آموزش فنی و حرفه ای ضرورت اشتغال پایدار
مهارت و فناوری یکی از عامل های اصلی رشد و توسعه ی اقتصادی پایدار در کشورها به شمار می رود. به همین منظور آموزش های فنی و حرفه ای، نقش مهمی را در افزایش اشتغال مولد، بهبود فضای کسب و کار، استفاده ی بهینه از فرصت ها و افزایش کارایی اقتصاد مقاومتی در درون جامعه بر عهده دارد.
بر این پایه سازمان بین المللی کار(I.L.O) آموزش های مهارتی را به عنوان یکی از پایه های اساسی فعالیت خویش قرار داده است و همواره آن را به دیگر کشورها توصیه می کند.
جوانان با فراگیری مهارت های فنی و حرفه ای در واقع نیروی خلاقیت و کاربردی خود را در یک فضای رقابتی در مسیر خدمت به مردم به کار می گیرند. این آموزش های مهارتی زمینه ساز ایجاد حرفه های با ثبات است و از پدید آمدن شغل های کاذب و ناپایدار که توسعه ی همه جانبه ی کشور را هدف قرار می دهد و سبب آسیب های مختلف اجتماعی می شود، جلوگیری به عمل می آورد.
آموزش های فنی و حرفه ای، افراد را با توجه به شرایط اقتصادی جامعه آماده ی ورود به بازار کار می کند و بدین شکل مهارت های عمومی بازار کار و صنعت را مورد توجه قرار می دهد و کارایی افراد را با توجه به تغییرات تکنولوژیکی به روز می کند.
افراد پس از به دست آوردن دانش و مهارت های تخصصی در زمینه های مختلف می توانند در شغل های مناسب به فعالیت بپردازند و به عنوان کارآفرین برطرف کننده ی نیاز اصلی کشورها به ویژه در کشورهای در حال توسعه باشند.
گسترش آموزش ها و مهارت های فنی و حرفه ای و نیاز به افراد کارآفرین از اولویت و اهمیت فراوانی برخوردار است. به همین دلیل سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور وابسته به وزارت کار و امور اجتماعی به منظور آموزش های فنی و تخصصی در 1359 هجری خورشیدی تشکیل شد و فعالیت های آموزشی خود را در 2 بخش دولتی و غیردولتی به مرحله اجرا درآورد. از این سازمان انتظار می رود که با آموزش های مهارتی و تخصصی خود بتواند با ارتقای دانش و مهارت های افراد، سهم عمده ای را در کاهش بیکاری در جامعه ایفا و به توسعه ی اقتصادی و اجتماعی کمک کند که این آموزش ها علاوه بر جنبه ی اقتصادی، در بهبود فضای کسب و کار و تغییرات مثبت اجتماعی و فرهنگی نیز تاثیرگذار خواهد بود.
نبود آموزش های فنی و حرفه ای و کارآفرینی در جامعه پیامدهای منفی را به دنبال دارد که گسترش مدرک گرایی یکی از نتیجه های آن محسوب می شود زیرا افراد پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه شغل مناسب خود را پیدا نمی کنند.
یک جامعه برای به حرکت درآوردن چرخ های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اجتماعی بایستی با استفاده از آموزش، خلاقیت را در جنبه های مختلف علمی و پژوهشی شکوفا سازد، از این رو توسعه ی فرهنگ کارآفرینی و اهمیت و نیاز به تمامی حرفه ها باید در چارچوب آموزش های تخصصی گوناگون دیده شود.
هر سال سوم تا نهم مرداد به عنوان هفته ی مهارت شناخته می شود و ششم مرداد روز کارآفرینی و آموزش های فنی و حرفه ای نامگذاری شده است.
** به مناسبت روز کارآفرینی و آموزش های فنی و حرفه ای پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا با «سعید جلایی فر» مدیر دفتر کاهش آسیب های اجتماعی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور به گفت و گو پرداخت.
مدیر دفتر کاهش آسیب های اجتماعی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور رفع نیازهای مختلف اقتصادی و اجتماعی را در چارچوب آموزش های تخصصی و فنی دانست و گفت: افراد کارآفرین افرادی خلاق به شمار می روند که به طور معمول از آموزش های فنی و حرفه ای بهره مند هستند و می توانند فرصت و شرایط اقتصادی جدیدی را ایجاد کنند.
سعید جلایی فر مقوله ی کارآفرینی و ایجاد اشتغال با توجه به آموزش های فنی و حرفه ای را در جامعه ضروری برشمرد و تاکید کرد: انتقال مهارت های مختلف به افراد جامعه ی هدف، پرکردن فضا یا خلاهای مهارتی افراد، ایجاد فضاهای کاری تازه، فراهم سازی زمینه های پرورش افکار در کنار فرصت های شغلی، رفع نیازهای بازار کار با رشد افراد کارآفرین از کارکردهای موثر آموزش های تخصصی به شمار می رود. به همین منظور سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با توجه به اهمیت موضوع اشتغالزایی چندین محور را در برنامه های خود قرار داده است که می توان به طرح آموزش های بازار محور یا مدل آموزش- بازرایابی- تولید - فروش اشاره کرد. همچنین طرح کارورزی برای آشنایی با بازار کار و کاربردی کردن این مهارت ها برای افراد در نظر گرفته شده است تا هنگام ورود به بازار کار از اعتماد به نفس و آمادگی لازم برای انجام خدمت در حرفه ی مورد نظر برخوردار باشند.
وی در ادامه افزود: طرح آموزش های مادام العمر یکی دیگر از برنامه های سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور است که افراد می توانند در طول زندگی خود و به صورت طولانی مدت و به طور مستمر از آموزش های مهارتی و فنی بهره مند شوند.
مدیر دفتر کاهش آسیب های اجتماعی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور تاکید کرد: موضوع بیکاری دانشجویان فارغ التحصیل دانشگاه ها نیز از اهمیت فراوانی برخوردار است که بدون مهارت های لازم آماده ی ورود به بازار کار هستند. این افراد می توانند در کنار تحصیلات آکادمیک از مهارت های فنی نیز بهره مند شوند تا بهتر بتوانند به شغل متناسب با تخصص خود دست پیدا کنند.
سعید جلایی فر در ادامه گفت: سازمان آموزش و فنی حرفه ای کشور در راستای فراهم سازی بستر همکاری و هم افزایی با دستگاه های دست اندر کار امر پیشگیری و کاهش آسیب های اجتماعی توافقات کاری مختلفی را با اهدافی چون صرفه جویی در هزینه های توانمندسازی افراد آسیب پذیر، ایجاد راهکارهای حمایتی از جامعه ی هدف پس از آموزش جهت دستیابی به اشتغال پایدار، هدایت و کنترل آموزش های متناسب با چارچوب تعیین شده، تبادل اطلاعات و تجربیات میان دستگاه های مرتبط، ایجاد راهکارهای بهینه جهت فرهنگ سازی آموزشی، بهینه سازی فرآیندسازی آموزش های مهارتی و... در دستور کار خود قرار داده است. متاسفانه در سال های گذشته به دلیل برنامه ریزی نامناسب کشور با پدیده ی مدرک گرایی روبرو شد که این امر به تنهایی پاسخگوی نیاز بازار کار و اشتغال در شرایط کنونی نیست. در حالی که اکنون مهارت های تخصصی و فنی برای ثبات و اشتغال پایدار اهمیت دارد.
او تصریح کرد: حرفه ها و به ویژه شغل های دولتی از لحاظ جمعیت کارکنان محدودیت هایی دارند و به سرعت اشباع می شوند. به همین منظور باید با ایجاد شغل های تازه که به وسیله ی کارآفرینان شکل می گیرد در راه اشتغال زایی برای جوانان تلاش کرد.
مدیر دفتر کاهش آسیب های اجتماعی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با بیان اینکه کارآفرینی با کپی برداری از یک کار متفاوت است، تاکید کرد: همانطور که از نام آن مشخص می شود بایستی با آفرینش کار جدید در توسعه ی کشور گام برداشت، سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور در 1393 خورشیدی توانست 47 هزار تن را در دوره ی آموزشی و چهار میلیون و 700 هزار نفر ساعت را (منظور از نفر ساعت و یا ماشین ساعت مجموع زمانی است که یک نفر یا ماشین برای تولید یک محصول صرف می کند) آموزش دهد و این گونه جامعه ی هدف خود را در مسیر توانمندسازی و خودکفایی یاری رساند.
سعید جلایی فر با بیان این که دفتر کاهش آسیب های اجتماعی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور بر توانمندسازی حرفه ای و شغلی افراد تاکید دارد، بیان داشت: این دفتر با تعاملات برون سازمانی تلاش کرده است با هدف هماهنگی، همدلی و هم افزایی سازمان های دولتی و غیردولتی کارهای خود را پیگیری کند و در چارچوب و اهداف سازمان آموزش و فنی حرفه ای کشور تفاهم نامه هایی را با دستگاه هایی همچون قوه ی قضاییه، ستاد مبارزه با مواد مخدر، وزارت کشور، کمیته ی امداد امام خمینی(ره)، سازمان بهزیستی و ... انجام داده است که بر پایه ی تعهدات 2 طرف در راستای توانمندسازی افراد گام برمی دارد و آموزش های لازم را در درون نهادهای دولتی و غیردولتی برای جامعه ی هدف انجام می دهد.
وی در ادامه گفت: دفتر کاهش آسیب های اجتماعی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور تلاش دارد تا ارتباط نزدیکتری با سازمان های مردم نهاد(سمن) برقرار کند. سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با برنامه هایی همچون طرح ملی انفال (آموزش های فنی و حرفه ای نیاز مشارکت فعال زنان) به دنبال آن است تا حضور فعال زنان را در جامعه پررنگ تر کند.
مدیر دفتر کاهش آسیب های اجتماعی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور تصریح کرد: سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور دستاوردهایی نیز داشته است که می توان به ارتقای سطح اقتصادی خانواده های جوامع هدف، گسترش آموزش های مهارتی و تخصصی، همگرایی و پاسخگویی مناسب دستگاه های مختلف طرف قرارداد با این سازمان، ایجاد روحیه ی خودباوری و کاهش روحیه ی مددجویی در جوامع هدف اشاره کرد. کاهش نرخ بازگشت افراد آموزش دیده به جرم و آسیب های اجتماعی و شغل های کاذب و ناپایدار و دسترسی مناسب خدمات آموزشی از دیگر دستاوردهای این سازمان محسوب می شود.
سعید جلایی فر در پایان برنیازهای سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور تاکید کرد و گفت: ما به حمایت دولت در زمینه ی کمک های مالی، بودجه ای و ایجاد قوانین و مقررات لازم نیاز داریم. این سازمان در زمینه های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از سازمان های مردم نهاد(سمن) یاری طلب می کند.
بر این پایه سازمان بین المللی کار(I.L.O) آموزش های مهارتی را به عنوان یکی از پایه های اساسی فعالیت خویش قرار داده است و همواره آن را به دیگر کشورها توصیه می کند.
جوانان با فراگیری مهارت های فنی و حرفه ای در واقع نیروی خلاقیت و کاربردی خود را در یک فضای رقابتی در مسیر خدمت به مردم به کار می گیرند. این آموزش های مهارتی زمینه ساز ایجاد حرفه های با ثبات است و از پدید آمدن شغل های کاذب و ناپایدار که توسعه ی همه جانبه ی کشور را هدف قرار می دهد و سبب آسیب های مختلف اجتماعی می شود، جلوگیری به عمل می آورد.
آموزش های فنی و حرفه ای، افراد را با توجه به شرایط اقتصادی جامعه آماده ی ورود به بازار کار می کند و بدین شکل مهارت های عمومی بازار کار و صنعت را مورد توجه قرار می دهد و کارایی افراد را با توجه به تغییرات تکنولوژیکی به روز می کند.
افراد پس از به دست آوردن دانش و مهارت های تخصصی در زمینه های مختلف می توانند در شغل های مناسب به فعالیت بپردازند و به عنوان کارآفرین برطرف کننده ی نیاز اصلی کشورها به ویژه در کشورهای در حال توسعه باشند.
گسترش آموزش ها و مهارت های فنی و حرفه ای و نیاز به افراد کارآفرین از اولویت و اهمیت فراوانی برخوردار است. به همین دلیل سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور وابسته به وزارت کار و امور اجتماعی به منظور آموزش های فنی و تخصصی در 1359 هجری خورشیدی تشکیل شد و فعالیت های آموزشی خود را در 2 بخش دولتی و غیردولتی به مرحله اجرا درآورد. از این سازمان انتظار می رود که با آموزش های مهارتی و تخصصی خود بتواند با ارتقای دانش و مهارت های افراد، سهم عمده ای را در کاهش بیکاری در جامعه ایفا و به توسعه ی اقتصادی و اجتماعی کمک کند که این آموزش ها علاوه بر جنبه ی اقتصادی، در بهبود فضای کسب و کار و تغییرات مثبت اجتماعی و فرهنگی نیز تاثیرگذار خواهد بود.
نبود آموزش های فنی و حرفه ای و کارآفرینی در جامعه پیامدهای منفی را به دنبال دارد که گسترش مدرک گرایی یکی از نتیجه های آن محسوب می شود زیرا افراد پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه شغل مناسب خود را پیدا نمی کنند.
یک جامعه برای به حرکت درآوردن چرخ های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اجتماعی بایستی با استفاده از آموزش، خلاقیت را در جنبه های مختلف علمی و پژوهشی شکوفا سازد، از این رو توسعه ی فرهنگ کارآفرینی و اهمیت و نیاز به تمامی حرفه ها باید در چارچوب آموزش های تخصصی گوناگون دیده شود.
هر سال سوم تا نهم مرداد به عنوان هفته ی مهارت شناخته می شود و ششم مرداد روز کارآفرینی و آموزش های فنی و حرفه ای نامگذاری شده است.
** به مناسبت روز کارآفرینی و آموزش های فنی و حرفه ای پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا با «سعید جلایی فر» مدیر دفتر کاهش آسیب های اجتماعی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور به گفت و گو پرداخت.
مدیر دفتر کاهش آسیب های اجتماعی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور رفع نیازهای مختلف اقتصادی و اجتماعی را در چارچوب آموزش های تخصصی و فنی دانست و گفت: افراد کارآفرین افرادی خلاق به شمار می روند که به طور معمول از آموزش های فنی و حرفه ای بهره مند هستند و می توانند فرصت و شرایط اقتصادی جدیدی را ایجاد کنند.
سعید جلایی فر مقوله ی کارآفرینی و ایجاد اشتغال با توجه به آموزش های فنی و حرفه ای را در جامعه ضروری برشمرد و تاکید کرد: انتقال مهارت های مختلف به افراد جامعه ی هدف، پرکردن فضا یا خلاهای مهارتی افراد، ایجاد فضاهای کاری تازه، فراهم سازی زمینه های پرورش افکار در کنار فرصت های شغلی، رفع نیازهای بازار کار با رشد افراد کارآفرین از کارکردهای موثر آموزش های تخصصی به شمار می رود. به همین منظور سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با توجه به اهمیت موضوع اشتغالزایی چندین محور را در برنامه های خود قرار داده است که می توان به طرح آموزش های بازار محور یا مدل آموزش- بازرایابی- تولید - فروش اشاره کرد. همچنین طرح کارورزی برای آشنایی با بازار کار و کاربردی کردن این مهارت ها برای افراد در نظر گرفته شده است تا هنگام ورود به بازار کار از اعتماد به نفس و آمادگی لازم برای انجام خدمت در حرفه ی مورد نظر برخوردار باشند.
وی در ادامه افزود: طرح آموزش های مادام العمر یکی دیگر از برنامه های سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور است که افراد می توانند در طول زندگی خود و به صورت طولانی مدت و به طور مستمر از آموزش های مهارتی و فنی بهره مند شوند.
مدیر دفتر کاهش آسیب های اجتماعی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور تاکید کرد: موضوع بیکاری دانشجویان فارغ التحصیل دانشگاه ها نیز از اهمیت فراوانی برخوردار است که بدون مهارت های لازم آماده ی ورود به بازار کار هستند. این افراد می توانند در کنار تحصیلات آکادمیک از مهارت های فنی نیز بهره مند شوند تا بهتر بتوانند به شغل متناسب با تخصص خود دست پیدا کنند.
سعید جلایی فر در ادامه گفت: سازمان آموزش و فنی حرفه ای کشور در راستای فراهم سازی بستر همکاری و هم افزایی با دستگاه های دست اندر کار امر پیشگیری و کاهش آسیب های اجتماعی توافقات کاری مختلفی را با اهدافی چون صرفه جویی در هزینه های توانمندسازی افراد آسیب پذیر، ایجاد راهکارهای حمایتی از جامعه ی هدف پس از آموزش جهت دستیابی به اشتغال پایدار، هدایت و کنترل آموزش های متناسب با چارچوب تعیین شده، تبادل اطلاعات و تجربیات میان دستگاه های مرتبط، ایجاد راهکارهای بهینه جهت فرهنگ سازی آموزشی، بهینه سازی فرآیندسازی آموزش های مهارتی و... در دستور کار خود قرار داده است. متاسفانه در سال های گذشته به دلیل برنامه ریزی نامناسب کشور با پدیده ی مدرک گرایی روبرو شد که این امر به تنهایی پاسخگوی نیاز بازار کار و اشتغال در شرایط کنونی نیست. در حالی که اکنون مهارت های تخصصی و فنی برای ثبات و اشتغال پایدار اهمیت دارد.
او تصریح کرد: حرفه ها و به ویژه شغل های دولتی از لحاظ جمعیت کارکنان محدودیت هایی دارند و به سرعت اشباع می شوند. به همین منظور باید با ایجاد شغل های تازه که به وسیله ی کارآفرینان شکل می گیرد در راه اشتغال زایی برای جوانان تلاش کرد.
مدیر دفتر کاهش آسیب های اجتماعی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با بیان اینکه کارآفرینی با کپی برداری از یک کار متفاوت است، تاکید کرد: همانطور که از نام آن مشخص می شود بایستی با آفرینش کار جدید در توسعه ی کشور گام برداشت، سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور در 1393 خورشیدی توانست 47 هزار تن را در دوره ی آموزشی و چهار میلیون و 700 هزار نفر ساعت را (منظور از نفر ساعت و یا ماشین ساعت مجموع زمانی است که یک نفر یا ماشین برای تولید یک محصول صرف می کند) آموزش دهد و این گونه جامعه ی هدف خود را در مسیر توانمندسازی و خودکفایی یاری رساند.
سعید جلایی فر با بیان این که دفتر کاهش آسیب های اجتماعی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور بر توانمندسازی حرفه ای و شغلی افراد تاکید دارد، بیان داشت: این دفتر با تعاملات برون سازمانی تلاش کرده است با هدف هماهنگی، همدلی و هم افزایی سازمان های دولتی و غیردولتی کارهای خود را پیگیری کند و در چارچوب و اهداف سازمان آموزش و فنی حرفه ای کشور تفاهم نامه هایی را با دستگاه هایی همچون قوه ی قضاییه، ستاد مبارزه با مواد مخدر، وزارت کشور، کمیته ی امداد امام خمینی(ره)، سازمان بهزیستی و ... انجام داده است که بر پایه ی تعهدات 2 طرف در راستای توانمندسازی افراد گام برمی دارد و آموزش های لازم را در درون نهادهای دولتی و غیردولتی برای جامعه ی هدف انجام می دهد.
وی در ادامه گفت: دفتر کاهش آسیب های اجتماعی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور تلاش دارد تا ارتباط نزدیکتری با سازمان های مردم نهاد(سمن) برقرار کند. سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با برنامه هایی همچون طرح ملی انفال (آموزش های فنی و حرفه ای نیاز مشارکت فعال زنان) به دنبال آن است تا حضور فعال زنان را در جامعه پررنگ تر کند.
مدیر دفتر کاهش آسیب های اجتماعی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور تصریح کرد: سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور دستاوردهایی نیز داشته است که می توان به ارتقای سطح اقتصادی خانواده های جوامع هدف، گسترش آموزش های مهارتی و تخصصی، همگرایی و پاسخگویی مناسب دستگاه های مختلف طرف قرارداد با این سازمان، ایجاد روحیه ی خودباوری و کاهش روحیه ی مددجویی در جوامع هدف اشاره کرد. کاهش نرخ بازگشت افراد آموزش دیده به جرم و آسیب های اجتماعی و شغل های کاذب و ناپایدار و دسترسی مناسب خدمات آموزشی از دیگر دستاوردهای این سازمان محسوب می شود.
سعید جلایی فر در پایان برنیازهای سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور تاکید کرد و گفت: ما به حمایت دولت در زمینه ی کمک های مالی، بودجه ای و ایجاد قوانین و مقررات لازم نیاز داریم. این سازمان در زمینه های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از سازمان های مردم نهاد(سمن) یاری طلب می کند.
