ميگنا : پايگاه خبری روانشناسی و بهداشت روان 24 مرداد 1396 ساعت 19:30 https://www.migna.ir/article/41627/انواع-روش-های-خانواده-درمانی-فامیلی-تراپی -------------------------------------------------- عنوان : انواع روش های خانواده درمانی (فامیلی تراپی) -------------------------------------------------- در محیط خانواده برخی اوقات به دلایل مختلف افراد خانواده از هم ناراحت و روابط آن ها به سردی و ناراحتی گرایش پیدا می کند به همین دلیل علم روانشناسی مفهومی با عنوان فامیل تراپی یا خانواده درمانی و نظریه های درمان روابط در خانواده را مطرح می کند. متن : سابقه تاریخی خانواده درمانی: خانواده درماني واژه ای است که به روش های کار با خانواده های دارای مشکلات زیستی، روانی و اجتماعی اطلاق می شود. خانواده درمانی قبل از سال ۱۹۴۰: تاکید بر فرد، منابع اجتماعات و روان تحلیلی است. مهارتهای تربیت فرزند را ارنست گروفس و آلفرد آدلر آموزش می دادند . مشاوره ازدواج توسط آبراهام و هاناه استون، امیلی مود، پوپنو آغاز شد. شورای ملی روابط خانوادگی در سال ۱۹۳۸ شروع به کار کرد. ۱۹۴۹-۱۹۴۰ :  انجمن مشاوران ازدواج آمریکا (AAMC) در سال ۱۹۴۲ تاسیس شد. میلتون اریکسون روشهای درمانی را رواج داد که بعد ها از سوی خانواده درمانی پذیرفته شد. اولین اثر درباره زناشویی درمانی همزمان توسط بلامیتل من در سال ۱۹۴۸ منتشر شد. مطالعه ی خانواده های اسکیزوفرنیک توسط تئودور لیذر ولایمن صورت گرفت . جنگ جهانی دوم برای خانواده ها استرس به ارمغان آورد . لایحه بهداشت روانی در سال ۱۹۴۶ در کنگره آمریکا به تصویب رسی .   ۱۹۵۹-۱۹۵۰: ناتان آکرمن رویکرد روان تحلیلی را برای کار کردن با خانواده ها مطرح کرد. گروه گریگوری بیتسون مطالعه الگوهای ارتباط را در خانواده آغاز کردند. موسسه تحقیقات روانی (MRI) توسط دان جکسون در سال ۱۹۵۹ شروع به کار کرد. کارل ویته کر اولین کنفرانس را درباره ی خانواده درمانی در ایالت جورجیا در سال ۱۹۵۵ برگزار کرد . موری بوئن پروژه NIMH را درباره مطالعه خانواده های دارای اعضای اسکیزوفرنیک آغاز کرد .   ۱۹۶۹-۱۹۶۰ : جی هیلی رویکردهای درمانی میلتون اریکسون را پالایش و معرفی کرد. اولین نشریه در خانواده درمانی به نام « فرآیند خانواده » منتشر شد. AAMFC در سال ۱۹۷۹ به انجمن طرفدار درمانگران ازدواج و خانواده (AAMFC) تغییر نام دارد. برنامه های ارتقای پایه آن توسط دپارتمان بهداشت ، آموزش و رفاه بازبینی شد . انجمن خانواده درمانی ( AFTA ) در سال ۱۹۷۷ شروع بکار کرد . کتاب اضداد و اضداد متقابل توسط گروه میلان (۱۹۷۸) منتشر شد . جی هیلی کتاب درمان نامتعارف (۱۹۷۳) و روان درمانی خانواده (۱۹۷۶) را منتشر کرد .   ۱۹۸۹-۱۹۸۰ : عضویت AAMFT به ۱۴۰۰۰ عضو افزایش یافت. نظریه پردازان فمنیست، به رهبری راشل هارموستین مفروضه های خانواده درمانی را به تدریج زیر سوال بردند .   ۱۹۹۰: خانواده درمانی های متمرکز بر راه حل فراگیر شدند. مراقبت بهداشتی اصلاح شد و جایگاه فراهم کننده اصلی بهداشت روانی به طرز فزاینده ای اهمیت پیدا کرد ( گلادینگ ، ۱۳۸۲ ).   تعریف خانواده و خانواده درمانی: خانواده یک واحدزیستی (بیولوژیکی) است که تشکیل آن مبتنی بر پیوند زناشویی است که براساس آن افراد دارای رابطه سببی یا نسبی بوده و با یکدیگر خویشاوندهستند. خانواده درمانی مداخله‌ای است که بر تغییر تعاملات بین اعضای خانواده متمرکز است و در آن تلاش می‌شود کارکرد خانواده به عنوان واحدی متشکل از تک ‌تک اعضای خانواده بهبود یابد. بالین گری که به خانواده درمانی می‌پردازد می‌کوشد الگوهای بین نسلی غیرقابل انعطافی را که سبب ناراحتی در درون افراد یا در روابط بین فردی می‌شود، درهم بشکند. در خانواده‌ درمانی می‌توان دغدغه‌های هر یک از اعضای خانواده را مطرح نمود. اما این روش درمانی بیشتر بر روی کودکان موثر است. زیرا واقعیت روزمره کودکان مستقیما تحت تاثیر بافت خانواده قرار دارد. خانواده‌درمانی، نوعی گروه‌درمانی است که در آن، واحد درمانی، هسته خانوادگی است و در جلسات درمانی یک یا چند درمان‌گر با تمام اعضا خانواده(یا بخشی از آن‌ها) سر و کار دارد و هدف از آن حل و فصل یا تخفیف تعارضات بیماری‌زا و اضطراب در درون واحد خانواده است. چرا باید خانواده درمانی را جدی بگیریم: هرکسی که مشکلی دارد که مانع زندگی شخصی او و زندگی اعضای خانواده‌اش شده است می‌تواند از خانواده‌درمانی بهره بگیرد. معمولاً، هرچه عملکرد خانواده بهتر باشد، سطح استرس فرد بیمار نیز پایین‌تر خواهد بود. خانواده‌درمانی با موفقیت در درمان انواع خانواده‌ها در شرایط بسیار مختلف بکار رفته است که از آن میان می‌توان موارد زیر را نام برد: • والدینی که در رابطه خود دچار مشکل هستند. • کودکی که مشکلات رفتاری یا تحصیلی دارد. • کودکان یا نوجوانانی که در کنار آمدن با یکدیگر دچار مشکلاتی هستند. • یکی از اعضای خانواده مشکل روانی بلندمدت (مزمن) یا مشکل سوءمصرف مواد، مثل افسردگي حاد یا اعتیاد به الکل داشته باشد. خانواده درمانی می‌تواند قبل از آغاز مشکل نیز مفید باشد. برخی خانواده‌ها وقتی در آستانه تغییری بزرگ در زندگی قرار می‌گیرند، به سراغ این نوع درمان می‌روند. برای مثال، زن و مردی که هردو از ازدواج قبلی خود دارای فرزند هستند می‌توانند در هنگام ازدواج و تشکیل خانواده‌ای جدید به سراغ خانواده درمانی بروند تا به تمام اعضای خانواده کمک کنند که بهتر با هم کنار بیایند. مفاهیم خانواده درمانی در جلسات درمان فردی نیز قابل استفاده بوده و برای کسانی که از خانواده‌های مشکل‌دار یا بیمار آمده‌اند بسیار مفید خواهد بود. بزرگسالانی که در خانواده‌هایی با عملکرد ضعیف بزرگ شده‌اند نیز می‌توانند از درمان‌های فردی مبتنی بر مفاهیم خانواده‌درمانی بهره گیرند   نظریه های خانواده درمانی: ۱- درمان های ترکیبی– التقاطی: خانواده درمانی به عنوان شاخه جدیدی از علم روانشناسی در نیمهدوم قرن بیستم پدید آمد. جنبش خانواده درمانی عمدتا تحت تأثیر نظریه سیستم ها،گسترشدرمان روانکاوی به حوزه خانواده ، پیدایش مراکز راهنمایی کودک و مشاوره زناشویی وگروه درمانی شکل گرفت. ۲-خانواده درمانی مبتنی بر روان تحلیلی: صاحبنظران اصلی آن ناتان آکرمن ، ویلیامسون، لایمن واین و تئودور کیدز هستند که شیوه درمان آنها ریشه در نظریه فروید دارد. دراین شیوه فرایندهای ناهشیار اعضای خانواده به یکدیگر مرتبط دانسته می شوند و اعتقادبر این است که بایستی روی نیروهای ناهشیار که آسیب را بوجود آورده اند، کار کرد. ۳- خانواده درمانی تجربیاتی: در این رویکرد خانواده درمانگر تلاش می کند انعطاف پذیری ، صمیمیت ، عزت نفس ،پتانسیل برای تجربه را در خانواده افزایش دهد و از فنون مجسمه سازی ، صحنه آراییخانوادگی ، شوخی ، مصاحبه با عروسکهای خانواده ، هنردرمانی خانواده ، بازی نقش ،بازسازی خانواده و … استفاده می شود. ۴- خانواده درمانی های رفتاری و شناختی _ رفتاری: نظریه پردازان عمده آن ویلیاممسترز ، ویرجنیا جانسون ، جوزف ولپه ، بندورا و … هستند. این شیوه درمانی بر اساسنظریه های رفتاری و شناختی معتقد است، رفتار از طریق پیامدها ابقا یا حذف می شود. ۵- خانواده درمانی ساختی: سالوادور مینوچین ، مونتالوو ، فیشمن ، روزمن و … نظریهپردازان اصلی این شیوه از خانواده درمانی هستند که کارکرد خانواده را متضمن ساختخانواده ، زیر منظومه ها و مرزها می دانند. درمانگران نقشه خانواده را بطور ذهنیترسیم می کنند و در پیاده کردن ساخت مناسب خانواده تلاش می کنند و در واقع همچونکارگردان تئاتر عمل می کنند. ۶- خانواده درمانی های استراتژیک ، سیستمی و متمرکز بر راه حل: این سه رویکرد روشمدار و کوتاه مدت هستند که هر سه مرهون کار میلتون اریکسون می باشند و از میراثمشترکی برخوردارند. هدف ، شیوه کار و فنون مورد استفاده در این سه رویکرد مشابهیکدیگر است و از فنونی چون باز تعبیر ، کمرنگ کردن تعبیر و تفسیر ، تعیین تکالیفشاق ، تکیه بر فرایند سوالات حلقوی ، تمرکز روی راه حلهای فرضی ، تعیین کردنتشریفات و … استفاده می شود. ۷- خانواده درمانی سیستمی: خانواده درمانی سیستمی در واقع کوششی برای درک خانواده به مثابه یک سیستم (و نه افرادی که صرفا با هم در یک محل زندگی می کنند)و به مثابه زیرسیستمی تحت تاثیر عوامل موجود در محیط بزرگترو اعضاء برای حفظ تعادل خودفعالیت می کنند.این رویکرد را اولین بار ون برتالانفی مطرح کرد.   کارایی این روش تا چه حد است خانواده درمانی در رفع مشکلات ارتباطی اعضای خانواده مفید بوده و می‌تواند به کاهش علایمی مانند اختلالات تغذیه یا مشکلات مصرف الکل کمک کند. اما ممکن است به انواع خاص‌تر درمان، مانند درمان شناختی-رفتاری یا داروها نیز نیاز باشد. خطرات خانواده درمانی • اگر خانواده درمانی توسط مشاور مجرب و به درستی مدیریت نشود، می‌تواند برخی مشکلات را تشدید کند. • اگر درمان خیلی زود متوقف شود ممکن است نتواند مشکلات را به طور کامل حل کند. • اگر یکی از اعضای خانواده از مشارکت در روند درمان امتناع کند ممکن است کارایی این درمان کاهش یابد. نکاتی که باید از قبل باید بدانید برای رسیدن به بهترین نتیجه، باید تمام اعضای خانواده برای رسیدن به اهداف مشترک با مشاور همراهی کنند. - مجله پزشکی دکتر سلام