اثرات رایانه بر روح و روان کودکان و جوانان
عصر ایران: امروزه دسترسی کودکان و قشر جوان به بازیهای الکترونیکی به سادگی امکانپذیر است در حالی که اکثر والدین نسبت به خطرات استفاده بیش از حد این بازیها بیاطلاع هستند. در گذشته بازیها از طریق ارتباط کودکان با یکدیگر انجام میشد اما امروزه کودکان از زمان درک و فهم این بازیها بیشترین ساعات روز را صرف اینگونه بازیها میکنند در حالی که این ارتباط هیچگونه رابطه عاطفی و انسانی ایجاد نمیکند و درصورتیکه اگر بازیها فکری نیز نباشد تأثیرگذاری نامطلوب بر روحیات کودک خواهد داشت.
تأثیر بازیهای رایانهای بهویژه در ایجاد خشونت در کودکان و نوجوانان است. تحقیقات نشان میدهد که تأثیر بازیهای رایانهای بر رفتار خشونتآمیز کودکان و نوجوانان بستگی بهوجود چند عامل دارد. نخستین عامل اینکه درجه شدت خشونت در بازی چهاندازه است. دوم توانایی کودک برای تشخیص و تمیز بین دنیای تخیلی و واقعیت زندگی است. عامل سوم قدرت کودک برای مهار کردن تمایلات و انگیزههای وجودی است و بالاخره عامل چهارم چارچوب ارزشی است که کودک در آن رشد کرده است و یا هماکنون زندگی میکند و نیز ارزشهایی که در متن و محتوای بازی مستتر است.
تحقیقات اخیر دلالت دارد که بازیهای رایانهای سبب صدمات مغزی طولانیمدت میشود. بازیهای رایانهای فقط قسمتهایی از مغز را که به بینایی و حرکت اختصاص دارد تحریک میکند و به تکامل دیگر نواحی مغز کمک نمیکند.
بازیهای رایانهای پرتحرک باعث بروز بیماریهای استخوانی و عصبی در ناحیه دستها و بازوها میشود. در بازیهای رایانهای کودک به تنهایی بازی میکند و گاه بدون برنامهریزی ساعتها مشغول بازی میشود. تجربیات دوران کودکی در بزرگسالی تداوم مییابد. فردی که منفعل بازی میکند تا انتهای عمر منفعل میشود. برخی خانوادهها مانع انجام بازیهای الکترونیکی از سوی فرزندان خود میشوند و در واقع با مخالفت کردن فرزندان را نسبت به استفاده از این بازیها حریصتر میکنند و از طرفی کودکان در هر فرصتی حتی پنهانی سعی در استفاده از این بازیها دارند.
اما کارشناسان راهحلهایی را برای کاهش آسیبهای رایانهای بر روح و روان جسم کودکان و نوجوانان ارائه کردهاند: آشنایی والدین با کامپیوتر و گذراندن دورههای آموزشی در این زمینه و درصورت لزوم یادگیری برخی نکات از کودکان، صحبت با کودکان در مورد نحوه استفاده از کامپیوتر از سوی آنان و خطراتی که در هنگام آنلاینشدن ممکن است آنها را تهدید کند، قرار دادن کامپیوتر در مکانی از منزل که بتوان فعالیتهای کودک را تحت نظر داشت، محدود کردن زمان استفاده از کامپیوتر، درصورتیکه وی از تماسهای اجتماعی خود کاسته باشد. استفاده بیش از حد از کامپیوتر معمولا نشانگر یک مشکل است، همراهی با کودکان هنگام حضور آنان در اتاقهای گفتوگوی اینترنتی، بررسی نامههای الکترونیکی کودکان و حذف پیامهای نامتناسب، استفاده از نرمافزارهای فیلترکننده برای جلوگیری از مشاهده محتویات نامناسب.