يك ورزشكار با باخت چگونه برخورد كند؟ ( روانشناسي شكست )

میگنا: در دنياي ورزش قهرماني بوده‌اند كساني كه سالهاي سال درخشيده‌اند، فراز و نشيب داشته‌اند و دوباره به سطح اول ورزش بازگشته‌اند. در سوي مقابل ورزشكاراني هم هستند كه با يك شكست گود را خالي كرده و ميدان را ترك كرده‌اند.

شايد هيچ ورزشكاري حتي در بالاترين سطح مهارت و با بيشترين افتخارات و مدال‌هاي المپيكي و جهاني نباشد كه طعم شكست را نچشيده باشد. "شكست پلي است براي پيروزي". اين جمله شايد در ظاهر فقط يك شعار باشد، اما مفهوم بسيار ژرفي دارد. توجه به معنا و مضمون دقيق اين جمله مي‌تواند ورزشكاران و مربيان تيم‌هاي شكست خورده را به پاسخ اين سوال برساند كه پس از يك ناكامي چگونه مي‌توان بار ديگر طعم شيرين موفقيت و افتخار را چشيد.

پذيرش شكست هرگز به اين معنا نيست كه شما دست از كار بكشيد و تسليم شويد و هيچ وقت پيشرفت نكنيد. در مقاله‌اي كه در پايگاه اينترنتي "ويكي‌هاو" منتشر شده راه‌هاي روبرو شدن با شكست در ورزش ذكر شده است كه در ادامه مي‌آيد.    * ابتدا با خود روراست باشيد كه چرا ورزش مي‌كنيد. هدف شما چيست؟ لذت؟ يادگيري كار گروهي؟ پيدا كردن دوست؟ به سلامتي دست يافتن؟ و يا بردن يك بورسيه؟

* تعريف خود را از پيروزي تغيير دهيد. شما هرگز نمي‌توانيد نتيجه‌ يك بازي خاص را مستقيما كنترل كنيد، اما مي‌توانيد عملكرد خود را كنترل كنيد. به خود اطمينان داشته باشيد و به خود فكر كنيد و مطمئن باشيد در حال پيشرفت هستيد. آيا شما در حال پيروزي در بازي و مسابقه هستيد و يا در حال رسيدن به هدف خود؟

* با مربي خود صحبت كنيد كه در مورد ادامه دادن به چه چيزهايي نياز داريد و از او برنامه تمريني خاصي را بخواهيد ـ روزانه يك يا دو ساعت براي افزايش و پيشرفت در يك مهارت وقت بگذاريد.

* يك ورزشكار كه نسبت به شما در سطح پايين‌تري است را پيدا كنيد و به او كمك كنيد. نسبت به چيزهايي كه مي‌دانيد سخاوتمند باشيد.

* بازيكني را پيدا كنيد كه بهتر از شما است، مهارت‌هاي آنان را تصديق كنيد و به آن‌ها بگوييد كه دوست داريد از آن‌ها چيزهاي زيادي ياد بگيريد. سپس از آن‌ها تشكر كنيد.

* سعي كنيد هم تيمي‌هاي خود را در طول بازي تشويق كنيد و سعي در سرزنش و تخريب آن‌ها نداشته باشيد.

* يك كار كاملا غير قابل پيش‌بيني انجام دهيد، در صورتي كه يك بازي را از دست داديد، بازيكن يا تيم مقابل را تشويق كنيد و پس در ذهن خود بازي را مرور كنيد و پيدا كنيد جاهايي كه آن‌ها كاري را تقليد كرده‌اند كه ارزشش را داشته است.    * سعي كنيد مسائلي كه در شكست شما تاثير داشته‌اند را به دقت ارزيابي كنيد. اين ارزيابي بايد چند روز يا حتي چند هفته پس از تجربه شكست باشد تا بتوانيد تحليلي منطقي از دلايل و فاكتورهاي عدم موفقيت داشته باشيد.

* سعي نكنيد شكست خود را به يك دليل خاص ( و احتمالا غيرقابل تغيير از سوي شما!) نسبت دهيد. در غير اين صورت بلافاصله به اين نتيجه خواهيد رسيد كه دليل شكست به شما بر نمي‌گردد و در حيطه شما نيست. اينجاست كه ريشه يابي شكست شما به بن بست مي‌رسد.

*به هيچ وجه براي رقابت آينده‌ي خود پيش‌بيني نكنيد. تنها به اين فكر كنيد كه اشتباه‌هاي قبلي را تكرار نكنيد.

* در بررسي خود براي تعيين راهكارهاي برد، مسائل غيرمنتظره مانند اشتباه داوري، آماده نبودن از لحاظ جسماني و رواني، آسيب ديدگي و .. را لحاظ كنيد.

* اين مراحلي را كه اشاره كرديم تا آخر فصل بازي و مسابقه ادامه دهيد، ممكن است تا آخر فصل ديگر مسابقه اي را نبريد، اما شما مهارت‌هاي خود را افزايش داده ايد و همانند يك ليدر بسيار خوب همراه با مربي براي تيم ظاهر شده‌ايد.

 

*در پايان اين نكته را در نظر داشته باشيد كه لذت و شيريني پيروزي و موفقيت در صورتي معنا پيدا مي‌كند كه آن روي سكه شكست و ناكامي وجود داشته باشد. در غيراينصورت پيروزي معنايي ندارد. مانند نور و تاريكي.   

به زودي متوجه مي شويد كه شما چه پيروز شويد و چه نشويد از مسابقه دادن و بازي كردن بسيار لذت برده‌ايد و حس غرور و افتخار خود را بسيار افزايش داده‌ايد. اين نكته‌ها و مهارت‌ها را در بقيه موقعيت‌هاي زندگي خود هم به كار گيريد مانند زماني كه در مدرسه و حتي وقتي در محل كار هستيد. اين مهارت‌ها حتي در زندگي و خانواده هم به كمك شما مي‌آيند.