به گزارش روزنامه ایران بر اساس آماری که غلامعلی جعفری ارائه داده است شکایت‌های ناشی از خطاهای پزشکی سالانه 5 تا 10 درصد افزایش می‌یابد. جعفری به تعداد پرونده‌های رسیدگی شده در کمسیون پزشکی قانونی طی سه سال اخیر در استان تهران اشاره دارد و می‌گوید: میزان پروند‌های رسیدگی شده در این کمسیون در سال 1390 حدود دو هزار و 100 شکایت و این میزان در سال 1391 با افزایش 5 تا 10 درصد به دو هزار و 300 پرونده رسیده است و آمارهای سال‌جاری نیز در همین حدود در حال رسیدگی است.
سرشناس‌های خطاکار
مطب هایشان شلوغ است و نیمکت‌های انتظار چه آقای دکتر باشد یا نباشد، همیشه از جمعیت منتظران پر است، منتظرانی که از نقاط دور و نزدیک، روایت و حکایتی از تبحر و تخصص پزشک از زبان دوست و آشنا شنیده‌اند و به امید درمان بیماری که عرصه را بر سلامت‌شان تنگ کرده، به مطب او آمده‌اند، اما با وجود وقت و هزینه بسیاری که بیماران برای درمان بوسیله پزشکان سرشناس و معروف می‌گذارند، رئیس اداره کمیسیون‌های پزشکی استان تهران، از افزایش خطاهای پزشکی توسط این دسته از پزشکان خبر می‌دهد.
جعفری با انتقاد از اینکه بسیاری از پزشکان وقت کافی برای معاینه و شرح حال بیمار ندارند، می‌گوید: ریشه بسیاری از خطاهای پزشکی و مشکلات درمانی ما این است که پزشکان بخصوص پزشکان مطرح که مطب‌های شلوغی دارند وقت کافی برای معاینه و شنیدن حرفهای بیمار اختصاصی نمی‌دهند، این درحالی است که نخستین راه تشخیص درست و مطمئن تنها با شرح حال دقیق امکان پذیر است.
وی می‌افزاید: تشخیص درست و مطمئن تنها با شرح حال امکان پذیر است و پزشک موظف است در حالت استاندارد حداقل 10 دقیقه (و در مواقعی بیشتر) برای بیمار خود وقت صرف کند متأسفانه دیده میشود در برخی مطب‌ها پزشک‌ها یک دقیقه هم برای بیمار خود وقت نمی‌گذارند بلکه بطور همزمان چند بیمار را با هم معاینه می‌کنند.
مقصر‌های 50 درصدی
وقتی پزشکی قانونی از محکومیت کادر پزشکی و درمان در 50 درصد پرونده‌های شکایت خبر می‌دهد، نگرانی‌ها درباره افزایش خطاهای پزشکی دوچندان میشود بویژه آن‌که بسیاری از بیماران بویژه در روستا‌ها و شهرستان‌ها به دلیل ناآشنایی بیماران با حقوق خود، پرونده شکایتی هم تشکیل نمی‌شود. جعفری می‌گوید: حدود 50 درصد از پرونده‌های مربوط به شکایات پزشکی در کمسیون پزشک قانونی منجر به نظریه محکومیت کادر پزشکی و 50 درصد دیگر تبرئه میشود در واقع بیش از 50 درصد از پرونده‌های مربوط به شکایات پزشکی در این کمسیون به دلایلی نظیر اثبات نشدن از طرف شاکی، نداشتن دلیل و مدرک کافی و غیره پس از رسیدگی تبرئه می‌شوند اما نیمی دیگر از این پرونده‌ها کادر پزشکی بخصوص پزشک به دلایلی از جمله بی‌دقتی، بی‌تجربگی، تکنیک غلط، نداشتن دانش و علم کافی منجر به محکومیت آن‌ها میشود.
دکتر جعفری همچنین نحوه رفتار را مهم‌ترین و بیشترین عامل شکایت بیماران از پزشکان و کادر درمانی در کشور و تهران می‌داند و می‌گوید: متأسفانه گاهی اوقات رفتار کادر درمانی با بیماران آن طور که باید مناسب نیست، یعنی بیماران هنگام مراجعه به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی نه تنها پاسخی منطقی از سوی آن‌ها دریافت نمی‌کنند بلکه با آن‌ها بد رفتاری هم صورت می‌گیرد یعنی پزشکان در برخورد با برخی رفتارهای غیر معقول بیماران رفتاری بدتر را انجام می‌دهند درصورتی که اگر ارتباط صحیحی بین بیمار و پزشک صورت بگیرد حتی اگر عوارض یا خطایی نیز روی آن‌ها اتفاق بیفتد بیماران از شکایت صرف نظر می‌کنند.
جعفری همچنین آمار پرونده‌های ناشی از شکایات پزشکی را در استان تهران معادل با کل شکایات پزشکی در کشور می‌داند و می‌گوید: بر این اساس 50 درصد از پرونده‌های مربوط به خطاهای پزشکی کل کشور، به دلایلی نظیر مهاجرت، بالا بودن سطح فرهنگ مردم، مراجعین بیشتر و غیره در استان تهران صورت می‌گیرد.
شغل پرمخاطره
اما همه این خطاها را نباید به حساب پزشک و کادر درمان نوشت. پزشکی یک شغل پرمخاطره (ریسک) در همه دنیاست. این مخاطره بخاطر توأم بودن خطا از ابتدا تا انتهای فرایند درمان است. بر اساس آمارهای جهانی در کشورهای درحال توسعه ۶۰ درصد مرگ مادران به علت خطاهای پزشکی، مامایی و پرستاری است.
در امریکا سالانه ۸ هزار نفر به‌دنبال خطای پزشکی در امریکا فوت می‌کنند. در حقیقت پنجمین عامل مرگ در امریکا خطای پزشکی است. سالانه یک میلیون نفر به‌دلیل خطای پزشکی دچار عارضه جسمی می‌شوند.
رئیس اداره کمیسیون‌های پزشکی استان تهران با بیان اینکه کار پزشکی در تمام دنیا کاری بسیار پرمخاطره است می‌گوید: فعالیت در کادر درمانی و پزشکی، کاری پرمخاطره محسوب میشود نه از این جهت که پزشک خطاکار باشد، بنابراین مردم و بیماران باید در مراجعه به پزشک بسیار منطقی عمل کنند مردم نباید با مراجعه بی‌دلیل به پزشک خود را در معرض انواع فراوانی از مخاطرات احتمالی قرار دهند.
وی با اشاره به مهم‌ترین عوامل بروز خطاهای پزشکی در ایران می‌گوید: بسیاری از پرونده‌های مربوط به شکایات پزشکی در کشور ناشی از عوارض پزشکی است، عوارضی که بروز آن ناخواسته بوده و پزشک در ایجاد آن نقشی ندارد و لذا قصوری مرتکب نشده است.
مسائل مالی دلیل شکایت
این متخصص پزشک قانونی، مشکلات مالی را از دیگر عوامل شکایات پزشکی در کشور عنوان می‌کند و می‌گوید: متأسفانه در بسیاری از پرونده‌های مربوط به خطاهای پزشکی دیده میشود که بیمارستان یا مراکز درمانی دیگر بدون اینکه ابتدا بیمار را در خصوص میزان هزینه‌ها و مسائل مالی خدمات درمانی توجیه کنند این خدمات را انجام می‌دهند و بعد هزینه‌های آن را اعلام می‌کنند، در این صورت بیمار هم به دلیل مشکلات مالی توان پرداخت این هزینه‌ها را ندارد در نتیجه شکایت صورت می‌گیرد.
مجازات خطاکار
رئیس اداره کمیسیون‌های پزشکی استان تهران درباره اینکه پزشکان خاطی در پزشکی قانونی با چه مجازاتی روبه‌رو می‌شوند می‌گوید: در صورتی که پزشک یا کادر درمانی به هر دلیلی اعم از علم ناکافی، آزمایشات نادرست، عدم تجربه و غیره منجر به صدمه به بیمار شود جریمه و محکوم به پرداخت خسارت به بیمار میشود و در صورتی که خطا بسیار جدی باشد به سازمان نظام پزشکی ارجاع و پرونده از نظر انتظامی نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد که در آن مجازات‌هایی حتی نظیر لغو پروانه پزشکی و محرومیت از مطب (موقت یا دائم) را اعمال می‌کنند.
وی می افزاید: متخصصین ارتوپدی، زنان و زایمان، جراحی عمومی، دندانپزشکان، گوش، حلق و بینی، افرادی که اقدامات پلاستیکی و ترمیمی انجام می‌هند و در نهایت پزشکان مغز و اعصاب به ترتیب گروه‌هایی هستند که بیشترین پرونده‌های ناشی از خطاهای پزشکی را به خود اختصاص داده‌اند.
