شلوار، کيف و کفش هم باعث چاقي شما مي شود!
با وجود حذف شيريني از برنامه غذايي و انجام فعاليت هاي ورزشي در باشگاه باز هم بسياري از افراد در زمينه کاهش وزن با مشکلاتي مواجهند. در اين مطلب به نقل از «Prevention»، به چند نکته اشاره مي شود که در افزايش وزن نقش دارد.
* کيف سنگين: جراحان زيبايي متوجه شده اند که، آويزان کردن کيف روي يک شانه باعث تجمع چربي بيشتر در آن سمت مي شود. حمل کيف سنگين بر فيزيک افراد تاثير منفي مي گذارد و باعث تجمع غيرطبيعي چربي ها مي شود. حمل کيف سنگين روي يک شانه يا انجام دادن ورزش هاي سنگين با يک سمت اگر چه باعث فعال شدن عضله مي شود اما تاثير منفي بر تعادل عضله دارد. به توصيه کارشناسان، سعي کنيد کيف را سبک کنيد و هميشه روي يک شانه حمل نکنيد. با اين روش علاوه بر پخش چربي هاي ذخيره شده، درد گردن، شانه و کمر نيز کاهش مي يابد.
* شلوارهاي تنگ و چسب: اين نوع پوشش باعث تنبل شدن عضله و در نتيجه شل شدن شکم، پا و قسمت تحتاني مي شود. اين شلوارها با نگه داشتن قسمت هاي بدن، کار عضله را انجام مي دهد و در نتيجه عضله ها شل و غيرفعال مي شود.
* کفش هاي پاشنه بلند: استفاده مداوم از کفش هاي پاشنه بلند باعث جلوافتادن عضله شکم مي شود. اين نوع کفش ها که لگن را به سمت جلو مي کشد باعث جلوآمدن شکم مي شود. / مترجم: عليرضا چاقي پنجمين عامل مرگ ومير درجهان
شايد پرداختن به موضوع چاقي و اضافه وزن تکراري به نظر برسد؛ موضوعي که همه علت و درمان آن را مي دانند و بسياري با آن دست به گريبان هستند. اما نکته اين جاست که براي پيشگيري از چاقي در نسل هاي آينده و بهبود وضعيت جسماني نسل فعلي چاره اي نداريم جز اين که به اطلاع رساني و آگاه سازي افکار عمومي درباره پيامدهاي شيوع چاقي، عوارض مرتبط با آن و افزايش روزافزون چاقي در کودکان ادامه دهيم تا رسالت خود را ايفا کنيم.در اين مطلب به چند موضوع کمتر پرداخته شده مانند نقش نبود امنيت غذايي در افزايش چاقي و اضافه وزن در کشور، رژيم هاي غذايي نادرست افراد داراي اضافه وزن و نگرش نادرست مردم نسبت به رژيم غذايي سالم، در گفت وگو با ۲ کارشناس پرداخته ايم.در ابتداي مطلب جديدترين آمار را درباره وضعيت چاقي در جهان مرور مي کنيم.
سازمان جهاني بهداشت در تازه ترين گزارش آماري خود اعلام کرد، اضافه وزن و چاقي پنجمين عامل مرگ و مير در جهان محسوب مي شود. طبق آمار اين سازمان، هر سال حداقل 2.8 ميليون فرد بزرگسال در اثر چاقي يا اضافه وزن در جهان مي ميرند. به علاوه ۴۴ درصد از بار ديابت، ۲۳ درصد از بار بيماري هاي قلبي و عروقي و ۷ تا ۴۱ درصد از بار سرطان هاي خاص در جهان با چاقي و اضافه وزن مرتبط است.همچنين در سال ۲۰۰۸، يک ميليارد و ۵۰۰ ميليون فرد بالغ در جهان اضافه وزن داشتند. در سال ۲۰۱۰ نيز حدود ۴۳ ميليون کودک زير ۵ سال از اضافه وزن رنج مي بردند. کارشناسان اين سازمان هشدار مي دهند که در گذشته چاقي و اضافه وزن مشکل اصلي کشورهاي ثروتمند بود، در حالي که هم اکنون چاقي در کودکان بيشتر در کشورهاي در حال توسعه ديده مي شود. هم اکنون حدود ۳۵ ميليون کودک داراي اضافه وزن در کشورهاي در حال توسعه و ۷ ميليون نفر در کشورهاي توسعه يافته زندگي مي کنند. اين ارزيابي ها نشان مي دهد که امروزه چاقي و اضافه وزن بيش از لاغري و کم وزني قرباني مي گيرد.همچنان که مي دانيد علت اصلي چاقي و اضافه وزن نبود تعادل انرژي بين کالري دريافتي و مصرفي است و مي توان با آن در ۲ سطح فردي و اجتماعي مقابله کرد. در سطح فردي محدود کردن مصرف چربي ها و کاهش کالري دريافتي، در پيش گرفتن رژيم غذايي سالم و افزايش فعاليت بدني به عنوان راهکار شناخته مي شود و در سطح اجتماعي اتخاذ سياست هاي کلان براي رواج رژيم غذايي سالم، همکاري صنايع غذايي با نهادهاي درگير سلامت مردم و ترويج الگوهاي غذايي سالم نقش اساسي ايفا مي کند.
نبود امنيت غذايي و افزايش چاقي
نتايج مطالعات نشان مي دهد که گاهي نگراني و ترس از نخوردن غذاي کافي موجب چاقي يا اضافه وزن مي شود. به گزارش ايسنا کارشناسان مي گويند نگراني از نداشتن غذاي کافي براي تامين نياز غذايي خانواده وضعيتي موسوم به «نبود امنيت غذايي» است که معمولا در خانواده هاي کم درآمد شايع است. محققان انگليسي مي گويند اعضاي خانواده هاي کم درآمد اغلب با مشکل اضافه وزن روبه رو هستند و بايد پرداختن به اين موضوع در مقابله با اپيدمي چاقي مدنظر قرار گيرد. دکتر کورش جعفريان متخصص تغذيه و عضو هيئت علمي دانشگاه تهران با تاييد ارتباط بين درآمد خانواده و ابتلا به اضافه وزن به خراسان مي گويد: زماني که از «امنيت غذايي» صحبت مي کنيم، در واقع به دسترسي افراد به مواد غذايي کافي براي تامين نيازهاي جسمي بدن اشاره مي کنيم، گاهي موقعيت جغرافيايي باعث مي شود دسته اي از افراد به مواد غذايي مورد نياز دسترسي نداشته باشند، گاهي مسائل روحي و رواني و ديدگاه نادرست درباره برخي از مواد غذايي باعث مي شود فرد از مصرف آن ها محروم شود و گاهي به دليل مشکلات مالي فرد نمي تواند انتخاب خوبي براي رژيم غذايي اش داشته باشد از اين رو رژيم غذايي صحيحي ندارد. واقعيت اين است که بسياري از افراد در خانواده هاي کم درآمد به سراغ مواد غذايي با قيمت هاي مناسب مي روند تا بتوانند خود را سير کنند. ارزان ترين مواد غذايي هم چاق کننده ترين مواد است. نشاسته، چربي ها و شکر جزو مواد غذايي سيرکننده است که در سبد غذايي بسياري از خانواده ها به وفور ديده مي شود. اگر اين مواد غذايي در طول زمان به صورت ثابت در يک رژيم غذايي وجود داشته باشد و بيش از اندازه مصرف شود، باعث چاقي مي شود.در چنين شرايطي مي گوييم که نبود امنيت غذايي باعث چاقي در افراد مي شود، در واقع افراد به دليل در دسترس نبودن ميوه، سبزي، غلات سبوس دار و ديگر مواد مغذي مورد نياز خود، فقط به رفع گرسنگي فکر مي کنند.رفع گرسنگي با مواد نشاسته اي، چربي ها و شيريني جات بدون داشتن فعاليت ورزشي و تحرک بدني کافي، نتيجه اي جز افزايش وزن دربر نخواهد داشت. دکتر جعفريان با اشاره به اين که دسته اي از افراد به علت بدغذايي، ترس از نخوردن غذاي کافي، حذف صبحانه و در پيش گرفتن رژيم غذايي نادرست دچار اضافه وزن و چاقي مي شوند، تصريح مي کند: گاهي رژيم غذايي نادرست کاهش وزن باعث مي شود سوخت و ساز بدن مختل شود و فرد با رژيم غذايي عادي چاق شود. گاهي کاهش متابوليسم بدن حتي در يک فرد با وزن معمولي ممکن است به اضافه وزن منجر شود.وي با بيان اين که در مورد کودکان چاق وضعيت متفاوت است، مي گويد: در بسياري از موارد والدين به اشتباه تصور مي کنند کودک وزن کافي ندارد و خودسرانه رژيم غذايي چاق کننده براي او در نظر مي گيرند. در صورتي که در مراجعه به متخصص مي توان دريافت که کودک اضافه وزن ندارد و تصور والدين از سلامت کودک، چاقي است. به طور کلي بايد اذعان کرد که رژيم غذايي صحيح در کشور ما فراموش شده است و بيش از ۵۰ درصد جامعه ما الگوي صحيح غذايي را رعايت نمي کنند و مواد غذايي به اندازه کافي در رژيم غذايي مردم وجود ندارد، به همين دليل است که انواع عوارض حاصل از رژيم غذايي نادرست شامل سوءتغذيه و کمبود وزن از يک سو و چاقي و اضافه وزن از سوي ديگر سلامت مردم را به مخاطره انداخته است.
سبد غذايي پرکالري
همچنين فاطمه صادقي کارشناس دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت با بيان اين که بيشتر مواد موجود در سبد غذايي خانوار ايراني کالري زيادي دارد، به خراسان مي گويد: قند و شکر و مواد نشاسته اي در حالي در سبد غذايي بسياري از خانواده ها فراوان است که مواد مغذي مورد نياز بدن از اين سبد حذف شده است. افراد همچنين انگيزه اي براي تحرک، ندارند و اين رژيم غذايي ناسالم در طول زمان باعث افزايش وزن و چاقي مي شود. وي با بيان اين که در اين باره مطالعه اي در کشور نشده است، تاکيد مي کند: به نظر مي رسد چاقي و اضافه وزن در خانواده هاي مرفه ايراني بيشتر به دليل رفاه و مصرف غذاهاي آماده بروز پيدا مي کند و اضافه وزن در خانواده هاي کم درآمد هم به دليل نبود مواد غذايي سالم و مفيد در برنامه غذايي و افزايش مواد غذايي پرکالري مشاهده مي شود. به عبارتي مردم براساس ميزان درآمد خود غذا مي خورند نه به اندازه نيازشان.
سخن آخر
دکتر جعفريان افزود: اضافه وزن و چاقي نتيجه نبود تعادل در رژيم غذايي است و اين تعادل را با هر نوع درآمد مي توان کنترل کرد. اگر مردم را تشويق کنيم که غذاهاي فرآوري شده را حذف کنند حجم زيادي از عوامل چاقي و اضافه وزن ناشي از رواج اين دسته از غذاها را کم کرده ايم. بنابراين بايد نگرش و ديد مردم را نسبت به آن چه مي خورند و آن چه به آن نياز دارند، تغيير دهيم و سپس آن ها را تشويق کنيم که با هر ميزان درآمد مواد غذايي سالم و متنوعي را خريداري کنند.
دلایل چاقی:
هنگامی که دریافت انرژی از طریق رژیم غذایی بیشتراز مصرف انرژی توسط بدن میشود،سلولهای چربی و تا حدودی هم سلولهای ماهیچه ای و کبدی انرژی اضافی را به شکل چربی انبار میکنند.بنابراین وقتی فردی بیشتر از نیاز کالری روزانه خود غذا میخورد،چاق میشود.
سایر دلایل چاقی عبارتند از:
-عوامل ژنتیکی
-بیماری زمینه (مثل کم کاری تیروئید)
-تاثیر بعضی داروها(مانند بعضی داروهای ضدافسردگی)
-عدم تحرک کافی
-رژیم غذایی با شاخص گلایسمی بالا
-خواب ناکافی
-استرس
-حالات روحی و روانی (بعضی افراد وقتی در شرایط استرس بوده یا غمگین میباشند تمایل به خوردن پیدا میکنند)
چاقی با افزایش ابتلا به بسیاری از بیماریها مرتبط است از جمله پرفشاری خون،چربی خون بالا،دیابت نوع 2،بیماریهای قلبی عروقی،سکته مغزی،بیماریهای کیسه صفرا،ارتروز،مشکلات تنفسی و تنگی نفس هنگام خواب،بعضی سرطانها همچون سرطانهای اندومتر،سینه و روده بزرگ.
انواع چاقی:
توزیع توده چربی در بدن دو شکل کلی چاقی را بوجود می آورد:سیبی(اندروئید) و گلابی (گاینوئید).
1-چاقی سیبی:
در این نوع چاقی،شانه ها،صورت،بازوها،گردن،سینه و بالای شکم چاق است.کمر صافتر و گردن کوتاه تر به نظر میرسد و سینه جلو آمده است.قسمتهای پایینی بدن - باسن،ران ها و پاها- در مقایسه با قسمتهای بالایی لاغرتر است.ارگانهای حیاتی بدن که در این نوع چاقی بیشتر تحت تاثیر قرار میگیرد عبارتند از قلب،کبد ،کلیه و ریه.
در این افراد هورمونهای مردانه غالب است و بنابر این این نوع چاقی در مردان بیشتراز زنان شایع است ولی در بسیاری از زنان نیز دیده میشود.زنانی که بدلیل اختلالات قاعدگی و یا بعد از زایمان تحت هورمون درمانی هستند بیشتر در معرض این نوع چاقی قرار میگیرند.این چاقی در زنان یائسه هم بروز میکند.
چاقی سیبی مستقیما با خطر بیماریهای قلبی عروقی و دیابت مرتبط است.
2-چاقی گلابی:
در این نوع چاقی،قسمت پایینی بدن چاق تر است.درافرادی که این نوع چاقی را دارند بیشترهورمونهای زنانه غالب است بنابراین در زنان شایع تر است.در این افراد توده بدن در ناحیه شکم،ران،باسن و پاها شل است.صورت و گردن ظاهر نرمال دارد.به خاطر وزن سنگین باسن و ران،ستون فقرات تقریبا هیچگاه در این افراد صاف نیست.در این چاقی ارگانهایی همچون کلیه،رحم،روده ها و مثانه بیشتر تحت تاثیر قرار میگیرند.
علت شناسی چاقی
1) چاقی هایپرپلازیک:
در این چاقی تعداد سلولهای چربی افزایش می یابد. تعداد اولیه سلولهای چربی بدن هر فرد به رژیم غذایی مادر در دوران بارداری و تغذیه در کودکی بستگی دارد. کالری اضافی در طول مراحل تکامل می تواند به شکل گیری و افزایش تعداد سلولهای چربی منجر شود. از آنجا که افزایش تعداد سلولهای چربی در دوران بزرگسالی به سختی اتفاق می افتد، چاقی هایپرپلازیک دردوران کودکی آغاز می شود.
2) چاقی هایپرتروفیک:
در این چاقی، اندازه سلولهای چربی افزایش می یابد. معمولاً توزیع چربی در این نوع چاقی در شکم بیشتر است. معم.لا چاقی در بزرگسالی با هایپرپلازی (افزایش تعداد سلولهای چربی) اتفاق می افتد.افراد مبتلا به چاقی هایپرپلازی معمولاً سخت تر وزن کم می کنند. هنگام کاهش وزن تنها می توان اندازه سلولها را کم کرد نه تعداد آنها را.
- خراسان/ شماره انتشار 18112 - گیتی بهدادی پور-کارشناس تغذیه
* کيف سنگين: جراحان زيبايي متوجه شده اند که، آويزان کردن کيف روي يک شانه باعث تجمع چربي بيشتر در آن سمت مي شود. حمل کيف سنگين بر فيزيک افراد تاثير منفي مي گذارد و باعث تجمع غيرطبيعي چربي ها مي شود. حمل کيف سنگين روي يک شانه يا انجام دادن ورزش هاي سنگين با يک سمت اگر چه باعث فعال شدن عضله مي شود اما تاثير منفي بر تعادل عضله دارد. به توصيه کارشناسان، سعي کنيد کيف را سبک کنيد و هميشه روي يک شانه حمل نکنيد. با اين روش علاوه بر پخش چربي هاي ذخيره شده، درد گردن، شانه و کمر نيز کاهش مي يابد.
* شلوارهاي تنگ و چسب: اين نوع پوشش باعث تنبل شدن عضله و در نتيجه شل شدن شکم، پا و قسمت تحتاني مي شود. اين شلوارها با نگه داشتن قسمت هاي بدن، کار عضله را انجام مي دهد و در نتيجه عضله ها شل و غيرفعال مي شود.
* کفش هاي پاشنه بلند: استفاده مداوم از کفش هاي پاشنه بلند باعث جلوافتادن عضله شکم مي شود. اين نوع کفش ها که لگن را به سمت جلو مي کشد باعث جلوآمدن شکم مي شود. / مترجم: عليرضا چاقي پنجمين عامل مرگ ومير درجهان
شايد پرداختن به موضوع چاقي و اضافه وزن تکراري به نظر برسد؛ موضوعي که همه علت و درمان آن را مي دانند و بسياري با آن دست به گريبان هستند. اما نکته اين جاست که براي پيشگيري از چاقي در نسل هاي آينده و بهبود وضعيت جسماني نسل فعلي چاره اي نداريم جز اين که به اطلاع رساني و آگاه سازي افکار عمومي درباره پيامدهاي شيوع چاقي، عوارض مرتبط با آن و افزايش روزافزون چاقي در کودکان ادامه دهيم تا رسالت خود را ايفا کنيم.در اين مطلب به چند موضوع کمتر پرداخته شده مانند نقش نبود امنيت غذايي در افزايش چاقي و اضافه وزن در کشور، رژيم هاي غذايي نادرست افراد داراي اضافه وزن و نگرش نادرست مردم نسبت به رژيم غذايي سالم، در گفت وگو با ۲ کارشناس پرداخته ايم.در ابتداي مطلب جديدترين آمار را درباره وضعيت چاقي در جهان مرور مي کنيم.
سازمان جهاني بهداشت در تازه ترين گزارش آماري خود اعلام کرد، اضافه وزن و چاقي پنجمين عامل مرگ و مير در جهان محسوب مي شود. طبق آمار اين سازمان، هر سال حداقل 2.8 ميليون فرد بزرگسال در اثر چاقي يا اضافه وزن در جهان مي ميرند. به علاوه ۴۴ درصد از بار ديابت، ۲۳ درصد از بار بيماري هاي قلبي و عروقي و ۷ تا ۴۱ درصد از بار سرطان هاي خاص در جهان با چاقي و اضافه وزن مرتبط است.همچنين در سال ۲۰۰۸، يک ميليارد و ۵۰۰ ميليون فرد بالغ در جهان اضافه وزن داشتند. در سال ۲۰۱۰ نيز حدود ۴۳ ميليون کودک زير ۵ سال از اضافه وزن رنج مي بردند. کارشناسان اين سازمان هشدار مي دهند که در گذشته چاقي و اضافه وزن مشکل اصلي کشورهاي ثروتمند بود، در حالي که هم اکنون چاقي در کودکان بيشتر در کشورهاي در حال توسعه ديده مي شود. هم اکنون حدود ۳۵ ميليون کودک داراي اضافه وزن در کشورهاي در حال توسعه و ۷ ميليون نفر در کشورهاي توسعه يافته زندگي مي کنند. اين ارزيابي ها نشان مي دهد که امروزه چاقي و اضافه وزن بيش از لاغري و کم وزني قرباني مي گيرد.همچنان که مي دانيد علت اصلي چاقي و اضافه وزن نبود تعادل انرژي بين کالري دريافتي و مصرفي است و مي توان با آن در ۲ سطح فردي و اجتماعي مقابله کرد. در سطح فردي محدود کردن مصرف چربي ها و کاهش کالري دريافتي، در پيش گرفتن رژيم غذايي سالم و افزايش فعاليت بدني به عنوان راهکار شناخته مي شود و در سطح اجتماعي اتخاذ سياست هاي کلان براي رواج رژيم غذايي سالم، همکاري صنايع غذايي با نهادهاي درگير سلامت مردم و ترويج الگوهاي غذايي سالم نقش اساسي ايفا مي کند.
نبود امنيت غذايي و افزايش چاقي
نتايج مطالعات نشان مي دهد که گاهي نگراني و ترس از نخوردن غذاي کافي موجب چاقي يا اضافه وزن مي شود. به گزارش ايسنا کارشناسان مي گويند نگراني از نداشتن غذاي کافي براي تامين نياز غذايي خانواده وضعيتي موسوم به «نبود امنيت غذايي» است که معمولا در خانواده هاي کم درآمد شايع است. محققان انگليسي مي گويند اعضاي خانواده هاي کم درآمد اغلب با مشکل اضافه وزن روبه رو هستند و بايد پرداختن به اين موضوع در مقابله با اپيدمي چاقي مدنظر قرار گيرد. دکتر کورش جعفريان متخصص تغذيه و عضو هيئت علمي دانشگاه تهران با تاييد ارتباط بين درآمد خانواده و ابتلا به اضافه وزن به خراسان مي گويد: زماني که از «امنيت غذايي» صحبت مي کنيم، در واقع به دسترسي افراد به مواد غذايي کافي براي تامين نيازهاي جسمي بدن اشاره مي کنيم، گاهي موقعيت جغرافيايي باعث مي شود دسته اي از افراد به مواد غذايي مورد نياز دسترسي نداشته باشند، گاهي مسائل روحي و رواني و ديدگاه نادرست درباره برخي از مواد غذايي باعث مي شود فرد از مصرف آن ها محروم شود و گاهي به دليل مشکلات مالي فرد نمي تواند انتخاب خوبي براي رژيم غذايي اش داشته باشد از اين رو رژيم غذايي صحيحي ندارد. واقعيت اين است که بسياري از افراد در خانواده هاي کم درآمد به سراغ مواد غذايي با قيمت هاي مناسب مي روند تا بتوانند خود را سير کنند. ارزان ترين مواد غذايي هم چاق کننده ترين مواد است. نشاسته، چربي ها و شکر جزو مواد غذايي سيرکننده است که در سبد غذايي بسياري از خانواده ها به وفور ديده مي شود. اگر اين مواد غذايي در طول زمان به صورت ثابت در يک رژيم غذايي وجود داشته باشد و بيش از اندازه مصرف شود، باعث چاقي مي شود.در چنين شرايطي مي گوييم که نبود امنيت غذايي باعث چاقي در افراد مي شود، در واقع افراد به دليل در دسترس نبودن ميوه، سبزي، غلات سبوس دار و ديگر مواد مغذي مورد نياز خود، فقط به رفع گرسنگي فکر مي کنند.رفع گرسنگي با مواد نشاسته اي، چربي ها و شيريني جات بدون داشتن فعاليت ورزشي و تحرک بدني کافي، نتيجه اي جز افزايش وزن دربر نخواهد داشت. دکتر جعفريان با اشاره به اين که دسته اي از افراد به علت بدغذايي، ترس از نخوردن غذاي کافي، حذف صبحانه و در پيش گرفتن رژيم غذايي نادرست دچار اضافه وزن و چاقي مي شوند، تصريح مي کند: گاهي رژيم غذايي نادرست کاهش وزن باعث مي شود سوخت و ساز بدن مختل شود و فرد با رژيم غذايي عادي چاق شود. گاهي کاهش متابوليسم بدن حتي در يک فرد با وزن معمولي ممکن است به اضافه وزن منجر شود.وي با بيان اين که در مورد کودکان چاق وضعيت متفاوت است، مي گويد: در بسياري از موارد والدين به اشتباه تصور مي کنند کودک وزن کافي ندارد و خودسرانه رژيم غذايي چاق کننده براي او در نظر مي گيرند. در صورتي که در مراجعه به متخصص مي توان دريافت که کودک اضافه وزن ندارد و تصور والدين از سلامت کودک، چاقي است. به طور کلي بايد اذعان کرد که رژيم غذايي صحيح در کشور ما فراموش شده است و بيش از ۵۰ درصد جامعه ما الگوي صحيح غذايي را رعايت نمي کنند و مواد غذايي به اندازه کافي در رژيم غذايي مردم وجود ندارد، به همين دليل است که انواع عوارض حاصل از رژيم غذايي نادرست شامل سوءتغذيه و کمبود وزن از يک سو و چاقي و اضافه وزن از سوي ديگر سلامت مردم را به مخاطره انداخته است.
سبد غذايي پرکالري
همچنين فاطمه صادقي کارشناس دفتر بهبود تغذيه وزارت بهداشت با بيان اين که بيشتر مواد موجود در سبد غذايي خانوار ايراني کالري زيادي دارد، به خراسان مي گويد: قند و شکر و مواد نشاسته اي در حالي در سبد غذايي بسياري از خانواده ها فراوان است که مواد مغذي مورد نياز بدن از اين سبد حذف شده است. افراد همچنين انگيزه اي براي تحرک، ندارند و اين رژيم غذايي ناسالم در طول زمان باعث افزايش وزن و چاقي مي شود. وي با بيان اين که در اين باره مطالعه اي در کشور نشده است، تاکيد مي کند: به نظر مي رسد چاقي و اضافه وزن در خانواده هاي مرفه ايراني بيشتر به دليل رفاه و مصرف غذاهاي آماده بروز پيدا مي کند و اضافه وزن در خانواده هاي کم درآمد هم به دليل نبود مواد غذايي سالم و مفيد در برنامه غذايي و افزايش مواد غذايي پرکالري مشاهده مي شود. به عبارتي مردم براساس ميزان درآمد خود غذا مي خورند نه به اندازه نيازشان.
سخن آخر
دکتر جعفريان افزود: اضافه وزن و چاقي نتيجه نبود تعادل در رژيم غذايي است و اين تعادل را با هر نوع درآمد مي توان کنترل کرد. اگر مردم را تشويق کنيم که غذاهاي فرآوري شده را حذف کنند حجم زيادي از عوامل چاقي و اضافه وزن ناشي از رواج اين دسته از غذاها را کم کرده ايم. بنابراين بايد نگرش و ديد مردم را نسبت به آن چه مي خورند و آن چه به آن نياز دارند، تغيير دهيم و سپس آن ها را تشويق کنيم که با هر ميزان درآمد مواد غذايي سالم و متنوعي را خريداري کنند.
دلایل چاقی:هنگامی که دریافت انرژی از طریق رژیم غذایی بیشتراز مصرف انرژی توسط بدن میشود،سلولهای چربی و تا حدودی هم سلولهای ماهیچه ای و کبدی انرژی اضافی را به شکل چربی انبار میکنند.بنابراین وقتی فردی بیشتر از نیاز کالری روزانه خود غذا میخورد،چاق میشود.
سایر دلایل چاقی عبارتند از:
-عوامل ژنتیکی
-بیماری زمینه (مثل کم کاری تیروئید)
-تاثیر بعضی داروها(مانند بعضی داروهای ضدافسردگی)
-عدم تحرک کافی
-رژیم غذایی با شاخص گلایسمی بالا
-خواب ناکافی
-استرس
-حالات روحی و روانی (بعضی افراد وقتی در شرایط استرس بوده یا غمگین میباشند تمایل به خوردن پیدا میکنند)
چاقی با افزایش ابتلا به بسیاری از بیماریها مرتبط است از جمله پرفشاری خون،چربی خون بالا،دیابت نوع 2،بیماریهای قلبی عروقی،سکته مغزی،بیماریهای کیسه صفرا،ارتروز،مشکلات تنفسی و تنگی نفس هنگام خواب،بعضی سرطانها همچون سرطانهای اندومتر،سینه و روده بزرگ.
انواع چاقی:
توزیع توده چربی در بدن دو شکل کلی چاقی را بوجود می آورد:سیبی(اندروئید) و گلابی (گاینوئید).
1-چاقی سیبی:
در این نوع چاقی،شانه ها،صورت،بازوها،گردن،سینه و بالای شکم چاق است.کمر صافتر و گردن کوتاه تر به نظر میرسد و سینه جلو آمده است.قسمتهای پایینی بدن - باسن،ران ها و پاها- در مقایسه با قسمتهای بالایی لاغرتر است.ارگانهای حیاتی بدن که در این نوع چاقی بیشتر تحت تاثیر قرار میگیرد عبارتند از قلب،کبد ،کلیه و ریه.
در این افراد هورمونهای مردانه غالب است و بنابر این این نوع چاقی در مردان بیشتراز زنان شایع است ولی در بسیاری از زنان نیز دیده میشود.زنانی که بدلیل اختلالات قاعدگی و یا بعد از زایمان تحت هورمون درمانی هستند بیشتر در معرض این نوع چاقی قرار میگیرند.این چاقی در زنان یائسه هم بروز میکند.
چاقی سیبی مستقیما با خطر بیماریهای قلبی عروقی و دیابت مرتبط است.
2-چاقی گلابی:
در این نوع چاقی،قسمت پایینی بدن چاق تر است.درافرادی که این نوع چاقی را دارند بیشترهورمونهای زنانه غالب است بنابراین در زنان شایع تر است.در این افراد توده بدن در ناحیه شکم،ران،باسن و پاها شل است.صورت و گردن ظاهر نرمال دارد.به خاطر وزن سنگین باسن و ران،ستون فقرات تقریبا هیچگاه در این افراد صاف نیست.در این چاقی ارگانهایی همچون کلیه،رحم،روده ها و مثانه بیشتر تحت تاثیر قرار میگیرند.
علت شناسی چاقی
1) چاقی هایپرپلازیک:
در این چاقی تعداد سلولهای چربی افزایش می یابد. تعداد اولیه سلولهای چربی بدن هر فرد به رژیم غذایی مادر در دوران بارداری و تغذیه در کودکی بستگی دارد. کالری اضافی در طول مراحل تکامل می تواند به شکل گیری و افزایش تعداد سلولهای چربی منجر شود. از آنجا که افزایش تعداد سلولهای چربی در دوران بزرگسالی به سختی اتفاق می افتد، چاقی هایپرپلازیک دردوران کودکی آغاز می شود.
2) چاقی هایپرتروفیک:
در این چاقی، اندازه سلولهای چربی افزایش می یابد. معمولاً توزیع چربی در این نوع چاقی در شکم بیشتر است. معم.لا چاقی در بزرگسالی با هایپرپلازی (افزایش تعداد سلولهای چربی) اتفاق می افتد.افراد مبتلا به چاقی هایپرپلازی معمولاً سخت تر وزن کم می کنند. هنگام کاهش وزن تنها می توان اندازه سلولها را کم کرد نه تعداد آنها را.
- خراسان/ شماره انتشار 18112 - گیتی بهدادی پور-کارشناس تغذیه
