زندگي مدرن به خود شيفتگي انسان افزوده است
در زندگي مشترک خودخواهي مانع از دستيابي به رضايتمندي مي شود. نکته اين جاست که به عقيده بسياري از روان شناسان شيوه زندگي، انتخاب ها و تصميم گيري هاي شخصي، استفاده از ابزار شخصي فناوري و... برخي از مردم عصر حاضر را خود محورتر و خودخواه تر کرده است. به طوري که خودشيفتگي بلاي عصر حاضر شده است. آمار رو به افزايش اختلالات اضطرابي و استرس، اعتياد به دارو و داروهاي خواب آور، الکل و سيگار نشان دهنده بروز بيماري هاي رواني از جمله خودشيفتگي است.
تيپ هاي شخصيتي و خودخواهي
انسان ها تيپ هاي شخصيتي متفاوتي دارند. شخصيت خودشيفته، شخصيتي است که خود را بالاتر از ديگران و ستودني مي داند و خود را محور محيط پيرامون و دنيا مي پندارد. دکتر رضا مهدوي روان پزشک با بيان اين مطلب با اشاره به اين که شخصيت خودشيفته نماد بارز انسان خودخواه است، به خراسان مي گويد: چنين افرادي از دوران کودکي چنان بار آمده اند که گويي همه چيز بايد حول محور آن ها بچرخد و اگر غير از اين باشد، اتفاق ناخوشايندي افتاده است. چنين افرادي ممکن است از سوي نزديکان و خانواده با همين خصوصيات پذيرفته شوند اما در تعاملات اجتماعي قطعا با مشکلات زيادي روبه رو مي شوند که چون قدرت پذيرش آن را ندارند از آن تحت عنوان بي عدالتي ياد مي کنند. در واقع فرد خودشيفته همه خوبي ها را براي خودش مي خواهد و با بدي ها نيز تا زماني که به ضررش نباشد کنار مي آيد. اما زماني که جايگاه وي به هر دليلي به خطر بيفتد، دنياي ذهني وي همان ويژگي ها و خصلت ها را طور ديگري تعبير مي کند. migna.ir
از سوي ديگر دوست داشتن خود بخشي از توان و ظرفيت رواني همه انسان هاست که بدون آن نمي توانند ادامه حيات دهند. دکتر مهدوي با اشاره به اين که تعاملات انسان در زندگي پيچيده امروزي باعث شده است که نحوه نگرش به خود متحول شود، تأکيد مي کند: زندگي مدرن، عناصر و ابزارهايي را به انسان تحميل کرده است که مستقيم و غير مستقيم روابط خود را با ديگران تحت تأثير قرار مي دهد؛ در اين فرآيند انسان براي حفظ منافع خود، دفع خطر، رفع احساس تهديد و ايجاد پناهگاه امن، گويي راه ديگري جز فربه کردن حس خودخواهي پيدا نکرده است. به عبارت ديگر فرد براي پيگيري اهداف و اغراض خود به خودخواهي دامن مي زند.نکته اين جاست که مرز خود دوستي با خودخواهي از چگونگي تعاملات اجتماعي فرد مشخص مي شود. عملکرد فرد خودخواه باعث ايجاد ترس، تهديد يا آزار يا پايمال شدن حقوق ديگران مي شود و بايد مانع از رشد آن شد. در مقابل عملکرد فردي که خود را دوست دارد باعث رشد و شکوفايي رواني، اجتماعي و فردي مي شود بدون اين که مانعي سر راه ديگران ايجاد کند و اين ويژگي پذيرفته شده است.
خودخواهي در زندگي مشترک
همچنان که گفتيم خودخواهي يکي از بزرگ ترين عوامل نارضايتي در زندگي مشترک است. بيشتر زوج هاي جوان در سال هاي ابتدايي زندگي مشترک و پس از به دنيا آوردن اولين فرزند، دچار مشکلات متعددي مي شوند که بيشتر آن ها را مي توان در يک کلمه «خودخواهي» خلاصه کرد. نيازها و خواسته هاي خودخواهانه آن ها با ورود يک عضو جديد بي پاسخ گذاشته مي شود که حاصل اين امر عصبانيت است. گاهي همسران نمي توانند به حرف يکديگر گوش کنند، به ديدگاه هاي يکديگر احترام نمي گذارند، نظر طرف مقابل را نمي پذيرند و به دام درگيري لفظي مي افتند، همه اين اتفاقات ريشه در خودخواهي آنها دارد، خودخواهي که طي ساليان متمادي آن را پرورده اند و بي توجهي و بي اعتنايي به خود را برنمي تابند، به نوشته سايت «هلث نيوز» نتايج تحقيقات نشان مي دهد دليل بسياري از موارد خيانت در زندگي زناشويي، خودخواهي است. فرد خودخواه تصور مي کند همسرش نتوانسته است او را آن طور که هست بشناسد و خلقيات و ويژگي هاي شخصيتي وي را ارج بنهد. به اين ترتيب همواره در زندگي احساس قرباني بودن مي کند و خيانت را در ذهن خود امري موجه مي داند.
راهکارها
در ادامه مطلب به چند راهکار که در غلبه بر خودخواهي تاثير دارد، اشاره مي کنيم. * بپذيريد که خودخواه هستيد زيرا اگر اين اولين قدم را طي نکنيد براي روبه روشدن با آن به آمادگي کامل نرسيده ايد. اين گام بسيار دشوار است و صداقت زيادي مي طلبد. لازم است چند روز به رفتار و حرکات خود بينديشيد و رفتارهاي خودخواهانه را تشخيص دهيد.
* بپذيريد که بعضي خصوصيات شما ناپسند است. همه ما از ناراحتي و رنج کشيدن دوري مي کنيم، البته مي توان همچنان خودخواهانه زندگي کرد اما براي رشد و تکامل بايد سختي کشيد. ياد بگيريد که تا نبخشيد نمي توانيد خودخواهي را از خود دور کنيد. بخشنده باشيد و بدون داشتن توقع، نيکي کنيد. ممکن است احساس کنيد مورد ظلم واقع شده ايد اما بايد بدانيد انسان فطرتا بخشنده است و هر قدر انسان ببخشد، عملکرد او به انسانيت نزديک تر مي شود. بنابراين در لحظات حساس و دشوار زندگي، تصميمات درست بگيريد.* در برابر خودخواهي ديگران صبور باشيد. ممکن است در راه مبارزه با خودخواهي تنها باشيد و اطرافيان همچنان خودخواهانه به زندگي ادامه دهند. با آن ها صبور باشيد و از رفتارهاي آنان، عمق زشتي خودخواهي را دريابيد.
فرد خودشيفته همه خوبي ها را براي خودش مي خواهد و با بدي ها نيز تا زماني که به ضررش نباشد کنار مي آيد
کودکان خودشيفته دوست ندارند «نه» بشنوند
کودکاني که هرگز از پدر و مادر خود «نه» نشنيده اند، خودشيفته بار مي آيند و اين دسته از کودکان به راحتي به ديگران نه مي گويند اما طاقت شنيدن پاسخ منفي ديگران را ندارند. مسعود هنربخش کارشناس ارشد روان شناسي باليني با بيان اين مطلب به خراسان مي گويد: در واقع اين بچه ها به علت ناآگاهي والدين خودمحور بار مي آيند و نمي توانند تکانه ها و تمايلات مخرب خود را کنترل کنند. والدين آگاه به خوبي مي دانند که کودک بايد در ارتباط با والدين پاسخ منفي بشنود، محدوديت را تجربه کند و خواسته هايش به تعويق بيفتد. اين درحالي است که بيشتر والدين هيچ محدوديتي براي کودک قائل نمي شوند. بي کم و کاست هرچه بخواهد برايش فراهم مي کنند و غافل اند که با اين شيوه تربيتي فرزند خودمحوري خواهند داشت که به هيچ کس جز خودش نمي تواند فکر کند. خراسان / شماره انتشار 18167
