چالش های موجود ازدواج با تکیه برجنبه های آماری

آمار ازدواج، مقدمات وراهکارهای آن، معضلات و مشکلات موجود، قوانین و احکام مربوط به ازدواج در جوامع و تاثیرات زندگی ماشینی و شهرنشینی وهمچنین ملزومات توسعه یافتگی از جمله مسایلی است که در مقوله ازدواج، امروزه به عنوان دغدغه های تاثیرگذار درجوامع مطرح هستند .
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) به دنبال برگزاری میزگردهایی با نگاه خاص به برخی از پدیده ها و موضوعات بخصوص در حوزه مسایل اجتماعی این بار با حضور کارشناسانی ازسازمان ثبت احوال ،مدرس دانشگاه و جامعه شناس و روانشناس به چالش های موجود ازدواج با تکیه برجنبه های آماری پرداخته است .
دراین میزگرد، بررسی آمارهای ازدواج در دهه های گذشته و مقایسه آن با سال های اخیر ، بررسی آمار خام و میزان ازدواج در جامعه ،علل کاهش و تاخیر ازدواج با رویکرد جمعیت در معرض ازدواج ، قوانین و احکام مربوط به ازدواج ،تاثیرات شهرنشینی و تغییر الگو زندگی ،توسعه یافتگی ،مهاجرت ها ،گرایش جوانان به ادامه تحصیلات عالی ،گذر از زندگی سنتی به زندگی مدرن و همچنین موضوعات روان شناسی از جمله مواردی است مورد بررسی قرار گرفت .

** آمار خام ازدواج ملاک نیست بلکه باید به میزان ازدواج توجه داشت
عضو هیات علمی دانشگاه تهران و جمعیت شناس دراین نشست با تاکید بر اینکه آمار اعلام شده از سوی سازمان ثبت احوال در خصوص ازدواج آمار خوبی است، گفت :این آمار تقریبا دقیق است اما آنچه که باید به آن تاکید کرد این است که آمارخام ازدواج ملاک نیست بلکه باید به میزان ازدواج توجه داشت.
شهلا کاظمی پور افزود :آمار ازدواج از سال 1390 روند کاهشی داشته است وی دراین کاهش نباید به رقم خام تاکید شود بلکه باید میزان ازدواج با توجه به جمعیت در معرض ازدواج توجه شود .
وی با اشاره به اینکه در دهه 60در ایران شاهد افزایش جمعیت و آمار موالید بودیم گفت :با رسیدن این افراد به سن ازدواج شاهد افزایش آمار ازدواج و یا با گذشتن از سن ازدواج آنها شاهد کاهش آمار ازدواج خواهیم بود .
وی خاطر نشان کرد: به طور مثال دردهه 50تعداد مردان کمتر از دهه شصت بود و باتوجه به تفاوت 5ساله سن زوجین در ازدواج ،مردان دهه 50 و ازدواج آنها با زنان دهه 60منجر به تفاوت ساختاری می شود و یک مضیقه ازدواج پیش آمد و همراه با کاهش باروری دردهه 70 همچنین یک مضیقه دیگر برای این پسران پیش خواهد آمد .

**تاثیرات زندگی شهرنشینی ، میزان تحصیلات و توسعه یافتگی از عوامل به تاخیر افتادن ازدواج است
عضوهیات علمی دانشگاه تهران گفت : تاثیرات زندگی شهرنشینی و میزان تحصیلات وگرایش جوانان به سوی آموزش عالی و همچنین بالا رفتن سهم دختران دراین خصوص ، توسعه یافتگی ازجمله عوامل است که موجب تغییر شرایط به تاخیر افتادن ازدواج است.
وی با اشاره به اینکه قبل انقلاب اسلامی حدود 47 درصد از جامعه ما شهرنشین بودند درحالیکه درسالهای اخیر 72 درصد از مردم شهرنشین شده اند، بیان کرد:این تغییرات با خود تغییرات دیگری مانند میزان سواد و تمایل جوانان به آموزش های عالی ازدواج را با تاخیر مواجه کرد.

** ازدواج در اولویت های چندم جوانان قرار دارد ؟
کاظمی پور گفت :جوانان با تغییر شرایط زندگی به سوی زندگی شهر نشینی و ارتقاء سطح سواد با هدف داشتن یک زندگی بهتر،داشتن شغل و درآمد خوب را دراولویت قرار داده اند و ازدواج به اولویت های بعدی جوانان تبدیل شده است و به این ترتیب سن ازدواج به تاخیر افتاده است .
وی تاکید کرد: به عنوان یک جامعه شناس معتقدم چناچه این تاخیربا عقلانیت باشد واز طلاق های آشکار و عاطفی جلوگیری کند و حاصل آن یک زندگی پایدار باشد نتایج مطلوبی را به دنبال دارد پس بنابر این نباید ازدواج به هر بهایی به جلو بیفتد .
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد:همچنین اگرتاخیر ازدواج به دنبال یک خود سازی به دلیل عوامل مثبت و برای کسب یک زندگی بهتر و پایدار باشد بد نیست، اما اگر به دنبال یک سری شرایط نامطلوب اجتماعی رخ داده باشد آنگاه مطلوب تلقی نمی شود .

** ازدواج های دانشجویی و وام های ازدواج تسهیل کننده ازدواج نیستند
کاظمی پور با اشاره به آغاز ازدواج های دانشجویی از سال 1378 در کشور تاکید کرد: نه ازدواج های دانشجویی و نه حمایت و تسهیلاتی در قالب وام ازدواج به صورت عملی نتواسته است تسهیل کننده امر ازدواج در بین جوانان باشد .

**طلاق های عاطفی نادیده گرفته شده است
وی با اشاره به اینکه تمام هم و غم ما باید این باشد که جامعه سالم داشته باشیم ،گفت :طلاق عاطفی در بین خانوداه ها نادیده گرفته شده ،عاملی که موجب می شود بنیاد خانواده سالم و پایدار را متزلزل کند .
کاظمی پور ادامه داد: ما آماری از طلاق های آشکار درجامعه را داریم اما آماری از طلاق های عاطفی در دست نداریم ،کسی که طلاق آشکار گرفته به یک نوعی خودش را خلاص کرده اما طلاق عاطفی و ادامه زندگی و عواقب ناشی از آن به عنوان یک دغدغه مهم مطرح است .

** ازدواجی که از ابتدا با چانه زنی همراه باشد نتیجه خوبی را دربر ندارد
این جامعه شناس گفت :دربرخی از ازدواج ها شاهد هستیم از همان ابتدا با چانه زنی هایی مانند تعیین مهریه آغاز می شود که در گذر زمان نتیجه خوبی را در برندارد.
وی با یاد آوری اینکه بعد از اینکه رقم بالای برخی از مهریه ها مسئله ساز شد و در نهایت رقم 110سکه تایید شد، اعلام کرد:با توجه به شرایط کنونی اقتصادی خانواده ها به نظر من این رقم و پرداخت آن حتی به صورت اقساطی هم زیاد است و یک جوان برای پرداخت باید سی سال یا بیشتراز آن را صرف پرداخت مهریه کند .

**همه چیز در جامعه یک متولی دارد جزخانواده
کاظمی پور تصریح کرد: همه چیز در جامعه یک متولی دارد جز خانواده ،درست است که سازمان ها یا ارگان هایی در حوزه اجتماعی کار می کنند اما خانوداه درآنها کم رنگ دیده شده و نیاز است خانواده دارای یک متولی باشد .
وی تاکید کرد: باید هدف ،ایجاد خانوداه پایدار باشد و بسیاری از واقعیت های مربوط به ازدواج را باورداشته باشیم و براساس واقعیت ها برنامه ریزی کنیم و تصمیم بگیریم تا زمانی که برخی از مسوولان برای فرزندان خود ازدواج های آنچنانی می گیرند نمی توان به مردم گفت ازدواج را آسان بگیرند

**اطلاعات خام نباید مبنای محاسبات باشد
ناهید خداکرمی دبیر کارگروه سلامت معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در این میزگرد خبری گفت: اینکه برخی مواقع روی آمار و اطلاعات خام اظهار نظر می کنیم و می گوییم سن ازدواج پایین آمده است بیشتر این اظهارات بر مبنای اطلاعات خام است و تحلیل درستی روی آمار صورت نگرفته است.
وی اظهار داشت: الان چرا سن ازدواج بالا رفته است و چرا نباید تحلیلی پشت سر آن نباشد و مطالعات مبتنی بر جمعیت کم داریم و اکنون به نظر می رسد میانگین سن ازدواج افزایش و میزان ازدواج کاهش یافته است و روی این موضوع مبنای دقیق جمعیتی وجود ندارد و مسائل متعددی روی آن نقش دارد.
به گفته وی، اینکه تحصیلات و کار بانوان مانعی برای افزایش ازدواج است درست نیست بلکه یک مساله چند بعدی است و ابعاد اجتماعی را شامل می شود و به نظر من به بعد اجتماعی این قضیه کمتر توجه شده است، اگرچه نباید بعد سیاسی و اقتصادی را نادیده بگیریم.
وی اضافه کرد: ما در حال گذار از جامعه سنتی به مدرنیته هستیم و همه اینها رفتار خانوادگی و جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد بدون اینکه برنامه ریزان در این زمینه اقدامی انجام دهند.
خداکرمی با بیان اینکه قانونگذاری، برنامه ریزی و مدیریت فرهنگی کشور بیشترین مشکل در این زمینه است، افزود: اگر این مسائل و حرکت خانواده ها را رصد می کردند امروز اینقدر مشکل در حوزه ازدواج نداشتیم.
وی مدعی است که اکنون شورای عالی انقلاب فرهنگی، حوزه زنان و دانشگاهها و دیگر متولیان انگشت اتهامشان به سوی دیگری است و این موضوع به عنوان مشکل اساسی است.
وی گفت: در بحث فرهنگی چندین برابر بودجه کشور در نهادهایی هزینه می شوند که داعیه فرهنگی دارند اما کوچکترین برون دادی از آنها نمی بینیم، اما باید گفت با علم اینکه سن ازدواج افزایش و میل ازدواج کاهش یافته است، باید چکار کنیم، پس می طلبد ستاد بررسی وضعیت جوانان در کشور تشکیل شود.
دبیر کارگروه سلامت معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری گفت: باید مدیریت را به گونه ای اعمال کنیم که جوانان ما در پس زمینه ذهن شان نیز به ازدواج فکر کنند، اکنون در مدارس فشار روی فرزندان ما برای یادگیری شیمی، فیزیک و ریاضی است و در کنارش نمی گویند که شما باید روزی مادر یا پدر شوی و ما این حس را ایجاد نکرده ایم.
به گفته وی، الان شرایط به گونه ای است که جوانان ما نگاهش به مرزهای خارجی است چرا عملکرد ما طوری شده که جوان ما نمی خواهد در ایران بماند، باید ادعا کرد که ارتباط بسیاری از مسئولان ما با متن جامعه قطع شده است و بازخوردهایی که دارد خط قرمز است.
خداکرمی معتقد است علت افزایش سن ازدواج و عدم تمایل دختران و پسران به ازدواج و تشکیل خانواده یک موضوع چند بعدی است.
وی مدعی است که ماهواره دلیل کاهش ازدواج نیست ما نمی توانیم بگوییم ماهواره از اندیشه اسلامی قوی تر است؛ شاید شیوه رفتار و مدیریت فرهنگی ما خودش آسیب بزرگی است و به جای اینکه بگوییم ماهواره و غرب باعث شده، شاید خود ما در این مساله مقصر بوده ایم.
دبیر کارگروه سلامت معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری گفت: موضوع کاهش ازدواج در جامعه یک قضیه جدی است و باید بیشتر روی آن کار شود و باید با شناخت مسائل جوانان امروز، موضوع را بررسی کنیم چرا که جوان امروز ما که ارتباط جهانی دارد با جوان 37 سال پیش متفاوت است.

** آمارهای سالانه نشان می دهد ، هر سال فرصت ازدواج دختران و پسران نسبت به سال قبل آن کمتر می شود
علی اکبر محزون مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور در این میزگرد خبری گفت: در بحث تشکیل خانواده و ازدواج چند حوزه تحلیلی مطرح است که این موارد شامل چگونگی تشکیل خانواده، پایداری و عدم پایداری (طلاق) است.
وی تصریح کرد: وضعیت ازدواج در کشور ما نسبتا خوب است اما نمی توان گفت که ما از نظر مسائل مربوط به ازدواج وضعیت مطلوبی داریم.
محزون در ادامه به شاخص عمومیت ازدواج در کشور اشاره کرد و گفت: براساس سرشماری سال 1385 98،7 درصد آقایان و 98،2 درصد خانم ها فرصت ازدواج داشتند اما در سرشماری سال 1390، این رقم کاهش یافت و در آقایان 98،2 درصد و در بانوان به 97،2 درصد فرصت ازدواج پیش آمد.
مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور اظهار داشت: شاخص عمومیت ازدواج نشان می دهد که آمار ازدواج در افراد تا سن 49 سال بالا است و این آمارها نشان می دهد که عمومیت ازدواج در مردان نیم درصد بیشتر از بانوان در فاصله است.
وی خاطرنشان کرد: در ابتدای دهه 70 میزان ازدواج ثبت شده 452 هزار مورد ازدواج در سال بود که این آمار در سال 90، به 891 هزار مورد ازدواج رسید اما پس از آن روند کاهشی را شاهد هستیم.
محزون ادامه داد: از سال 90 میزان ازدواج در کشور روند کاهشی و منفی داشته است به طوریکه در سال 90، ازدواج با 1،9 درصد کاهش روبه رو بوده و این روند کاهشی در سال های 91، 92 و 93 نیز منفی بوده و در سال 93 به 6،5 درصد کاهش ازدواج نسبت به سال 92 رسیده است.
وی تعداد ازدواج های ثبت شده در سال 93 را 724 هزار مورد عنوان کرد و افزود: بخشی از علت کاهش ازدواج در کشور مربوط به هرم سنی است.
مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور گفت: میانگین سن ازدواج در کشور نیز روند افزایشی داشته به گونه ای که سن ازدواج جوانان درسال 54 برای آقایان 24 سال و برای بانوان 19 سال بوده اما در سال 93 و براساس آخرین آمار، سن مردان 28،1 سال و برای زنان 23،5 سال اعلام شده است.
محزون با بیان اینکه ازدواج برای برخی از جوانان ما به عنوان اولویت اول نیست، ادامه داد: ساختار جمعیتی، افزایش میانگین سنی و تاخیر افتادن در ازدواج ها از جمله دلایل افزایش میانگین سن ازدواج در کشور است.
محزون با اشاره به اینکه متاسفانه میانگین سن ازدواج در کلان شهرها بیشتر است که این موضوع بسیار نگران کننده است چرا که میانگین سن ازدواج در تهران برای پسران 31 سال و برای دختران 27 سال است، این رقم در کلان شهرهای کرج و شیراز نیز 30 سال برای پسران و 26 سال برای دختران است.
وی به نرخ ازدواج در سال های 90 و 93 نیز اشاره کرد و افزود: در سال 90 نرخ ازدواج در کشورمان به ازای هر یک هزار نفر 12 مورد ازدواج صورت می گرفت اما این رقم در سال 93 به حدود 9،3 ازدواج به ازای هر یک هزار نفر جمعیت رسیده است.
مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور گفت: در صورتی که شرایط اقتصادی برای جوانان نیز فراهم شود بازهم ازدواج در اولویت جوانان ما نیست.
وی در ادامه سن متعارف برای ازدواج جوانان ایرانی را برای دختران 15 تا 29 سال و برای پسران 20 تا 24 سال عنوان کرد و ادامه داد: متاسفانه ازدواج بالای سن متعارف در کشورمان رو به افزایش است و از هر 10 ازدواج برای آقایان یک ازدواج بالای 30 سال و برای خانم ها نیز از هر 14 ازدواج یک ازدواج بالای سن متعارف و بیش از 30 سال است.
محزون اظهار داشت: اختلاف سنی پنج سال در هرم سنی پسران و دختران به عنوان یک مشکل در سال های اخیر تبدیل شده چرا که به همین خاطر فرصت ازدواج برای دختران کمتر می شود و حتی تجرد قطعی در این مقاطع سنی دامن زده شده است.
وی در ادامه به موضوع جمعیت مجردان کشور اشاره کرد و گفت: آمار جوانان هرگز ازدواج نکرده کشور 11 میلیون و 240 هزار نفر است یعنی به ازای هر دو خانوار یک جوان هرگز ازدواج نکرده در کشور داریم و اکنون پنج میلیون و 570 پسر و پنج میلیون و 670 دختر در سن ازدواج در زمره افراد هرگز ازدواج نکرده قرار گرفته اند، اما این آمار نگران کننده است چرا که بیش از سه میلیون نفر آنها دارای تحصیلات عالیه هستند.
وی همچنین آمار جوانان هرگز ازدواج نکرده و بالاتر از سن متعارف را یک میلیون و 300 هزار نفر عنوان کرد و افزود: 320 نفر هزار از این افراد مرد و 980 هزار نفر خانم هستند.
مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور اضافه کرد: همچنین 152 هزار نفر بالای 50 سال و در تجرد قطعی در کشور وجود دارد که 60 هزار نفر از آنها خانم هستند.
وی در ادامه به وجود دو میلیون و 652 نفر مرد و زن که همسرشان فوت کرده و 657 هزار نفر بدون همسر براثر طلاق در کشور اشاره کرد و گفت: در مجموع 16 میلیون نفر مجرد در کشور داریم که این افراد شامل هرگز ازدواج نکرده ها، فوت همسر و افرادی که لاق گرفته اند، هستند.
محزون همچنین به فرصت ازدواج دوباره برای بانوان و مردان اشاره کرد و افزود: در مجموع 3،5 درصدازدواج ها در کشور مربوط به دفعات دوم یا بیشتر ازدواج است و به طور میانین چهار درصد ازدواج آقایان مربوط به دفعه دوم و فقط 2،9 درصد خانم ها موفق به ازدواج برای بار دوم می شوند.
به گفته وی، عوامل مختلفی در افزایش سن ازدواج و کاهش میزان ازدواج ها در کشور تاثیرگذار است پس باید همه مسئولان در این زمینه تلاش کنند چون سن ازدواج و طلاق در حال افزایش است، سقط جنین و فرزندان خارج از چارچوب در کشور روند افزایشی دارد.
محزون به پدیده همباشی یا همخانگی میان جوانان نیز اشاره ای کرد و گفت: برخی جوانان ما الگوهای غربی را برای ازدواج سفید یا همان همباشی در پیش گرفته اند و فکر میک نند این موضوع نمادی از مدرنیته است و نمادی شده که انگار درجه ای به فرد داده می شود.
وی تصریح کرد: در غرب همباشی کارکرد دیگری داشته است به گونه ای که آنها این موضوع را جایگزینی برای ازدواج در نظر می گیرند و حتی موضوعی برای فرار از بار مسئولیت درقبال ازدواج و برای پیشگیری از ازدواج می دانند.
به گفته مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت سازمان ثبت احوال کشور، باید علت و عوامل کاهش ازدواج در کشور واکاوی شود همانطور که در سیاست های کلی جمعیت در بند رفع موانع ازدواج، تسهیل در امر ازدواج و کاهش سن ازدواج مطرح شده و در بند چهارم آن نیز به موضوع تحکیم خانواده تاکید شده است.
وی اضافه کرد: همچنین باید خانواده به عنوان محور اصلی در تمامی سیاست گذاری ها و نظام ها اجتماعی قرار گیرد تا بتوان بسیاری از مسائل و مشکلات در حوزه ازدواج را حل کرد.

** در هیچ دوره ای تعداد دختران کمتر از پسران نبوده است
مدیر گروه مشاوره وزارت ورزش و جوانان با بیان این که موضوعات انسانی پیچیده و چند وجهی است، گفت: برای بررسی دلایل افزایش شمار طلاق باید عوامل متعددی را بررسی کرد.
مریم نجابتیان با اشاره به این که موجی که در سال 86،87 در کشور به وجود آمد مبتنی بر آمار اشتباه تعداد دختران نسبت به پسران گفت: در این مدت بسیاری از این دختران یا ازدواج های نا مناسب انجام دادند یا سرخورده شدند.

**در دوره جهانی شدن جوانان به راحتی تن به ازدواج نمی دهند
به عقیده نجابتیان در حالی رغبت جوانان به ازدواج زیاد است که روند جهانی شدن که موج فرد گرایی به کشور ما رسانده است.
وی در ادامه با اشاره به این که در روند فردگرایی جوانان به راحتی حاضر به پذیرفتن مسوولیت نیستند، گفت: البته نمی توان در کاهش شمار ازدواج مشکلات اقتصادی خانواده را از یاد برد.
نجابتیان افزود: در این دوره خانواده ها بخصوص در شهرهای بزرگ به دلایل مختلف از جمله مشکلات اقتصادی از انجام وظاف اصلی طفره می روند.

**کودکان مهارت آموزش رایانه را بلدند اسمشان را نه
وی یکی دیگر از عوامل کاهش ازدواج و افزایش طلاق در جامعه نداشتن مهارت زندگی اعلام کرد و افزود: در حالی کودکان 6 و 7 ساله به راحتی با رایانه بازی می کنند که مهارت های زندگی را ندارند.
نجابتیان این مشکل را تنها مختص ایران ندانست و گفت: بر اساس پژوهشی که در آمریکا و ژاپن انجام شده آنان از نکات ابتدایی جغرافیای کشورشان و حتی اسم و فامیلشن بی خبر بودند.
نجابتیان، آموزش و پرورش وزارت علوم را مرجع برای آموزش مهارت های زندگی به کودکان و نوجوانان اعلام کرد این این مراکز وظایفشان را انجام می دادند شاهد این مشکلات فرهنگی در جامعه نبودیم.

**ازدواج اولویت جوانان نیست
وی در ادامه با اشاره به نظرسنجی و پژوهشی که در سال 90 در میان جوانان انجام شده است، گفت: در حالی که ازدواج در سال 82 الویت اول جوانان بود در سال 90 ازدواج الویت چهارم شده است.
این دکتر روانشناس در ادامه با اشاره برنامه وزارت ورزش و جوانان درباره ارایه بسته آموزشی به جوانان در جهت ازدواج پایدار گفت: بر اساس اعلام ثبت احوال دلیل بسیاری از طلاق های زوجین دخالت خانواده های طرفین است.
وی در ادامه تاکید کرد: به حتم اگر جوانان ما مهارت های کافی زندگی را داشته باشد آمار طلاق کاهش پیدا می کند.

**خانواده برای دادن جهزیه سال ها زیر بار قرض می رود
نجابتیان شرایط ازدواج را در ایران سخت دانست و گفت: خانواده ها برای دادن جهیزیه دخترشان سال ها زیر بار قرض می روند.
مدیر گروه مشاوره وزارت ورزش و جوانان در ادامه با اشاره به این که باید برخی فرهنگ های غلط در جامعه از بین بروند، گفت: رسانه ها می توانند در این روند تاثیر گذار باشند مثلا قبح خواستگاری کردن دختر از پسر را از بین ببرند.
وی با اشاره به این که در گذشته زوجین مشکلات را بیشتر تحمل می کردند، گفت: امروز تحمل زوج ها کم شده است.

**طلاق فاجعه نیست
نجابتیان با تاکید بر این که اتفاق طلاق فاجعه بار نیست، گفت: نباید طلاق را فاجعه بار دانست هیچ اشکالی ندارد فرد طلاق بگیرد و دوباره ازدواج کند.
** ازدواج سفید در غرب جا افتاده ولی مناسب فرهنگ ما نیست
این روانشناس با اشاره این ازدواج های سفید در فرهنگ غربی جا افتاده است، گفت: بدلیل تبعات طلاق در کشورهای غربی و تقسیم تمام اموال به زوجین آنها ازدواج سفید می کنند.
وی این مدل را برای جامعه ما مناسب ندانست و گفت: به جز مسایل مذهبی که این امر را نمی پسندد زوجین در ازدواج سفید هیچ تعهدی به یکدیگر ندارند که بسیار مشکل ساز است.

**افراد از کودکی در معرض القائات ضد ازدواج هستند
مدیر گروه مشاوره وزارت ورزش و جوانان در ادامه با اشاره به این که بارها پدر و مادرهای در هنگام سختی رو به فرزندشان می گویند ازدواج چقدر سخت است و ای کاش هیچ وقت ازدواج نمی کردم و این موضوع سبب می شود فرزندشان از کودکی از ازدواج بیزار می شوند.

**وزارت ورزش ازدواج را بیمه می کند
وی در ادامه با اعلام این که وزارت ورزش و جوانان برنامه برای ازدواج پایدار جوانان دارد که بزودی آغاز به کار می کند، گفت: در این برنامه مشاوره پیش از ازدواج مد نظر قرار گرفته است.
اجتمام**3377** 2181**7268