کنار گذاشته شدن نخبگان خسران جبران‌ناپذیر به جامعه

در همه کشور‌های جهان استفاده از کسانی که تجربه‌های خود را در عرصه‌های اجرایی با هزینه کردن از منابع کشور به‌دست آورده‌اند، فرصتی مغتنم محسوب می‌شود و چنین راهبردی می‌تواند در چارچوب رقابت‌های سیاسی نیز مورد بهره قرار گیرد. در واقع همه جوامع انسانی نیاز دارند کسانی که از بالاترین سطح مهارتی و تجربه‌ای در امر مدیریت کشور بهره‌مند هستند را به شیوه‌های گوناگون در عرصه مدیریت و اداره کشور‌ها به‌کار گیرند و حتی اگر جریان‌های سیاسی نیز در حال تغییر باشند، در نظام‌های توسعه‌یافته سیاسی شرایط برای بهره‌گیری از این تجربه‌ها و اندوخته‌ها در سطوح مدیریت میانی و بخش‌های مشاوره‌ای و پژوهشی فراهم می‌شود. درواقع این افراد ضمن آنکه باید در سازوکار‌های مناسب جابه‌جا شدن نخبگان قرار گیرند ولی به هیچ‌وجه مفهوم چنین جابه‌جایی کنار گذاشتن تجربه‌های گرانبهایی که در اثر مداومت در حوزه‌های اجرایی ایجاد شده است، نباید تلقی شود. به سبب اینکه ممکن است براساس جهت‌بندی‌های گروه‌های سیاسی امکان استفاده از این افراد از بین برود یا اینکه این افراد به انزوا کشیده شوند، چنین مساله‌ای خسران جبران‌ناپذیری را برای جامعه به‌همراه دارد، در سایه چنین خسرانی، از نو باید گروه دیگری همین تجربه‌های اندوخته‌شده را با هزینه کردن منافع کشور به‌دست آورند چراکه به‌طور طبیعی در چنین شرایطی بخش‌های نظری و درواقع دیدگاه‌های مبتنی بر آرمان و آرزو در زمینه اجرا محک می‌خورد و زمینه‌های اجرایی شدن و عملیاتی شدن آن مشخص می‌شود. بنابراین، اگر چنین فرصتی فراهم نشود تا در شرایط جابه‌جایی نیرو‌های سیاسی از تجارب اندوخته‌شده پیشینیان استفاده شود، کل جامعه و کل نظام سیاسی هزینه‌های این کم‌‌توجهی را خواهد پرداخت، با وجود فراز و نشیب‌های سیاسی و جابه‌جا شدن نیرو‌های سیاسی در کشور‌های پیشرفته به‌گونه‌‌ای شرایط برای بهره‌گیری از نخبگانی که در حوزه‌های اجرایی و سطوح مختلف امکان بهره‌مندی جامعه را از نتایج تلاش‌های پیشینیان فراهم آورند، مورد توجه قرار می‌گیرد، بنابراین بحث وحدت نیرو‌های سیاسی حول محور ‌ منافع عموم جامعه همواره تلاش‌های صورت‌گرفته در حوزه کشور‌های توسعه‌یافته را شکل می‌دهد. موفق‌‌ترین نظام‌های سیاسی نظام‌هایی هستند که شرایط را برای بهره‌گیری از اندوخته‌های انسانی یادشده فراهم آورند. در نظر گرفتن این نکته که در آموزه‌های دینی، بر موضوع مشورت و استفاده از آرا و نظرات همگان تاکید ویژه شده است، به‌ویژه اینکه این همگان کسانی باشند که توانایی‌های فکری، علمی و عملی را برای پاسخگویی به مسائل و مشکلات جامعه به‌دست آورده باشند و چنین شخصیت‌هایی نباید در پرتو تحولات سیاسی از گردونه مدیریتی کشور کنار گذاشته شوند، همچنین کنار گذاشته شدن از حوزه قدرت سیاسی نباید به مفهوم تضعیف کردن امکان بهره‌برداری از توانمندی‌ها و ذخایر ارزشمندی باشد که در طول زمان انباشته شده است. به‌نظر می‌رسد، هر نوع تلاش برای وحدت یافتن و ایجاد اجماع و همبستگی در میان نیرو‌های دلسوز و علاقه‌مند به نظام باید دغدغه همه کسانی باشند که به پیشرفت و تعالی جامعه و توسعه همه‌جانبه و حل‌وفصل عقلانی توجه دارند و این حاصل نخواهد شد جز از طریق به‌کار‌گیری همه نیرو‌های که از توان، اراده و عزم لازم برای کاهش و حل‌وفصل مشکلات کنونی تجربه لازم را دارند و در گذشته نیز تجربه‌های آنها کارساز بوده است.  
الهه کولایی *
استاد دانشگاه تهران روزنامه «آرمان»- دوشنبه 24 مهر 91

http://armandaily.ir/?News_Id=16689