این شورا پس از شکل‏ گیری، ۱۵ کارگروه در حوزه‌های مطالعات زنان، جامعه شناسی، روانشناسی، تاریخ، تعلیم و تربیت، علوم سیاسی، علوم اقتصادی، زبان و ادبیات خارجی، هنر، اقتصاد، معماری و شهرسازی، رسانه و ارتباطات، حسابداری، حقوق و فلسفه دین راه اندازی کرد که هریک از این کارگروه ها با تشکیل کمیته هایی بازنگری برنامه‌های درسی را در دستور کاری خود قرار داده اند تا آنجا که در آخرین روزهای سال گذشته بررسی رشته‌های علوم انسانی اساسا به شورای تحول علوم انسانی واگذار شد، دکتر مجتبی شریعتی نیاسر پیش از این با اعلام این خبر به مهر گفت: در گذشته رشته های علوم انسانی مثل سایررشته ها در کمیسیون های مربوطه وزارت علوم بررسی شده و سپس پس از اینکه در کمیسیون خود تایید می شدند، برای تصویب به شورای گسترش آموزش عالی ارجاع داده می شدند.

وی ادامه داد: در حال حاضر بعد از فرمایشات مقام معظم رهبری و هشدار جدی ایشان به مسئولان که علوم انسانی مهجور مانده و باید به آن توجه ویژه شود، شورای تحول علوم انسانی تشکیل و کل اختیارات کمیته برنامه ریزی علوم انسانی وزارت علوم به آن منتقل شد. 

معاون آموزشی وزارت علوم گفت: از همین رو آنچه در شورای تحول تصمیم‌گیری می شود به نوعی در شورای برنامه ریزی و شورای گسترش آموزش عالی تنفیذ می شود از این جهت که مسیر نهایی و مصوبه نهایی را هم داشته باشد، ولی قرار نیست آنچه که در شورای تحول بررسی می شود مجددا در شورای برنامه ریزی وزارت علوم نیز بازنگری شود.

اهم فعالیتهای ۱۰ کارگروه شورای تحول علوم انسانی و برنامه های پیش رو:

مدیریت: تالیف ۱۵ کتاب جدید در مقطع کارشناسی

رشته مدیریت یکی از رشته های فعال در کارگروه های شورای تحول علوم انسانی است. بازنگری سرفصل های سه رشته مدیریت دولتی، بازرگانی و صنعتی در مقطع کارشناسی به اتمام رسیده و از سال تحصیلی جدید در دانشگاه ها اجرایی می شود.

لطف الله فروزنده رئیس کارگروه تخصصی مدیریت شورای تحول علوم انسانی همچنین از تالیف ۱۵ کتاب در مقطع کارشناسی مدیریت خبر داد و گفت: بازنگری یک فرایند مدام مستمر است و اکنون مدعی هستیم ۱۵ درصد به هدف نزدیک شده ایم تا به هدف  ۱۰۰ درصد برسیم باید فعالیت های زیادی صورت گیرد.

علوم سیاسی: اتمام بازنگری کارشناسی ارشد علوم سیاسی تا مهر ۹۴

علوم سیاسی از دیگر رشته های مورد توجه در شورای تحول و ارتقا علوم انسانی است که بازنگری و بومی سازی آن در کارگروه  تخصصی علوم سیاسی شورای تحول علوم انسانی صورت می گیرد، درحال حاضر بازنگری، بومی سازی، اسلامی سازی و کاربردی کردن این رشته در مقطع کارشناسی به اتمام رسیده. همچنین بازنگری و بومی سازی رشته های علوم سیاسی مقطع کارشناسی ارشد نیز تا مهرماه ۹۴ به اتمام خواهد رسید.

به گفته منوچهر محمدی بازنگری رشته علوم سیاسی در مقطع دکتری پس از اتمام بازنگری و بومی سازی رشته های علوم سیاسی در مقطع کارشناسی ارشد آغاز می شود.

مطالعات زنان: نهایی سازی سند راهبردی مطالعات زنان و خانواده 

رشته مطالعات زنان از دیگر کارگروه های تخصصی شورای تحول علم انسانی است. با توجه به جایگاه رفیع زن در اسلام، بومی و اسلامی سازی این رشته ضروری به نظر می رسد، برهمین اساس یکی از کارگروه های شورای تحول علوم انسانی منحصرا به این رشته اختصاص داده شد.

در حال حاضر از اهم فعالیت های این کارگروه می توان به راه اندازی رشته مطالعات جنسیتی در مقطع دکتری، بازنگری رشته های کارشناسی ارشد «حقوق زن دراسلام»، «زن و خانواده» و دکتری «حقوق زن در اسلام» اشاره کرد. همچنین تدوین سرفصل گرایش «زن و خانواده» در مقطع دکتری صورت گرفته و از سال جاری بعد از نهایی شدن در کارگروه شورای تحول ابلاغ خواهد شد.

ساماندهی پایان نامه های مطالعات زنان

دکتر محمد اسحاقی رئیس کارگروه تخصصی مطالعات زنان شورای تحول علوم انسانی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره برنامه های این کارگروه در سال ۹۴ گفت: تدوین ۱۵ کتاب جدید در حوزه زنان و خانواده، برگزاری کارگاه آموزشی دانش افزایی، ساماندهی پایان نامه های حوزه مطالعات زنان و نهایی سازی سند راهبردی مطالعات زنان و خانواده در جمهوری اسلامی از جمله این برنامه ها است.

تاریخ: بومی سازی و بازنگری ۵۳ رشته و گرایش تاریخ در دستور کار

تاریخ نیز یکی از ۱۵ رشته ای است که در دستور کار کارگروه تخصصی تاریخ در شورای تحول علوم انسانی قرار گرفته و دکتر صادق آیینه وند – ریاست کارگروه تخصصی این رشته را برعهده دارد. آیینه وند در خصوص آخرین فعالیت‌های این گارگروه به مهر گفت: ظرف یک ماه آینده (اردیبهشت ۹۴) بازنگری و بومی سازی ۵ رشته (تاریخ جهان، تاریخ اسلام، تاریخ ایران، تاریخ باستان و تاریخ تمدن) در مقطع کارشناسی به اتمام رسیده و نهایی می شود.

هنوز بازنگری رشته های کارشناسی ارشد و دکتری تاریخ آغاز نشده و پس از نهایی شدن رشته های مقطع کارشناسی، بازنگری و بومی سازی این دوره ها آغاز می شود.

آیینه وند پیش از این اعلام کرده بود: حدود ۵۳ رشته و گرایش در مقطع دکتری و کارشناسی ارشد تاریخ وجود دارد که قرار است بازنگری و بومی سازی، اسلامی سازی و کاربردی شوند.

روانشناسی: الزام دانشگاه ها به اجرای مصوبات کارگروه روانشناسی در کنکور ۹۴ 

در حال حاضر گرایشهای  رشته روانشناسی در مقطع کارشناسی به طور کامل حذف شده و به گفته دکتر علی فتحی آشتیانی رئیس کارگروه تخصصی روانشناسی شورای تحول علوم انسانی، از کنکور ۱۳۹۴ به بعد تمام دانشگاه ها ملزم هستند این موضوع را رعایت کنند.

دروس جدیدی در روانشناسی ایجاد شده که می توان به روانشناسی سالمندی، مدیریت استرس، روانشناسی اعتیاد، روانشناسی رفتار مصرف‌کننده، روانشناسی ورزش، روانشناسی اخلاق، روانشناسی سیاسی، روانشناسی نظامی، روانشناسی جنسیت، علوم اعصاب شناختی، روانشناسی تبلیغات و رسانه و ... اشاره کرد.

هنر: تصویب دکترای هنر اسلامی و اجرای آن در دو دانشگاه سراسری

رشته هنر نیز یکی از کارگروه های تخصصی شورای تحول علوم انسانی است و تحت مدیریت دکتر مجید سرسنگی به بازنگری، اسلامی سازی، بومی سازی و کاربردی کردن رشته هنر می پردازد. از اهم فعالیت این کارگروه به گفته دکتر سرسنگی می توان به تصویب دکترای هنر اسلامی و راه اندازی آن در دانشگاه های هنر تبریز و تربیت مدرس از سال جاری اشاره کرد.

وی در گفتگو با مهر افزود: ایجاد رشته های بین رشته ای مانند اقتصاد هنر، انسان شناسی هنر، جامعه شناسی هنر در دستور کار کمیته تخصصی هنر شورای تحول علوم انسانی است. 

رئیس کارگروه تخصصی هنر شورای تحول علوم انسانی افزود: در کارگروه تخصصی هنر فقط به تصویب دوره ها پرداخته نمی شود بلکه بر تدریس دروس مذکور، تالیف کتاب و سرفصل ها همه نظارت می شود.

فلسفه دین: انتخاب اعضای کارگروه تخصصی فلسفه دین

فلسفه دین از دیگر کارگروه های تخصصی شورای تحول علوم انسانی است که انتخاب اعضای جدید آن در جلسه شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی را می توان جزء آخرین اقدامات آن برشمرد. اعضای جدید شامل حجت الاسلام علی شیروانی، حجت‌الاسلام حمیدرضا شاکرین، حجت‌الاسلام دکتر ابولفضل صادقی، دکتر رسول رسولی پور، دکتر سید محمد علی دیباجی فره وشانی و دکتر محمد محمد رضایی می شوند.

معماری و شهرسازی : تصویب ۲۳ برنامه و سرفصل

رشته معماری و شهرسازی از رشته های فعال در کارگروه تخصصی معماری و شهرسازی شورای تحول علوم انسانی است. مهندس عبدالحمید نقره کار در گفتگو با خبرنگار مهر از اهم برنامه های این کارگروه به ایجاد چهار کمیته تخصصی تحت عنوان معماری، شهرسازی، معماری منظر، مرمت، تصویب سرفصل های برنامه ریزی شهری، برنامه ریزی منطقه ای و طراحی شهری در کمیته تخصصی شهرسازی، تصویب برنامه های مقطع دکتری و کارشناسی ارشد کمیته تخصصی معماری منظر، تصویب برنامه های مقطع کارشناسی ارشد و دکتری کمیته مرمت و احیای بافت ها و تصویب ۲۳ برنامه و سرفصل در کمیته های تخصصی این کارگروه اشاره کرد.

حمید طالب زاده - دبیرشورای تحول و ارتقای علوم انسانی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به مهمترین اقدامات صورت گرفته در این شورا گفت: در سالی که گذشت ۲۶ برنامه سرفصل رشته جدیدعلوم انسانی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در چندین رشته مدیریت، روانشناسی، علوم سیاسی، زبان، هنر و معماری تفکیک کردیم.

گنجاندن برنامه های جدید در دفترچه های کنکور

وی عنوان کرد: این سرفصل ها توسط  وزارت علوم تحقیقات و فناوری به سازمان سنجش برای قرار دادن این رشته ها در دفترچه های کنکور فرستاده شده است.

دبیر شورای تحول علوم انسانی درخصوص برنامه های این شورا در سال جدید گفت: تهیه سند تحول علوم انسانی و تهیه مبانی فلسفی تحول علوم انسانی از برنامه های شورا در سال ۹۴ به شمار می رود.

طالب زاده همچنین از تهیه کتب متناسب با سرفصل هایی که در سال ۹۳ در رشته علوم انسانی ابلاغ شده است نیز خبر داد.

گزارش از زهرا سیفی