کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

فراز و نشيب هاي آموزشهاي فني وحرفه اي و كاردانش در مدارس ايران

11 ارديبهشت 1390 ساعت 17:02


قدمت آموزش هاي فني و حرفه اي از زمان تاسيس نخستين هنرستان در سال 1305 در ايران به حدود 90 سال مي رسد اما هنوز كيفيت آموزش اين شاخه نتوانسته سطح توقعات طراحان آن را برآورده كند هر چند در سال هاي اخير تلاشهايي براي رشد كمي و كيفي اين آموزش ها صورت گرفته است.
تربيت 'تكنسين درجه دو 'براي فارغ التحصيلان هنرستان هاي شاخه فني و حرفه اي و 'كارگر ماهر' براي فارغ التحصيلان شاخه كاردانش و ورود به بازار كار از جمله توقعات طراحان اين آموزش ها در مدارس ايران بوده است.
باوجود آنكه ايجاد اين شاخه ها در نظام آموزش متوسطه، آماده كردن جوانان براي ورود به بازار كار بوده اما اين آمادگي براي برخي از فارغ التحصيلان و در شماري از رشته هاي تحصيلي شاخه هاي فني و حرفه اي و كاردانش محقق نشده است.
تجهيز نبودن كارگاه هاي هنرستان ها و فراز و فرودهاي ناشي از تغييرات فناوري و پيچيدگي در محل كار، هنوز در كيفيت ارايه آموزش هاي اين مراكز سايه افكنده است تا شماري از فارغ التحصيلان همچنان براي ورود به بازار كار با مشكل روبرو شوند.
تعيين ظرفيت آموزش هاي فني وحرفه اي بدون نگاه به ظرفيت هاي جذب و توسعه از جمله ايرادهاي آموزش اين شاخه ها محسوب مي شود به طوريكه درسال 1358 شمار دانش آموزان فني و حرفه اي نسبت به كل دانش آموزان دوره متوسطه - با احتساب نوبت دوم - 2/21 درصد بوده كه با حذف نوبت دوم هنرستان ها اين نسبت به 16 درصد كاهش يافت.
براساس آمار اين نسبت تا سال 71 كاهش داشته كه ميانگين آن به 3/13درصد رسيد، پس از اين سال در يك مسير شتاب دار، اين سهم به 38 درصد رسيد.
به باور كارشناسان، تنوع و شمار رشته هاي تحصيلي، كاهش تدريجي سرانه هاي دانش آموزان فني وحرفه اي در مقايسه با تعداد كل دانش آموزان و افزايش بهاي تجهيزات وماشين آلات نشان مي دهد كه آموزش هاي فني وحرفه اي با افول روبرو بوده است.
مدارس كاردانش كه پس از انقلاب در كشور تاسيس شده نيز با وضعيت مشابه و شايد نامناسب تر از هنرستان هاي فني و حرفه اي روبرو بوده است. به باور كارشناسان، اين مدارس هر چند با تعدد و تنوع رشته هاي تحصيلي توانست به سلايق مختلف تقاضاهاي آموزشي پاسخ دهد اما در ارايه كيفيت آموزشي به موفقيت زيادي دست نيافته اند.
كارگاه هاي شاخه هاي فني و حرفه اي و كاردانش از مهم ترين بخش هاي آموزش اين شاخه ها محسوب مي شود. هر چند در سال هاي اخير تلاش هايي براي تجهيز اين كارگاه صورت گرفته اما بنظر مي رسد هنوز امكانات اين بخش ها با استانداردهاي بين المللي فاصله داشته باشد.
با اين حال فارغ از كيفيت آموزش در اين شاخه ها،يكي از دغدغه هاي اصلي و اساسي دانش آموزان پايه اول متوسطه، انتخاب رشته تحصيلي آنان است كه در واقع با اين انتخاب آينده شغلي خود را رقم مي زنند و در سايه انتخابي درست و بجا مي توانند، آينده شغلي خود را بسازند.
هر چند شاخه هاي فني و حرفه اي و كاردانش تمام تلاش خود را براي تربيت هنرجويان توانمند براي حضور در بازار كار انجام مي دهند اما به نظر مي رسد كه تبليغات و فرهنگ سازي لازم براي ترغيب دانش آموزان براي ادامه تحصيل در اين شاخه صورت نگرفته است.
يكي از اهداف و سياست هاي كلي وزارت آموزش و پرورش، توسعه كمي و كيفي رشته هاي فني و حرفه اي و كاردانش است تا از اين طريق زيرساخت هاي لازم براي اشتغال جوانان در كنار افزايش دانش آنان فراهم شود.وزارت آموزش و پرورش هر چند در اين زمينه گام هايي برداشته اما تا رسيدن به نقطه مطلوب فاصله زياد وجود دارد.
هنرستان نمونه دولتي شهيد نصيرزاده منطقه 19 شهر تهران يكي از هنرستان هايي است كه براي آموزش هنرجويان در رشته هاي الكترونيك، حسابداري و كامپيوتر تاسيس شده است.
ابوالقاسم حاجي حسينعلي مدير اين هنرستان در گفت و گو با خبرنگار اجتماعي ايرنا به فعاليت هاي اين هنرستان اشاره كرد و گفت: اين هنرستان با سه هزار و 500 مترمربع مساحت و دو هزار و 500 مترمربع زيربنا در سه طبقه و 13 اتاق و هشت كارگاه تاسيس شده است كه به هنرجويان در رشته هاي ياد شده آموزش مي دهد.
وي به امكانات ديگر اين هنرستان اشاره كرد و افزود: اين هنرستان داراي يك كتابخانه، سه سايت مجهز رايانه است كه 302 هنرجو در اين هنرستان مشغول به تحصيل هستند.
حاجي حسينعلي درباره مشكلات موجود در اين هنرستان، گفت: اين هنرستان با مشكلاتي از جمله برخوردار نبودن از آزمايشگاه فيزيك و شيمي براي دانش آموزان پايه اول، نداشتن سالن غذاخوري براي هنرجويان و همچنين عدم وجود كتابخانه مجهز براي مطالعه و استفاده هنرجويان روبرو است.
وي، تجهيز نبودن كلاس ها به تخته هوشمند و ويدئوپروژكتور و عدم اختصاص اعتبارات براي تكميل هوشمندسازي هنرستان را از جمله مشكلات ديگر اين مركز آموزشي ذكر كرد.
او درباره كيفيت آموزش و ميزان قبولي هنرجويان اين مركز در دانشگاه ها، گفت: سال گذشته از بين 210 نفر هنرجوي سال سومي، 53 نفر از هنرجويان اين مركز در دانشگاه هاي دولتي و غيردولتي پذيرفته شدند.
مدير هنرستان نصيرزاده ادامه داد: آموزش و پرورش شهر تهران براي توسعه رشته هاي فني و حرفه اي و رعايت عدالت آموزشي در سال تحصيلي جاري، علاوه بر اختصاص سرانه هاي دانش آموزي، حدود 16 ميليون تومان براي تجهيز امكانات به اين هنرستان اختصاص داد.
وي با بيان اينكه بسياري از هنرجويان اين مركز در رشته هاي تحصيلي خود مشغول به كار هستند، گفت: يكي از مزيت هاي شاخه فني و حرفه اي اين است كه هنرجويان آن در كنار افزايش دانش، زودتر از دانش آموزان رشته هاي ديگر وارد بازار كار مي شوند.
'سيد عسگر معصومي' معاون اين هنرستان نيز در گفت و گو با خبرنگار ايرنا، گفت: استقبال از رشته هاي فني و حرفه اي هر ساله با سير صعودي مواجه است و استقبال بيشتر دانش آموزان و همچنين والدين نسبت به اين رشته ها، نيازمند تبليغات و فرهنگ سازي است.
'مصطفي جعفري'، معلم رشته حسابداري اين مركز نيز در گفت و گو با خبرنگار ايرنا درباره مشكلات موجود در رشته هاي فني و حرفه اي، گفت: از مشكلات مهم و اساسي رشته هاي فني و حرفه اي، نحوه هدايت تحصيلي دانش آموزان است.
وي توضيح داد: متاسفانه مشاوران تحصيلي در پايه اول دبيرستان به خوبي دانش آموزان را براي انتخاب رشته هاي تحصيلي مشاوره نمي دهند و دانش آموزاني كه داراي معدل هاي پايين هستند را به رشته هاي فني و حرفه اي و كاردانش هدايت مي كنند با اين تصور كه تحصيل در اين رشته ها سهل و آسان است.
وي با اشاره به اينكه بايد انتخاب رشته ها و نيازسنجي جامعه با مديريت صحيح صورت گيرد، افزود: والدين نيز بايد نسبت به رشته هاي فني و حرفه اي آشنايي داشته باشند تا با تحصيل فرزندان خود در شاخه هاي فني و حرفه اي و كاردانش مخالفت نكنند.
جعفري با بيان اينكه بايد تصور عمومي جامعه نسبت به اين رشته ها تغيير كند، گفت: اين تغيير بايد در آموزش و پرورش و با توجيه مشاوران تحصيلي آغاز شود.
'داريوش مددي' معلم كامپيوتر اين هنرستان از عدم تناسب بين نياز جامعه و ميزان حضور دانش آموزان و دانشجويان در رشته هاي مختلف تحصيلي اشاره كرد و گفت: بسياري از رشته هاي تحصيلي بيش از ظرفيت موجود جامعه در يك رشته، دانش آموز و يا دانشجو پذيرش مي كنند در حالي كه اين فارغ التحصيلان بايد جذب بازار كار شوند.
وي با بيان اينكه رشته هاي كامپيوتر و حسابداري از رشته هايي است كه در جامعه متقاضي بسياري دارد و از سويي ديگر بازار كار در اين زمينه اشباع شده است، افزود: اين در حالي است كه در برخي از رشته ها از جمله معماري و طراحي، با كمبود نيروي متخصص مواجه هستيم و در اين زمينه تبليغات لازم صورت نگرفته است.
'سجاد كريم زاده' يكي از هنرجويان موفق رشته الكترونيك اين هنرستان در گفت و گو با خبرنگار اجتماعي ايرنا، با بيان اينكه در كنار تحصيل، كار نيز مي كند، گفت: قصد دارم در اين رشته ادامه تحصيل دهم، بخصوص اينكه شرايط تحصيل هنرجويان هنرستان ها نسبت به گذشته بهتر شده است.
'مهدي اسماعيلي' مدير هنرستان فني ماندگار شهيد بهشتي نيز در گفت و گو با خبرنگار اجتماعي ايرنا به پيشينه اين هنرستان اشاره كرد و گفت: اين هنرستان به عنوان قديمي ترين هنرستان تهران داراي 103 سال قدمت است.
وي افزود: هم اكنون در اين هنرستان 533 هنرجو در رشته هاي الكترونيك، الكتروتكنيك، ساخت و توليد، نقشه كشي عمومي، مكانيك خودرو و صنايع چوب و كاغذ به تحصيل اشتغال دارند.
مدير اين هنرستان گفت: به دليل عدم اطلاع و آگاهي دانش آموزان از رشته تحصيلي خود، با افت تحصيلي هنرجويان سال دومي مواجه هستيم چرا كه بدون آگاهي وارد اين رشته مي شوند.
وي با اشاره به مشكلات هنرستان ها، گفت: سرانه هنرستان ها پايين است و بايد در اين زمينه تجديد نظر صورت گيرد چراكه هزينه اداره هنرستان ها قابل مقايسه با دبيرستان ها نيست.
'محمد شريف زاده' مديركل دفتر آموزش هاي فني وحرفه اي و كاردانش وزارت آموزش و پرورش نيز در گفت و گو با خبرنگار اجتماعي ايرنا گفت: در حال حاضر760 هزار هنرجو در رشته هاي فني و حرفه اي و كاردانش در بيش از پنج هزار و 500 هنرستان كه داراي بيش از 700 رشته( حدود 43 رشته فني و حرفه اي و 400 رشته كاردانش) است، مشغول تحصيل هستند.
وي در باره اعتبارات تجهيز هنرستان هاي كشور گفت: از 12 درصد اعتبارات عمراني، چهار درصد آن به تجهيز هنرستان هاي كشور اختصاص يافت ضمن اينكه رديف اعتباري مستقلي براي تجهيز هنرستان ها در سال 1390 اختصاص خواهد يافت.
براساس برنامه چهارم توسعه بايد 4/44 درصد از دانش آموزان سال هاي دوم و سوم متوسطه در هنرستان هاي فني و حرفه اي و كاردانش جذب مي شدند كه تا كنون 38 درصد از اين برنامه تحقق يافته است.
وي گفت: برنامه هاي جدي در وزارت آموزش و پرورش براي افزايش هنرجويان هنرستان هاي صورت گرفته است به ويژه در بخش نيروي انساني كه در اين زمينه 9 هزار نفر نيروي متخصص فني از طريق آزمون استخدامي وزارت آموزش و پرورش جذب اين وزارتخانه شدند.
وي درباره افزايش مدت تحصيل در شاخه هاي فني و حرفه اي و كاردانش گفت:در صورت تصويب تغيير نظام آموزشي كشور( شش، سه - سه) در شوراي عالي انقلاب فرهنگي و يا مجلس شوراي اسلامي، دوران تحصيل هنرجويان فني و حرفه اي و كاردانش از 11 به 12 سال افزايش مي يابد.
وي در خصوص مزاياي افزايش دوران تحصيل هنرجويان هنرستان ها، افزود:با تغيير نظام آموزشي و افزايش يك سال ديگر به دوران تحصيل هنرجويان هنرستان ها، علاوه بر افزايش كيفيت آموزشي هنرجويان، بازار كار از آنان به راحتي استقبال خواهد كرد.
شريف زاده، استاندارد بين المللي ساعت هاي آموزش فني وحرفه اي و كاردانش را سه هزار ساعت عنوان كرد و گفت: با تغيير نظام آموزشي ساعت هاي آموزش مهارتي نيز به دو هزار و 700 ساعت خواهد رسيد كه نزديك به استاندارد است. شريف زاده ادامه داد: سال گذشته سرانه هنرجويان هنرستان‌ها حدود 25 هزار تومان بود كه اين رقم در سال تحصيلي جديد به دو برابر افزايش يافت.
وي با يادآوري اينكه نوبت نخست سرانه مراكز فني و حرفه اي و كاردانش پرداخت شد، افزود: نوبت دوم اين مراكز به تدريج به حساب هنرستان ها واريز مي شود.
به گفته شريف زاده، در نوبت نخست، حدود يك ميليون تومان به حساب مراكز واريز شده است.
مديركل دفتر آموزش هاي فني و حرفه اي و كاردانش وزارت آموزش و پرورش گفت: مراكز آموزش فني و حرفه اي و كاردانش از سال تحصيلي جديد(1390-1389) براساس كيفيت آموزشي درجه بندي مي شوند.
شريف زاده با بيان اينكه درجه بندي هنرستان ها در افزايش كيفيت آموزش تاثيرگذار خواهد بود، گفت: درجه بندي هنرستان ها پيش از اين هشت درجه اي بود كه در ساختار جديد به چهار درجه تقليل يافت.
شريف زاده اضافه كرد: با درجه بندي جديد، مدارس بايد به روز شوند و كاركنان اجرايي آن دوره هاي ضمن خدمت را بگذرانند و با تجهيزات و فناوري جديد نيز آشنا شوند.
شريف زاده با بيان اينكه هر سه سال يكبار كتاب هاي درسي مورد بازنگري قرار مي گيرند، افزود: در راستاي اين بازنگري و تطابق كتاب هاي فني و حرفه اي و كاردانش با آخرين فناوري روز، با توجه به نياز بازار كار، حدود 30 عنوان كتاب جديد در اين زمينه توليد شده است.


کد مطلب: 2962

آدرس مطلب :
https://www.migna.ir/news/2962/فراز-نشيب-هاي-آموزشهاي-فني-وحرفه-كاردانش-مدارس-ايران

میگنا
  https://www.migna.ir