ميگنا : پايگاه خبری روانشناسی و بهداشت روان 4 بهمن 1400 ساعت 12:41 https://www.migna.ir/news/57223/مشاوره-پیش-ازدواج-چیست -------------------------------------------------- عنوان : مشاوره پیش از ازدواج چیست؟ premarital counseling -------------------------------------------------- مشاوره قبل از ازدواج شکلی از زوج درمانی است که می تواند به شما و همراهتان کمک کند تا برای ازدواج آماده شوید متن : مشاوره پیش از ازدواج چیست؟ به گزارش میگنا مشاوره پیش از ازدواج نوعی مشاوره است که مدت آن 12-4 جلسه طول بکشد و اهداف آن متمرکز بر آماده سازی مراجعان برای تصمیم گیری درست برای ازدواج است. در سراسر فرآیند مشاوره ازدواج به عنوان مشاور باید این امکان را برای مراجعان فراهم کرد تا به اطلاعات ناب دست یافته تا امکان تصمیم گیری آسان شود. مشاور هم باید هر گونه موانع که در روند دستیابی به اطلاعات ناب مداخله میکند را شناسایی و برطرف کند. بنابراین مشاوره ازدواج فرآیندی است مشارکتی که بار عمده تصمیم بر دوش مراجع است نه درمانگر. چنانچه مراجعین به  مشکلات روانشناختی دیگری مثل اضطراب ، افسردگی و...مبتلا هستند ، طرح درمانی جداگانه ضروری است و همزمان با مشاوره ازدواج میتوانند درمان خود را با نظارت مشاور با روانشناس دیگری پیش ببرد.گاهی پیش می آید مراجع میخواهد بعد از جلسات مشاوره ی ازدواج ،به درمان  و همزمان با مشاوره ازدواج به درمان  فردی نیز بپردازند. اما در صورتیکه خطر خودزنی یا خودکشی پیش بینی نمی شود ،  با توافق نامزد خود میتوانند روان درمانی را به بعد از مشاوره موکول نمایند.  در صورتیکه یکی از دو طرف به مشکلات روان پزشکی مبتلاست ،  طرف مقابل ترجیح میدهد که درمان قبل از جلسات مشاوره ازدواج شروع شود و در بسیاری از موارد افراد ترجیح میدهند که مشاوره پیش از ازدواج را تا درمان طرف مقابل به تاخیر اندازند. گرچه مواردی هم هست که در این وضعیت از خیر ازدواج می گذرند. در این راستا وقتی یک یا دو نفر به قصد مشاوره پیش از ازدواج مراجعه می کنند، هدف اصلی و نهایی،  آماده سازی آن ها برای تصمیم گیری درست است. در طول این فرایند ممکن است ملاحظات دیگری از جمله روان درمانی یا آموزش مهارت ها ضروری باشد. مراحل مشاوره پیش از ازدواج مشاوره پیش از ازدواج از سه مرحله شروع ، مرحله میانی و  مرحله پایانی تشکیل می شود. در مرحله شروع ، هدف از آن برقراری رابطه در مانی است. در مرحله میانی که  از 2-10 جلسه طول می کشد، هدف  گرفتن اطلاعات از مراجع و آموزش مهارتهاست  و در مرحله پایانی به مراجع  کمک می شود تا به جمع بندی نهایی رسیده و تصمیم خود را به اجرا بگذارند. اگر در بررسی اولیه و جلسه اول مصاحبه متوجه  شدید که بیمار مشکلات روانشناختی خاصی دارد و نیاز به ارجاع دارد به درمان آن مشکل بپردازید. ممکن است این سوال پیش بیاید چرا باید مراجعان را ارجاع داد ؟به این خاطر ارجاع می شوند که شاید شما تخصص کافی در زمینه مشکل خاص فرد نداشته باشید. بنابراین ارجاع فرد به متخصص دیگر ضروری است. بعلاوه مراجعانی  که مشکلات روان شناختی متعددی دارند لازم است از منابع متعددی کمک بگیرند. همچنین با ارجاع می توانید به روند درمان و مشاوره آن ها سرعت ببخشید.   مهارتهای زندگی در مشاوره پیش از ازدواج آموزش مهارت ها زندگی برای اغلب مراجعان ضروری است که به صورت انفرادی یا گروهی میتوان ارائه کرد. عمده ترین مهارتها که برای مشاوره ی پیش از ازدواج استفاده می کنند عبارت است از: مهارت خود آگاهی، حل اختلاف، حل مساله، قاطعیت ،مهارتهای ارتباطی ،تصمیم گیری و مهارت کنترل خشم. علاوه بر آموزش مهارتها می توان منابع یا کتاب به آنها معرفی کرد تا مطالعه کنند. البته آموزش گروهی بسیار مفیدتر از جلسات انفرادی است. داوطلبان مشاوره پیش از ازدواج می توان به چند دسته  تقسیم کرد: گروه الف : که خود به 3 دسته تقسیم می شود و عبارتند از : کسانیکه در اوایل آشنایی برای مشاوره مراجعه می کنند. کسانیکه در اواسط آشنایی ( حداقل 6 ماه پس از رابطه آنها ) به مشاوره مراجعه می کنند. کسانیکه مدت ها پس از آشنایی مراجعه می کنند و هدف آنها تصمیم گیری مناسب یا گرفتن نظر نهایی روان شناس یا مشاور برای ازدواج است. گروه ب : خود به 2 دسته تقسیم می شود: کسانی که به تنهایی مراجعه می کنند. کسانیکه 2 نفری به سراغ روانشناس/ مشاور می آیند. گروه ج :شامل 2 دسته افراد هستند: کسانیکه با تمایل شخصی مراجعه می کنند. کسانیکه تحت فشار اطرافیان یا نامزد به ناچار مراجعه میکنند.   1-مراجعانی که در  شروع آشنایی مراجعه می کنند. مشاوره با این گروه دستمشاور را درهدایت رابطه به سمتی که هر دو طرف بتوانند به تصمیم درستی برسند باز می گذارد. در این راستا لازم است محور مشاوره به سمتی سوق داده شود تا دو طرف اطلاعات کافی و ناب از یکدیگر دریافت کنند زیرا در صورت فراهم بودن این موقعیت تصمیم گیری برای ازدواج کار دشواری نخواهد بود. در مرحله اول مشکلات طبی ،روانپزشکی ، شخصیتی ، عدم تناسب ، طبقه اجتماعی ، قومی ، فرهنگی ، تحصیلی را غربال کنید . د ر صورت مشاهده این عوامل تمرکز روی آنان باشد . از دو طرف انگیزه و دلایل ازدواج را بپرسید. مثلا اگر فرد 15 سال از وی بزرگتر است شما باید انگیزه فرد ازچنین انتخاب را بپرسید و درمرحله بعد به موارد دیگر بپردازید .یا اگر کسی اختلال وسواس دارد و وسواس را به عنوان اولین مشکل مطرح می کند باید ارزیابی کرد و از فرد بخواهید درمان جداگانه ای برای وسواس شروع کند. هدف اینست که قبل از ازدواج از وسواس رهایی یابد. 2-مراجعانی که در اواسط آشنایی مراجعه می کنند. دسته دوم کسانی هستند که در اواسط آشنایی خود مراجعه می کند و اغلب در طی ارتباط با مشکلاتی مواجه می شوند که آنها را به سمت مشاوره میکشد .مشکلات شخصیتی مثل بدبینی، پرخاشگری، خودزنی، مشکلات روانپزشکی مثل افسردگی ، وسواس ، اعتیاد ،اقدام به خودکشی ، مشکلات اقتصادی، قانونی، خانوادگی از جمله مواردی هستند که این افراد را به سمت مشاور می کشاند. در حالیکه وقتی رابطه خوب و بدون مشکل پیش برود احتمال کمتری است که به مشاور مراجعه کنند. با این افراد روی مشکلات موجود متمرکز شد و از  رویکرد حل مساله د ر راستای حل مشکل آنها استفاده کرد. همچنین  بایستی به ارزیابی شخصیتی  دو طرف پرداخت.  به کمک مصاحبه و پرسش نامه میتوان مشکلات شخصیتی و روانپزشکی را شناسایی کرد و در صورت وجود مشکل آنان را به متخصص مربوطه ارجاع داد و قبل از ارجاع اهمیت درمان را پررنگ کرد. اگر احیانا" از اینکه  طرف مقابل از این موضوع  با خبر شود مخالف باشند باید  مخالفت آنها را به کمک فن مواجهه با پیامد ها، هم دلی و فن معیار دوگانه به چالش کشاند. 3- مراجعانی که پس از مدت ها آشنایی و ارتباط با هم مراجعه می کنند. گروه سوم کسانی هستند که از قبل با هم در ارتباط بودند و شناخت دقیقی و کامل از یکدیگر دارند. آنان اغلب از طریق خانواده و به سفارش  آنان که آیا تصمیم درستی گرفته اند یا نه به روان شناس مراجعه می کنند و انتظار دارند که در یک یا دو جلسه جمع بندی نهایی را دریافت کنند. در مصاحبه با این افراد مشکلات احتمالی و روابط بین فردی را بررسی کنید در صورت فقدان مشکل از فنون روش سازی، بررسی سود و زیان و دورنما به آنان کمک کنید تا تصمیم خود را ارزیابی کنند. توجه به سود و زیان  به  آنان کمک می شود به جمع بندی درستی برسند. شرکت در جلسات آموزشی را برای آنان تجویز کنید. منابع را معرفی کنید. در صورت مشاهده مشکلات رفتاری یا شخصیتی از آزمونهای روانشناختی استفاده کنید  و نتایج را با آنان در میان بگذارید. چنانچه با افرادی که هیچ سنخیتی از لحاظ سن ،تحصیلات ، شغل  با هم ندارند دلایل و انگیزه آنان برای ازدواج پرس و جو کنید. به کمک فن دورنما و مواجهه با پیامد به آنان کمک کنید تا با پیامدهای مثبت و منفی انتخاب خود روبرو شوند. اگر علیرغم این فرایند اصرار بر ادامه ارتباط دارند از  فن کاهش آسیب استفاده شود و از پیامدهای زیانبار ازدواج صحبت کنید. در صورتیکه هدف مراجعان مخالفت خانواده ها ی  آنان بوده است حتما با خانواده هایشان  ملاقات  کنید. نظرشان را بشنوید با آنان به بحث بنشینید. اگر خانواده ها  مخالفتی منطقی دارند از آنان بخواهید با فرزندشان در میان بگذارند. فنونی  که برای این دسته از مراجعان لازم است شامل فنون مواجهه  با پیامدها ، دور نمای معیار دو گانه ، فن بررسی بدترین پیامد استنفاده شود  و دید گاه آنان را به چالش بکشید در صورتی که اصرار به انتخاب خود دارند از فن کاهش آسیب بهره گیرید و به کمک این فن از پیامدهای زیانبار احتمالی ازدواج آنان کم کنید. افرادی که تنها مراجعه می کنند مراجعانی هستند که برای مشاوره تنها اقدام می کنند. دلایل این کار زیاد است . از جمله طرف  مقابل در دسترس نباشد. در مورد این دسته افراد در واقع دست تان درشناسایی نامزد بسته است ومی توانید  تنها به اطلاعاتی که مراجع میدهد استناد کنید. لازم است محور مشاوره روی موارد اختلاف، مشکلات رفتاری، شخصیتی، بیماری ،مشکلات روانپزشکی و دیدگاه خانواده متمرکز کنید.  فن کاهش آسیب برای این دسته افراد مفید  است. هدف کم شدن صدمات ناشی از یک ازدواج دشوار و تسهیل  در فرایند جدایی است.  برخی جوانان  نیز اعتقادی به مشاوره ندارند بنابراین ،فرد تنها مراجعه می کند. عده ای هم برای پنهان کاری و ترس از لو رفتن به مشاوره مراجعه نمی کنند. با بررسی نوع و نحوه آشنایی و چگونگی ملاقات ها و توجه به حالتهای احساسی مراجع می توان نتیجه گرفت آیا مراجع در انتخاب طرف مقابل از شناخت کافی برخوردار است یا خیر یا تحت تاثیر شیفتگی ، عشق و خطاهای شناختی صورت گرفته است؟ روش دیگر این است که از مراجع بخواهید نامزدش را برای ملاقات با مشاور ترغیب  کند. در صورت ناموفق شدن از مراجع بخواهید شرط ازدواج در این باشد که با روانشناس ملاقات کند. در بسیاری از موارد این شیوه نتیجه بخش است. مراجعان داوطلب و اجباری کار با مراجعان داوطلب آسان است. به خوبی همکاری می کنند و مشارکت فعالی دارند. اما  مراجعان اجباری به اصرار نامزد خود یا اطرافیان مراجعه می کنند. انتظار زیادی از آنها نباید داشت اعتقادی به مشاوره ندارند .پنهان کاری ، عدم اعتماد به مشاور و  خود شیفتگی از ویژگیهای  آنان است.   تعداد جلسات مشاوره پیش از ازدواج : از آنجاییکه مراجعان اغلب همدیگر را می شناسند مدت زمان مشاوره را می توان تنظیم کرد. برای مراجعان در شروع آشنایی دو یا سه جلسه پشت سر هم باشد و درباره ویژگی ها ی  جمعیت شناختی اطلاعات گرفته شود.  در رابطه  با مهارت کسب اطلاعات کافی و ناب و اصول دیگر شناسی آموزش داده شود. پس از آن باید ماهی یک بار به مدت 6 ماه آنها را ببینید. در طول این مدت آنها باید با هم ملاقات داشته باشند تا به شناخت بیشتری برسند. در جلسات ماهانه نتایج و دستاوردهای خود را با مشاور در میان بگذارند و اگر در  فرایند رابطه مشکلی پیش آمد به مشاور اطلاع دهند. در این مدت فرصت خوبی است که مراجعان با مهارتهای ارتباطی ، خل اختلاف ، حل مساله ،‌کنترل خشم ،مدیریت استرس آشنا شود.   برگرفته از: کتاب مشاوره پیش از ازدواج( راهنمای روان شناسان ،مشاوران و روانپزشکان) نویسنده: دکتر شهربانو قهاری