پروستات چیست؟ + تصوير

پروستات چه كاری انجام می‌دهد؟

یكی از كارهای پروستات كمك به كنترل ادرار، با وارد كردن فشار به قسمت ابتدایی پیشابراه است. همچنین پروستات، مایعی ترشح می‌كند كه سلولهای جنسی مرد، یا اسپرمها را فعال نگه می‌دارد. این مایع پیشابراه را مرطوب و لغزنده می‌كند. این مایع ماهیت قلیایی داشته و نیز مواد مغذی‌ای دارد كه برای فعال باقی ماندن اسپرم ها، لازم است. اعمالی كه پروستات انجام می‌دهد، نشان می‌دهد كه اگرچه بدون پروستات، تقریبا مردان نابارور هستند اما نبود آن نیز تاثیر چندانی در زندگی فرد ندارد.


علائم بیماری های پروستات كدامند؟

* مشكل در ادرار كردن، احساس فوریت و یا تكرر ادرار.

* خون در ادرار و یا مایعات دستگاه تناسلی.

* سوزش ادرار یا ادرار دردناك.

* مشكل در فعالیت جنسی طبیعی.

* سفتی و درد متناوب در پایین كمر، لگن یا بالای رانها.

* بند آمدن ادرار یا قطره قطره آمدن ادرار.


چه بیماری هایی پروستات را درگیر می‌كند؟

 سه گروه بیماری پروستات را تحت تاثیر قرار می‌دهد:

* بزرگ شدن خوش خیم پروستات

* التهاب پروستات یا پروستاتیت

* سرطان پروستات، كه یك سوم مردان را تهدید می‌كند.


بزرگ‌شدن خوش خیم پروستات چیست؟

در مردان جوان، پروستات تقریبا به اندازه‌ی یك گردو است. با افزایش سن اندازه‌ی این غده نیز افزایش می‌یابد. به این افزایش اندازه، بزرگ شدن خوش خیم پروستات BPH)) گفته می‌شود.

از چه زمانی آغاز می‌شود؟

این فرایند از 30 سالگی شروع می‌شود و اغلب موارد بعد از 50 سالگی علائم پدیدار می‌شوند. بزرگ شدن پروستات كه بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود علائمی ‌ایجاد می‌كند.

چه علائمی ‌ایجاد می‌كند؟

پروستاتی كه بزرگ شده‌است می‌تواند به قسمت خروجی مثانه و به ابتدای پیشابراه فشار وارد كند. این اتفاق منجر به ایجاد مشكلاتی در ادرار كردن می‌شود. جریان ادرار آهسته‌شده و تكرر ادرار ایجاد می‌شود كه به خصوص بیشتر در شبها رخ می‌دهد. ممكن است احتباس ادراری روی دهد. مشكلات جدی‌تری مانند عفونت مجاری ادراری و یا انسداد كامل پیشابراه و آسیب به كلیه‌ها نیز در مواردی ممكن است ایجاد شود.

شیوع آن چقدر است؟

این بیماری بسیار شایع است. نیمی‌از مردانی كه بالای 50 سال دارند علائمی‌از بزرگی پروستات را نشان می‌دهند اما 10 درصد آنان به مداخلات دارویی و جراحی نیاز پیدا می‌كنند. بزرگی پروستات با معایناتی كه پزشك انجام می‌دهد تشخیص داده می‌شود.

آیا این بیماری با سرطان ارتباطی دارد؟

نه. این بیماری كاملا خوش‌خیم است و ارتباطی با سرطان پروستات ندارد.


التهاب پروستات چیست؟

این بیماری بیشتر در مردان جوان تا میانسال رخ می‌دهد. متناوباً درد ایجاد می‌شود و تشخیص آن به دلیل اینكه علائم، در افراد مختلف متفاوت است، مشكل است. ممكن است در هنگام ادرار كردن سوزش یا درد ایجاد شود و مثانه كاملاً خالی نشود كه این علائم در بیماریهای دیگر نیز دیده می‌شود. 10تا 12 درصد از مردان این علائم را تجربه می‌كنند.

سرطان پروستات چیست؟

سرطان پروستات، رشد بدخیم سلولهای پروستات است كه معمولاً آهسته و در درون پروستات در طی سالها رشد می‌كند و در این مدت علائم كمی ‌ایجاد می‌كند. اما به مرور زمان به بیرون از پروستات گسترش می‌یابد. ممكن است به بافتهای دورتر مانند استخوانها، ریه‌ها و كبد نیز دست‌اندازی كند. علائم و نشانه‌ها به میزان پیشرفت بیماری بستگی دارد. این بیماری شایعترین بدخیمی‌منجر به مرگ، بعد از سرطان ریه است.

عوامل مستعد كننده عبارتند از:

* سن، بیش از 70% مردان مبتلا، بالای 65 سال دارند.

* رژیم غذایی

*  عوامل ژنتیکی، در واقع اگر اقوام نزدیك فرد مبتلا باشند خطر ابتلا افزایش می‌یابد.


تعیین مرحله ی سرطان پروستات بر پایه ی عوامل زیر است:
= تومور تا چه میزانی در پروستات و بافت های اطراف آن پیشرفت کرده است
= احتمال گسترش تومور به لنف نودهای اطراف
= علائم سرطان در ارگان های دیگر (کبد و استخوان)
به علاوه سطح PSA و درجه گلیسون برای تعیین میزان تهاجم تومور و همچنین تعیین گزینه های درمانی موجود برای بیمار به کار می روند. به طور کلی در مراحل اولیه ی سرطان ، احتمال تهاجم و عود مجدد کمتری نسبت به مراحل پیشرفته وجود دارد.
مرحله ی 1 و 2 سرطان پروستات، تومور موضعی (لوکالیزه) می باشد. مرحله ی 3 تومور پیشرفته ی موضعی و مرحله ی 4 سرطان، پیشرفته یا متاستاتیک نامیده می شود.

تست های تکمیلی :

برداشتن کامل پروستات:
رادیکال پروستاتکتومی یا برداشتن کامل پروستات:
نوعی جراحی می باشد که در آن پروستات را برداشته و مثانه را مستقیم به مجرای ادراری وصل می کنند.
عوارض شایع این روش درمانی عبارتند از:
*عدم توانایی در کنترل کامل ادرار (نشت ادرار)
*مشکلات نعوذ آلت دو روش انجام پروستاتکتومی عبارتند از: جراحی باز و لاپاروسکوپیک پروستاتکتومی باز احتیاج به یک برش طولی به اندازه ی 7.5 تا 10 سانتی متر دارد که این برش از بالای استخوان پوبیس شروع می شود. پروستاتکتومی لاپاروسکوپیک از طریق چند برش کوچک انجام می شود. تجهیزات کوچکی به همراه یک دوربین از طریق این برش ها به داخل بدن فرستاده می شوند.
پزشک با کمک یک مانیتور لاپاروسکوپ را هدایت می کند. در برخی موارد این جراحی به کمک یک روبات انجام می شود. احتمال بهبود فرد و میزان عوارض ناشی از جراحی به تجربه و مهارت جراح بستگی دارد نه به نوع جراحی. اگر جراح ماهر باشد مسائلی مثل احتیاج به تزریق خون، درد، زمان بستری شدن و بازگشت به وضعیت عادی در هر دو روش جراحی مشابه هم است. برای گرفتن نتیجه ی خوب حتما درباره ی تجربه ی جراح خود مشورت نمائید.
درباره ی مزایا و معایب انواع روش های جراحی موجود ، از جراح خود سوال بپرسید تا مطمئن شوید کدام روش برای شما مناسب است.



پرتودرمانی (رادیوتراپی ):
دو نوع پرتو درمانی برای درمان پروستات استفاده می شود:
پرتودرمانی خارجی و داخلی (براکی تراپی). این دو نوع گاهی در ترکیب با یکدیگر استفاده می شوند.
پرتودرمانی خارجی:
پرتودرمانی خارجی از یک دستگاه استفاده می کند که در اطراف بیمار می چرخد و اشعه ی X را به لگن فرد می رساند. این درمان معمولا 5 روز در هفته انجام می شود. و هر جلسه ی درمان معمولا چند دقیقه طول می کشد و در طول دوره ی درمان، بیمار فعالیت روزمره ی خود را خواهد داشت. پرتودرمانی در مواقعی در ترکیب با هورمون درمانی تیز به کار می رود.

عوارض احتمالی این درمان می تواند تکرر ادرار، درد مثانه، مشکلات نعوظ، تورم و درد در ناحیه ی رکتوم باشد. این علایم معمولا موقتی هستند.

براکی تراپی:
در پرتودرمانی داخلی یا براکی تراپی، پزشک چشمه های رادیواکتیو را مستقیما در داخل غده ی پروستات قرار می دهد. دو روش انجام براکی تراپی وجود دارد که هر دوی آنها زیر بیهوشی عمومی صورت می گیرد. روش اول که روش آهنگ دز پایین است، شامل کاشتن چشمه های کوچک به اندازه ی دانه ی برنج که رادیواکتیو هستند در داخل غده ی پروستات می باشد. این سورس ها به تدریج پرتو دهی می کنند تا اکتیویته ی آنها تمام شود و دائمی می باشند. روش دوم براکی تراپی که آهنگ دز بالا نامیده می شود، شامل کاشتن موقت سورس های رادیواکتیو در غده ی پروستات می باشد.
این سورس ها پس از یک الی دو روز از بدن بیمار خارج می گردند. در این روش بیمار بستری می شود و می توان از ترکیب آن با پرتودرمانی خارجی نیز استفاده کرد. بیماری که با براکی تراپی درمان می شوند معمولا عوارضی از قبیل تورم و التهاب مثانه را دارند که می تواند منجربه تکرر ادرار شود.
سوزش ادرار و گاهی عدم تخلیه ی کامل آن ممکن است وجود داشته باشد و برای رفع آن ممکن است موقتا برای فرد سوند ادراری تجویز شود. به ندرت هم ممکن است علائمی از قبیل تکرر مدفوع، خون ریزی از رکتوم و یا زخم رکتوم در بیمار دیده شود. این علائم معمولا پس از چند هفته تا چند ماه رفع می شوند.


نظارت فعال:
برخی از بیمازان ترجیح می دهند که درمان سرطان پروستاتشان را به تعویق بیاندازند. به این استراتژی نظارت فعال گفته می شود. طی این حالت ممکن است یک و یا چند بیوپسی از پروستات بیمار تهیه گردد و هر 6 ماه از فرد آزمایش خون گرفته شود تا از عدم رشد تومور اطمینان حاصل شود. اگر تومور شروع به رشد کرده باشد پزشک توصیه می کند که درمان را شروع کنید.
از این طریق ممکن است از درمان جلوگیری کرده و یا آن را برای مدت طولانی به تاخیر بیاندازید. این روش ممکن است برای بیماری که تومور کوچک دارد و تمایل به رشد آن آهسته است مناسب باشد. نظارت فعال برای افرادی که تومور بزرگ و یا توموری با خصوصیات تهاجمی زیاد دارند، توصیه نمی شود چون ممکن است درمان در آینده سخت تر شود.



هورمون درمانی (سرکوب هورمون آندروژن):
هورمون های مردانه ( آندروژن) رشد سرطان پروستات را زیاد می کنند. درمان هایی که سطح هورمون آندروژن را در بدن کاهش دهد می تواند سایز تومور را کوچک کرده و یا سرعت رشد آن را کم کند. هورمون درمانی می تواند از طریق مصرف دارویی که با هورمون آندروژن مقابله می کند و یا جراحی و برداشتن بیضه ها انجام شود.
هورمون درمانی برای مردانی با تومور کوچک یا رشد آهسته توصیه نمی شود. ممکن است از ترکیب هورمون درمانی با پرتودرمانی خارجی برای بیماران با ریسک بالا و متوسط سرطان پروستات استفاده شود.


عوارض هورمون درمانی:
این عوارض ناشی از پایین آمدن سطح هورمون آندروژن در بدن می باشد و عبارتند از:
= کاهش میل جنسی و سختی نعوظ
= گر گرفتگی
=بزرگ شدن پستان ها
=کاهش عضلات و افزایش چربی بدن
= تحلیل رفتن و ضعیف شدن بافت استخوانی که خطر شکستگی آنها را افزایش می دهد.
= افزایش ریسک دیابت نوع 2 § افزایش ریسک بیماری های عروق قلب و افزایش احتمال حمله ی قلبی بسیاری از این عوارض جدی هستند اما همه ی بیماران این عوارض را بروز نمی دهند به علاوه باید ریسک عوارض این درمان و احتمال رشد و گسترش تومور را با همدیگر سنجید.
در بسیاری از افراد این عوارض به ریسک رشد سرطان ترجیح داده می شود. به علاوه راه های زیادی جهت جلوگیری و درمان بسیاری از این عوارض موجود است.



درمان مرحله ی 3 (پیشرفته ی موضعی) سرطان پروستات:
در این مرحله سرطان از غده ی پروستات به بیرون منتشر شده و مناطقی مثل وزیکول سمینال (کیسه های منی ) را درگیر کرده است.
در این مرحله یک درمان وجود ندارد و معمولا از ترکیب چند مودالیته ی درمانی استفاده می شود:
= پرتودرمانی
= برداشتن کامل پروستات با جراحی 
=هورمون درمانی برای سرکوب هورمون های جنسی مردانه
پرتودرمانی:
رادیوتراپی، استفاده از اشعه ی X پر انرژی جهت از بین بردن سلول های سلول های سرطانی می باشد.
دو نوع رادیوتراپی برای سرطان پروستات به کار می رود:
رادیوتراپی داخلی و خارجی بسیاری از مردان که در مرحله ی پیشرفته ی موضعی سرطان پروستات هستند از هورمون درمانی نیز به همراه رادیوتراپی استفاده می کنند. استفاده ی هم زمان از این دو روش درمانی میزان طول عمر بیمار را افزایش می دهد. اکثر متخصصین توصیه می کنند که هورمون درمانی (ADT) تا دو سال پس از اتمام رادیوتراپی نیز باید ادامه یابد.

جراحی:
 برداشتن کامل پروستات (رادیکال پروستاتکتومی) نوعی جراحی ست که در آن غده ی پروستات را به طور کامل خارج می کنند. پس از جراحی برخی از بیماران تحت هورمون درمانی واقع می شوند.

هورمون درمانی (ADT):
هورمون درمانی مانع تغذیه ی سلول های سرطانی شده و سبب جمع و کوچک شدن غده ی پروستات می گردد. در بیماران با سرطان پروستات مرحله ی پیشرفته ی موضعی، هورمون درمانی به همراه ردایوتراپی استفاده می شود.

درمان افزایش PSA:
پس از درمان سرطان موضعی پروستات، متخصصین توصیه می کنند که بیمار به طور منظم کنترل شود و علائم عود تومور بررسی گردد. این پیگیری شامل تست PSA می باشد.
تست PSA بسیار حساس است به این معنی که PSA ممکن است افزایش یابد بدون اینکه فرد متوجه عود سرطان بشود.
بسیاری از بیماران که سطح PSA آنها افزایش می یابد ممکن است برای سال ها علامتی ناشی از عود سرطان نداشته باشند. همه ی بیمارانی که PSA آنها افزایش می یابد تحت درمان فوری قرارنمی گیرند. اما برخی ازبیماران که PSA آنها افزایش می یابد تحت درمان سریع واقع می شوند تا مانع رشد زیاد و گسترش سرطان آنها شوند. بهترین درمان برای افزایش PSA بستگی به درمان قبلی شما دارد. § از بیمارانی که تحت پرتودرمانی قرار گرفته اند از خواسته می شود که بیوپسی و تصویر رادیوگرافی تهیه کنند. اگر این آزمایش ها نشان دهنده ی این بود که تومور از پروستات فراتر نرفته است جراحی یا کرایوتراپی (سرما درمانی) توصیه می شود.
کرایوتراپی روشی ست که در آن سلول ها را فریز کرده و از بین می برند.
=بیمارانی که قبلا جراحی شده اند معمولا رادیوتراپی دریافت می کنند.
=  بیمارانی که نمی توانند رادیوتراپی، جراحی و یا کرایوتراپی دریافت کنند معمولا تحت هورمون درمانی واقع می شوند.

کدام درمان برای فرد بیمار مناسب می باشد؟
 برای بیمارانی که سرطان پروستات در مراحل اولیه دارند انتخاب بین رادیوتراپی و یا جراحی مسئله ی مهمی است. این انتخاب همچنین به سرعت رشد تومور و یا عود آن پس از درمان بستگی دارد. جراحی، رادیوتراپی و نظارت فعال هرکدام عوارض و خطرات خاص خودشان را دارند.

مرحله ی 1 و 2 سرطان پروستات (موضعی):
مردانی که تومورهای کوچکی دارند و تمایل به رشد شان کم است می توانند انتخاب کنند که درمان شوند و یا درمان شان به تاخیر بیفتد. مردانی که سن شان بالاتر است و یا مشکلات طبی جدی دیگری دارند ممکن است نظارت فعال را به رادیوتراپی و یا جراحی ترجیح دهند. افرادی که تومورهای متوسط تا بزرگ و یا تومورهای مهاجم با هر سایزی دارند و ممکن است درمان در آینده برای آنها دشوار شود، به انجام درمان تشویق می شوند. برخی از بیماران که رادیوتراپی دریافت می کنند تحت هورمون درمانی هم واقع می شوند.

سرطان پیشرفته ی موضعی پروستات(مرحله ی 3):
یک درمان ایده ال برای این افراد وجود ندارد و متخصصین ممکن است از ترکیب مدالیته های درمانی جراحی، رادیوتراپی و هورمون درمانی برای آنها استفاده کنند.


  پیشگیری از سرطان پروستات

1_ به  مردان بالای 40 سال برای غربالگری این بیماری، سالیانه آزمایش‌( PSA ‌از طریق آزمایش خون) و معاینه توسط پزشک توصیه می‌گردد.

2 _ رعایت رژیم غذایی :
بر اساس تحقیقات اخیر دیده‌شده‌است که مصرف بعضی از مواد غذایی مانند سلنیوم، ویتامین D، سویا، چای سبز، لیکوپن (ماده موجود در گوجه فرنگی ) در پیشگیری و حتی کاهش رشد این تومور موثر بوده است.
 
همچنین عدم مصرف بعضی غذاها مانند موادی قندی و نشاسته‌ای و چربیها به خصوص LDL یا همان چربی مضر، جهت پیشگیری در ابتلاء این بیماری توصیه می‌گردد.