22 بیماری ناشی از مصرف غذای ناسالم

بهزاد مرندی در گفت‌وگو با فارس، به نقش ایمنی و سلامت و غذا در سلامتی و تندرستی انسان اشاره کرد و گفت: این موضوع به حدی است که امسال سازمان بهداشت جهانی شعار خود را ایمنی غذا از مزرعه تا آشپزخانه نامگذاری کرده است.

وی افزود: در سال 2010 مطابق آمار 582 میلیون نفر در 22 دسته بیماری‌های ناشی از مصرف غذای ناسالم جان خود را از دست داده‌اند. این بیماری‌ها از بهداشت مواد غذایی ناشی می‌شود که می‌تواند بر اثر خام بودن ماده غذایی، آلودگی مجاور و آلودگی سبزیجات و میوه‌‌ها به وسیله سموم و کودهای شیمیایی به وجود بیاید.

این متخصص تغذیه تأکید کرد: 40 درصد این مرگ‌ها مربوط به کودکان می‌‌شود چرا که سیستم گوارشی آنها ضعیف بوده و از ایمنی پایینی برخوردار هستند.

وی با بیان اینکه برای تولید مواد غذایی اصلی مانند برنج، ذرت، گندم و سویا از روش‌‌های بیوتکنولوژی در بسیاری از کشورهای تولید کننده اصلی استفاده می‌‌شود گفت: کشورهایی مانند آمریکا، برزیل‌،کانادا و آرژانتین با تغییرات ژنتیکی در محصولات خود میزان کشت را افزایش می‌دهند اما ارزیابی‌های ریسکی که روی این محصولات انجام شده نشان می‌دهد که این محصولات مورد تأیید همه سازمان‌ها نیستند.

مرندی ادامه داد: برای مثال اتحادیه اروپا به شدت مخالف اصلاحات ژنتیکی است و جلوی ایالات متحده ایستاده و اجازه واردات محصولات بیوتکنولوژی (GM Food) را به کشورهای اروپایی نمی‌دهد.

وی با بیان اینکه این محصولات اکنون بدون ارزیابی ریسک سر سفره مردم در ایران می‌آید گفت: ما بدون آنکه بدانیم عوارض این گونه محصولات چیست آنها را وارد کشور می‌کنیم و به سر سفره مردم می‌بریم.

این متخصص تغذیه خاطر نشان کرد: مهمترین موضوع این است که هنگام ورود مواد غذایی به کشور آن را با استانداردها مطابقت دهیم و ببینیم که آیا این محصولات بیوتکنولوژیک مورد تایید ما هست یا خیر.

وی با بیان اینکه باید روی محصولات وارد شده نیز برچسب‌گذاری به صورت صحیح انجام شود تا مصرف کننده بداند که کالایی که خریداری می‌کند چگونه تهیه شده است گفت: قصد دارم در نامه‌ای به رئیس سازمان غذا و دارو اعلام کنم که اطلاعات موجود روی محصولات کفایت نمی‌کند و ما باید آزمایشهای بیشتری انجام دهیم و مطالب بیشتری هم در برچسب‌گذاری درج کنیم.

مرندی با بیان اینکه مخالف واردات این گونه محصولات نیست گفت: حرف من این است که ما باید به نوع محصولی که مصرف می‌کنیم و اثرات آن آگاه باشیم و با درج برچسب این اختیار را به مصرف کننده بدهیم تا تصمیم بگیرد چه محصولی استفاده کند.

وی با انتقاد از نبود برنامه‌های آموزشی همگانی در زمینه افزایش بهداشت و ایمنی غذا گفت: ما حتی در کشورمان 5 قانون ابتدایی که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده مانند شست و شوی دستها،‌تفکیک مواد غذایی خام و پخته، تفکیک مواد گوشتی از سبزیجات و نحوه صحیح مصرف مواد غذایی را به مردم آموزش نمی‌دهیم.

این متخصص تغذیه با تاکید بر این نکته که آموزش موارد فوق می‌تواند در کنترل بیماری‌های ناشی از سلامت غذا مفید باشد گفت: تفاوت بیماری‌های ناشی از غذای ناسالم و بیماری‌های میکروبی این است که بیماری میکروبی به سرعت عوارض خود را نشان داده و می‌توان به درمان آن پرداخت اما عوارض ناشی از غذای ناسالم در طولانی‌مدت در بدن انسان انباشته شده و به صورت سرطان خود را نشان می‌دهد که مقابله با آن دشوار است.

وی با اشاره به اینکه صدا و سیما و سازمان غذا و دارو باید کلاس‌های آموزشی برای عموم مردم دایر کنند گفت: بسیاری از بیماری‌های ناشی از غذای ناسالم را می‌توانیم با آموزش‌های ساده از بین ببریم.

مرندی تصریح کرد: سپس می‌توانیم میزان مواد شیمیایی در مواد غذایی را آزمایش کنیم و ببینیم که میزان آرسنیک و غیره در آنها چقدر است و حتی می‌توانیم خاکی که محصولات در آن کشت می‌شود نیز مورد آزمایش قرار دهیم.

وی در پاسخ به این سوال که نظر شما درباره اصلاحات ژنتیکی روی محصولات کشاورزی در داخل کشور چیست گفت: اگر این اتفاق در کشور رخ بدهد عجیب است به عقیده من ما نیاز به یک سازمان ارزیاب ریسک داریم تا بتواند در زمینه مواد غذایی بیوتکنولوژی ارزیابی کامل انجام دهد.

این متخصص تغذیه تاکید کرد: آزمایش روی محصولات بیوتکنولوژی باید طی درازمدت صورت گیرد و باید بگویم که کار اصلاحات ژنتیکی یک کار بسیار ناپخته است و نیاز به کار علمی زیادی دارد.

وی تاکید کرد: به عقیده من ما نباید راهی را برویم که روی آن علامت سوال بسیار است. چرا اروپایی‌ها در مقابل این موضوع مقاومت می‌کنند و از محصولات «conventional» و ارگانیک استفاده می‌کنند و این موضوع را با درج برچسب روی محصولات خود به اطلاع مصرف کننده می‌رسانند.

مرندی در ادامه به موضوع درج چراغ راهنما روی محصولات تولید داخل اشاره کرد و گفت: با اجرای این طرح تولیدکنندگان ما نیز به سمت ارتقای کیفیت محصولات حرکت می‌کنند چرا که با رتبه‌بندی کیفیت و درج آن بر روی محصولات مصرف کننده می‌تواند نسبت به انتخاب آگاهانه موفق‌تر عمل کند.

وی بار دیگر بر لزوم وجود یک سازمان واحد برای ارزیابی محصولات غذایی تاکید کرد و گفت: لازم است تا دامپزشکی،‌جهاد کشاورزی،‌اداره بهداشت و سازمان غذا و دارو در به صورت مشترک و هماهنگ عمل کرده تا ما بتوانیم شعار ایمنی غذا از مزرعه تا سفره را اجرایی کنیم.

این متخصص تغذیه خاطر نشان کرد: برای تحقق این موضوع باید رابط‌هایی را میان این دستگاه‌ها به وجود بیاوریم چرا که اکنون هر کدام برای خود کار می‌کنند و مثلاً جهاد کشاورزی اطلاعات خود را در اختیار سازمان غذا و دارو نمی‌گذارد.

وی با اشاره به این موضوع که آزمایش روی محصولات کشاورزی و تایید ایمنی آنها کار بسیار دشواری است گفت: این موضوع آن قدر دشوار است که کشورهای پیشرفته نیز در این زمینه مشکل دارند به طور مثال آمریکایی‌ها برای 50 سال برنج و مرغی را مصرف می‌کردند که حاوی آرسنیک بود اما طی این مدت متوجه نشده بودند.

مرندی راهکار اروپایی‌ها را اقدام مناسبی دانست و گفت: با این که این موضوع ناقص است ایجاد یک سازمان مستقل به نام«EFSA» که هیچ کس نمی‌تواند به آن بگوید که اطلاعاتی را منتشر نکند یا پاک کند توانسته تا حدودی موفقیت‌آمیز باشد.

وی با بیان اینکه چنین سازمانی در ایران نیز باید به وجود بیاید گفت: اصولاً اروپایی‌‌ها از مصرف چیزی که نمی‌دانند چه اثری می‌گذارد جلوگیری می‌کند و روش محتاطانه را پیش گرفته‌اند.