جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - 29 Mar 2024
تاریخ انتشار :
پنجشنبه ۲۹ مهر ۱۴۰۰ / ۱۲:۰۸
کد مطلب: 55571
۲

تفاوت دیسک کمر و سیاتیک: بهترین راه تشخیص و درمان

تفاوت دیسک کمر و سیاتیک: بهترین راه تشخیص و درمان
درد سیاتیک چه تفاوتی با بیرون‌زدگی دیسک کمر دارد؟
کمردرد در سنین مختلف می‌تواند علت‌های متعددی داشته باشد اما در بسیاری از موارد بعلت، گرفتگی رگ سیاتیک و یا بیرون زدگی دیسک کمر است. اما چطور باید متوجه فرق این دو شد؟ در حقیقت، دیسک کمر و سیاتیک تفاوت و شباهت‌های زیادی با یکدیگر دارند و با بررسی علائم و انجام تست‌های تشخیصی می‌توان به فرق این دو پی برد.

سیاتیک در واقع یک عصب است که ممکن است تحت فشار قرار گیرد و تحریک شود مانند یک دیسک برآمده که در ستون فقرات کمر به سمت خارج فشار می‌آورد ، و سپس عصب سیاتیک را تحریک یا فشرده می‌کند. هنگامی که دیسک شکسته یا فتق می‌شود می‌تواند با نشت بر روی عصب سیاتیک باعث ایجاد سیاتیک شود. در ادامه‌ی مطلب تفاوت سیاتیک با دیسک کمر بطور کامل توضیح داده شده است.

هر نوع عارضه ای اگر به زودی تشخیص داده شود، قطعا روند درمان راحت‌تر بوده و روش‌های بدون جراحی مانند فیزیوتراپی،دارو درمانی و حرکات اصلاحی برای درمان کافی می‌باشد اما در صورت بدتر شدن و وخیم بودن اوضاع نیاز به جراحی ضروروی است. برای مثال، جراحی در بیماران دیسک کمر بیشتر از سیاتیک است.

عصب سیاتیک بزرگترین عصب بدن است. بخش ابتدایی این عصب که از ستون فقرات بیرون می‌آید از 5 ریشه عصبی تشکیل شده است. نقص عملکرد این عصب، که تا پشت هر دو پا پایین می‌آید، می‌تواند باعث احساس سوزش، مورمور و درد در حالت نشسته و همچنین دشواری راه رفتن شود. درد می‌تواند تا مچ پاها برسد.


مهره‌های کمر توسط یک سری اجزاء بالش مانند محافظت می‌شوند که پر از یک مایع ژل مانند هستند. بیرون‌زدگی زمانی اتفاق می‌افتد که با فشرده شدن دیسک، این مایع از پوسته محکم آن به بیرون رانده می‌شود، که این باعث وارد آمدن فشار به عصب‌ها و در نتیجه منجر به درد می‌شود. اگر دچار دردی شده‌اید که احتمال می‌دهید درد سیاتیک یا بیرون‌زدگی دیسک باشد، برای مراجعه به پزشک تعلل نکنید.

درد سیاتیک چیست؟
عارضه درد سیاتیک عبارت است از تحریک عصب سیاتیک، که بزرگترین عصب بدن انسان است. اعصاب سیاتیک از چندین عصب در پایین کمر سرچشمه می‌گیرند. این عصب‌ها از ستون فقرات بیرون آمده و سپس در هر دو طرف باسن به هم می‌پیوندند و عصب سیاتیک را تشکیل می‌دهند، که تا پایین پا ادامه دارد.

درد سیاتیک چه علائمی دارد؟
عموماً اولین علامت سیاتیک درد پایین کمر است که تا پایین یک پا کشیده می‌شود. به طور کلی، علائم این عارضه عبارتند از:
درد مبهم، مداوم، نافذ یا سوزانی که در پایین کمر و یا باسن شروع شده و به یک پا کشیده می‌شود. کمردردِ همراه پا درد مهمترین علامتی است که نشان می‌دهد به درد سیاتیک مبتلا شده‌اید، نه نوع دیگری از درد کمر.
عارضه‌های عصبی مثل بی‌حسی یا یک حس مورمور شدن (درد و سوزن سوزن شدن).
احساس ضعف عضلانی یا تغییر رفلکس‌ها
بسته به محل فشردگی عصب، ممکن است موقع خم شدن، بلند کردن اجسام، چرخیدن از کمر، نشستن، سرفه یا عطسه کردن علائم بدتر شوند.

علت درد سیاتیک چیست؟
تحریک عصب سیاتیک ناشی از گیر افتادن ریشه عصب است (که به آن فشردگی عصب، نیشگون گرفتن عصب یا نوروپاتی گیر افتادن هم گفته می‌شود). به این شکل به خصوص از گیر افتادن، رادیکولوپاتی کمر گفته می‌شود چراکه ریشه‌های عصبی آسیب دیده در بخش پایینی ستون فقرات کمری قرار دارند. خودِ فشردگی عصب می‌تواند ناشی از عوامل زیر باشد:
بیرون‌زدگی دیسک، که به آن پارگی یا لغزش دیسک هم گفته می‌شود. در این عارضه، مرکز ژل مانند یک دیسک بین مهره‌ای از طریق پارگی به وجود آمده در حلقه بیرونی آن (به نام آنولوس) خارج می‌شود. این لغزش باعث فشار بر ریشه‌های عصبی واقع در کنار دیسک می‌شود. بیرون‌زدگی دیسک می‌تواند ناشی از فرسایش تدریجی یا یک آسیب‌دیدگی حاد کمر باشد.
استونز ستون فقرات، که عبارت است از تنگی کانالی که عصب‌های ستون فقرات از آن عبور می‌کنند.
التهاب ساختارهای آناتومیک اطراف عصب‌ها به دلیل:
- آسیب‌دیدگی استخوان یا عضله.
- بیماری‌هایی مانند تومورها یا عفونت‌ها.
- بارداری.


دیسک بین مهره‌ای چیست و چگونه دیسک‌ها تحلیل می‌روند؟
دیسک‌های بین مهره‌ای رباط‌های دایره‌ای شکلی به نام آنولوس فیبروز هستند که اطراف یک سیستم ژل مانند به نام هسته پالپوسوس را احاطه کرده‌اند. دیسک‌ها به عنوان جاذب شوک بین مهره‌ها عمل می‌کنند و تقریباً یک چهارم ارتفاع ستون فقرات را تشکیل می‌دهند. آن‌ها به عنوان فاصله دهنده و بالشتک برای ستون فقرات عمل می‌کنند و امکان تحرک ستون فقرات را فراهم می‌کنند.

مرکز دیسک هسته پالپوسوس نام دارد و توسط آنولوس فیبروز که نیمه ژلاتینی و مایع است احاطه شده است و عمدتا از مواد پروتئینی و آب تشکیل شده است. محتوای آب دیسک در بدو تولد در حدود ۹۰ درصد است که با افزایش سن به تدریج کاهش می‌یابد. در پنجاه سالگی، محتوای آب دیسک می‌تواند به ۷۰ درصد یا بیشتر کاهش یابد. این همان چیزی است که منجر به تحلیل رفتن دیسک می‌شود و توضیح می‌دهد که چرا با افزایش سن قد ما کوتاه‌تر می‌شود. اصطلاح “بیماری دژنراتیو دیسک” در واقع نام غلطی است.

تحلیل رفتن دیسک یک روند طبیعی پیری و استفاده بیش از حد است که منجر به تخریب دیسک می‌شود. اصطلاح “بیماری” نیز یک اسم غلط است. زیرا تیم یک بیماری نیست، بلکه یک روند است. تحلیل دیسک اغلب به عنوان “DDD” شناخته می‍شود. با کاهش شدن ارتفاع دیسک‌ها، اتصالات مفاصل ستون فقرات به نام مفاصل فاست بزرگ می‌شوند. به این حالت اسپوندیلوز گفته می‌شود.

سن، ژنتیک، و عوامل محیطی منجر به ایجاد تغییراتی در درون دیسک‌ها می‌شوند. خونرسانی به دیسک‌ها کاهش می‌یابد و دیسک‌ها به تدریج تحلیل رفته و آب خود را از دست می‌دهند. با پیشرفت این روند، تمایز بین آنولوس رباط خارجی و هسته داخلی ژل مانند کمتر می‌شود.


این تخریب منجر به موارد زیر می‌شود:
- کاهش دامنه حرکتی ستون فقرات
- کاهش توانایی عملکرد دیسک به عنوان کمک فنر برای ستون فقرات
- کاهش ارتفاع ستون مهره
- افزایش تحمل وزن و تحریک و بزرگ شدن مفاصل فاست
- خطر افزایش فشردگی اعصاب نخاعی
- خطر ایجاد درد در نتیجه تغییرات دیسک  
 
بیرون‌زدگی دیسک کمر
بیرون‌زدگی دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که یک دیسک بین مهره‌ای پاره و یا برآمده شده باشد. دیسک‌های بین مهره‌ای ساختارهای نرم واقع در بین تک تک مهره‌های ستون فقرات هستند که به شکل جذب کننده‌های شوک‌ عمل می‌کنند.

بین تک تک مهره‌ها یک دیسک وجود دارد. هر دیسک بین مهر‌ه‌ای یک حلقه بیرونی محکم از جنس فیبر (آنولوس)، و یک مرکز نرم و ژله مانند (نوکلئوس) دارد.

نوکلئوس مرکزی نرم و ژله مانند یک ساختار کروی است که به ستون فقرات اجازه کج شدن، چرخش و انجام حرکات نرم و روان را می‌دهد.
نوکلئوس همچنین به عنوان جذب کننده اصلی شوک عمل می‌کند. این بخش از دیسک یک ماده شفاف ژلاتینی است که، در بزرگسالان جوان، 88 درصد آن را آب تشکیل می‌دهد. با بالا رفتن سن و یا دژنراسیون (تخریب)، مقدار آب آن به طور چشمگیری کم می‌شود. فیبرهای کلاژن، سلول‌های بافت همبند و مقدار کمی غضروف، مابقی نوکلئوس را تشکیل می‌دهند. نوکلئوس دارای هیچگونه رگ خونی یا عصبی نیست.

آنولوس سفت‌ترین قسمت دیسک بوده و هر یک از مهره‌های کمری را به دیگری متصل می‌کند. آنولوس یک جسم حلقه مانند از جنس فیبر است که نوکلئوس مرکزی را احاطه کرده و آن را تحت فشار نگه می‌دارد تا از پارگی دیسک جلوگیری کند. در بیماری دژنراسیون دیسک، این دیسک‌های بین مهره‌ای کوچک شده و دچار فرسایش یا آسیب می‌شوند، که این می‌تواند باعث بیرون‌زدگی دیسک شود. پارگی فیبرهای آنولوس، اغلب اولین مرحله در فرایند بیرون‌زدگی دیسک است. پارگی آنولوس می‌تواند باعث کمردردِ با یا بدون پادرد شود. پارگی آنولوس باعث بیرون‌زدگی یا پارگی دیسک می‌شود. در این حالت بخشی از نوکلئوس از دیسک بیرون می‌آید. به عبارت دیگر، بیرون‌زدگی یک دیسک کمر زمانی اتفاق می‌افتد که ماده نرم نوکلئوس از جای معمول خود بیرون می‌زند.


بیرون‌زدگی یا پارگی دیسک‌های بین مهره‌ای می‌تواند به دو طریق باعث درد سیاتیک و درد پا شود:
فشار مستقیم بر عصب‌های موجود در کانال ستون فقرات یا فورامن (سوراخ) بین مهره‌ای.
اینکه مواد شیمیایی آزاد شده از دیسک پاره شده، عصب‌ها را تحریک کنند.
اغلب، دیسک‌ها به دلیل یک فشار بیش از حد به طور ناگهانی پاره می‌شوند. خم شدن و بلند کردن اجسام سنگین عموماً دلایل اصلی پاره شدن یک دیسک هستند.

گاهی اوقات دیسک‌های بین مهره‌ای تنها با یک نیروی کم پاره می‌شوند. معمولاً چنین حالتی ناشی از ضعف فیبرهای آنولوس است که به دلیل آسیب‌های مکرر در طول سالیان متمادی بروز می‌کند. فرایند پیری ستون فقرات هم می‌تواند باعث چنین وضعیتی شود.

بیرون‌زدگی دیسک بیشتر در میان بزرگسالان جوان و میانسالان شایع است. حدود 90 درصد از بیرون‌زدگی‌های دیسک‌های کمری در دیسک‌های L4-L5 یا L5-S1 اتفاق می‌افتند.

فتق دیسک چیست؟
شکاف در فیبرهای خارجی (آنولوس پالپوسوس) ممکن است بیشتر شود و هسته پالپوسوس (مرکز دیسک) ممکن است به لبه دیسک فشار وارد کند یا حتی از آن خارج شود. این امر در ابتدا باعث برآمدگی دیسک شده و زمانی که تخریب دیسک در بیشتر یا همه لایه‌ها رخ دهد، یک فتق واقعی ایجاد می‌شود. فتق بسته به شکل آن به صورت برآمدگی یا بیرون زدگی تعریف می‌شود. برآمدگی‌های دیسک ممکن است عصب‌های نخاعی یا نخاع را تحت فشار قرار دهد که می‌تواند منجر به درد پا یا سیاتیک شود. به فتق دیسک، “لغزش” دیسک نیز گفته می‌شود.
 

فتق دیسک می‌تواند در هر قسمت از ستون فقرات شما اتفاق بیفتد، اما در ستون فقرات کمری (کمر) بیشتر از ستون فقرات گردنی (گردن) و از همه کمتر در ستون فقرات قفسه سینه (اواسط پشت) اتفاق می‌افتد. وقتی مواد هسته‌ای دیسک کاملا از آنولوس بیرون زده و در واقع به یک “قطعه آزاد” تبدیل شود، به آن اکستروژن دیسک گفته می‌شود.


تفاوت سیاتیک و دیسک کمر
یکی از مهمترین تفاوت‌های بین بیرون‌زدگی دیسک کمر و درد سیاتیک این است که سیاتیک را می‌توان در زمان نسبتاً کوتاهی درمان کرد. در مقابل، بیرون‌زدگی دیسک به مراقبت بیشتری نیاز داشته و می‌تواند نشان دهنده وجود یک عارضه دائمی باشد. بیرون‌زدگی دیسک، اگر درمان نشود، تأثیرات منفی بسیار شدیدتری بر کیفیت زندگی بیمار خواهد داشت. در عین حال، این دو عارضه را به راحتی می‌توان با یکدیگر اشتباه گرفت. بدون ابزارهای تشخیصی، تعیین اینکه بیمار به کدام یک از این عارضه‌ها مبتلا شده کار دشواری است. گاهی اوقات، برای یک تشخیص دقیق به انجام یک ام‌آرآی نیاز پیدا می‌شود.

و گاهی اوقات هم، بیرون‌زدگی دیسک می‌تواند محرک درد سیاتیک شود، اما عکس آن هرگز اتفاق نمی‌افتد. پروتکل‌ها و گزینه‌های درمانی بسیاری برای کمک به رفع هر دو عارضه وجود دارد که از مراقبت‌های کایروپراکتیک تا فیزیوتراپی و طب سوزنی، ماساژ درمانی و سیستم رفع فشار ستون فقرات را در برمی‌گیرند.

درمان دیسک کمر و سیاتیک
اگر تردید دارید که دچار درد سیاتیک شده‌اید یا بیرون‌زدگی دیسک، طول مدت و نوع علائم‌تان را به پزشکتان اطلاع دهید. پزشک تاریخچه بیماری‌تان را بررسی کرده و از شما یک معاینه فیزیکی به عمل می‌آورد. بعد از انجام مراقبت‌های محافظه‌کارانه مناسب، آزمایش‌های ام‌آرآی و عکس‌های رادیولوژی می‌توانند تأیید کنند که ریشه یک عصب کمری فشرده شده است یا خیر.

درمان‌های محافظه‌کارانه که با هدف کاهش درد انجام می‌گیرند عبارتند از:
استفاده از کیسه‌های سرد یا گرما
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی یا سایر داروهای مسکن
داروهای ریلکس کننده عضلات
درمان‌های جایگزین مثل طب سوزنی
فیزیوتراپی
پزشک یا فیزیوتراپیست شما روش صحیح خم شدن و بلند کردن اجسام را به شما آموزش خواهند داد تا از وخیم‌تر شدن عارضه‌تان جلوگیری شود.

تغییر در فعالیت‌ها
درمان درد سیاتیک معمولاً نیازمند جراحی نیست. در واقع، جراحی تنها برای درصد ناچیزی از بیماران ضروری است.
ممکن است متخصص توصیه کند که در فعالیت‌های فیزیکی‌تان تغییراتی ایجاد کنید. این تغییرات می‌تواند شامل اجتناب از بعضی فعالیت‌های تفریحی و کاری باشد.

بریس
گاهی اوقات برای تسکین درد کمر استفاده از بریس‌های خاصی تجویز می‌شود. دوره‌های کوتاهی از استراحت در بستر معمولاً می‌تواند به تسکین دردهای حاد کمک کند و برای همین، به ندرت به استراحت مطلق در بستر نیاز پیدا می‌شود.

فیزیوتراپی
یک برنامه منسجم توان‌بخشی فیزیکی به تسکین درد و التهاب، بهبود قابلیت حرکت و قدرت کمک می‌کند؛ همچنین کمک می‌کند تا فعالیت‌های روزمره‌تان را راحت‌تر انجام دهید. معمولاً ترکیبی از فیزیوتراپی، آب درمانی و پیلا‌تس بالینی توصیه می‌شود. غالباً برای تسکین درد یک سری حالت‌های قرارگیری بدن، حرکات و تمرینات تجویز می‌شوند. برای انعطاف‌پذیری عضلات همسترینگ، و همچنین برای بهبود قدرت و هماهنگی عضلات کمری و شکمی تمریناتی تجویز می‌شود (تمرینات ثبات مرکزی).
 

هدف این درمان‌های فیزیوتراپی کمک به شما در موارد زیر است:
مدیریت عارضه و کنترل علائم‌تان
اصلاح وضعیت قرارگیری و حرکات بدن شما برای کاهش کشیدگی کمرتان
بهبود انعطاف‌پذیری و قدرت مرکزی شما
گاهی اوقات استئوپاتی، درمان کایروپراکتیک، ماساژ درمانی و طب سوزنی هم برای بیماران مفید است.

نظر روانشناس
غالباً، اخذ نظر یک روانشناس بالینی هم می‌تواند مفید باشد. استراتژی‌های مدیریت درد می‌تواند شامل رفتاردرمانی شناختی و برنامه‌های مبتنی بر آگاهی باشد. هرگونه افسردگی یا اضطراب مرتبط با مشکلتان حتماً باید درمان شود چراکه این عارضه‌ها تجربه شما از درد را افزایش می‌دهند.

مصرف دارو
داروها نقش مهمی در کنترل درد، تسکین اسپاسم‌های عضلانی و کمک به بازیابی یک الگوی طبیعی خواب ایفا می‌کنند. مصرف طولانی مدت داروها می‌بایست تحت نظر پزشک انجام شود تا از بروز مشکلاتی مثل مقاومت در برابر داروها و اعتیاد به آن‌ها جلوگیری شود.


تزریق اپیدورال استروئید
تزریق اپیدورال استروئید عبارت است از عملی بر روی ستون فقرات که در آن یک استروئید و معمولاً یک داروی بی‌حسی به منطقه‌ای از ستون فقرات به نام فضای اپیدروال تزریق می‌شود. عصب‌ها، مایع نخاعی و نخاع همگی در درون یک کیسه غشایی به نام دورا قرار دارند. تزریق به بیرون از این غشاء انجام می‌شود. این تزریق برای کاهش التهاب ریشه‌های عصبی یا دیسک‌های بین مهره‌ای مفید است. کاهش التهاب می‌تواند باعث کاهش درد سرچشمه گرفته از این ساختارها شود.

جراحی
جراحی تنها زمانی ضروری می‌شود که سایر گزینه‌های درمانی نتوانند دردتان را در یک سطح منطقی نگه ‌دارند و دیگر اینکه بیماری زمینه‌ای شما برای جراحی مناسب باشد. جراحی می‌بایست هرگونه ناپایداری مکانیکی و مشکلات فشردگی عصب را درمان کند. این جراحی‌ها معمولاً با استفاده از میکرودیسککتومی (سوراخ کلید) انجام می‌شوند.

پزشکتان بر اساس طول مدت و شدت علائم‌تان تشخیص می‌دهد که آیا شما کاندید مناسبی برای جراحی هستید یا خیر. اگر عارضه‌تان باعث سندرم دم اسبی شده باشد (که شامل علائمی مثل نقص عملکرد مثانه، بی‌اختیاری ادرار یا بی‌حسی شدید در ناحیه کفل است)، در این صورت باید فوراً تحت عمل جراحی قرار بگیرید.

درمان جراحی برای درد سیاتیک، «جراحی رفع فشار از ستون فقرات» است. در این جراحی، هدف برداشتن هرگونه بیرون‌زدگی دیسک یا استونزی (تنگی کانال) است که بر عصب کمری درگیر فشار می‌آورد تا به این ترتیب پادرد و علائم بی‌حسی و ضعف مرتبط با آن تسکین یابند.

بسته به اینکه کدام ریشه‌های عصبی درگیر شده باشند، چند نوع جراحی رفع فشار وجود دارد که عبارتند از:
- لامینکتومی
- لامینوپلاستی
- لامینوتومی
- میکرودیسککتومی

در کل، بیش از 90 درصد از بیماران جراحی‌‌های سیاتیک نتایج موفقیت‌آمیزی کسب می‌کنند.


برگرفته از:
سایت های دکتر کامران غفرانی، دکتر امیر مویدنیا و دکتر گیو شریفی
نام شما

آدرس ايميل شما
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود
  • نظرات پس از تأیید مدير حداكثر ظرف 24 ساعت آينده منتشر می‌شود

دربارۀ تاثیرات عجیب «ترس از پشیمانی»
چگونه با ذهن آگاهی حواس کودکان مان را جمع کنیم؟
تقاضا برای سلب اختیار تشخیص اختلال اسکیزوفرنی توسط روانشناسان بالینی!
چرا نباید برای جلب محبت یا عشق التماس کنیم؟
ویژگی‌های یک اردو مطالعاتی خوب چیست؟
چطور از فکر کردن بیش از حد به یک موضوع جلوگیری کنیم؟
نوجوانان آمریکایی بدون تلفن همراه احساس بهتری دارند
من با دروغ گفتن و آه وناله پول درمیارم
افراد کمال‌گرا چه ویژگی‌هایی دارند؟
كودكان را قرباني حرف مردم نكنيد
خودبیمارانگاری از خود بیماری مرگبارتر است!
راه‌ درمان تب بالای تمایل به عمل‌های زیبایی چیست؟
شايد شخصي آنقدر ميل به درك شدن دارد، ميل به دوست داشته شدن ندارد