ميگنا : پايگاه خبری روانشناسی و بهداشت روان 11 اسفند 1392 ساعت 9:54 https://www.migna.ir/news/22724/قدیمی-ترین-بیماری-عفونی-جهان-چیست -------------------------------------------------- عنوان : قدیمی‌ترین بیماری عفونی جهان چیست؟ -------------------------------------------------- بر اساس مطالعات جدید، جذام احتمالا قدیمی‌ترین بیماری عفونی جهان در میان انسان‌هاست و ریشه آن به میلیون‌ها سال پیش بازمی‌گردد. متن : به گزارش ایسنا، جذام در سراسر تاریخ، بشر را مبتلا کرده اما دانشمندان بر این باورند سابقه این بیماری بسیار طولانی‌تر از آنچه تصور می‌شد، است. محققان دانشگاه «مرکز سرطان آندرسون ام دی تگزاس» در هاوستون دریافتند دو باکتری عامل جذام از آخرین جد معمولشان و حدود 10 میلیون سال پیش آمده‌اند و انسان‌ها و انسان‌نماهای باستان نیز از آن‌ها در امان نبودند. هنوز هم سالانه صدها هزار مورد جدید از جذام در سراسر جهان گزارش می‌شود که به پوست و عصب‌های بیمار حمله می‌برند و در صورت عدم درمان، می‌توانند به ناتوانی‌ها و حتی مرگ منجر شوند. از سال 2008 تاکنون، دکتر ژیانگ-ژان هان، 20 ژن Mycobacterium lepromatosis و «میکوباکتریوم لپرا» را تحلیل کرده و به همراه تیم علمی‌اش دریافت قدمت این باکتری‌ها به میلیون‌ها سال پیش باز می‌گردد. جزئیات مطالعه جدید در مجله PLOS Neglected Tropical Diseases منتشر شد. جذام چيست؟! ميگنا: " جذام " یک بیمارى عفونى مزمن است که توسط یک نوع باکتری به نام " مایکوباکتریوم لِپرا 1" ایجاد مىشود. این بیمارى بیشتر پوست ، اعصاب محیطى ، مخاط دستگاه تنفسى فوقانى و چشم ها را گرفتار مىکند، ولى به تدریج اعضاى دیگر نیز گرفتار مىشوند. جذام هر دو جنس را درتمام سنین مبتلا مى سازد و داراى دوره نهفتگى بسیار طولانى است که مىتواند چند سال به طول انجامد. کارشناسان سازمان جهانی بهداشت مورد جذام را چنین تعریف کرده‌اند: یک مورد جذام، عبارت است ازشخص که دچار ضایعه‌های هیپوپیگمانته (قرمز رنگ بدون حس)، درگیری اعصاب محیطی، از دست دادن حس و اسمیر پوستی مثبت از نظر باسیل‌های اسیدفاست، به صورت منفرد یا مجموعه‌ای از این تغییرات باشد. این بیمارى یک بیمارى عفونى است که به طور مستقیم از یک فرد به فرد دیگر، از طریق دستگاه تنفسى و یا پوست سرایت مىکند، ولى نیاز به دوره تماس طولانى دارد و فقط تعداد کمى از مردم به آن مبتلا مىشوند. جذام درطى هزاران سال ترس و وحشت را درانسان ها ایجاد کرده و یک بیمارى شناخته شده در تمدن هاى چین ، مصر و هندوستان بوده است . هنگامى که درسال 1873، مایکوباکتریوم لپرا توسط جى.اى.هانسِن ( G.A.HANSEN ) کشف گردید، اولین باکترى مولد این بیمارى در انسان محسوب مىشد که شناسایى شده بود، اما معالجه بیماران بعداز کشف داروی داپسون2 ومشتقات آن دراواخر دهه 1940 میسرگردید. این کشف ، انقلابى درکنترل جذام ایجاد کرد ، زیرا درمان به صورت سرپایى مقدور شد و دیگر نیازى به جداسازى ننگ آور بیماران نبود. 16 کشوری که در صدر کشورهاى آندمیک جهان ( کشورهایى که داراى خطر بالقوه براى شیوع این بیمارى هستند ) می باشند، 91 درصد موارد تخمینى جذام را به خود اختصاص داده اند که بیش از 80 درصد موارد مربوط به 5 کشور اول جهان (هند، برزیل، ماداگاسکار، نپال، موزامبیک ) است . درسال 1997 ، 15/1میلیون مورد تخمینى جذام در جهان وجود داشت که بیشتر آن ها در آسیاى جنوب شرقى، آفریقا و آمریکا متمرکز بودند. از میان این تعداد،890 هزار مورد ثبت شده براى درمان وجود داشتند که بیش از97 درصد آنها با روش چند دارویى3 ( MDT ) معالجه شدند. درمان چند دارویى ( MDT ) ترکیبى از دو یا سه داروى کلوفازیمین4 ، ریفامپیسین5 و داپسون است که استفاده آن ها با هم، از بروزمقاومت دارویى جلوگیرى مىکند. MDT توسط بیماران به خوبى تحمل و پذیرفته شد و به سرعت بیماران را درمان و انتقال بیمارى را متوقف کرد و در نتیجه حذف جذام را ممکن ساخت . تا سال 1997 ،MDT درمقایسه با درمان تک دارویى ( فقط با داپسون ) ، حدود پانصد هزار تا یک میلیون مورد از عود بیماری جلوگیرى نموده است . تشخیص جذام معمولاً بر اساس علایم و نشانه هاى بالینى است که این علایم و نشانه ها توسط هر کارمند بهداشتى که آموزش کوتاه مدتى دیده باشد، قابل مشاهده و شناسایى است . در یک منطقه یا کشور آندمیک ، هر فردى که علایم اصلى جذام را از خود نشان دهد، به عنوان فرد مبتلا به جذام تلقى مىشود. علایم اصلی جذام ، ضایعات پوستى مطابق با جذام همراه با بىحسى مشخص و اسمیرهاى پوستى مثبت مي باشد. اگر شخصى داراى ضایعات پوستى ویا نشانه هاى ضایعات عصبى باشد ونشانه هاى اصلى جذام را نداشته و یا این نشانه ها مورد شک و تردید باشند و تشخیص واضح دیگرى را نیز نتوان بر وى گذاشت ، به این بیمار " یک مورد مشکوک " ميگویند. به افراد مورد شک ، باید نکات اصلی بیماری جذام را گفت و به آنان توصیه کرد که اگر علایم بیش از شش ماه باقى بمانند و یا بدتر شوند، مجدداً مراجعه نمایند. براى تمام موارد ثبت شده و جدید ، باید بلافاصله رژیم مناسب با MDT را شروع کرد. رژیم هاىMDT توصیه شده توسط 6WHO ( سازمان بهداشت جهانی ) اصولی هستند، یعنى بىنظمىهاى خفیف در مصرف ، کارآیى آن ها را مختل نمىکند. درمان جذام فقط با یک داروى ضد جذام ، همیشه موجب افزایش ایجاد مقاومت دارویى نسبت به آن دارو مىشود و به عنوان یک عمل غیراخلاقى درنظر گرفته شده است . هر بیمار جذامى باید با بیش از یک داروى ضد جذام درمان شود و رژیم استانداردMDT را که روشی بسیار بىخطر و موثر است، در اکثر مراکز براى درمان آن، به طور رایگان در دسترس بیماران قرار داد. پیگیرى فعال بعد از کامل شدن درمان ضرورتى ندارد، ولى در موارد عود، مجدداً با رژیم استانداردMDT باید درمان شود. در سال1991 سازمان جهانى بهداشت مصوبه اى را انتشار داد که در آن ، حذف جذام را تا سال2000 هدف گذارى نمود. حذف جذام به معناى میزان شیوع کمتر از یک مورد در10000 نفر جمعیت است. راهکار حذف ، بر اساس کشف و درمان تمام موارد باMDT به منظور کاهش بیمارى به میزان بسیار پایین است که در سطح بسیار پایین بیمارى، انتقال باکتری هاى جذام کاهش خواهد یافت . با اشاره به اینکه در 18 سال گذشته، میزان شیوع جهانى بیمارى 90 درصد کاهش یافته ، در پایان سال2000 جذام به عنوان یک بیماری حذف شده تلقى گردید. دراوایل سال2003 ، متجاوز از 107 کشور به هدف حذف جذام رسیده اند و فقط در 12 کشور این مشکل همچنان باقى است . مسله جذام هم اکنون مشکل 5 کشور آندمیک ( هند، برزیل، ماداگاسکار، نپال و موزامبیک ) است که متجاوز از83 درصد شیوع و 88 درصد از موارد جدید جهانى جذام را تشکیل مىدهند. براي درمان: بیماری جذام بوسیله ریفامپیسین، داپسون و کلوفازیمین درمان می‌شود. واکسیناسیون با ب ث ژ (BCG) می‌تواند انسان را علاوه بر سل در برابر جذام نیز محافظت نماید. این گزارش برگرفته از کتاب "راهنماى کشورى حذف جذام یک مشکل بهداشتى" است که توسط مرکز مدیریت بیمارىها و اداره سل وجذام انتشار یافته است .