ابداع ترکیب دارویی درمان افسردگی توسط محقق جوان ایرانی

به گزارش ایسنا، افسردگی پس از سکته یکی از متداول‌ترین اختلالات نوروسایکوتیکی است که پس از استروکایسکمیک ایجاد و بیش از یک سوم بیماران، طی سال اول پس از سکته بدان مبتلا می‌شوند. این عارضه منجر به افزایش مرگ ومیر،استرس اکسایشی، بیخوابی، ناامیدی،احساس عدم لذت، اختلالات روانشناختی و ناتوانی‌های جنسی دربیماران می‌شود.
پروتکل‌های درمانی مبتنی بر درمان با داروهای ضدافسردگی از وقوع رفتارهای شبه افسردگی در مراحل ابتدایی افسردگی پس از سکته جلوگیری و نیز درمان طولانی مدت بااین داروها بدلیل اثرمفیدشان برفازهای مختلف بهبودی مانند فعالیتهای روزانه،فعالیتهای حرکتی،ناامیدی،احساس عدم لذت و عملکردهای روانشناختی واجرایی، منجربه افزایش مدت زمان زنده ماندن شود.
به تازگی برخی ترکیبات سنتزی با منشأ طبیعی برای درمان بیماری‌های روانشناختی از جمله افسردگی با سلکتیویتی بالا در مهار گیرندهMAO-A و اثرات جانبی پایین به کار گرفته شده‌اند. اکنون سید فاضل نبوی، محقق مرکز بیوتکنولوژی کاربردی دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله در تحقیقی تحت عنوان «بررسی اثر ضدافسردگی مشتقات 2،3- دیهیدرو و اگزوایزوآپورفین در موش مبتلا به افسردگی پس از سکته» موفق به ابداع یک ترکیب جدید از مشتقات 2 و 3 «دیهیدرو» و «اگزوایزوآپورفین» برای درمان افسردگی پس از سکته شده است.
نبوی در گفت‌و‌گو با ایران، گفت: مطالعات متعددی بر روی پروتکل های درمانی افسردگی پس از سکته تاکنون صورت گرفته که عبارتند از درمان باایجاد تشنج‌های مصنوعی، طب سوزنی، روان درمانی، استفاده از ناتریسیوتیکال‌ها و همچنین داروهای ضد افسردگی که در اکثر این روش‌ها معمولا اثربخشی، کوتاه‌مدت بوده و نیز شانس ریلاپس بیماری بالاست. از طرفی، استفاده از داروهای ضد افسردگی با عوارض جانبی متعددی همراه است.

وی افزود: از آنجا که استفاده از ترکیبات طبیعی با عوارض جانبی کمتری همراه است، در این مطالعه طی پروژه مشترک با همکاری محققینی از کشورهای اسپانیا، ایتالیا و شیلی، مشتقات 2،3- هیدرو و اگزوایزوآپورفین به عنوان مهار کننده MAO-A با سلکتیویتی بالا سنتز شده و اثر ضد افسردگی آنها در مدل حیوانی افسردگی پس از سکته مورد بررسی قرار گرفت.

نبوی گفت: در این مطالعه به منظور ایجاد استروک ایسکمیک از انسداد دوطرفه شریان کاروتید مشترک استفاده شد که این امر موجب بروز تغییرات رفتاری قابل توجهی در موشهای نر نژادbalb/c شد. همچنین از آزمون انهدونیا (به عنوان شاخص افسردگی پس ازسکته) استفاده شده است.

وی خاطرنشان کرد: در این تحقیق دریافتیم که استفاده از برخی از مشتقات اگزوایزوآپورفین موجب اصلاح تغییرات رفتاری ناشی از سکته و کاهش زمان immobility در مدل معلق‌سازی از دم و شنای اجباری و نیز افزایش زمان climbingوswimming در مدل شنای اجباری می‌شود.

این محقق افزود: با توجه به اثربخشی این آلکالوئیدها، می‌توان در آینده از این ترکیبات جهت درمان افسردگی پس ازسکته استفاده کرد. به گزارش ایسنا سیدفاضل نبوی، برگزیده یازدهمین جشنواره خوارزمی در سال 88 و عضو بنیاد ملی نخبگان، دارای هفتاد و یک مقاله منتشره در پنج سال اخیر در پایگاه اطلاعات علمی ISI است و از این طرح تحقیقاتی محقق کشورمان، مقاله‌ای تحت عنوان: Behavioral effects of 2,3-dihydro- and oxoisoaporphine derivatives in post stroke-depressive like behavior in male BALB/c mice در ژورنال Current Topics in Medicinal Chemistry در سال 2013 منتشر شده است.
این طرح تحقیقاتی همچنین برنده جایزه بخش «جوان» نوزدهمین جشنواره تحقیقات پزشکی «رازی» شده است.