توصيه هاي تغذيه اي طب اسلامي براي فصل پاييز
خراسان: با آغاز ۶ ماه دوم سال و سرد شدن تدريجي هوا، بايد در رژيم غذايي نيز تغييراتي ايجاد کرد. در اين زمينه ، حضرت امام رضا(ع) توصيه هاي بسيار ارزشمندي دارند که براي اطلاع بيشتر شما خوانندگان محترم با دکتر سيدسعيد اسماعيلي پزشک و محقق طب اسلامي در اين باره گفت وگويي کرديم.
وي درباره تغييرات آب و هوا و لزوم توجه به رژيم غذايي توضيحاتي داده است که در ادامه مي آيد. اين محقق طب اسلامي با اشاره به اين که ماه اول پاييز «ايلول» نام دارد، مي افزايد: در اين ماه غلبه سودا زياد مي شود. زيرا باتوجه به اين که سودا سرد و خشک است و طبع پاييز نيز سرد و خشک است، در افراد غلبه سودا بيشتر مشاهده مي شود. براي جلوگيري از غلبه سودا و بيماري هاي ناشي از آن، حضرت امام رضا(ع) توصيه هايي دارند که از جمله آن استفاده از مسهل هاست.
داروهايي که فرد استفاده مي کند و به دنبال آن دچار اسهال مي شود. وي مي افزايد: ايجاد اسهال به منظور دفع ماده اضافه سوداست. از جمله اين مسهل ها مي توان به دم کرده افتيمون، استوقودوس و... اشاره کرد.
خاکشير اگر چه جزو مسهل ها نيست اما به رفع تدريجي سودا کمک مي کند. استفاده از سنا و گل محمدي ( باتوجه به مزاج فرد وشرايط خاص مصرف) هم مفيد است. البته بايد به اين نکته توجه کرد که افرادي که دچار يبوست هستند نبايد از مسهل استفاده کنند. اين افراد ابتدا بايد از خوراکي هاي ملين استفاده کنند تا يبوستشان برطرف شود و سپس از مسهل استفاده کنند.
توصيه بعدي استفاده از شيريني هاي طبيعي است. بعضي از شيريني ها گرم و تر و برخي گرم و خشک است که مي تواند هم به دفع سودا کمک کند و هم گرماي لازم بدن را تامين کند تا از بيماري هاي ناشي از سردي مزاج جلوگيري شود.
مصرف گوشت هاي معتدل مانند گوشت بره و بزغاله توصيه شده است اما بايد از خوردن گوشت گاو که سودازاست، پرهيز شود.
خوراکي هاي خشک مانند غذاهاي سرخ شده و کبابي مناسب اين فصل نيست و مصرف آن باعث تشديد خشکي بدن مي شود و علايمي مانند اگزما، بي خوابي، افزايش شک و وسواس به همراه دارد. با پرهيز از مصرف غذاهاي خشک و مصرف به اندازه شيريني هاي طبيعي، مي توان از عوارض خشکي بدن کاست.
همين طور توصيه مي شود که در اين ماه افراد از حمام رفتن زياد اجتناب کنند؛ البته منظور گذشتگان از حمام چيزي شبيه سوناي امروزي است که باعث تعريق بدن مي شود. بنابراين اگر بخواهيم اين توصيه را امروزه کاربردي کنيم بايد بگوييم بهتر است در اين فصل افرادکمتر به سونا بروند.
در اين ماه توصيه شده است از مصرف بعضي ميوه ها به ويژه خربزه و خيار پرهيز شود. توصيه کلي اين است که هر ميوه را در فصل خودش مصرف کنيم، از اين رو مصرف ميوه هايي که در سردخانه نگه داري مي شود يا به شکل خاصي پرورش مي يابد، يا از نقاط ديگر آورده مي شود، براي سلامت مضر است.
وي مي افزايد: حضرت امام رضا(ع) توصيه مي کنند که سردي ها را در فصل گرم و گرمي ها را در فصل سرد مصرف کرده و در فصل معتدل بهار و پاييز از غذاي معتدل استفاده کنيد.بنابراين نبايد در فصل بهار و پاييز غذاهاي خيلي گرم و خيلي سرد را مصرف کرد. وقتي وارد فصل زمستان شديم، مي توانيم ميزان مصرف گرمي ها را افزايش دهيم.
رعايت اين نکات براي افراد مسن اهميت بيشتري دارد؛زيرا با افزايش سن، مزاج سردتر مي شود و پرهيز از مصرف سردي ها در فصل هاي سرد ضروري تر است. هر چند در سنين جواني هم رعايت اين نکات مهم است اما گاهي حرارت مزاجي جوانان اين سردي را جبران مي کند.
بار ديگر بر اين نکته تاکيد مي کنيم که بايد از ميوه هاي فصل استفاده شود. درپاييزديگر فصل مصرف ميوه هاي تابستاني گذشته و بهتر است از ميوه هايي که در منطقه زندگي مان رويش پيدا مي کند، استفاده کنيم و از مصرف ميوه هاي سردخانه اي خودداري کنيم و نکته بعد اينکه اگر فعاليت بدني و ورزشي در فصل سرد سال بيشتر شود، مي تواند به بدن ما انرژي بيشتري برساند و سردي مزاج را کاهش دهد. به ويژه در فصل زمستان، ورزش متعادل رطوبت اضافه بدن را دفع مي کند و کاهش اين رطوبت در پيشگيري از بيماري هاي عفوني مانند سرماخوردگي، سينوزيت، عفونت گوش و... موثر است. هر چه رطوبت بيشتر باشد زمينه بروز اين گونه عفونت ها افزايش پيدا مي کند. در فصل هاي سرد سال، نوشيدن آب به ويژه آب سرد ناشتا مضر است و بهتر است از نوشيدني هايي که طبع گرم تري دارد مانند شربت عسل استفاده کرد.
همچنين مصرف دم نوش هاي گياهي با طبع گرم مانند آويشن، بابونه و استوقودوس هم مفيد است. افرادي که سوداوي هستند، مي توانند در فصل پاييز از دم کرده گل گاوزبان استفاده کنند.
وي درباره تغييرات آب و هوا و لزوم توجه به رژيم غذايي توضيحاتي داده است که در ادامه مي آيد. اين محقق طب اسلامي با اشاره به اين که ماه اول پاييز «ايلول» نام دارد، مي افزايد: در اين ماه غلبه سودا زياد مي شود. زيرا باتوجه به اين که سودا سرد و خشک است و طبع پاييز نيز سرد و خشک است، در افراد غلبه سودا بيشتر مشاهده مي شود. براي جلوگيري از غلبه سودا و بيماري هاي ناشي از آن، حضرت امام رضا(ع) توصيه هايي دارند که از جمله آن استفاده از مسهل هاست.
داروهايي که فرد استفاده مي کند و به دنبال آن دچار اسهال مي شود. وي مي افزايد: ايجاد اسهال به منظور دفع ماده اضافه سوداست. از جمله اين مسهل ها مي توان به دم کرده افتيمون، استوقودوس و... اشاره کرد.
خاکشير اگر چه جزو مسهل ها نيست اما به رفع تدريجي سودا کمک مي کند. استفاده از سنا و گل محمدي ( باتوجه به مزاج فرد وشرايط خاص مصرف) هم مفيد است. البته بايد به اين نکته توجه کرد که افرادي که دچار يبوست هستند نبايد از مسهل استفاده کنند. اين افراد ابتدا بايد از خوراکي هاي ملين استفاده کنند تا يبوستشان برطرف شود و سپس از مسهل استفاده کنند.
توصيه بعدي استفاده از شيريني هاي طبيعي است. بعضي از شيريني ها گرم و تر و برخي گرم و خشک است که مي تواند هم به دفع سودا کمک کند و هم گرماي لازم بدن را تامين کند تا از بيماري هاي ناشي از سردي مزاج جلوگيري شود.
مصرف گوشت هاي معتدل مانند گوشت بره و بزغاله توصيه شده است اما بايد از خوردن گوشت گاو که سودازاست، پرهيز شود.
خوراکي هاي خشک مانند غذاهاي سرخ شده و کبابي مناسب اين فصل نيست و مصرف آن باعث تشديد خشکي بدن مي شود و علايمي مانند اگزما، بي خوابي، افزايش شک و وسواس به همراه دارد. با پرهيز از مصرف غذاهاي خشک و مصرف به اندازه شيريني هاي طبيعي، مي توان از عوارض خشکي بدن کاست.
همين طور توصيه مي شود که در اين ماه افراد از حمام رفتن زياد اجتناب کنند؛ البته منظور گذشتگان از حمام چيزي شبيه سوناي امروزي است که باعث تعريق بدن مي شود. بنابراين اگر بخواهيم اين توصيه را امروزه کاربردي کنيم بايد بگوييم بهتر است در اين فصل افرادکمتر به سونا بروند.
در اين ماه توصيه شده است از مصرف بعضي ميوه ها به ويژه خربزه و خيار پرهيز شود. توصيه کلي اين است که هر ميوه را در فصل خودش مصرف کنيم، از اين رو مصرف ميوه هايي که در سردخانه نگه داري مي شود يا به شکل خاصي پرورش مي يابد، يا از نقاط ديگر آورده مي شود، براي سلامت مضر است.
وي مي افزايد: حضرت امام رضا(ع) توصيه مي کنند که سردي ها را در فصل گرم و گرمي ها را در فصل سرد مصرف کرده و در فصل معتدل بهار و پاييز از غذاي معتدل استفاده کنيد.بنابراين نبايد در فصل بهار و پاييز غذاهاي خيلي گرم و خيلي سرد را مصرف کرد. وقتي وارد فصل زمستان شديم، مي توانيم ميزان مصرف گرمي ها را افزايش دهيم.
رعايت اين نکات براي افراد مسن اهميت بيشتري دارد؛زيرا با افزايش سن، مزاج سردتر مي شود و پرهيز از مصرف سردي ها در فصل هاي سرد ضروري تر است. هر چند در سنين جواني هم رعايت اين نکات مهم است اما گاهي حرارت مزاجي جوانان اين سردي را جبران مي کند.
بار ديگر بر اين نکته تاکيد مي کنيم که بايد از ميوه هاي فصل استفاده شود. درپاييزديگر فصل مصرف ميوه هاي تابستاني گذشته و بهتر است از ميوه هايي که در منطقه زندگي مان رويش پيدا مي کند، استفاده کنيم و از مصرف ميوه هاي سردخانه اي خودداري کنيم و نکته بعد اينکه اگر فعاليت بدني و ورزشي در فصل سرد سال بيشتر شود، مي تواند به بدن ما انرژي بيشتري برساند و سردي مزاج را کاهش دهد. به ويژه در فصل زمستان، ورزش متعادل رطوبت اضافه بدن را دفع مي کند و کاهش اين رطوبت در پيشگيري از بيماري هاي عفوني مانند سرماخوردگي، سينوزيت، عفونت گوش و... موثر است. هر چه رطوبت بيشتر باشد زمينه بروز اين گونه عفونت ها افزايش پيدا مي کند. در فصل هاي سرد سال، نوشيدن آب به ويژه آب سرد ناشتا مضر است و بهتر است از نوشيدني هايي که طبع گرم تري دارد مانند شربت عسل استفاده کرد.
همچنين مصرف دم نوش هاي گياهي با طبع گرم مانند آويشن، بابونه و استوقودوس هم مفيد است. افرادي که سوداوي هستند، مي توانند در فصل پاييز از دم کرده گل گاوزبان استفاده کنند.
