیز مساله کتاب خواندن می تواند به رشد ذهنی و فکری کودک کمک کرده و وی را تشویق کند در آینده و بزرگسالی عادت خوب کتاب خوانی را ادامه دهد.
پدر و مادر می توانند برای نوزاد خود کتاب بخوانند و بهتر است که نخستین کتاب هایی که برای آنها خوانده می شود با تصویر و رنگارنگ باشد. بهتر است رنگ های به کار رفته در تصاویر کتاب از رنگ های گرم باشد چرا که بسیاری از نوزادان نسبت به رنگ های نارنجی، زرد و قرمز واکنش نشان داده و به وجد می آیند.
توصیه می شود والدین همزمان با خواندن کتاب تصویر را نیز به وی نشان دهند. ممکن است در ابتدا کودک واکنش خاصی در برابر آن نشان ندهد اما این کار باید تکرار شود.
یکی از نکات مهم و قابل توجه در رابطه با انتخاب کتاب برای کودکان این است که در سال های نوزادی بهتر است، کتاب ها حاوی ترانه و شعر باشد و زمانی که مادر و پدر آن را می خوانند با لحن آهنگین آن را برای نوزاد خود تکرار کنند تا آهنگ شعر و ترانه، نوزاد را جذب کند و یا از کتاب هایی با شکل های بزرگ رنگی از طرح وسایل مورد استفاده اطرافش که می تواند برایش آشنا باشد و یا به کار رود، استفاده شود.
پس از آن داستان های کوتاه بسیار مناسب است، داستان هایی که ذهن بچه را تنها در چند مورد کوچک و مختصر درگیر کند و موجب خسته شدن او نشود. بهتر است در این زمان والدین از کودک بخواهند تا برخی واژه ها را با آنها تکرار کنند. این مساله به همراه کتاب خواندن زیاد باعث می شود هم کودک زود شروع به صبحت کرده و واژه ها را درست تلفظ کند.
نوزادان از 8 - 9 ماهگی علاقمند هستند تا کتاب را خود به دست گرفته و آن را تماشا کنند. پس بهتر آن است که کتاب هایی پارچه ای، پلاستیکی و یا مقوایی برایش تهیه کنید تا بتواند بدون پاره کردن از آنها استفاده کند. در این زمان این گونه کتاب ها هم به عنوان یه اسباب بازی برای کودک عمل می کنند و هم کودک با کتاب آشنا می شود. کم کم پس از مدتی زمانی که کودک با دیگر کتاب ها برخورد می کند، می تواند با راهنمایی درست والدین، بین اسباب بازی و کتاب تفاوت قائل شود و به گونه ای دیگر از آنها محافظت کرده و یا آنها را به کار گیرد.
تنوع و گوناگونی کتاب برای کودک بسیار با اهمیت است. والدین باید بدانند که هر کودک ممکن است تنها به چند نمونه از کتاب هایش علاقه نشان ده و از پدر و مادر خود بخواهد تا آن ها را برایش بخوانند اما والدین باید در قالب بازی و یا خواندن به طور هیجان انگیز، کودک را به سایر کتاب ها نیز علاقمند سازد.
والدین باید فرزندان خود را به کتابخانه ببرند تا آنها با محیط کتابخانه آشنا شوند. نکته دیگر اینکه پدر و مادرها با مراجعه هفتگی به کتابخانه می توانند جدیدترین کتاب ها را نیز در دسترس داشته باشند و آنها را به امانت گرفته و در خانه برای کودک خود بخوانند. در این صورت هزینه خرید کتاب برایشان کم می شود و از کتاب های بسیاری می توانند استفاده کنند.
تحقیقات نشان داده است؛ کودکانی که یک و یا هر دو والدینش در حال ادامه تحصیل هستند و به طور مداوم با کتاب و خواندن و نوشتن سر و کار دارند، به کتاب و کتاب خوانی علاقه بیشتری نشان می دهند. کودکان دوست دارند از کار بزرگترها و پدر و مادر خود تقلید کنند و چون این کودکان والدین خود را در بیشتر زمان ها در حال مطالعه می بینند، پس به این کار علاقمند می شوند.
یکی از مهم ترین وظایف پدر و مادر از بدو تولد کودک آشنا کردن آنها با کتاب و کتاب خوانی است. گروهی از والدین تصور می کنند که خواندن کتاب برای نوزادشان بی فایده است در حالی که امروزه علم ثابت کرده که حتا کتاب خوانی از زمان بارداری برای کودک بسیار مهم است چرا که جنین به شنیدن صدای گرم مادر عادت کرده و آرامش می گیرد.
در نوزادی نیز مساله کتاب خواندن می تواند به رشد ذهنی و فکری کودک کمک کرده و وی را تشویق کند در آینده و بزرگسالی عادت خوب کتاب خوانی را ادامه دهد.
پدر و مادر می توانند برای نوزاد خود کتاب بخوانند و بهتر است که نخستین کتاب هایی که برای آنها خوانده می شود با تصویر و رنگارنگ باشد. بهتر است رنگ های به کار رفته در تصاویر کتاب از رنگ های گرم باشد چرا که بسیاری از نوزادان نسبت به رنگ های نارنجی، زرد و قرمز واکنش نشان داده و به وجد می آیند.
توصیه می شود والدین همزمان با خواندن کتاب تصویر را نیز به وی نشان دهند. ممکن است در ابتدا کودک واکنش خاصی در برابر آن نشان ندهد اما این کار باید تکرار شود.
یکی از نکات مهم و قابل توجه در رابطه با انتخاب کتاب برای کودکان این است که در سال های نوزادی بهتر است، کتاب ها حاوی ترانه و شعر باشد و زمانی که مادر و پدر آن را می خوانند با لحن آهنگین آن را برای نوزاد خود تکرار کنند تا آهنگ شعر و ترانه، نوزاد را جذب کند و یا از کتاب هایی با شکل های بزرگ رنگی از طرح وسایل مورد استفاده اطرافش که می تواند برایش آشنا باشد و یا به کار رود، استفاده شود.
پس از آن داستان های کوتاه بسیار مناسب است، داستان هایی که ذهن بچه را تنها در چند مورد کوچک و مختصر درگیر کند و موجب خسته شدن او نشود. بهتر است در این زمان والدین از کودک بخواهند تا برخی واژه ها را با آنها تکرار کنند. این مساله به همراه کتاب خواندن زیاد باعث می شود هم کودک زود شروع به صبحت کرده و واژه ها را درست تلفظ کند.
نوزادان از 8 - 9 ماهگی علاقمند هستند تا کتاب را خود به دست گرفته و آن را تماشا کنند. پس بهتر آن است که کتاب هایی پارچه ای، پلاستیکی و یا مقوایی برایش تهیه کنید تا بتواند بدون پاره کردن از آنها استفاده کند. در این زمان این گونه کتاب ها هم به عنوان یه اسباب بازی برای کودک عمل می کنند و هم کودک با کتاب آشنا می شود. کم کم پس از مدتی زمانی که کودک با دیگر کتاب ها برخورد می کند، می تواند با راهنمایی درست والدین، بین اسباب بازی و کتاب تفاوت قائل شود و به گونه ای دیگر از آنها محافظت کرده و یا آنها را به کار گیرد.
تنوع و گوناگونی کتاب برای کودک بسیار با اهمیت است. والدین باید بدانند که هر کودک ممکن است تنها به چند نمونه از کتاب هایش علاقه نشان ده و از پدر و مادر خود بخواهد تا آن ها را برایش بخوانند اما والدین باید در قالب بازی و یا خواندن به طور هیجان انگیز، کودک را به سایر کتاب ها نیز علاقمند سازد.
والدین باید فرزندان خود را به کتابخانه ببرند تا آنها با محیط کتابخانه آشنا شوند. نکته دیگر اینکه پدر و مادرها با مراجعه هفتگی به کتابخانه می توانند جدیدترین کتاب ها را نیز در دسترس داشته باشند و آنها را به امانت گرفته و در خانه برای کودک خود بخوانند. در این صورت هزینه خرید کتاب برایشان کم می شود و از کتاب های بسیاری می توانند استفاده کنند.
تحقیقات نشان داده است؛ کودکانی که یک و یا هر دو والدینش در حال ادامه تحصیل هستند و به طور مداوم با کتاب و خواندن و نوشتن سر و کار دارند، به کتاب و کتاب خوانی علاقه بیشتری نشان می دهند. کودکان دوست دارند از کار بزرگترها و پدر و مادر خود تقلید کنند و چون این کودکان والدین خود را در بیشتر زمان ها در حال مطالعه می بینند، پس به این کار علاقمند می شوند.
مرجع : سینا پرس
