برنامه "گفت‌وگوی اجتماعی" با موضوع بانوان و روان گردان ها و افزایش استفاده از آنها با حضور دکتر پرویز افشار معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت های مردمی و سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری، مریم مهرابی پژوهشگر اجتماعی، جامعه شناس و کارشناس ارشد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دکتر صوفیه مرادی روانشناس بالینی روانه آنتن شد.

به گزارش ميگنا دکتر پرویز افشار با اشاره به سیر رو به افزایش استفاده خانم ها از مواد روان گردان، گفت: حقیقت امر این است که طرح های ارزیابی که در کشور ما انجام شده است، حکایت از این دارد که شیوع سوء مصرف مواد در زنان رو به افزایش است.

وی خاطرنشان کرد: در سال 1380 نزدیک به 5 درصد از کل رقم معتادین کشور جمعیت خانم ها بودند، در سال 1390 این رقم به 9 درصد رسیده است، یعنی نزدیک به دو برابر شده است.

سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری گرایش دانسته یا نادانسته زنان به سوی مواد محرک جدید را یک نگرانی مهم قلمداد کرد و اظهار داشت: نادانسته به این دلیل است که خانم ها در پاره ای از محیط های زنانه تحت تاثیر قرار می گیرند. متاسفانه در محیط های زنانه مانند آرایشگاه ها و مهمانی ها و باشگاه ها، پاره ای از افراد برخی خانم ها را به مصرف این گونه از مواد ترغیب می کنند.

افشار با بیان اینکه در این ترغیب کردن ها برای مصرف مواد، نامی از آن برده نمی شود، گفت: به عنوان مثال می گویند اگر این قرص را مصرف کنید، باعث لاغری و تمرکز می شود. آنها با این نام وارد گود می شوند و افراد را به سمت یکسری از مواد شیمیایی می برند که عمدتا مواد محرک هستند که باعث کاهش اشتها و لاغری می شوند ولی عوارض جدی آنها تخریب های روانیِ واقعا مشکل ساز است.

معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت های مردمی و سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر، از طرح ارزیابی سوء مصرف مواد گفت و بیان داشت: این طرح برای آخرین بار در 5 سال پیش انجام شد که آمار زنان معتاد را 9 درصد بیان کرده است. طرح جدید در کشورمان در حال انجام است و انشاءا... نتایج آن حداکثر در سه ماهه اول سالِ آتی منتشر خواهد شد.

وی درباره سن اعتیاد خاطرنشان کرد: در این یک دهه سن اعتیاد تغییر زیادی نکرده است، اما معتقد هستیم با افزایش مواد محرک حتما سن اعتیاد پایین خواهد آمد زیرا تمرکز مواد محرک در گروه زنان، نوجوانان و جوانان است.
افشار تصریح کرد: زنان نسبت به مواد مخدر به ویژه مواد محرک شکنندگی و آسیب پذیری بیشتری نسبت به مردان دارند. ثابت شده است که اگر یک ظرف زمانی 5 ساله طول بکشد تا مردان معتاد مهارت هایشان را از دست بدهند و به کف خیابان بیایند، [این ظرف زمانی] در زنان بسیار پایین تر است. به همین جهت زنان خیلی زودتر در معرض مواد قرار می گیرند و حتی در زمره معتادین خیابانی برخی زنان متجاهر را می بینیم.

مریم مهرابی با بیان اینکه آمارهایی که در این زمینه در همه دنیا منتشر می شوند، قطعی نیستند، گفت: البته این آمار می تواند راهبردی برای طرح استراتژی ها باشد. واقعیت این است که ماهیت اعتیاد به شکلی است که برآورد دقیق از آن خیلی مشکل است و در همه جوامع به این شکل است.

وی ادامه داد: برخی از آمارها به مراجعینی که در حوزه درمان هستند، بر می گردد، زیرا مراجعه ی زنان معتاد برای درمان به کمپ های اعتیاد بسیار کمتر است، چون امکانات برای درمان در حوزه زنان به صورت تخصصی کمتر بوده است. ضمن اینکه زنان در صورت رفتن به این کمپ ها دچار مشکلات می شوند و انگ اعتیاد برای یک زن به عنوان سقوط اخلاقی شناخته می شود ولی برای یک مرد پذیرفته شده که یک بیماری است.

کارشناس ارشد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نگاه به زنان در جامعه ایران را اینگونه توصیف کرد و گفت: نگاه ما به زنان یک موجود مقدس، پاک و مراقب از خانواده است و همیشه جایگاه زن را به گونه ای می دانیم که حتی فکر تخطی که توسط زن انجام شود را در ذهنمان نمی گنجیم. ولی واقعیت این است که بیماری اعتیاد ترکیبی از عوامل ژنتیکی، روانشناختی و اجتماعی است که متاسفانه بعضی از زنان در بعضی از این حوزه ها آسیب پذیرتر هستند.

دکتر صوفیه مرادی با ذکر یک مثال چینی سخنان خود را آغاز کرد و گفت: چینی ها می گویند، در جامعه که زنان شاد باشند، آن جامعه پیشرفت می کند. مواد صنعتی به دلیل سهل الوصول بودن، همچنین ارزان تر بودن و البته تبلیغاتی که انجام می شود، بیشتر قربانی می گیرد.

وی به مسئله تبلیغات اشاره کرد و بیان داشت: تبلیغات در برخی رسانه ها که بیشتر در رسانه های غربی است، به شدت زیاد است و تبدیل به معضل اساسی شده است.

این روانشناس بالینی در خصوص مصرف مواد در زنان به صورت آگاهانه و یا ناآگاهانه اظهار داشت: نخست باید بدانیم کجا مصرف مواد آگاهانه اتفاق می افتد و کجا ناآگاهانه است. آن قسمتی که ناآگاهانه رخ می دهد، ماحصل تقویت های پنهانی است که در رسانه ها و رفتارهای افرادی که شاخص هستند، می باشد. همچنین در برخوردهای ریزی که والدین در خانواده و یا اقوام نسبت به یکدیگر انجام می دهند نیز در گرایش به این مواد موثر است.
شایان ذکر است؛ برنامه "گفت‌وگوی اجتماعی" هر روز ساعت 13:30 از شبکه رادیویی گفت‌وگو پخش می شود و فایل صوتی آن در سایت شبکه برای علاقه مندان موجود است.