بي مسئولیتی جوانان از جمله کاهش تمایل پسران به ازدواج

ایراندخت فیاض،کارشناس مسائل فرهنگی با اشاره به کاهش آمار ازدواج در کشور، گفت: اینکه آیا ما واقعاً با پدیده عدم تمایل جوانان به ازدواج یا تأخیر در سن ازدواج جوانان مواجه هستیم یا خیر؟
نیازمند یک تحقیق گسترده و منطقه‌ای در سطح استان‌های کشور است.
وی ادامه داد: وقتی در تهران با تأخیر در ازدواج مواجه هستیم اما هنوز سنت‌ها و هنجارهای قومی در شهرها و بقیه استان‌های کشور حاکم است که فشار لازم برای حرکت مثبت جوانان به سمت ازدواج را ایجاد می‌کند.
پس اگر ما بخواهیم یک پاسخ علمی نسبت به این مسئله داشته باشیم حتما متولیان فرهنگی یا رسانه‌ ملی باید یک تحقیق میدانی از گروه هدف انجام دهند و از جوانان بپرسند که اگر شرایط ازدواج برایتان مهیا باشد آیا حاضر هستید ازدواج کنید یا اصلاً‌ میل به ازدواج ندارید و دوم اینکه اگر هم اکنون ازدواج نمی‌کنند دلایل آن را از خودشان بپرسند این پاسخ آکادمیک و علمی است.
این کارشناس مسائل فرهنگی خاطرنشان کرد: اما یک پاسخ تجربی وجود دارد و آن این است که اگر فرض را بر تأخیر سن ازدواج قرار دهیم می‌توان دلایل متعددی را برای آن بیان کرد که دلیل اصلی آن لزوماً دلیل اقتصادی نیست چه بسا جوانانی هستند که شاغل هستند و درآمد خوبی دارند یا فرزند خانواده‌هایی هستند که خانواده این امکان را دارد که از نظر اقتصادی و اجتماعی فرزند خود را حمایت کند اما فرزندان همچنان تمایل دارند در سنین بالاتری ازدواج کنند.
فیاض تصریح کرد: به نظر بنده بخشی به دلیل خودشناسی نسل جوان از خودشان است، در گذشته جوانان خودشناسی دقیق از خود نداشتند به همین دلیل با یک یا دو فاکتور تن به ازدواج می‌دادند و به دلیل هنجارهای مسلط اجتماعی که وجود داشت چه برای خانم و آقا مانند اینکه با لباس عروسی به خانه داماد می‌رود و با کفن از آنجا خارج می‌شود و اینکه در هر شرایطی متعهد به ازدواج باشند یا برای آقایان متارکه و طلاق به عنوان ناهنجاری اجتماعی و رفتاری محسوب می‌شد و فرد در صورت جدایی با یک بایکوت اجتماعی مواجه می‌شد به همین دلیل حتی فردی که ازدواج مجدد انجام می‌داد به عنوان یک اختلال رفتاری بایکوت اجتماعی می‌شد.
وی تصریح کرد: اما امروز به دلیل خودشناسی ایجاد شده، جوانان به دنبال این هستند با افرادی ازدواج کنند که دقیقاً با ویژگی‌های آنها همخوانی داشته باشد و با خواسته‌ها و نیازها و اهداف او همخوانی داشته باشد در گذشته گفته می‌شد یک فرد متدین باشد اما واژه تدین باید برای جوانان کالبد شکافی شود به همین دلیل امروزه وقتی می‌گوییم تدین، جوانان کالبد شکافی می‌کنید که دقیقاً تدین به چه معنا است؟ این کارشناس مسائل زنان تصریح کرد: در مورد واژه تفاهم نیز اینگونه است در گذشته واژه تفاهم دقیقاً کالبد شکافی نشده بود دو نفر با هم صحبت می‌کردند و می‌گفتند تفاهم داریم به عنوان مثال خانم از آقا می‌پرسید با ادامه تحصیل بنده موافقی و مرد هم می‌گفت موافقم.
اگر ادامه تحصیل یا کار به امور منزل آسیبی نرساند موافقم، این یک جمله کاملاً مبهم است و وقتی در زندگی وارد می‌شدند می‌دیدند که تمام این جمله پارادوکس است، امروز نسل جوان می‌گوید تا طرف مقابل را نشناسم تن به ازدواج نمی‌دهم و باید خود را بشناسم که خواسته‌هایم ثبات پیدا کند تا بعد از ازدواج پشیمان نشوم.
فیاض خاطرنشان کرد: از طرف دیگر در فضای جهانی و ایران که تحت تأثیر فضای جهانی است دیگر متارکه و طلاق یک ناهنجاری تلقی نمی‌شود و یک حق اجتماعی محسوب می‌شود و افراد می‌گویند که من باید زندگی کنم و اگر شرایط زندگی برایم سخت بود لازم نیست آن را ادامه دهم این موضوع یک اضطراب و دل نگرانی شناور مداومی را برای طرفین ایجاد می‌کند که زمانیکه دقت در انتخاب بالا می‌رود تأخیر در انتخاب هم صورت می‌گیرد به این دلیل امروز نسل جوان دل‌ نگرانی این را دارد که آیا تمام استانداردهای لازم را شناخته‌ام یا خیر و طرف مقابل چه ویژگی‌هایی دارد.
وی افزود: این یک دور گذار در جامعه ما دارد الان مفهوم تفاهم نسبت به دهد 60 کاملاً‌ کالبد شکافی شده است دیگر مرزبندی بین وظایف وجود ندارد اگر غیر از این باشد یک نقص جدی در زندگی ایجاد می‌شود ما مرزهای جنسیتی را باید واقعاً‌ برداریم و باید مشارکت و همکاری را جایگزین کنیم تا هر دو نفر در راه رشد طرفین حرکت کنند و اگر لوازم و اقتضائاتی نیاز دارد باید برای یکدیگر آن را فراهم کنند و پیشرفت طرف مقابل را پیشرفت خود بدانند.
این کارشناس مسائل فرهنگی ادامه داد: بحث دیگر فضای جهانی است در فضای جهانی به دلیل اینکه امروز جهانی به سمت و سوی غالب شدن رویکرد سکولاریسم حرکت می‌کند و بخش هایی از آن به زندگی ما هم آمده است در جهان فعلی با غلبه این رویکرد بحث انسان محق در مقابل انسان مکلف مطرح است یعنی انسان دائماً به دنبال حق خود است و آنقدر این انسان در حق خود غوطه‌ور است که گاهی فراموش می‌کند تکلیفی دارد که این هم یک نگاه افراطی است.
فیاض تصریح کرد: یکی دیگر از این فضاهای فراملی عدم مسئولیت پذیری یا احساس دل نگرانی از پذیرش مسئولیت‌های مهم است مثلاً‌ اینکه ازدواج با خودش مسئولیت‌ها و محدودیت‌هایی را می‌آورد یکی از این تعهدات به عنوان مثال فرزند آوری است امروز نسل جوان فکر می‌کند فرزند آوری کار بسیار سخت و دشواری است هم از بعد جسمی و هم از بعد تربیتی، روحی و روانی، که البته از یک جهت این نگرش صحیح است در گذشته این گونه نبود و یک شبکه در تربیت بچه یاوری می کردند اما امروز فرد است و خود فرد و دیگر از بقیه خبری نیست.
وی ادامه داد: بخشی فضاسازی‌های واقعی یا غیر واقعی در مورد عدم پایداری ازدواج است و نسل جوان دائماً نگران است که اگر ازدواج کند این ازدواج پایدار است یا خیر؟
و در فراز و فرودهای زندگی شریک او همراهش می‌ماند یا خیر؟ این کارشناس مسائل فرهنگی اظهار داشت: مشکل دیگر بی‌مرزی ارتباطات جاری است که فضا و امکان تعامل را برای طرفین فراهم کرده و افراد با کسانی در تعامل هستند که امکان مقایسه در تمام ابعاد برای آنها فراهم می‌شود و از طرفی امکان تعامل باز و بدون مرز وجود دارد که این فضای بدون مرز به یک خود کنترلی و تقوا نیاز دارد تا افراد از مرزهای خود عدول نکنند.
فیاض افزود: باید افراد باری ایمن بودن در این فضاها به یک میزان از بالندگی و تعالی رسیده باشند که در نسل جوان هنوز نمی‌توان زیاد به این موضوع اعتماد کرد ما هم اکنون جوانان را طوری تربیت کردیم که کمتر شاهد هستیم جوانان اصیل باشد البته چون کار علمی نکرده ایم ادعای من یک ادعای علمی نیست بلکه تجربی است و لازمه‌اش این است از نسل جوان بپرسیم به چه اصل‌هایی پایدار هستند.
وی ادامه داد: بخشی هم نگاه سطحی به ازدواج است یعنی ازدواج در اندیشه‌های اسلام اصیل به عنوان یکی از لوازم رستگاری مطرح است اما امروز ازدواج یک مفهوم سطحی در حد رفع نیازهای زیستی است و طبیعی است که در اینصورت هرجا که این نیازهای زیستی و فیزیولوژیکی تأمین شود دیگر نیازی به ازدواج نیست در حالیکه اگر ازدواج را در حد رسیدن به نیازهای متعالی بدانیم در یک کانون اصلی ورود پیدا می‌کند.