کم تحرکي و رژيم غذايي ناسالم باعث شيوع بيماري هاي گوارشي شده است
اختلالات گوارشي جزو شايع ترين نوع اختلالات جسمي در تمامي جوامع است.هر سال در چنين روزي، روز جهاني گوارش، يک موضوع محور قرار مي گيرد و درباره آن اطلاع رساني مي شود. امسال انجمن گوارش بيماري خاصي را معرفي نکرده است و علايم شايع بيماري هاي گوارشي نظير نفخ، يبوست، دردشکم، اسهال، ترش کردن و خونريزي هاي گوارشي بررسي مي شود. اين علايم شايع در بيماري هاي معمولي و وخيم دستگاه گوارش گزارش مي شود؛ به عنوان مثال درد شکم ممکن است علامت يک بيماري پيش پا افتاده گوارشي باشد و خود به خود رفع شود و از سوي ديگر ممکن است علامت مهمي از يک عارضه جدي در دستگاه گوارش باشد. دکتر حسن وثوقي نيا فوق تخصص گوارش و کبد و آندوسکوپي و عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي مشهد با بيان اين مطلب به خراسان مي گويد: درباره ترش کردن هم وضع به همين منوال است. اگر بيمار به علامت ترش کردن توجه کند و توصيه هاي پزشکان را براي رفع عارضه در نظر بگيرد، عارضه جدي نيست اما اگر اين مشکل مزمن شود منشاء عوارضي مانند تغييرات مخاطي در ناحيه تحتاني مري مي شود و بيماري خطرناکي را براي بيمار به دنبال خواهد داشت. در اين زمينه مي توان به علامت يبوست نيز اشاره کرد که شايع است. در بسياري از موارد يبوست عادتي است که به دنبال تغيير در شيوه زندگي افراد رخ مي دهد و نتيجه کم تحرکي و رژيم غذايي نامناسب و پرچرب است. اين نوع يبوست در صورت تغيير سبک زندگي و اصلاح رژيم غذايي بهبود پيدا مي کند. يبوست به ندرت ممکن است نشانه يک بيماري جدي مانند سرطان روده و يا کم کاري تيروئيد باشد. طبيعي است که پزشک متخصص با کارهاي تشخيصي مي تواند به علت اصلي يبوست پي ببرد.همچنين اسهال يکي از بيماري هاي شايع گوارشي است که به ۲ صورت حاد و مزمن تقسيم بندي مي شود. اسهال حاد به مدت ۴ هفته طول مي کشد و وقتي مزمن مي شود که بيش از ۴ هفته طول بکشد. عوامل عفوني، ويروسي و باکتريايي علت اصلي بروز اسهال حاد است و در بسياري از موارد به درمان جدي نياز ندارد و خود به خود رفع مي شود، اما اسهال هاي مزمن بايد تحت نظر متخصص پيگيري و درمان شود زيرا به احتمال زياد نشانه يک بيماري جدي است. دکتر وثوقي نيا از نفخ شکم به عنوان يکي از علايم کم خطر دستگاه گوارش ياد مي کند و مي گويد: به ندرت نفخ شکم علامت يک بيماري عفوني است و معمولا به علت کم تحرکي، رژيم غذايي نامناسب، استرس ها، مصرف نوشابه هاي گازدار، مصرف مواد غذايي که توليد گاز مي کند، رخ مي دهد و نشانه بيماري خاصي نيست.بايد دانست خونريزي هاي گوارشي جدي ترين علامت و عارضه اي است که در برخي افراد گزارش مي شود و ممکن است نشانه بيماري جدي باشد.اما معمولا افرادي که تجربه خونريزي ناشي از بواسير دارند، پس از يک وقفه ۶ ماهه خونريزي را جدي نمي گيرند و تصور مي کنند هر نوع خونريزي گوارشي، مربوط به بواسير است. به همين دليل توصيه اکيد ما به بيماران اين است که هر نوع خونريزي کم يا زياد از دستگاه گوارش را پيگيري کنند و از علت اصلي آن مطمئن شوند و به توصيه هاي پزشک توجه کنند. اين فوق تخصص گوارش و کبد و آندوسکوپي ادامه مي دهد: بيماري هاي التهابي دستگاه گوارش بيماري هايي است که معمولا روده بزرگ و قسمتي از روده کوچک را درگير مي کند و با دفع خون، اسهال، درد شکم و کاهش وزن همراه است. نکته اين جاست که بسياري از بيماري هاي دستگاه گوارش اگر جدي گرفته شود و به موقع درمان شود، خطرناک نيست اما اگر بيمار به موقع مراجعه نکند، ممکن است اين بيماري به بيماري مزمن يا خطرناکي تبديل شود، مانند ترش کردن که در عين حال که بيماري ساده اي است، ابتلاي طولاني مدت به آن منشاء عوارض خطرناکي خواهد بود. وي با اشاره به اين که بيماري هاي دستگاه گوارش هميشه جزو بيماري هاي شايع جامعه است، مي گويد: اين موضوع نه در ايران بلکه در کل جهان صادق است و کمتر کسي است که درد شکم، نفخ، يبوست و اسهال را چند بار در طول سال تجربه نکند. اما با تغيير سبک زندگي، کم تحرکي و نبود فعاليت بدني و رژيم هاي غذايي ناسالم اين دسته از بيماري ها شيوع بيشتري پيدا کرده است. همچنان که رو آوردن به غذاهاي چرب و پرنمک و فست فودها، عملکرد دستگاه گوارش را به شدت تحت تاثير قرار مي دهد و براي فرد مشکلاتي را به وجود مي آورد. خوب است بدانيد نقش ژنتيک در برخي از بيماري هاي گوارشي مانند سرطان ها به اثبات رسيده اما نکته مهم اين است که نقش عوامل محيطي در بروز اين سرطان ها چنان پررنگ است که نقش ژنتيک را کم اثر مي کند. در واقع ثابت شده است با رعايت رژيم غذايي مناسب، داشتن تحرک کافي، دوري از استرس، ترک سيگار و الکل مي توان از بروز بسياري از سرطان هاي دستگاه گوارش پيشگيري کرد. در ديگر بيماري هاي شايع گوارشي مثل نفخ شکم، يبوست و ترش کردن نقش ژنتيک کم رنگ است و ابتلاي به اين بيماري ها بيشتر به دليل رژيم غذايي نامناسب و سبک زندگي ناسالم رخ مي دهد. همچنين رفلاکس به معناي بازگشت محتويات معده به ناحيه تحتاني مري يا سوزش سردل هم عارضه بسيار شايعي است که گاهي علائم تنفسي دارد و بيمار با گرفتگي صدا به متخصص گوش و حلق و بيني مراجعه مي کند. در صورتي که اختلال عملکرد حنجره و تارهاي صوتي به علت برگشت ترشحات معده به مري در حالت خوابيده در شب هنگام است. چاقي، مصرف داروهاي مسکن، آسپرين، ژلوفن، بروفن، مصرف سيگار و الکل، قهوه و کافئين ممکن است باعث بروز رفلاکس شود. به عبارت ديگر نمي توان بيماري فرد را بدون کاهش وزن درمان کرد و اگر فردي به چاقي مبتلاست، بايد نسبت به کاهش وزن اقدام کند تا ترش کردن وي رفع شود.دکتروثوقي نيا از رفلاکس به عنوان يک بيماري مزمن نام مي برد و تاکيد مي کند: گاهي درمان اين بيماري از چند ماه تا چند سال طول مي کشد و بهتر است بيماران عوارض داروها را که کمتر از عوارض عارضه است، به جان بخرند و تحت نظر پزشک متخصص تحت درمان باقي بمانند تا عارضه تخفيف پيدا کند.
بسياري از مردم بيش از نيازشان غذا مي خورند
بسياري از مشکلات گوارشي شايع در جامعه ما به علت پرخوري است. دکترحسن وثوقي نيا، فوق تخصص گوارش و کبد با بيان اين خبر به خراسان مي گويد: متاسفانه بيشتر بيماري هاي شايع گوارشي در نتيجه پرخوري ايجاد مي شود. بسياري از مردم بيش از نياز بدنشان غذا مي خورند و دستگاه گوارش هم اولين جايي است که تحت تاثير پرخوري قرار مي گيرد و آسيب مي بيند. به علاوه چاقي و اضافه وزن در کشور ما و ديگر کشورهاي توسعه يافته بيش از گذشته شيوع يافته است و افراد جامعه با مصرف موادغذايي بيش از حد موردنياز بدنشان، زمينه ابتلا به ديگر بيماري ها را ايجاد مي کنند. از سوي ديگر رواج فست فودها، تنقلات بي ارزش غذايي و مصرف نوشابه هاي گازدار باعث مي شود فرد با وجود مصرف کالري بيش از حد مواد مغذي کافي به بدنش نرسد. بنابراين ضروري است مردم نسبت به مصرف کالري روزانه خود حساسيت بيشتري به خرج دهند و مواد غذايي را به اندازه مصرف کنند. از جمله عوارض شايع پرخوري و چاقي، کبد چرب است که تاکنون هيچ دارويي براي درمان آن ارائه نشده و تنها راه درمان آن کم خوردن و اصلاح رژيم غذايي است. خراسان / شماره انتشار 18130
