اختلال در املا نویسی و شیوه های رفع آن

  چکیده : مقاله ی حاضر مقاله ای مروری است که در ابتدا از مشکلات املا واملا نویسی سر کلاس ومدارس ابتدایی پرداخته وریشه های فردی در محیط این مشکلات را مورد بررسی قرار گرفته وبا ارائه راه کارهایی برای رفع مشکل آموزگاران سر کلاس و کمک و همیاری به دانش آموزان در خانواده
پرداخته است .

مقدمه :
تعریف املا: املا کلمه ای است عربی ومصدر .این کلمه در ترجمه ی فارسی به معنای پر کردن نویسانیدن ، دیگری را به تلقین از خود چیزی گفتن ، مطلبی را تقریر کردن تا کسی بنویسد . نوشتن از تلقین مطلبی که دیگری تقریر کند .طریقه ی نوشتن کلمات درست نویسی ،نوشتن ترکیب حروف        
موافق قاعده ی رسم الخط استفاده شده است (دهخدا 1375)
ریشه ی لاتین املا فرانسوی است و به معنای مطلبی که کسی املا کند ودیگری بنویسد .جمع کلمه ی املا امالی است و کتاب های بسیاری به نام امالی داریم یعنی دیگران گفتند وافرادی می نوشتند و بعد ها به صورت سند های مهم علمی می شوند .املا گویی واملا نویسی یکی از مهارت های پیچیده و مهم و اساسی زبان فارسی است .
بدیهی است که با نوشته ای که با غلط املایی همراه باشد ارتباط زبانی بین افراد جامعه به نحو موثر برقرار نمی شود . بنابراین لزوم توجه به این درس کاملا روشن است و در نوشتن املا دانش آموزان عزیز باید موارد زیر را رعایت کنند .
الف – خوب گوش دادن و تشخیص دقیق کلمات ودرک آن ها
ب – خوب تشخیص دادن ،یادآوری و مجسم ساختن تصویر و باز شناسی آن کلمه در ذهن
ج – درست نویسی ، نوشتن صحیح حروف سازنده کلمه و توالی مناسب آن ها (سایت پژواک ) تعريف كودك استثنايي :
كودك استثنايي اول يك كودك است ( انسان است با همه خصوصيات و صفات يك انسان ) و بعد كودكي است با خصوصيات و تفاوتهاي استثنايي نسبت به ساير كودكان . و همين ويژگيها و خصوصيات است كه معلمان و اوليا بايد خودشان را با آن سازگار كنند .
در واقع بين تمام خصوصيات رواني و جسماني و تمام استعدادهاي مختلف هر فرد تفاوتهاي مشهودي موجود است پس مي توان گفت كه هر فرد نسبت به افراد ديگر استثنايي است و كلمه استثنايي بطور اعم و به معناي دقيق علمي خود نمي تواند فقط به گروههاي خاصي از افراد جامعه اطلاق شود .
بنابراين آنچه كه ما اصطلاحاً « كودك استثنايي » مي گوئيم بدين معناست كه كودك از نظر هوشي و جسمي و رواني و اجتماعي بميزان قابل توجهي نسبت به ديگر همسالان خود متفاوت مي باشد و نمي تواند بنحو مطلوب حداكثر استفاده از برنامه هاي آموزش و پرورش عادي ببرد .
در اينگونه كودكان واكنشها ، ويژگيهاي خاص دارد بدليل اينكه كودک رشد فكري كامل ندارد و بدليل اينكه نمي تواند بر رفتارهاي خود كنترل داشته باشد و يا اگر عمل خلافي از او سر زد احساس گناه و تقصير كند ، چون از نظر شخصيتي نارس و نابالغ است ، ناگزير نيازمند به توجه خاص و آموزش و خدمات فوق العاده اي است .
عنوان كودكان استثنايي در مكاتب امريكا و انگلستان فرق مي كند . در امريكا به تمام كودكاني كه بنحوي با كودكان طبيعي و همسن خود از نظر فكري ، جسمي ، عاطفي . عقلاني ، رفتاري و … فرق داشته باشد استثنايي گفته مي شود و مسلماً با قبول اين تعريف يك كودك نابغه ، نابينا ، ناشنوا و عقب مانده ذهني همه استثنايي هستند .
در انگلستان لغت استثنايي را محدود به تيزهوشي مي كنند و ساير كودكاني را كه به عللي تحت حجامت و آموزش خاص هستند كودكان ويژه مي گويند    .(هالامان ترجمه ی جوادیان -1371)
بطور كلي اين كودكان را بايد از سه نظر مورد مطالعه قرار داد :
• آنهايي كه از بدو تولد به علت ناراحتيهاي ارثي و اختلالات مادرزادي بيماري مشخصي دارند مانند منگولها ،‌ هيدروسفالي و …
• كساني كه از ابتدا با وسايل تشخيصي مي توان به بيماري آنها پي برد . مانند : اختلالات غدد مترشحه داخلي ، دررفتگي مادرزادي لگن و …
• افرادي كه نقص عضو و بيماري آنها در طول رشد مشخص مي شود .
مانند : فج مغزي ، غقب ماندگي ذهني

تعريف اختلالات يادگيري :
زماني که کودکان با نارسايي هاي يادگيري را در رده کودکان با آسيب مغزي طبقه بندي مي کرده اند و زماني ديگر آنان را کساني با اشکالات خفيف مغزي مي پنداشتند . اما در تازه ترين مطالعات در اين زمينه براي آنان اصطلاح کودکان با نارساييهاي ويژه يادگيري گزيده شده است .
کودک با آسيب مغزي کودکي است که پيش از زايمان در طول مدت آن يا پس از تولد دچار صدمه يا عفونت مغزي شده باشد در نتيجه اين آسيب جسمي ممکن است نفصها يا اشکالاتي در سيستم اعصاب کودک به صورت آشکار يا پنهان بروز کند ولي به هر حال چنين کودکي داراي دشواري در ادراک تفکر يا رفتار هيجاني به طور جداگانه يا ترکيبي از آنها است . اين دشواريها را مي توان از طريق آزمونهاي ويژه اي نشان داد . کودکي که داراي اين اشکالات است نمي تواند مانند ديگر کودکان طبيعي د ريادگيري پيشرفت داشته باشد . بديگر سخن اين مشکلات مانع يادگيري ان مي شوند يا موجب کند شدن فرايند يادگيري در او مي گردند .(نراقی – 1380)
تمام افرادي که دچار صدمات مغزي هستند الزاما داراي نارسايي هايي در يادگيري نيستند . در طول سالهاي 1960 اصطلاح اشکلالات خفيف مغزي جايگزين اصطلاح آسيب مغزي گرديد . اين اصطلاح هم به کودکان مورد نظر استراس و هم به کودکاني که دشواري در ادراک و يادگيري داشتند اطلاق مي شد . کودکان با اشکالات خفيف مغزي کودکاني هستند که از نظر هوش کلي نزديک متوسط متوسط يا بالاتر از متوسط اند اما مشکلات و دشواريهايي ويژه د ريادگيري يا رفتار دارند . ميزان اين مشکلات از خفيف تا شديد متفاوت است .
علت اصلي اين دشواريها انحراف اعمال مربوط به سيستم اعصاب مرکزي از حالت عادي است که به صورتهاي گوناگون مشخص مي شود . مانند دشواري در درک - فهم - زبان - حافظه - کنترل - توجه - اعما ل حرکتي و ... اين انحرافات ممکن است در اثر نقص ژنهاي گوناگون اختلال در سوخت و ساز - ضربات مغزي يا ساير بيماريها و حوادثي که در طول سالهايي که براي رشد و تکامل سيستم اعصاب مرکزي لازم است يا از علت هاي ناشناخته اي بوجود آيد .

از نظر آموزشي کودکاني داراي نارسايي هاي يادگيري هستند که تفاوت فاحشي بين توانايي هوشي بالقوه آنان و عملکردشان در ارتباط با فرايند يادگيري وجود داشته باشد . و جود اين تفاوت ممکن است همراه با اشکال مشخص شده اي در سيستم اعصاب مرکزي باشد اما بايد به خاطر داشت که اين تفاوت ناشي از عقب ماندگيهاي ذهني - محروميت فرهنگي و اموزشي - اشکالات شديد هيجاني يا نقص در حواس مختلف نيست .
مشکل عمده در اين تعريف  تعيين توانايي هوش بالقوه کودک است زيرا توانايي کودک معمولا از طريق عملکرد او در اجراي نوعي از آزمونهاي هوشي بدست مي آيد و اين عملکرد تحت تاثير انگيزشهاي کودک و ساير عوامل ناخواسته خارجي قرار مي گيرد .
اين اشکالات ممکن است در کودکان به صورتهاي گوناگون مانند :
دشواري در گوش دادن - فکر کردن - صحبت کردن - خواندن - نوشتن - هجي کردن - حساب کردن ظاهر شود . اين تعريف شامل کودکان با صدمه مغزي - آسيب مغزي - نارساخواني - آفازي و... مي شود اما آن دسته از کودکاني را که اشکال اساسي يادگيري آنان در نتيجه نقص بينايي - شنوايي - حرکتي - عقب ماندگي ذهني - اشکالات هيجاني يا محروميتهاي محيطي است در بر نمي گيرد .
از تعاريف مختلفي که متخصصين در زمينه کودکان با نارساييهاي يادگيري ارائه داده اند مي توان ويژگيهايي به خلاصه زير براي آنان بر شمرد :
1- اين کودکان داراي بهره هوشي تقريبا عادي  يا بالاتر هستند .
2- اين کودکان از نظر حواس مختلف بينايي و شنوايي ... سالم هستند .
3- اين کودکان از امکانات از امکانات محيطي و آموزشي نسبتا مناسبي برخوردار هستند .
4- اين کودکان داراي نابهنجاريهاي شديد رفتاري نيستند .
5- پيشرفت آموزشي اين کودکان به طور قابل ملاحظه اي کمتر از بهره هوشي - سن و امکانات آموزشي که از آن برخوردارند است .

عللي را که برا ي شکست  اين کودکان در امر يادگيري شايسته ذکر است چنين مي توان خلاصه کرد :
الف - فقدان انگيزش کافي
ب - فقدان توجه و دقت لازم
ج - دقت بيش از اندازه به جزيي از کل
د- فقدان هماهنگي لازم در حرکات
توصيه مي شود چون اين کودکان با برخورداري از هوش عادي ممکن است در يک يا  چند زمينه يادگيري مانند : خواندن - نوشتن - هجي کردن - حساب کردن - توجه کردن  و .... مشکل داشته باشند توسط  يک گفتار درمان ارزيابي و درمان گردد .

علائم باليني ناتواني يادگيري
سن پيش دبستاني
- نسبت به بچه هاي ديگر، ديرتر صحبت مي کند.
- هنگام محاوره براي يافتن کلمات صحيح ناتوان است.
- نمي تواند در يک دسته بندي خاص، کلمات را به سرعت نام ببرد.
- در قافيه ساختن مشکل دارد.
- در يادگيري الفبا، روزهاي هفته، رنگ ها، شکل ها و اعداد مشکل دارد.
- فوق العاده بيقرار است و براحتي حواسش پرت مي شود.
- نمي تواند از دستورات يا قواعد پيروي کند.
کودکستان تا کلاس چهارم
- در يادگيري ارتباط بين حروف و صداها کند است.
- نمي تواند صداها را با هم ترکيب کند تا کلمات را بسازد.
- اشتباهات ثابتي در خواندن و هجي کردن دارد.
- مشکلاتي در به ياد آوردن توالي ها و گفتن زمان دارد.
- در يادگيري مهارت هاي جديد کند است.
- در برنامه ريزي مشکل دارد.  

کلاس پنجم تا سوم راهنمايي
- در يادگيري پيشوندها، پسوندها، ريشه کلمات و ساير روش هاي خواندن کند است.
- از خواندن با صداي بلند پرهيز مي کند.
- در رياضيات با مسأله هاي نوشتني مشکل دارد.
- در قسمت واحدي از يک متن نوشته شده يک کلمه را به صورت هاي مختلفي هجي مي کند.
- از تکاليف خواندني و نوشتني پرهيز مي کند.
- در به يادآوري و درک آنچه خوانده است، مشکلاتي دارد.
- کارها را به کندي انجام مي دهد.
- مشکلاتي در درک، يا تعميم دادن مفاهيم دارد.
- دستورات و اطلاعات را اشتباه مي خواند . هالامان ترجمه ی ماهر – 1380)

کودکان دیر آموز :
اکثر کودکانی که با نام دیر آموز شناخته میشوند بر خلاف تصور اطرافیان ومربیان فاقد استعداد نیستند بلکه مطالب را دیرتر از سایر کودکان فرا می گیرند . تعدادزیادی از این گروه با استفاده از روش های خاص آموزشی به تدریج به پای سایر کودکان می رسند . کودک دیر آموز نیز مانند هر کودک دیگر باید از آموزش و پرورش صحیح و مناسب خود استفاده کند . مربیان باید این گونه کودکان را به سرعت سناسایی نمایند و با ترتیب ساعاتی فوق العاده و تکرار و غنی سازی برنامه ی مدرسه را برای آنان چون زندانی سرد ومحیطی غیر قابل پذیرش نسازند . تعداد این قبیل دانش آموزان در مدارس بسیار است که توجه مدرسه و مربی می تواند به سهولت مشکل آنان را بر طرف سازد و تحصیل ومدرسه را برای آنان قابل هضم نماید . بسیاری از کودکان دیر آموز ممکن است پس از مدتی چون سایر کودکان وحتی بهتر از آنان دروسی مختلف را فرا گیرند . نباید فراموش کرد که نوابغ ودانشمندانی چون ادیسون و نیوتن در آغاز کودکی جز کودکان تنبل و دیر آموز بوده اند ولی بعد ها شکوفایی خاصی در آنان ظاهر گشته است . نقصان توانایی فرد در فراگیری ممکن است معلول برخی مسایل جز ءی باشد که با بر طرف شدن علت کودک به حال عادی خود برگرددو در فراگیری حتی بهتر از دیگران شود . لذادر این مورد نباید شتاب کرد وبا عناوینی چون تنبل و کودن آینده وی را خراب نمود .
دیر آموزی را نباید خصلتی فطری دانست بلکه ممکن است معلول بیماری تعلیم وتربیت ناصحیح ،محیط خانوادگی نامناسب ،فقر غذایی ،بی دقتی وحتی رفتار ناصحیح مربی و اطرافیان ،رفع علت وکوشش در رغبت در دانش آموز در اکثر موارد نتیجه ای مفید داشته است .
جداسازی کودکان دیر آموز از سایر کودکان وتشکیل کلاس جداگانه برای آن ها صحیح نیست وباید به آنان در میان کودکان دیگر با توجهی بیشتر آموزش داد . ضمنا مربیان و پدران و مادران این گونه کودکان نباید توقعی ما فوق استعدادوامکان از آنان داشته باشند وباید مقدورات و قدرت آن ها را در نظر گیرند . توجه به بهداشت روانی همچنین خانواده و محیط زندگی این گونه کودکان را نباید از نظر دور داشت .
کودکان دیرآموز گاهی ازآن جهت که نمی توانند خود را با کلاس و همکلاسان وفق دهند منزوی می گردند . در بازی های گروهی شرکت نمی کنند وبیشتر به تماشای بازی تا شرکت در آن رغبت نشان می دهند . مربی بایددر این مورد وی را بهشرکت در بازی تشویق کند. حتی در مواردی مربی میتواند با شرکت خود در بازی وطلب کمک از دانش آموز منزوی وب رابه شرکت در بازی راهنما کرد.
کودکان دیر آموزممکن است گاهی بر عکس شرور و پرخاشگر کردند وبه سبب ناهماهنگی با کلاس وسرزنش مربی نوعی نا سازگاری در آنان به وجود آید وبکوشندتا از طریق پرخاشگری ، دروغ گویی، خیالبافی و گفتن مطالبی که صحت ندارد به جبران حقارتی که به سبب ناهماهنگی باکلاس وسرزنش مربی احساس نموده اند از این طریق بین هم کلاسان کسب شخصیت کنند.
نباید فراموش کرد که کودکان دیر آموز چون سایر کودکان می اندیشند ، استدلال می کند ودوست دارد که از نظریاتش استفاده شودو به افکارش احترام گذارند .(پاکزاد 1368)  

مشکلات املا نویسی :
مشکلات املا نویسی انواع مختلفی دارد که عبارتند از جا انداختن کلمات – وارونه نویسی – غلط نویسی حروف – ننوشتن حروف ع – اشتباه در نوشتن کلمات استثنا مانند (حمزه – خوا – و - ئ ) –  اضافه نویسی حرف – ننوشتن تشدید – اشتباه سمعی و تلفظی – کم و زیاد گذاشتن دندانه – اشتباه نوشتن شکل ظاهری حروف – اشتباه در نوشتن رسم الخط جدا نویسی – متصل نویسی کلمات – کم و زیاد  سر کج – قرار دادن  ه  در آخر کلمات

علل مشکلات املا نویسی :
برخی از اشکالات عمده دانش آموزان به صورت آموزشی می با شد . اشتباه نویسی در شکل  ظاهری حروف نوشتن که در موقع تدریس هر درس بر این کلمه هایی که دانش آموزان اشکال دارند باید بیشتر  تمرین و تکرار شوند که اغلب این ها کلماتی  هستند که دانش آموز آن را خوب یاد نگرفته ویا در ذهنش نیست .
ضعف حافظه ی دیداری – یعنی این که دانش آموز شکل کلمه را در ذهن خود فراموش می کند .
ضعف آموزشی – یعنی این که فرد طریقه ی نوشتن صحیح را خوب یاد نگرفته است .
وارونه نویسی  کلمه را وارونه می نویسد ضعف در دقت – قرینه نویسی- ضعف در حساسیت شنیداری

 

نوع اشتباه	درست	غلط	نوع اشتباه	درست	غلط
حافظه دیداری	گزند	گذند	حافظه دیداری	منظور	منزور
آموزشی	امیر المومنین	امیرلمومنین	حساسیت شنیداری	مسواک	مسباک
حافظه دیداری	اصحاب	اسحاب	آموزشی	تجربه ها	تجربها
آموزشی	دیدن پدر	دیدنه پدر	حساسیت شنیداری	آمدند	آمدن
حافظه دیداری	بهار	بحار	دقت	نهفته	نهففته
حساسیت شنیداری	تلویزیون	تلفزیون	حساسیت شنیداری	زنبور	زمبور
آموزشی	خوراک	خراک	آموزشی	بندگان	بنده گان
آموزشی	خروس	خوروس	دقت	عسل	عسبل
حساسیت شنیداری	دنبال	دمبال	آموزشی	شده ام	شوده ام
حافظه دیداری	هسته	حسته	دقت	شغال	شعال
حساسیت شنیداری	ژاله	جاله	آموزشی	روباه ها	روباهها
حافظه دیداری	سطل	ستل	حافظه دیداری	حیله	هیله
حساسیت شنیداری	پنبه	پمبه	آموزشی	خوش	خش
حافظه دیداری	بشقاب	بشغاب	آموزشی	می گفت	می گوفت
دقت	صحیح	صبحیح	حافظه دیداری	مغازه	مقازه
دقت	سبز	سببز	حساسیت شنیداری	صبح	سب
حافظه دیداری	عروس	اروس	دقت	گردش	کردش
دقت	سپرده	سرده	قرینه نویسی	بابا	اب اب
حافظه دیداری	صبر	سبر	وارونه نویسی	آدم
آموزشی	صحاب	صحابه	حساسیت شنیداری	رفتند	رفتن
دقت	گندم	کندم	حساسیت شنیداری	بشقاب	بشکاب

 

  (علوی مقدم 1354)

نارسا نویسی :
اصطلاح نارسا نویسی در مورد کودکانی به کار می رود که به رغم داشتن هوش طبیعی بسیار بد می نویسد .این کودکان از نظر جسمی و حسی مشکل قابل ملاحظه ای ندارند . از امکانات محیطی – آموزشی مناسبی برخوردارند و دارای نابهنجاری شدید رفتاری نیستند و در عین حال پیشرفت آموزشی آنها نسبت به بهره هوشی ،سن وامکانات آموزشی شان به مراتب کمتر است .آنان در یک یا چند ماده درسی که مربوط به نوشتن و املا است به وضوح مشکل دارند.نارسا نویسی اختلاللی ویژه در یادگیری محسوب می شود .نارسا نویسی در مورد کودکانی به کار می رود که به رغم برخورداری از هوش طبیعی بسیار بد می نویسند معمولا این کودکان از نظر حواس بینایی،شنوایی و...سالم هستند .

از امکانات خانوادگی و آموزشی وبه طور کلی از محیط مناسبی برخوردارند دارای نابهنجاری شدید اخلاقی نیستند.با وجود همه ی این ها پیشرفت آموزشی و درسی آنها به طور قابل ملاحظه ای کمتر از بهره ی هوشی  سن و امکانات آموزشی است که آنها از آن برخوردارند.این دسته از دانش آموزان در یک یا چند ماده ی درسی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم به نوشتن املا مربوط است مشکل دارند.
به طور معمول به دانش آموزانی برچسب نارسایی زده می شود که دوسال اول دبستان را پشت سز گذاشته باشند و به نوشتن غلط های فاحش وزیاد ادامه دهند.این دانش آموزان طبقه ای ازدانش آموزان با اختلافات ویژه یادگیری را تشکیل می دهند.
باید به خاطر داشت که در بسیاری از موارد مشکلات نوشتن (رو نویسی)و املا (دیکته) ی دانش آموزان ممکن است به علت تدریس ناکافی ونادرست معلمان تازه کار که خود از آموزش کافی برخوردار نیستند باشد ویا به دلایلی مانند غیبت های طولانی  ومکرر دانش آموز یا معلم ،تغییر مدرسه،کلاس های پرجمعیت،روابط نامطلوب معلم و دانش آموز وبرنامه درسی نامناسب ومانندآنه باشد که در این صورت مشکل دانش آموز با تعریف مذکور تطابق ندارد واحتمالا با رسیدگی به وضع موجود واصلاح آن برطرف می شود.(سیف نراقی و نادری 1374صص289و299)
تشخیص نارسا نویسی مستلزن توجه به مراحل زیر است:
1-اندازه گیری سطح هوش کودک
2-آمایش عصبی ونیز حواس پنج گانه
3-بررسی امکانات ومحدودیت های آموزشی(کلاس مدرسه)؛برای مثال شیوه ی تدریس معلم نمره های درسی ،غیبت دانش آموز،جمعیت کلاس و...
4-بررسی لازمبه منظور آگاهی از وجود یا نبود نابهنجاری های عاطفی ورفتاری در خانواده و مدرسه 5-بررسی لازم در زمینه ی مواردی که در مبحث علل به آن ها اشاره کردیم مواردی از قبیل مهارت خواندن ،ادراک فضایی ،هماهنگی چشم و دست ،برتری جانبی،حافظه ی بینایی و شنوایی و...(هالاهان ترجمه ی جوادیان)

درمان اختلالات یادگیری :
رفتاردرماني
روان درماني
کاردرماني ذهني
گفتار درماني  و  يکپارچه سازي حسي
فعاليتهاي درماني بکاررفته:
بيو فيدبک
تحريکات وستيبولار
تحريکات حسي (سطحي، فشاري، عمقي) در اندامها و بدن
تقويت مهارتهاي ادراکي-حرکتي
تقويت مهارتهاي ارتباطي (کلامي و غيرکلامي)
تقويت مهارتهاي خودياري
تقويت مهارتهاي شناختي و ترسيمي (پاکزاد 1376)
نکاتی در مورد املا نویسی :
-فضا سازی ایجاد فضای آرام شاد ولذت بخش
-پس از بازی های شاد وقت مناسبی برای املا می باشد بنابراین می توان بعد از زنگ ورزش در برنامه املا را گنجاند تا دانش آموز از این درس لذت ببرد .
-طرح املای خلّاق علاقه ی بچّه ها را به این درس بیشتر می کند .
از املای یک سویه پرهیز شود .
گاهی استراحت میان املا ضروری است .(همان )

درمان اختلالات املا نویسی
تقویت حافظه دیداری ،تقویت حافظه شنیداری ،تقویت عضلات وماهیچه ی دست برای تند نویسی از جمله کار هایی است که باید برای دانش آموزان انجام شود از قرار زیر است .
-مچاله کردن کاغذ یا روزنامه باطله به شکل سرگرم کننده ویا به حالت مسابقه بین والدین وفرزند
-بازی با خمیر بازی ویا گل مجسمه سازی
-برش اشکال هندسی وغیره بر روی کاغذ ومقوا به وسیله ی قیچی کوچک
-بازی با راکت پینگ پنگ جهت تقویت مچ دست
-پیچاندن نخ دور قرقره
-تغذیه مناسب وپر کالری (همان )
جهت تقویت هماهنگی بین دیدن وحرکت وافزایش دقت
-نشانه گیری به وسیله توپ یا پرتاپ توپ به داخل سبد
-تیله بازی
-پرتاپ حلقه های پلاستیکی برروی تیرکهای عمودی
-تیراندازی ونشانه گیری توسط تفنگ های پلاستیکی
-نخ کردن سوزن درشت وبه تدریج سوزن ها کوچک تر کردن سوزن
-ردکردن مهره های توخالی از نخ وساختن گردنبند
حمل لیوان پر از آب هنگام راه رفتن وتلاش در نریختن آب از لیوان
دوخت ودوز ساده-

تقویت حافظه دیداری و شنیداری
-بازی نشان دادن تصاویر رنگی وسپس پنهان ساختن تصویر و از کودک درباره ی آن سوال کردن
-چندین کارت مصور را به کودک نشان می دهیم.پس از این که کودک به آن نگاه کرد وآن را به خاطر سپرد از او می خواهیم که چشمان خود را باز کرده و بگوید کدام کارت حذف شده است.
-همین بازی را می توان در ترتیب چیدن کارتها انجام داد وجای آنها را عوض کرد و کودک باید بگوید کدام دو کارت جابه جا شده است.
-بازی معروف دیدن اشیا اتاق وپنهان ساختن یکی از اشیا اتاق وقتی کودک بیرون رفته باشد آن گاه کودک به اتاق آمده و باید حدس بزند کدام شی پنهان شده است.
-به او اشیا مختلف را نشان داده ونام می بریم وسپس از او می خواهیم نامشان را به یاد آورده وبگوید.
-لیوانهای هم اندازه را با مقادیر مختلف آب پر می کنیم تا ضربه زدن به آنها نت های موسیقی مختلفی تولید شود؛پس از چند بار تمرین کودک باید با چشمان بسته صدای مخصوص هر لیوان را تشخیص دهد .
-ضبط صداهای مختلف (گریه،خنده وضربه به اشیا مختلف و...) وپخش مجدد آنها وتشخیص صدا از طرف کودک.
-ضبط صدای کودک هنگام خواندن کلمات و پخش مجدد آنها و یافتن کلمه مورد نظر پس از شنیدن صدای خودش از ضبط صوت.
-گوش دادن به صدای ضعیف رادیو وضبط وپس از آن بازگو کردن آنچه شنیده است.
-برای  درمان نارسائی های ادراکی(به ویژه ادراک بصری اشکال دو بعدی):
-استفاده از لوح های آموزشی شکل های ساده و پیچیده وکپی کردن آن شکل ها به دفعات (خطوط ساده،صاف ومستقیم،منحنی ،دایره،چند وجهی و...
-پرکردن شکل های نقطه چین یا نقاشی حیوانات و...که به شکل نقطه چین رسم شده است .
-استفاده از تصاویردرهم ومبهم وپیدا کردن اشیا یا حیوانات به خصوص در تصاویر شلوغ .
-رسم ناقص حروف (در اندازه های درشت و ریز و کامل کردن انها توسط کودک
برای بهبود نارسایی در هجی کردن و صدا کشی می توان از روش های زیر استفاده کرد:
-استفاده از هجاهای بی معنی ساده (مثل ال-اب –ات-اج و...)وسپس هجاهای مشکل تر و دوبخشی(تی تی-زازا-بی باسی باو...)
می توان از کودک خواست اولین حرف چند کلمه را بنویسد در صورت موفقیت دوحرف اول یا دوحرف آخرکلمه را تشخیص داده و بنویسید.

نتیجه گیری :
می توان از راه تشخیص و شناسایی درست و زود هنگام وبا استفاده از آموزش راهبرد های مناسب و در نظر گرفتن سبک یادگیری و ویژگی های روان شناختی هر کودک به این گروه از دانش آموزان کمک کرد .با توجه به موارد ذکر شده در مقاله وعلل وطرز درمان  اختلالات یادگیری قابل درمان هستند بنابراین معلم حساس وفعال و خلاق می تواند شاگردانی که اختلال یادگیری دارند را بهبودبخشد .با آرزوی موفقیت همه ی معلمان زحمت کش  .
 
منابع و ماخذ :
-تبریزی مصطفی (1377)درمان اختلالات دیکته نویسی،تهران ،انتشارات فراروان چاپ سوم
-علوی مقدم بهنام (1354)آموزش املا با شیوه های خلاق ومتنوع ،تهران ، انتشارات ابو عطا ،
چاپ چهارم .
- سایت پژواک .
- مجله رشد آموزش ابتدایی ،مهر ماه (1390 )
-لغت نامه ی دهخدا (1375 )تهران ، انتشارات امیر کبیر ، چاپ پنجم
-سیف نراقی – مریم نادری  (1380)،آموزش وپرورش ،کودکان استثنایی ،تهران ، پیام نور چاپ ششم  صص 289و299 .
-پاکزاد محمود (1376 )کودکان استثنایی تهران ،چاپ سوم ، ص 11 .
-هالامان جیمز وکافمن ترجمه ی فرهاد ماهر (1371 ) تهران ، انتشارات آرین ، چاپ اول ص 24 .


تهیه کننده : مهریه بیرامی / دانشجوی کارشناسی نا پیوسته آموزش ابتدایی – مرکز تربیت معلم عترت واوان            
آموزگار کلاس دوم  ابتدایی شهریار استاد راهنما :دکتر محمد حسین نژاد