مرکز پیوند مغز استخوان ایران جزو 4 مرکز برتر دنیا

اردشیر قوام‌زاده در نشست خبری خود که به مناسبت برگزاری کنفرانس بین‌المللی پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز و کنگره پزشکی بازساختی و ترمیمی برگزار شده بود، گفت: تا قبل از سال 62 در کشور ما فوق‌تخصص خون و پیوند مغز استخوان نداشتیم.

وی ادامه داد: سال 62 اولین فوق‌تخصص ما فارغ‌التحصیل شد و بعد از آن به دنبال فلوشیپ رفتند به طوری که اکنون 270 متخصص و فوق‌تخصص کار پیوند مغز استخوان را در کشور انجام می‌دهند.

رئیس مرکز پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی این مرکز را یکی از 4 مرکز برتر دنیا در پیوند سلول‌های بنیادی خون و مغز استخوان دانست و گفت: ما اکنون دارای 50 تخت پیوند مغز استخوان هستیم و 66 نوع بیماری را با پیوند درمان می‌کنیم.

قوام‌زاده مرکز پیوند استخوان سیاتل ام‌دی اندرسون و بوستون را تنها رقبای مرکز پیوند مغز استخوان ایران دانست و گفت: تنها در این 4 مرکز است که سالانه بیش از 400 پیوند مغز استخوان و سلول‌های بنیادی خون زده می‌شود.

به گفته وی، از 25 سال پیش تاکنون بیش از 5 هزار و 373 مورد پیوند سلول‌های بنیادی خون و مغز استخوان در بیمارستان شریعتی زده شده است و میانگین سالانه پیوندها اکنون به 440 پیوند رسیده که با احتساب پیوندهایی که در 9 مرکز دیگر ایران زده می‌شود در مجموع سالانه 700 پیوند در ایران صورت می‌گیرد.

قوام‌زاده تأکید کرد: تعداد 700 پیوند کافی نیست و حتماً با توجه به نسبت جمعیت کشور این تعداد باید به دو برابر افزایش پیدا کند.

رئیس مرکز پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی ادامه داد: در مرکز پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی از کودک چند روزه که دارای بیماری‌های متابولیکی و یا نقص ایمنی است تا زنان و مردان 75 ساله پیوند مغز استخوان و سلول‌های بنیادی خون دریافت می‌کنند و به علت تکامل این رشته نیاز است که سالانه کنفرانس‌هایی برگزار شود تا متخصصان و فوق‌تخصص‌ها با علم روز دنیا آشنا شوند.

وی با انتقاد از امکانات هتلینگ بیمارستان شریعتی و اورژانس ‌آن گفت: اگر ما بتوانیم هتلینگ و اورژانس را ارتقا بدهیم از آنجایی که جزو 4 مرکز برتر دنیا هستیم توریست‌های زیادی برای درمان به ایران مراجعه خواهند کرد البته اکنون بیمارانی از آذربایجان، افغانستان، پاکستان، سوریه، لبنان و تعداد دیگری از کشورها داریم.

قوام‌زاده افزود: متأسفانه به علت هتلینگ ضعیف مردمان ک شورهای حاشیه خلیج‌فارس به ایران نمی‌آیند.

وی هزینه درمان بیماران نیازمند پیوند مغز استخوان و سلول‌های بنیادی خون را یک میلیون دلار عنوان کرد و گفت: تنها پکیج درمانی این پیوند در خارج از کشور یک میلیون دلار هزینه دارد که البته اگر وضعیت بیمار وخیم شود این مبلغ بسیار زیاد می‌شود.

رئیس مرکز پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی تأکید کرد: با انجام بیش از 5 هزار و 300 پیوند چیزی بیش از 5 میلیارد و 300 میلیون دلار برای صرفه‌جویی شده است. این مبالغ فارغ از هزینه اقامت و رفت و برگشت به خارج از کشور است.

قوام‌زاده تعداد نمونه‌های موجود در بانک HLA را حدود 6 هزار نمونه قابل استفاده عنوان کرد و گفت: اگر ما بخواهیم از آمریکا سلول مورد نظر را پیدا کنیم و به ایران بیاوریم 50 هزار دلار باید هزینه کنیم و این مبلغ برای واردات از آلمان 20 هزار یورو خواهد بود در حالی که با کمی سرمایه‌گذاری در داخل کشور می‌توانیم تعداد نمونه‌های خود را افزایش داده و میزان واردات را کاهش دهیم.

وی تعداد نمونه‌های موجود در شبکه جهانی را 23 میلیون مورد اعلام کرد و گفت: ما نیز تعدادی سلول به فرانسه و ترکیه فروخته‌ایم اما به خاطر تحریم‌ها نتوانستیم پول آنها را دریافت کنیم.

رئیس مرکز پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی در مورد امکانات این مرکز، گفت: چند سال پیش نامه‌ای نوشتم که نمی‌دانم چه کسی آن را به دست مقام معظم رهبری رساند اما بعد از وصول نامه مبلغ قابل توجهی از طرف ایشان برای توسعه بانک خون و ساختمان مرکز پزشکی بازساختی و ترمیمی تأمین شد و اکنون این ساختمان‌ها به بهره‌برداری رسیده است.

به گفته قوام‌زاده، با سلول‌های بنیادی خون و مغز استخوان می‌توان بیماری‌هایی مانند MS، لوپوس، دستگاه گوارش، آرتروز و PRP را درمان کرد.

وی در این زمینه گفت: تقریباً تمام اندام‌های انسان را می‌توان از این طریق درمان کرد البته ما هیچ وقت در پزشکی درمان صد درصد نداریم ممکن است برای شخصی 99 درصد جواب دهد و برای شخص دیگر 20 درصد.

رئیس مرکز پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی با بیان اینکه اکنون بیش از صد نفر در نوبت پیوند هستند، گفت: معمولاً 4 ماه زمان می‌برد تا نوبت شخصی برای پیوند برسد که متأسفانه در این مدت خیلی‌ها جان خود را از دست می‌دهند.

قوام‌زاده خاطرنشان کرد: اولویت‌بندی ما برای انجام پیوند به صورت سیستمی و کامپیوتری است و ما بین یک فرد 17 ساله و فرد 70 ساله اولویت را به 17 ساله می‌دهیم چرا که 30 سال می‌تواند به کشور خدمت کند و همچنین نوع بیماری‌ها نیز در اولویت‌بندی مهم است ضمن اینکه ما به درصد جواب دادن پیوند نیز توجه داریم.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا امکان دارد شما سفارشی عمل کنید، گفت: به هیچ وجه سفارشی عمل نمی‌کنم و درست است که به فرد سفارش‌کننده جواب مثبت می‌دهم اما نام بیمار را به لیست سیاه خود وارد می‌کنم.

رئیس مرکز پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی با بیان اینکه مشکلات مالی اجازه دعوت عمومی از مردم را برای اهدای خون و نمونه‌گیری نمی‌دهد، گفت: ما توانستیم با توجه به ارتباطاتی که داریم برای بانک خون و سایر مایحتاج پیوند مغز استخوان حامی مالی پیدا کنیم و نمونه‌گیری‌ها را رایگان انجام دهیم اما من دیگر پیر شده‌ام و حوصله پیدا کردن حامی مالی جدید را ندارم.

قوام‌زاده ادامه داد: چند سال قبل شخص خیری چک ساخت مرکز رادیوتراپی مرکز پیوند مغز استخوان را کشید و اکنون خود او از دنیا رفته اما مرکز به دلیل عدم هماهنگی‌ها و همراهی مسئولان ساخته نشده است.

وی در ادامه سخت‌ترین پیوند انجام شده در طول سالهای گذشته خود را سه نمونه ابتدایی دانست و گفت: زمانی که قصد داشتیم برای اولین بار بر روی سه نمونه پیوند بزنیم همزمان در انگلستان فردی که اولین پیوندها را زده بود به ما گفت که دو نمونه اول او فوت کرده‌اند من نیز استرس زیادی داشتم و از انتقاد مردم می‌ترسیدم به همین علت تصمیم گرفتم که روزهای 13، 14 و 15 اسفند ماه سه پیوند را پشت‌سر هم انجام دهم تا اگر یکی از آنها زنده ماند فشار انتقادها کمتر شود.

رئیس مرکز پیوند مغز استخوان بیمارستان شریعتی خاطرنشان کرد: خوشبختانه هر سه نمونه زنده ماندند و یکی از آنها 5 سال بعد به علت عفونت درگذشت و دو نمونه دیگر که یکی از آنها زن و یک مرد بود اکنون زنده و سالم هستند و تشکیل خانواده نیز داده‌اند.

قوام‌زاده ادامه داد: از آنجایی که ما در درمان خود از رادیوتراپی استفاده نمی‌کنیم بیماران ما می‌توانند بچه‌دار شوند و ما نمونه‌های متعددی داریم که پرستار و پزشک ما با بیماری که درمان شده است ازدواج کرده‌اند.

وی با بیان اینکه معمولاً دوره درمان 5 هفته طول می‌کشد، گفت: خوشحالیم که در این مرکز از پایین‌ترین قشر جامعه تا معاون وزیر را درمان کرده‌ایم گرچه یکی از وزرا پیش ما نیامد و ترجیح داد به خارج برود که البته فوت کرد.

همچنین در  ادامه این نشست محمد واعظی دبیر علمی سومین کنگره بین‌المللی و ششمین کنگره ملی پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز و اولین کنگره پزشکی بازساختی و ترمیمی گفت: این کنگره با حضور سخنرانان خارجی و داخلی 24 تا 26 دی ماه در تهران برگزار می‌شود.

وی با بیان اینکه تحریم‌های جدید آمریکا جهت سفر به ایران موجب خلأ در برگزاری این کنگره‌ها شد، گفت: خوشبختانه به جز تعداد معدودی از سخنرانان مابقی به تهران می‌آیند و ما می‌توانیم از دانش آنها استفاده کنیم.

واعظی به به روابط کنونی ایران و تعدادی از کشورهای عربی اشاره کرد و گفت: دکتر قوام‌زاده ریاست انجمن پیوند مغز استخوان مدیترانه شرقی را نیز بر عهده دارد که در این انجمن تعدادی از پزشکان عربستانی و اردنی نیز عضو هستند و قرار است کنگره آن در تهران برگزار شود که اکنون نمی‌دانیم تکلیف چه می‌شود و آیا آنها در این کنفرانس شرکت می‌کنند یا خیر؟

وی با بیان اینکه 53 مقاله به دبیرخانه این مرکز ارسال شده است، گفت: 15 سخنران خارجی از آمریکا و  اروپا و  2 سخنران از سنگاپور و هند در این کنگره به سخنرانی می‌پردازند.

واعظی با اشاره به دعوت متخصصان مرکز ام‌دی اندرسون تگزاس برای سخنرانی گفت: این مرکز اکنون بیش از 600 پیوند در سال انجام می‌دهد و ما می‌خواهیم از دانش آنها استفاده کنیم.