کدام مادران بیشتر در معرض خطر تولد نوزادان کم‌وزن قرار دارند؟
ایسنا: یکی از شاخص‌هایی که توسط مجامع بهداشتی بر آن تاکید میشود، وزن هنگام تولد است. برابر توافق بین‌المللی وزن نوزاد زیر 2500 گرم هنگام تولد، به شرط توزین در ساعات اولیه پس از تولد تحت عنوان LBW_ Lowbirth weight تعریف میشود. کم‌وزنی نوزادان یکی از علل اصلی مرگ و میر نوزادان محسوب میشود. به علاوه سلامت نوزادان در دوران کودکی و همچنین سلامت روانی و مغزی کودک در سنین بالاتر به وزن کودک هنگام تولد بستگی دارد. امروزه نظر بر این است که کودکان با وزن تولد پایین به میزان بالاتری به اختلالات حرکتی، گفتاری و شنیداری و همین‌طور عدم توانایی یادگیری مبتلا می‌شوند. مطالعات انجام شده در ایران هم نشان میدهد: نسبت کم‌وزنی نوزادان هنگام تولد از میانگین جهانی پایین‌تر است.
لیکن با توجه به این‌که بیش از 70 درصد موارد IMR (شاخص مرگ و میر کودکان در جهان) در ایران مربوط به مرگ دوره نوزادی است، LBW (کم‌ورنی نوزاد) عامل اصلی مرگ‌ومیر دوره نوزادی محسوب میشود. به‌منظور بهبود هرچه بیشتر شاخص IMR در ایران و شناسایی عوامل موثر در کم‌وزنی هنگام تولد، پژوهشی در کشور انجام شده است. این پژوهش که توسط غلامرضا گرمارودی و همکاران وی انجام شده، کلیه‌ی زنان بارداری که طی شش ماه به هشت زایشگاه دولتی یا خصوصی مراجعه کرده بودند را طی پنج هزار و 893 زایمان ثبت شده مورد بررسی قرار دادند. مادران زایمان کرده به دو گروه شاهد و مورد تقسیم شدند و سن مادران به سه گروه سنی پایین‌تر از 18 سال، 18 تا 34 سال و بالاتر از 35 سال دسته‌بندی شد.
نتایج پژوهشی نشان داد: در بین این زایمان‌ها 263 نوزاد، زیر 2500 گرم وزن داشتند؛ همچنین مادران اول‌زا در مقایسه با مادران چند‌زا در معرض خطر بالاتری برای تولد نوزادان LBW (کم‌وزنی) قرار داشتند. در این تحقیق، فاصله زمانی دو بارداری متوالی نیز در دو دوره زمانی کمتر از 36 ماه و بالاتر از 36 ماه مورد مقایسه قرار گرفتند. مادرانی که در فاصله کمتر از 36 ماه بارداری بعدی خود را تجربه می‌کردند، در معرض خطر کمتری برای به دنیا آوردن نوزاد LBW بودند. مراجعه برای مراقبت حین بارداری یکی از رفتارهایی است که نشانه‌ی عملکرد و آگاهی بالای مادران از فرآیند بارداری است. در این تحقیق دفعات مراجعات در دو گروه با دو بار و بیش از دو بار مراجعه مورد مقایسه قرار گرفته است.
نتایج حاکی از ارتباط معنادار آماری است. همچنین سطح تحصیلات مادران در دو گروه زیر دیپلم، دیپلم و بالاتر مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج حاصل از این پژوهش رویداد تولد نوزاد کم‌وزن در مادران با سطح تحصیلات زیردیپلم ارتباط معنادار آماری دارد.
در مجموع و بر اساس نتایج این تحقیق، سن مادر از متغیر‌هایی است که در تولد نوزادان کم وزن موثر است. مادر‌شدن در سنین پایین‌تر از 18 سال و بالاتر از 35 سال احتمال تولد نوزاد کم‌وزن را افزایش میدهد. یافته‌های این تحقیق نشان داده است که سطح تحصیلات مادر و وضعیت اجتماعی _ اقتصادی که سطح تحصیلات مادر یکی از عوامل تعیین‌کننده‌ی آن است، با تولد نوزاد کم‌وزن در ارتباط است و مبین نقش آگاهی و برخورداری از امکانات و تسهیلات در بهبود شاخص‌های بهداشتی است.
