ميگنا : پايگاه خبری روانشناسی و بهداشت روان 25 مهر 1400 ساعت 17:02 https://www.migna.ir/news/55519/تاب-آوری-اقدام-آموزش-دانش-آموزان-مدارس -------------------------------------------------- باشگاه تاب آوری عنوان : تاب آوری اقدام در آموزش برای دانش آموزان و مدارس طاهره عزیزپور -------------------------------------------------- روشها و ابزارهای زیادی برای تمرین و توسعه تاب آوری در مدارس (دانش آموزان و نوجوانان ) وجود دارد، از جمله کاربرگ هایی که می توانند به تنهایی یا با راهنمایی بزرگسالان قابل اعتماد، انجام شوند. متن : برخی از این کاربرگ ها در زیر آمده است: 1) کاربرگ شماره 1: رنگ آمیزی جهت شفاف سازی هیجانات با ماندالا: هدف از این کاربرگ، کمک به کودکان و دانش آموزان است تا بتوانند احساسات خود را از طریق رنگ، کشف کنند. در عین حال، این کار یک روش عالی برای کمک به آن ها در درک عمیق تر از احساسات خود در موقعیت های مختلف است. جهت راهنمایی دانش آموزان در انجام این کاربرگ، از آن ها بخواهید تا آخرین تجربه عاطفی خود را به یاد آورند. این تجربه عاطفی می تواند مثبت باشد، مانند یک جشن تولدهیجان انگیز، و یا یک تجربه منفی باشد، مانند بحث و دعوا با یک دوست. دستورالعمل این کاربرگ، ساده است: از دانش آموزان بخواهید که چشمان خود را ببندند و سعی کنند با احساسات خود، ارتباط برقرار کنند، سپس ماندالا را به گونه ای رنگ کنند که بیانگر احساساتشان باشد.   کاربرگ شماره 1 – ماندالا آن ها می توانند از چندین رنگ یا فقط یک رنگ ومواد مورد نظر استفاده کنند، اما در هر صورت، باید بیانگر احساساتشان باشد. بعد از اینکه هر قسمت را رنگ کردند، در مورد رنگ (ها) با آن ها بحث کنید. از آن ها بخواهید که در مورد دلیل انتخاب رنگ مورد استفاده خود صحبت کنند. شما می توانید جهت بیشتر صحبت کردن، از سوالات باز پاسخ و گوش دادن فعال استفاده کنید. این کاربرگ، می تواند به دانش آموزان کمک کند تا احساسات خود را کشف و بیان کنند. بعلاوه، می تواند برای والدین یا معلمان نیز مفید باشد چرا که می توانند بفهمند که فرزندان یا دانش آموزان شان در هر برهه و موقعیت از زندگی، چگونه برخورد می کنند که برای این کار ابتدا باید با آن ها صحبت و گفتگو کنید. 2) تمرین شماره 2: موهبت های من: خصیصه ها و استعدادها – جعبه استعدادها انجام این تمرین می تواند به کودکان و دانش آموزان کمک کند تا استعدادها، نقاط قوت و خصوصیات مثبت خود را بشناسند و تحسین کنند. کودکان را ترغیب کنید تا به این ویژگی ها به عنوان "موهبت و هدیه" نگاه کنند. در این تمرین، فرزند شما قادر خواهد بود "جعبه استعداد" خلاقانه بسازد. جهت انجام این تمرین، به وسایل زیر نیاز است: 1) الگوی جعبه استعداد 2) قیچی 3) چسب 4) ماژیک 5) وسایل تزیینی (مانند استیکر، پولک، اکلیل و ...) 6) تکه های کوچک کاغذ که استعدادها، خصوصیات و نقاط قوت بر روی آن ها نوشته شده ابتدا توضیح دهید که تمرکز این تمرین، بر روی خودِ واقعی درونی شان است. اولین قدم، تعیین استعدادها، خصوصیات و تصورات مثبتی است که دانش آموزان از خود دارند ، مانند موارد زیر: - متواضع - متفکر - صبور - خلاق - آرام - نجیب و با نزاکت - مفید - شاد و با نشاط - مهربان دانش آموزان را تشویق کنید تا خلاق باشند و برخی از استعدادها یا خصوصیاتی که در لیست نبودند را بنویسند. گام دوم این است که دانش آموزان، استعدادها و خصوصیات مورد نظر خود را که نوشته اند با یکدیگر به اشتراک بگذارند. سپس، دانش آموزان باید توضیح بدهند که چرا این ویژگی ها را انتخاب کرده اند و مثال هایی از خودشان برای هر یک از این خصوصیات بزنند. گام سوم، دادن الگوی جعبه استعدادها به دانش آموزان است. از آن ها بخواهید که جعبه را در امتداد نقطه چین ها برش داده، جدا کنند، به هم بچسبانند و یک جعبه درست کنند. سپس، آن را با نام، رنگ مورد علاقه خود یا هر وسیله دیگری تزیین کنند. سپس به دانش آموزان بگویید که استعدادها و خصوصیات مثبت خود را بر روی تکه های کوچک کاغذ بنویسند و داخل جعبه استعدادها بیندازند. با این کار، هر زمان که خواستند می توانند درب جعبه را باز کنند و خصوصیات مثبت خود را ببینند و به خود یادآوری کنند که چه ویژگی ها و استعدادهایی دارند.   3) تمرین شماره 3: یادگیری از کارهایم: این تمرین به دانش آموزان کمک می کند تا یاد بگیرند که چگونه یک تکلیف یا کار خاصی را انجام دهند و یاد بگیرند که چگونه در آینده پیشرفت کنند. جهت ایجاد تاب آوری بسیارمهم است که اهداف را واقع بینانه تعیین و برای رسیدن به آن ها تلاش کنید، از اشتباهات دیگران بیاموزید و دوباره تلاش کنید. این تمرین شامل 9 جفت جمله دو بخشی می باشد. از دانش آموزان بخواهید تا احساساتشان را با مقایسه جملات متضاد بیان کنند. این جملات شامل: 1) "من خیلی بهتر از آنچه که فکرش را می کردم، انجامش دادم." "من آن طور که تصورش را می کردم، انجامش ندادم." 2) "من به خودم فشار آوردم و سخت کار کردم." "من می توانستم بیشتر تلاش کنم." 3) "من با امتحان چیزهای جدید ریسک کردم." "من به دانسته هایم تکیه کردم، چون از آن مطمئن بودم." 4) "من همان طور که جلو می رفتم و ادامه می دادم، شغلم را تغییر دادم." "من به رویکرد و دیدگاهم چسبیدم و تغییر نکردم." 5) "من به بازخوردهای دیگران گوش می دهم." "من اصرار دارم که از روش خودم استفاده کنم." 6) "کار و ایده هایم، مالِ خودم بودند." "من از منابع دیگر کمک گرفتم." 7) "من کارم را خوب بلدم." "من مطمئن نیستم که باید چه کار کنم." 8) "من از نتایج کارم راضی هستم." "من از نتایج کارم راضی نیستم." 9) "من کارم را سر موعد انجام می دهم." "این کار، یک پروژه در حال انجام است."   از پاسخ دانش آموزان به این کاربرگ استفاده کنید تا به آن ها کمک کنید تا دریابند که چه زمانی از کار خود راضی هستند و چه زمانی نیاز به توجه و تلاش بیشتری دارند. آن ها را ترغیب کنید که دفعه بعد بهتر عمل کنند و تاکید کنید که عملکردشان، یک کارِ همیشه در حال پیشرفت است. اگر احساس می کنند که خودشان یا معلم شان را ناامید کرده اند، به آن ها کمک کنید تا بفهمند که "شکست" بخش مهمی از زندگی است و نه پایان دنیا به شرط آن که از آن درس بگیریم.   4) تمرین شماره 4: "امید" چیست؟ این کاربرگ ساده می تواند به دانش آموزان در افزایش امید و ایجاد تاب آوری کمک کند. این کاربرگ، دانش آموزان را از طریق تمرین تفکر راهنمایی می کند تا بفهمند که امید چیست، چگونه در مورد امید فکر کنند و آن را تجربه کنند، و چگونه امید بیشتری را در زندگی شان جاری کنند. این تمرین شامل یک سری سوال برای کمک به دانش آموزان جهت کشف "امید" می باشد، از جمله:  ارسطو یک بار گفت: "امید یک رؤیای بیدار است." این جمله برای شخصِ شما به چه معناست؟  آیا امیدتان در زندگی تغییر کرده است؟ چگونه؟  سه آرزوی بزرگ شما در حال حاضر چیست؟  چگونه امید یا ناامیدی بر انتخاب های شما تأثیر گذاشته است؟  آیا اتفاقی برای شما افتاده است که باعث شده باشد شما امیدتان را از دست داده باشید؟  چه چیز، یا فرد یا فعالیت هایی به شما امید می دهند؟ کجاها احساس امید یا ناامیدی می کنید؟  از چه راهی محیط اطراف تان به شما کم و بیش امید می دهد؟ چگونه محیط اطراف در گذشته، کم و بیش به شما امید داده است؟  چه اتفاقی باید درزندگی تان بیفتد تا به زندگی تان امیدوار شوید؟   نویسنده: طاهره عزیزپور روانشناس و مترجم