جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - 29 Mar 2024
تاریخ انتشار :
جمعه ۱۶ مهر ۱۳۸۹ / ۱۷:۴۴
کد مطلب: 1497
۳
۲

روش های برخورد با دانش آموزان خاطی

روش های برخورد با دانش آموزان خاطی
مقدمه

من به این نتیجه ی قاطع رسیده ام که، عامل تعیین کننده ی کلاس هستم. این روشِ شخصی من است که این جوّ را به وجود می آورد. و حال و هوای کلاس را روحیه ی روزانه ی من می سازد. من به عنوان یک معلّم، قدرتی دارم که می توانم زندگی شاگردانم را شیرین و یا تلخ، کنم. می توانم تحقیر یا تمسخر کنم، صدمه بزنم، یا درمان کنم. روی هم رفته این پاسخ من است که تشدید یا تخفیف یک بحران و انسان یا ناانسان شدن یک کودک را تعیین می کند.  

هایم گینوت مک لاگلین (1999)، معتقد است که معلّمان برای کمک به دانش آموزان خاطی و نابهنجار، برای رشد اجتماعی و عاطفی، و پیشرفت  در کلاس درس، بهترین موقعیت را دارند؛ زیرا این دسته از افراد به دلیل اینکه دوره های طولانی با دانش آموزان در تعامل بوده و رفتارهای خاص آن ها را مشاهده نموده اند، این صلاحیت را کسب کرده اند.

معلّم با مشاهده ی انواع مختلف رفتار دانش آموزان، می تواند راه حلّ صحیح برای رفع مشکلات گوناگون رفتاری آن ها را ارائه دهد. برای اینکه راه حل ها با نوع رفتار مختلف مطابقت داشته باشد، و خدای ناکرده مشکل جدیدی به مشکلات دانش آموزان اضافه نکند، بهتر است چند مورد از انواع رفتار نابهنجار دانش آموزان خطا کار را ذکر کرده و در مورد آن ها توضیحاتی ارائه دهیم.

1-اختلال رفتاری
علائم این نوع رفتار عبارت است از: نادیده گرفتن قوانین و تجاوز به حقوق دیگران یا خصومت، رفتار بی اعتنایی یا فاقد مشارکت، نزاع، تخریب گری، ظلم و ستم به دیگران، رفتار پرخاشگرانه، جرّ و بحث، کج خلقی، به دروغ قسم خوردن و آزار دیگران.

2)اختلال پیش فعالی یا کمبود توجّه علائم این اختلال عبارت است از: برانگیختگی، بی توجهی و بیش فعّالی، احساس ناآرامیِ مبهم، بی قراری، حواس پرتی، اشکال در عمل به دستورات و تکمیل تکالیف.

3)سوء استفاده جنسی
اشاره به اعمال جنسی نامتناسب با کودکان می نماید و نشانه های آن شامل ترس از بزرگسالان، انزوا طلبی، کابوس های دائم، رفتارهای پیشرس یا بی میلی نسبت به رفتن به خانه است.

4)سوء استفاده جسمی
این رفتار با صدمات غیراتّفاقی مانند کوفتگی، سوختگی یا آثار گاز گرفتگی، شکایات زیاد، جلب توجه یا رفتار پرخاشگرانه، مشخّص می شود.

5)  اختلالات شخصیّت
اشاره به رفتار ناسازگارانه و اختلال عملکرد مداوم دارد. نشانه های مشخّص کننده ی اختلال شامل: دروغگویی و دزدی، عدم مسؤولیت پذیری، غیرقابل پیش بینی بودن، رفتار ضد اجتماعیِ عجیب و غریب و رفتار وابسته می باشد.

6) اختلالات سازگاری با واکنش به رویدادهای ناراحت کننده زندگی مانند: فقدان پدر و مادر، بی سرپرستی، بیماری و طلاق والدین، مشخّص می شود.
نشانه ها شامل: اضطراب، افسردگی، انزوا طلبی، شکایات جسمی و افت تحصیلی می باشد.
در مورد شش نوع اختلال رفتاری که در بالا به آن اشاره شد، معلّم باید با تدبیر و درایت کافی با دانش آموز خاطی برخورد کند زیر ممکن است درست برخورد نکردن با دانش آموز سبب بیشتر و حاد شدن مشکل وی گردد و حتّی در مواقعی باعث فرار او از مدرسه و ترک تحصیل شود. برای اینکه از اصول درست در موارد بالا استفاده شود، بهتر است برای خودمان الگو داشته باشیم. دانش آموزی در کلاس درس ما نشسته و مدام با دانش آموزان دیگر جرّ و بحث می کند، بی قرار است و در هر حال جنب و جوش زیادی دارد و این باعث می شود کلاس درس ما به هم بریزد و تدریس مفید واقع نشود.

پس از الگوی سه مرحله ای خود استفاده می کنیم که البته بهتر است پس از پایان کلاس درس از این روش استفاده شود.
1)  اکتشاف
بهتر است با دانش آموز خاطی رابطه برقرار کنیم تا بتوانیم مشکل او را کشف نمائیم. اغلب به این مورد به عنوان یک تکنیک درمانی که بر پایه ی تواناییِ معلّم در برقراری همدلی، صداقت و احترام به دانش آموز قرار دارد، اشاره می شود. در این زمینه باید از مهارت های گوش دادن فعّال استفاده شود. یعنی اینکه پس از برقراری رابطه معلّم باید همه اعضاء خود همچون گوشی شنوا نماید و به سخنان دانش آموز گوش فرا دهد و او را به صحبت در مورد مشکل خود تشویق کند و حتّی زمینه ای فراهم سازد تا دانش آموز به ابراز احساسات خود بپردازد. بعد از آن بهتر است معلّم به ارزیابی موقعیت مشکل زا بپردازد و به  دانش آموز خطاکار به عنوان فردی نگاه کند که احتیاج به کمک دارد نه کسی که مخلّ کلاس درس است. معلّم باید پا را فراتر نهاده و به بررسی رفتار دانش آموز با دیگران، تأثیر مدرسه بر رفتار دانش آموز و حتّی خانواده و جامعه و میزان تأثیر گذاری آن بر فرد نیز توجّه داشته باشد.

2) مداخله
در گام دوم از این الگو، راهکارهای مداخله ای گوناگون برای آموزش مهارت های زندگی مورد نیاز برای پرداختن به مشکل موجود یا رسیدن به اهداف باید به کار گرفته شود. این راهکارهای مداخله ای از تکنیک «صندلی خالی» گرفته تا استفاده از تکنیک حل مسئله که برای کمک به دانش آموزان در تصمیم گیری می باشد در نوسان است.
در اینجا به شرح موضوع «صندلی خالی» می پردازیم. تکنیک صندلی خالی این تکنیک برای کمک به شناخت و حلّ تعارضات دانش آموزان با افراد دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. در این شرایط زمانی که موضوع ناتمام با فرد دیگری ارتباط دارد باید مراجع را تشویق کرد تا از طریق گفتگو و بحث با فرد، موضوع ناتمام را کامل کند. چنانچه فرد دیگر حضور نداشته باشد، توصیه می شود که مراجع با به کارگیری یک صندلی خالی به ایفای نقش با طرف غایب پردازد و حتّی  پاسخ های احتمالی او را نیز بیان کند.

ارزش های ایفای نقش با طرف غایب این است که معلّم در می یابد که به هنگام مواجهه دانش آموز با دیگران چه اتّفاقی می افتد و عکسل العمل های دانش آموز در قبال آن ها چیست؟ به عنوان مثال: هنگامی که یک فرد آشنا و صمیمی دانش آموز مرده است، معلّم از دانش آموز می خواهد که تصوّر کند آن فرد روی صندلی خالی نشسته است. میگنا دات آی آر،پس به جلو برود و آنچه را که آرزو داشته است به او بگوید، بیان کند و بعد درمانگر (معلّم) روی صندلی خالی نشسته و به او پاسخ دهد و بدین شکل مکالمه ادامه می یابد تا به نتیجه برسد.
همچنین معلّم می تواند برای شناخت رفتار نابهنجار دانش آموز از تکنیک نقّاشی استفاده کند. در این روش معلّم می تواند با کشیدن یک خط مارپیچ به دانش آموز اجازه دهد تا نقّاشی را به دلخواه کامل از روی نقشی که دانش آموز می کشد، می توان به ذهنیات وی تا حدودی پی برد و مشکل را شناسایی نمود.

3) تثبیت و تقویت
سومین بخش این الگو به دانش آموز در حفظ و تثبیت تغییرات ایجاد شده و تحکیم تغییراتی است که ایجاد شده است. بهتر است مطمئن شویم که دانش آموز خاطی پس از رفع مشکل و ایجاد تغییر، آمادگی لازم و تعهد کافی را دارد. باید اقدامات مثبت دانش آموز را تقویت کنیم و آن ها را برای احتمال عود مشکل آماده سازیم. اطمینان پیدا کنیم که دانش آموز می تواند به موقع از منابع مختلف حمایتی استفاده کند. ارزش یادگیری از شکست ها و نهراسیدن از آن ها را به دانش آموزان گوشزد نمایید. پس برای اینکه به راحتی بتوانیم مشکلات دانش آموزان را شناسایی کنیم و در ضمن به آن ها نیز در حلّ اختلالات رفتاری کمک نمائیم باید در کلاس درس همراه اصول روانشناسانه باشیم.

شخصیّت، مهم ترین قسمت وجودی هر فرد است، به هیچ عنوان به خود اجازه ندهیم آن را خرد کنیم. اگر مشکلی در دانش آموزی وجود دارد و ما ناتوان از حلّ آن مشکل هستیم، ادّعا نکنیم می توانیم آن را حلّ کنیم، بلکه آن را به متخصص آن ارجاع دهیم و دانش آموزان را مانند فرزندان خود بدانیم. قبل از ارجاء ، با خود دانش آموز صحبت کنیم و ضمن توضیح علّت آن به او اطمینان دهیم که ارجاع او به متخصص دیگر برای کمک به حلّ مشکل اوست.

-
منابع 
1) کتاب مشاوره با دانش آموزان در مدارس، ترجمه و تألیف حمید اصغری پور، نگار اصغری پور، منوچهر فضلی خانی، زیر نظر دکتر سیدمختار موسوی.
2) اطلاعات شخصی و تجربیّات فردی.

«به امید موفقیت همه همکاران »
ابراهیم آقاجانی  
نام شما

آدرس ايميل شما
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود
  • نظرات پس از تأیید مدير حداكثر ظرف 24 ساعت آينده منتشر می‌شود

با سلام بنده به تازگی در آموزش و پرورش استخدام شده امو در هنرستان کاردانش مشغول به کار شدم و در بعضی مواقع در مدیریت کلاس و دانش آموزان دچار مشکل می شدم اگر ممکن است مرا راهنمایی بفرمایید و اگر کتاب مناسبی سراغ دارید معرفی بفرماییدبا تشکر
مصطفی
Iran, Islamic Republic of
سلام مشکلات رو بگین دوستان کمک کنن
دربارۀ تاثیرات عجیب «ترس از پشیمانی»
چگونه با ذهن آگاهی حواس کودکان مان را جمع کنیم؟
تقاضا برای سلب اختیار تشخیص اختلال اسکیزوفرنی توسط روانشناسان بالینی!
چرا نباید برای جلب محبت یا عشق التماس کنیم؟
ویژگی‌های یک اردو مطالعاتی خوب چیست؟
چطور از فکر کردن بیش از حد به یک موضوع جلوگیری کنیم؟
نوجوانان آمریکایی بدون تلفن همراه احساس بهتری دارند
من با دروغ گفتن و آه وناله پول درمیارم
افراد کمال‌گرا چه ویژگی‌هایی دارند؟
كودكان را قرباني حرف مردم نكنيد
خودبیمارانگاری از خود بیماری مرگبارتر است!
راه‌ درمان تب بالای تمایل به عمل‌های زیبایی چیست؟
انسانهاي شاد دنياي درونشان را ميسازند، انسانهاي غمگين دنياي بيرونشان را سرزنش ميكنند.