کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

گفت‌وگو با مدیرعامل موسسه مطالعه و خلاقیت کودک و نوجوان

گفتگو/ ما استعداد فرزندان شما را کشف می‌کنیم

مجله مهر- آزاده باقری , 21 اسفند 1394 ساعت 10:50

شاید در گذشته بهترین سن برای استعدادیابی فرزندان، سنین راهنمایی و دبیرستان بود؛ اما الان سن این استعدادیابی پایین تر آمده و به دبستان‌ و پیش‌دبستانی کشیده شده است.


یک زمانی آرزوی هر پدر و مادری این بود که فرزندش دکتر یا مهندس شود و موفقیت آنها را در این شغل‌ها خلاصه می‌کردند؛ به همین دلیل اکثرا دوست داشتند فرزندشان در مدارج بالای تحصیلی، ورزشی و حتی هنری باشند و به قول معروف از هر انگشت شان یک هنر بریزد! اما غافل از اینکه فرزندان هر کدام به نوبه خود ممکن است به یک کار، حرفه، ورزش، هنر و... علاقه‌مند باشد. بهتر است بدانید یکی از رموز موفقیت فرزندان شما در کشف استعدادشان است. ممکن است فرزند شما در رشته، ورزش و هنری استعداد داشته باشد که شما فکرش را نمی کردید. پس بهتر است قبل از هر چیزی برای فرزندانتان شرایطی مهیا کنید تا بتواند استعداد خود را کشف کند. بعد از آن است که شما وارد مرحله دشوار دیگری می شوید که آن هم شکوفا کردن استعداد خواهدبود.

در ایران استعدادیابی جدی گرفته نمی‌شود

شما باید راهی را انتخاب کنید که از طریق آن بتوانید به بهترین شکل استعداد کشف شده را تقویت کنید. در همین خصوص با «کیوان کیــان» که دکترای حقوق ارتباطات بین الملل دارد و در حال حاضر مدیرعامل موسسه مطالعه و خلاقیت کودک و نوجوان و همچنین مدیرآژانس جهانی استعدادیابی است به گفت و گو پرداختیم.

موسسه مطالعه و خلاقیت کودک و نوجوان از سال ۸۶ با هدف استعدادیابی و شکوفایی خلاقیت به روش پژوهشی راه اندازی شده و در حال حاضر با ۸۵ شعبه در کشور مشغول به فعالیت است. از آنجایی که هر کودک معمولا از جنبه‌های متفاوتی بسته به توانایی‌های ذاتی‌اش رشد می‌کند و ممکن است در زمینه خاصی با سایر همسالانش فرق داشته باشد؛ کیوان کیان درباره موضوعِ کشفِ استعدادهایِ متفاوتِ کودکان می گوید: «متاسفانه استعدادیابی در ایران سابقه زیادی ندارد؛ اما در دنیا بیشتر از ۷۰-۸۰ سال می شود که استعدادیابی انجام می گیرد و افراد متناسب با استعدادشان سرکلاس، باشگاه و... می روند. اما در ایران اینطور نیست. همه بچه ها وقتی به سن مدرسه می رسند بدون آنکه درباره استعداد آنها تحقیق و مطالعه ای بشود سر کلاس های یکسان می روند و همه درس ها را به شکل یکسان می خوانند تا به دانشگاه می رسند. حتی در دانشگاه هم به استعداد فرد نگاه نمی شود؛ بلکه به حافظه اش کار دارند که چقدر حفظ کرده و در کنکور موفق بوده. دیگر کاری ندارند چه استعدادی دارد.»

فرهنگ غلطِ «بچه من باید دکتر و مهندس بشود»

او به فرهنگ اشتباهی که در برخی خانواده ها وجود دارد اشاره می کند و می گوید: «فرهنگِ غلطِ «بچه من باید دکتر یا مهندس بشود» را در برخی از خانواده های ایرانی همچنان می بینیم. این در حالی است که آقای «هوارد گاردنر»، روانشناس معاصر معتقد است همه آدم ها نابغه هستند به شرطی که استعداد آنها کشف شود. هفت نوع استعداد را هم تعریف کرده است و می گوید آدم ها در یک یا چند مورد از این هفت نوع، استعداد دارند. حالا اگر بتوان این استعدادها را کشف کرد قطعا در آن زمینه پیشرفت می کنید. ما هم در همین زمینه ضرب المثل ها داریم که «هر کسی را بهر کاری ساختند». در بحث های سیاسی، اقتصادی و تجاری نام آن را گذاشته اند «مزیت نسبی». یعنی هر کشوری در یک زمینه ای «مزیت نسبی» دارد. یک کشور در بخش کشاورزی، یک کشور در بخش صنعتی، یک کشور در بخش شیلات و... قابلیت دارد که باید برنامه ریزی ها به گونه ای باشد تا هر چه بیشتر بتوانند از این قابلیت ها برای سوددهی بیشتر بهره ببرند.»

کشف استعداد با کشف علاقه فرق دارد

دکتر کیان در پاسخ به این سوال که استعداد را چگونه و با چه روش هایی می توان کشف کرد می گوید: «کشف استعداد یک پروسه بسیار پیچیده است. در ایران به غلط عده ای کشف استعداد می کنند. یک پرسشنامه جلوی شما می گذارند و شما باید به ۲۰ سوال پاسخ بدهید. در نهایت هم نتیجه می گیرند مثلا فرزند شما استعداد فوتبال دارد. چطوری به این نتیجه می رسند؟ از شما سوال کرده اند فوتبال دوست دارید؟ فوتبال تماشا می کنید؟ نظرت درباره فوتبال مثبت است؟ اگر همه آنها را بله زده باشید می گویند استعداد فوتبال دارید در صورتی که این پرسشنامه علاقه شما را کشف می کند.»

مدیر آژانس جهانی استعدادیابی تفاوت استعداد و علاقه را اینطور توضیح می دهد:‌ «استعداد با علاقه فرق می کند. استعداد از سه فاکتور تشکیل شده است. یکی از آنها همان علاقه است. دومین مورد توانایی جسمی را شامل می شود. مثلا شما ممکن است فوتبال دوست داشته باشید اما ماهیچه های قوی ندارید و ریه تان توانایی ندارد ۹۰ دقیقه بدوید. فاکتور بعدی نیز از نظر روانی استعداد را مورد بررسی قرار می دهد. مثلا فوتبال دوست دارید، بدن شما هم این اجازه را به شما می دهد که بتوانید در زمین خوب بازی کنید اما آیا از نظر روانی می توانید کار تیمی انجام بدهید؟ می توانید در بین هزاران تماشاگر که تشویق یا حتی تخریب می کنند به بازی خودتان ادامه دهید؟ سنجیدن این سه فاکتور کنار هم کار ساده ای نیست و معمولا پرهزینه و پرانرژی است و کمتر کسی این کار را انجام می دهد.»

تست رایگان استعدادیابی

مدیر این موسسه درباره تست استعدادیابی این موسسه و روند شکل گیری آن می گوید: «اگر کسی بخواهد تست رغبت سنجی و استعداد سنجی به درستی انجام بدهد باید بالای ۲۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان هزینه کند. با وجود آنکه کشف استعداد واجب است؛ اما کسی حاضر نمی شود برای چنین کاری هزینه کند. با کمک هیات علمی موسسه به مدت ۸ سال روی این تست کار کردیم و  بر روی ۴۰ هزار داوطلب آزمایش های مختلف انجام دادیم. در نهایت این تست سنگین و مشکل را در مراحل مختلف تغییر دادیم. ابتدا به شکل دفترچه درآوردیم که حضوری و دو مرحله ای بود. بعد از آن باز هم تغییراتی دادیم تا به اینجا رسیدیم. جایی که دیگر این تست را خیلی ساده و رایگان کردیم. به همین دلیل دیگر کسی نمی تواند ادعا کند تست استعدادسنجی انجام نمی دهم؛ چون گران است. شما می توانید به وسیله گوشی موبایل در هر گروه سنی که هستید  تست استعداد سنجی بدهید. اپلیکیشنی طراحی شده که بابت آن بالای ۱۵۰ میلیون تومان هزینه کرده ایم. اما با این وجود رایگان در اختیار مردم قرار داده ایم.»

او در پاسخ به ضریب اطمینان این نرم افزار می گوید: «در این نرم افزار سوالاتی وجود دارد که شما به آنها پاسخ می دهید. سوالات درباره همان سه فاکتور است و گروه های سنی مختلف سوالاتشان متفاوت خواهدبود. تست استعداد که تمام شد همان لحظه به شما پاسخ می دهد که در چه زمینه ای استعداد دارید و نقاط ضعف و قوت شما چیست. علایقتان را می گوید و در نهایت یک نیم رخ روانی به شما خواهدداد. البته ضریب اطمینان این نرم افزار خیلی بالا نیست اما تا حدود زیادی قابل اعتماد است»

یکی از مزیت هایی که انجام تست استعدادیابی از طریق نرم افزار «ساشا» به وجود می آورد این است که اتوماتیک اطلاعات؛ وارد آژانس جهانی استعدادیابی می شود: «موسسه ما جزو سازمان جهانی استعدادیابی است و همه بچه ها اتوماتیک اطلاعاتشان وارد آژانس جهانی استعدادیابی می شود. همین اتفاق موجب خواهدشد تا از طریق این آژانس، پیشنهادهای مختلف داده شود. به عنوان مثال اطلاع رسانی می کنند همه بچه های ۶ ساله ای که استعداد نقاشی دارند در یک جشنواره نقاشی فلان کشور شرکت کنند. بنابراین ما نه تنها استعداد را کشف و خلاقیت او را شکوفا می کنیم بلکه او را به یک جامعه جهانی وصل می کنیم و می توانند از ارتباطات بین المللی هم بهره مند شوند. اگر این سه مرحله به خوبی سپری شود یک بچه آینده درخشانی خواهدداشت.»

 

چگونه می توان استعداد کشف شده را شکوفا کرد؟

کیان بعد از این صحبت ها به مرحله ای اشاره می کند که در این مرحله بعد از کشف استعداد وارد آن می شویم؛ یعنی شکوفایی استعداد: «این تست تنها ۵۰ درصد ماجراست. حالا به مرحله بعد می رسیم که یکسری به اشتباه بعد از کشف استعداد مثلا عکاسی به کلاس آموزش عکاسی می روند و این هم اشتباه است. استعدادها را بعد از کشف باید شکوفا کرد؛ اما چگونه؟ روش کشف استعداد از طریق آموزش ممکن نیست؛ بلکه باید به روش پژوهش یعنی آزمون و خطا پیش رفت. اگر بچه ها در زمینه ای استعداد دارند باید در آن زمینه تجربه و آزمون و خطا کنند. اصلا  اشتباه کنند. اگر بچه ای استعداد عکاسی داشت به او آموزش عکاسی نباید داد به او باید دوربین عکاسی داد و از او خواست عکس بگیرد. اصلا برود خرابکاری کند. در نظام پژوهشی که نقطه مقابل نظام آموزشی است به خرابکاری ها نمره داده می شود. چون معتقد هستیم بچه ای که در کلاس عکاسی آموزش دیده است خلاق نمی شود. نهایتا عکس می گیرد مانند معلم اش یا یک پله بالاتر؛ اما بچه ای که با آزمون و خطا این کار را کرده به شرط آنکه استعداد داشته باشد یک روش جدید ابداع می کند.»
به گفته مدیرآژانس جهانی استعدادیابی، استعداد کودک را می توان از سه ساله تا پانزده ساله کشف کرد و او را به مرحله ای از کشف استعداد رساند که بتواند خلاقیت داشته باشد و روش های جدید ابداع کند. او در نهایت با توصیه به خانواده ها در جهت کشف استعداد فرزندانشان می گوید: «خانواده ها اجازه بدهند بچه ها استعدادشان کشف شود. اما بعد از آنکه استعداد کشف شد خواهشم این است بگذارند بچه هایشان آزمون و خطا کنند و آنها را مجبور نکنند با آموزش دیدن فقط آنچه که به آنها گفته می شود یاد بگیرند. اجازه بدهند خودشان هم به آموخته ها اضافه کنند. به قول سعدی: ابر وباد ومه وخورشید و فلک در کارند/ تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری»

امام زمان (عج) ظهور می کند تا آدم ها را سرجای خودشان بگذارند

کیان معتقد است ظهور امام زمان (عج) به این دلیل است تا عدل و داد را در دنیا برقرار کند و آدم ها را سرجای خودشان قرار بدهد: «ما معتقد هستیم اما زمان (عج) که ظهور می کنند، دنیا را پر از عدل و داد خواهدکرد. سوال این است چطور دنیا را پر از عدل و داد می کنند؟ اصلا تعریف عدل چیست؟ مولوی عدل را تعریف کرده است: «عدل چه بود وزن اندر موضعش/ ظلم چبود وضع در ناموضعش» هر چیزی سرجای خودش قرار بگیرد عدل است و قرار نگیرد ظلم است. اگر آدم ها سرجای خودشان قرار بگیرد عدالت گسترده شده و جهان سعادتمند خواهدشد. امام زمان (عج) وقتی ظهور کنند عدالت را برقرار می کنند. یعنی آدم ها را سرجای خودشان قرار می دهند. ما معتقد هستیم استعدادیابی از منویات و روش های امام زمان (عج) است.»

۸۵ شعبه در کشور و ۴ شعبه در جهان

این موسسه  بعد از آنکه از سال ۸۶ فعالیت خود را آغاز کرد هر سال به تعداد شعب خود اضافه و فعالیت خود را در سراسر کشور گسترش داد. حتی ۴ شعبه در کشورهای نیجیریه، تایلند، اتریش و مالزی نیز راه اندازی کرده است. کیان درباره ویژگی شعبه های این موسسه می گوید: «شعبه ها نه مدرسه است و نه مهدکودک. مهدکودک محل نگهداری کودکان است و مدرسه نیز محل آموزش بچه ها به روش حافظه محور. شعبه های ما شعبه خلاقیت است. محیط اش شاید شبیه مدرسه و مهدکودک باشد اما اتاق های مختلفی دارد که این اتاق ها محل نگهداری کودک و آموزش حافظه محور نیست. این شعبه ها آزمایشگاه، کارگاه و مراکز عملی دارد و به هیچ عنوان در این کلاس ها بحث تئوریک نداریم و مکمل مدرسه هستند. هزینه ها را نیز سعی کردیم به حداقل برسانیم. یکسری هم به شکل خیریه و بورسیه در این کلاس ها حضور دارند. در کل سعی شده از هزینه های مدرسه و مهدکودک بالاتر نرود. در حال حاضر نیز هر شعبه از ۲۰ تا ۸۰۰ نفر عضو دارد.» کیان معتقد است کودک باید تجربه کند تا بتواند به توانایی بالا دست پیدا کند: «ما در تمام شعبات گفته ایم کلمات دست نزن، حق نداری، تجربه نکن و... ممنوع است. مربی بالاسرش است تا کودک کارهای خطرناک نکند. مثلا با اره دستش را نبرد اما اره را می دهیم که چوب را درست اره کند. آدم موفق آدمی است که تجربه و هوش هیجانی داشته باشند. افرادی که تجربه کرده اند و چیزهای مختلف را بلد هستند می توانند سربزنگاه گلیم خودشان را از آب بیرون بکشد. این فرق می کند با دانش آموزی که معدل اش ۲۰ است اما نمی تواند مشکلی را حل کند. چون یک مشت تئوری یاد گرفته است. کسی که تجربه کرده به مراتب توانایی بالاتری دارد. این تجربه باید در زمینه های مختلف پراکنده باشد»

مدرک بین المللی استعداد یابی

کودکانی که در این شعب حضور دارند در پایان مدرک بین المللی استعدادیابی می گیرند: «کودکان به جز گواهینامه داخلی یک مدرک بین المللی هم می توانند دریافت کنند. این مدرک بعد از حضور سه ماه تقاضا داده می شود. تقریبا به طور متوسط نیز ۲هزار فارغ التحصیل داریم که در دوره های، ۳تا ۶ تا ۸ ماهه بسته به نوع استعداشان فرق می کند مدرک می گیرند. این ۲ هزار فارغ التحصیل همه شان گواهینامه بین المللی دریافت نمی کنند؛ اما تقریبا ۵۰ درصد آنها این مدرک را می گیرند که به نظرم قابل قبول خواهدبود. مدرک آژانس جهانی استعدادیابی فقط یک مدرک کاغذی نیست. کسی که این مدرک را می گیرد در سایت این آژانس نامش ثبت می شود که در ۱۲۰ کشور دنیا اعتبار دارد و می تواند در زمینه های مختلف از این مدرک استفاده کند.»

مربی های پژوهشگری که به سبک جدید آموزش می بینند

مربیانی که در این شعب مشغول به کارند مربی هایی هستند که آموزش های متفاوتی دیده اند: «موسسه مطالعه و خلاقیت کودک و نوجوان خدمات پژوهشی ارائه می دهند و دارای چندین پژوهشگر است که آنها یک کتاب ویژه مربی ها به نام «سفیران خلاقیت» گذرانده اند. به جز این کتاب دو فیلم آموزشی هم می بینند و هر سال شهریور ماه بازآموزی در دانشگاه تهران برگزار می شود و مدرک می گیرند. در حال حاضر به طور متوسط هر شعبه ۵ مربی دارد.»

آموزش و پرورش و بهزیستی؛ مخالفان موسسه استعدادیابی

کیان درباره مخالفانی که آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی هستند می گوید: «مخالف زیاد داریم. همین الان با حکم دیوان عدالت اداری سرپا هستیم. آموزش و پرورش و بهزیستی مخالف ما هستند. سازمان های مخالف دیگر هم داریم. آموزش و پرورش بارها حکم پلمپ شعب ما را داده است. البته آنها را باز کردیم اما دوندگی زیادی دارد. اگر این مشکلات نبود شاید الان ۱۳۰-۱۴۰ شعبه داشتیم. ما یک موسسه خدمات پژوهشی از سوی وزارت علوم هستیم اما بعضی مواقع آنها هم به مخالفت می پردازند. مشکلات زیاد است و تبلیغ نمی کنیم طبیعی است طرح و ایده نو تا جا بیافتد طول می کشد. خانواده ها دهان به دهان می شنوند و بازتاب های جهانی را هم می بینند و سراغ مان می آیند. خارج از ایران بیشتر شناخته شده هستیم. از سوی دیگر از مقلدها را استقبال می کنیم اما اشکال اینجاست که نگاه برخی از مقلدان به شکل تجاری است. ۲-۳ مجموعه دیگر هم هستند که مانند ما کار می کنند اما به درستی کارشان را انجام نمی دهند و خیلی ها به غلط این روش را انجام می دهند و دودش به چشم ما نیز می رود.»

خودم یکی از قربانیان کشف نشدن استعدادم هستم

از زندگی شخصی اش که می پرسیم می گوید دو فرزند دارد و توانسته استعداد آنها را کشف کند. در صورتی که شاید اگر شرایطی بود که می توانست استعداد خودش را هم در کودکی کشف کند روند زندگی اش تغییر می کرد: «دو فرزند دارم. یکی از آنها امسال به دانشگاه می رود و یکی دیگر چهارم دبستان است. دخترم در زمینه مدیریت و حقوق استعداد دارد و می خواهد ان شالله در یکی از این رشته ها قبول شود. پسرم هم فنی است و خیلی استعداد دارد. اگر شما یک ماشین مسابقه به او نشان بدهید و چند کاغذباطله در اختیارش بگذارید فردا صبح به شما یک ماشین کاغذی مسابقه در ابعداد واقعی تحویل خواهدداد.»
او خودش را یکی از قربانیان کشف نشدن استعدادش می دادند: «خودم یکی از قربانیان نبودن همچین امکاناتی هستم. من در کارهای تجربی، پژوهشی و آزمایشگاهی استعداد دارم؛ اما به غلط در زمینه حقوق وارد شدم. با این حال در مقطع فوق لیسانس پایان نامه ام میکروبیولوژی جنایی بود. همان زمان هم می دانستم به این رشته ها علاقه دارم. شاید اگر بچه بودم و استعدادم را می شناختم الان خیلی موفق تر می شدم. البته از یک جهتی موسسه خلاقیت شکل گرفت تا به نوعی بتوانیم این امکان را برای بچه های امروزی فراهم کنیم.»

 


کد مطلب: 36182

آدرس مطلب :
https://www.migna.ir/news/36182/گفتگو-استعداد-فرزندان-کشف-می-کنیم

میگنا
  https://www.migna.ir