اینترنت پدیده ای است که در ابتدا برای تسریع ارتباطات نظامی و تحقیقات دانشگاهی پا به عرصهٔ وجود گذاشت.
در سال ۱۹۶۲م. (Licklider) ایدهٔ یک شبکهٔ جهانی را مطرح ساخت که در آن کاربرانی که یکدیگر را نمیشناسند میتوانند از دادههای مشترکی استفاده نمایند. این پدیده با سرعت بسیار زیادی در جهان گسترش یافت تا جایی که پیشبینی میشود در سال ۲۰۱۲م. میزان کاربران اینترنت در جهان به بیش از ۲ میلیارد نفر برسد. در کشور ما نیز افزایش کاربران اینترنت رشد صعودی داشته به نحوی که کشور ما از نظر تعداد کاربران اینترنت در منطقهٔ خاورمیانه در رتبهٔ نخست قرار دارد. همزمان با افزایش تعداد کاربران اینترنت، نحوهٔ استفادهٔ افراد از این رسانه بحث در مورد تأثیر اینترنت بر سلامتی افراد جامعه را مطرح کرد.
اعتیاد به اینترنت یک پدیدهٔ به نسبت جدید محسوب میشود که از نظر بسیاری از پزشکان مغفول مانده است. مفاهیم اعتیاد به فنآوری توسط (Griffiths، ۱۹۹۶) و اعتیاد به رایانه توسط (Shotton، ۱۹۹۱) برای نخستین بار مطرح شدند.
در تعریف اعتیاد، فراتر از مصرف مواد مخدر، تعریف اعتیاد در زمینهٔ رفتارهای اعتیاد آور مانند قمار، پرخوری (Lesuire & Bloome، ۱۹۹۳)، بازیهای ویدئویی (Keepers، ۱۹۹۰)، ورزش (Morgan، ۱۹۷۹)، روابط عاشقانه (Peele & Brody، ۱۹۷۵) و تماشای تلویزیون (Winn، ۱۹۸۳) مورد بررسی قرار گرفتند.
اولین بار مفهوم اعتیاد به اینترنت توسط
يانگ(young ۱۹۹۶ م.) در طی انجام یک مطالعه مطرح شد و این مفهوم موضوع جدال برای دو گروه دانشگاهیان و پزشکان گردید. در ابتدا طرح آن بسیار طنزگونه مینمود.
اعتیاد اینترنتی در سال ۲۰۰۶م. توسط انجمن پزشکی آمریکا به عنوان اختلال روانی شناخته شد. آمارها نشان میدهند ۳۰ درصد جمعیت زیر ۱۸ سال در کره جنوبی به اینترنت اعتیاد دارند (۲۰۰۹؛ Ahn Dong-hyun)، همین آمار در مورد کشور چین به ۱۴ درصد جمعیت زیر ۱۸ سالهها در آن کشور میرسد. طبق تحقیقات در دانشگاه «هاروارد» بین ۵ تا ۱۰ درصد از کاربران از اعتیاد اینترنتی رنج میبرند.
۲۵ درصد از افراد در همان ۶ ماه اول استفاده از اینترنت به آن معتاد میشوند. آمارهای پژوهش در ایران نیز نشان میدهد که بیشتر کاربران دارای اعتیاد به اینترنت در ایران پسر هستند و همچنین میزان اعتیاد افراد مجرد به اینترنت چندین برابر افراد متأهل است. اعتیاد اینترنتی نوعی اختلال روانشناختی اجتماعی است که شامل نوعی وابستگی رفتاری به اینترنت است و استفادهٔ بیمارگونه و وسواسی از اینترنت را شامل میشود. همچنین بسیاری اعتقاد داشتند که اعتیاد فقط باید به سوء مصرف مواد مخدر اطلاق شود. (e. g.، Rachlin، ۱۹۹۰; Walker، ۱۹۸۹) میزان استفادهٔ ۳۸ ساعت در هفته از اینترنت را مبنای اعتیاد به اینترنت میگیرند. البته این نوع استفاده را باید جدای از استفاده از اینترنت برای اهداف کاری و غیرعلمی دانست.
در حال حاضر سوء مصرف اینترنت و استفاده مداوم از شبکه های مجازی کاربران را تبدیل به معتادان اینترنتی کرده است که دارای علائم خاصی نیز هست.
از چند سال پیش تقریبا حدود سال 2010 وقتی که گوشی های هوشمند به اوج استفاده خود توسط کاربران مجازی رسیدند مدیران سایتها و توسعه دهندگان فضای مجازی بر این فکر افتادند که از عطش کاربران شان هر چه بیشتر به نفع خود استفاده کنند و تا میتوانند کاربران بیشتری را سمت خود بکشانند و این گونه تمام غولها و حتی بچه غولهای فناوری شبکههای اجتماعی را به سمت نسخه های تحت پشتیبانی گوشیهای هوشمند هدایت کردند.
استفاده از این شبکههای اجتماعی به قدری آسان شد که دیگر نیاز نبود افراد تنبل برای چک کردن پیامهای شخصی و یا دسترسی به اینترنت وقت و بی وقت به سراغ کامپیوترهای شخصی بروند. نکته قابل توجه این است که مردان فناوری دقیقا میدانند مخاطبانشان چه زمانی از تاریخ به چه چیزی بیشتر احتیاج دارند تا بتوانند از آن طریق هم کسب درآمد کنند و هم ایدههای در سر خود را جهانی بپرورانند. در این میان تنها چیزی که برای توسعه دهندگان و نابغههای دنیای آی تی اهمیتی ندارد نوع استفاده افراد از محصولات و ایدههایشان است. برای مثال برای مدیران شبکههایاجتماعی مثل فیسبوک،توئیتر،اینستاگرام و... اصلا مهم نیست که کاربرانشان چه آسیبهایی از این شبکه های اجتماعی عایدشان میشود. تنها چیزی که میخواهند این است که کاربرانشان بیشتر و بیشتر جذب شوند.
شاید فکر کنید این اسارت روزی به پایان میرسد و عمر این شبکهها هم به پایان میرسد.اما غول های فناوری بیکار نمیمانند. هر چه باشد بی خود و بی جهت این نام را با خود یدک نمی کشند.و به محض احساس خطر ایده ای نو را طراحی میکنند و باری دیگر کاربران خویش را سورپرایز میکنند. برای مثال تلگرام در ابتدا زمانیکه بین کاربران ایرانی محبوب شد مانند یک نرمافزار پیام رسان ساده فقط قابلیت چت ،ارسال عکس و از این قسم کاراییهای محدود را داشت تا جاییکه حتی شکلک ها و قابلیتهای یک نرم افزار معمولی را هم نداشت. اما به محض جذب محبوبیت میلیونی مدیران این نرمافزار به این نتیجه رسیدند که دیگر وقت خلاقیت است و ویژگی های منحصر به فردی به آن اضافه کردند و با بالا بردن جذابیت،امنیت و کارایی نشان دادند که قرار نیست به این زودی ها از میدان رقابت کنار گذاشته شوند.
نتیجه سود مدیران پیام رسان سوار بر اسب قدرت و موفقیت برای پیاده نظام هایش که کاربران شبکه های اجتماعی هستند مطلوب نخواهد بود. کاربران پیاده نظام روزانه متحمل ضرباتی سهمگین اما پنهان از این جنگ های جهانی مجازی میشوند. آنان چنان معتاد به شبکه ها میشوند که به طور کل زندگی عادی را فراموش میکنند. اگر بخواهیم در یک جمله عمق فاجعه را بیان کنیم از خواب و خوراک میافتند. بسیاری از آنان دچار تیک های عصبی می شوند.کم نیستند کسانی که در مهمانی ها مدام به صفحه ی خاموش گوشی شان خیره میشوند و توهم میزنند که برایشان پیام آمده است.
- آثار و پیامدهای اعتیاد اینترنتی تأثیرات اعتیاد اینترنتی هم جسمانی است و هم بیرونی و مربوط به زندگی شخصی. هر رفتار افراطی را نمیتوان اعتیاد اعلام کرد، به عنوان مثال نمیتوانیم یک مکالمهٔ طولانی با تلفن را اعتیاد حساب بیاوریم و همچنین نوع استفادهٔ غلط هیچگاه به معنای غلط بودن خود رسانهٔ اینترنت نیست. مقاومت در مورد اینکه ما اینترنت را به عنوان یک عامل اعتیادآور بخوانیم بیشتر به فواید اینترنت در جامعه بر میگردد. از اینترنت میتوان استفاده های گوناگون برد و همین استفادهها نیز بیشتر در ارتباط با جنبه های حرفه ای زندگی ممکن است که پیش بیایند. به عنوان مثال تجارت ممکن است از راه اینترنت صورت بپذیرد و این عامل، استفادهٔ بیشتر از اینترنت را رقم بزند.

به همین دلیل است که تشخیص علایم اعتیاد به اینترنت به دلیل جنبه های گوناگونی که در زندگی امروزه پیدا کرده است بسیار مشکل است و به یک پزشک حاذق در این بین نیاز است تا علایم اعتیاد به اینترنت را تشخیص دهد زیرا استفادهٔ بیشتر به منزلهٔ رفتار اعتیادآور در اینترنت محسوب نمیگردد. فرد معتاد به اینترنت نوعی احساس به روز بودن در محیط تکنولوژیک میکند. پیامدهای زیستی شامل آسیبهایی مانند کمر درد و خستگی چشم و بیتحرکی بر اثر عدم ورزش رخ میدهند. اختلال در الگوهای خواب شبانه نیز از سایر پیامدها است.
در موارد شدید استفاده از کافئین از سوی کاربر برای استفادهٔ طولانی مدت از اینترنت مشاهده شده است. این آسیبها در برابر آسیبهای روانی بسیار کمرنگتر هستند. در زمینهٔ آسیبهای اجتماعی، تحقیق یونگ نشان داد که ۵۳ درصد از معتادان به اینترنت در روابط ازدواج، دوستیابی و روابط بین کودکان و والدین دارای اختلال بودند. بیماران زندگی انفرادی در کنار رایانه را به تدریج جایگزین زندگی در کنار مردم ساخته بودند.
در مورد همسران، معمولاً اعتیاد اینترنتی باعث آن میشود که همسر نتواند وظایف خود را به طور کامل انجام دهد که به آن همسر Cyberwidow (بیوهٔ مجازی) نیز گفته میشود. حتی در نمونههای شدید اعتیاد به اینترنت، مادر وقت کافی برای رسیدن به فرزندان را ندارد. یکی دیگر از مشخصه های رفتاری اعتیاد به اینترنت پرخاشگری در عدم دسترسی به اینترنت است. از دیگر مشکلات نوعی مسخ شدگی است. معتاد اینترنتی قادر به انجام عمل در محیط واقعی نیست و در واقع بیشتر ذهنیات فرد هستند که انرژی معتاد را میگیرند تا اعمال روزانهٔ او در محیط واقعی. از افزایش موارد طلاق نیز از مشکلات ناشی از اینترنت نام میبرند (Quittner، ۱۹۹۷)، حتی در مواردی عجیب گزارش شده که برخی از همسران که به اینترنت اعتیاد دارند بیشتر تمایل دارند که با همسر خود در زندگی مجازی ارتباط داشته باشند تا با آنها به خرید بروند و یا در کارهای اجتماعی شرکت کنند. بیماران روابط عاطفی و اجتماعی خود را در فضای مجازی برای یافتن عشق، حتی بعد از ازدواج ادامه میدهند. امروزه در اکثر مدارس استفاده از اینترنت به عنوان یک ابزار آموزشی مدرن مورد توجه قرار گرفته است با این حال ۸۶ درصد از معلمان بر این باورند که اینترنت عملکرد درسی کودکان را بهبود نمیبخشد (Barber، ۱۹۹۷)، معلمان بیان میداشتند که اطلاعات بر روی اینترنت بیش از حد آشفته است. مطالعهٔ یونگ همچنین نشان داد که ۵۰ درصد از دانش آموزانی که از اینترنت زیاد استفاده مینمایند، نمرات ضعیفتر و مطالعه و توجه کمتری به درس در کلاس داشتهاند. migna.ir مطالعات در زمینهٔ اعتیاد به اینترنت در محیط شغلی هم نشان میدهد که ۵۰ درصد از مصارف اینترنت در محیطهای کاری مرتبط به استفاده های غیر کاری است (Robert Half International، ۱۹۹۶). در واقع فرد با مصرف اعتیادگونه، درد را فراموش میکند و به شادی میرسد؛ این در حالی است که به واقع مشکلی حل نشده است. ما در حالت واقعی وقتی مشکلمان حل شود خوشحالیم اما در حالت اعتیاد بدون دلیل خوشحالیم. رسانه فرد را در حالت کنونیاش قرار میدهد. در واقع اینترنت پوششی میشود برای مشکلات فرد. در این بین آسیبها خود را پنهان میسازند و این امر باعث آن میشود تا پزشکان و جامعه به این آسیبها برای حل آنها پی نبرند و به لایه های زیرین جامعه بروند. مانند مشکلات زناشویی. این امر باعث میشود تا راه حلی نتوان برای مشکلات پیدا کرد.
- -
نسل جديد اعتياد به اينترنت
بسیاری از ما دانسته یا نادانسته از يك بیماری رنج می بریم البته شاید خودمان از این بیماری رنج نبریم ولی اطرافیان ما از اینکه با یک فرد «معتاد به تلفن همراه» زندگی می کنند رنج می برند.
پزشکان و محققان به این نوع رفتار موبوفوبيا mobophobia گويند، هراس از دست دادن آن هم از جنس تلفن همراه.
Mobophobia یا ترس از نبودن تلفن همراه بیماری است که زاییده دهههای اخیر است. بر اساس تحقیقات انجام شده نشان داده شده است که ۸۰ درصد از مردم به اشتباه احساس میکنند که موبایلشان در جیبشان میلرزد و ۳۰ درصد هم به اشتباه گمان میبرند که تلفنشان زنگ میزند.
هشتاد درصد از افراد هجده تا بیست و چهار سال شب با گوشی میخوابند و والدینی که تمایل بیشتر به استفاده از تلفنشان دارند بیشتر در ارتباط با فرزندانشان دچار مشکل هستند.
به طور معمول در شبانه روز افراد 110بار به گوشی خود سرمیزنند اما فرد مبتلا به mobophobia موبوفوبیا 900 بار و یا حتی بیشتر تلفن خود را چک میکنند. این افراد ترس شدیدی و اضطراب شدیدی دارند که مبادا تلفن همراهشان را از دست بدهند. و یا پیامی ارسال شود که آن فرد متوجه نشود. این حالت طبق گفته پزشکان کاملا عصبی است و فردی با این ویژگی ها جز معتادان به حساب میآید. معتادانی که به جای مواد مخدر ،گوشی میکشند.
بدترین قسمت ماجرا آنجاست که ۹۵ درصد مردم در ساعات قبل از خوابشان در حال چک کردن اساماس ها و یا گشت و گذار در اینترنت هستند. و نصف کسانی که نیمه شبها ناگهانی از خواب میپرند به سراغ گوشیشان میروند و آن را چک میکنند. اگر شما علاوه بر علائم بالا ترس از دست دادن عکسها و فایلهای روی گوشیتان را هم دارید، نگران این هستید که کسی به گوشی شما دست نزند، مرتب نوتیفیکیشنهایتان را چک میکنید و نسبت به علامت نوتیفیکیشن روی موبایلتان حساسید و مرتب آنها را صفر میکنید، از صدای زنگ تلفن دچار استرس میشوید و حتی اگر کاری با آن نداشته باشید مشغول بازی با موبایلتان هستید باید فکری به حال بیماریتان بکنید.
در نهایت باید گفت بسیاری از کشورها مثل چین برای معتادان اینترنتی و شبکه های اجتماعی کمپ های ترک اعتیاد ایجاد کردند و به این نتیجه رسیدهاند که اعتیاد اینترنتی هم وجود دارد. بهتر است که مسئولین کشور هم به این قسم نتیجه گیری ها برسند و متوجه عمق فاجعه باشندو راهکارهایی مشابه و چه بسا خلاقانه تر ارائه دهند.
اما یک معتاد به اینترنت و شبکه های اجتماعی چه علائمی دارند؟
بر اساس تحقیقات Addiction Recovery نشان داده میشود که فرد معتاد دارای علائم زیر است :
- فکر کردن مدام به این موضوع که چه زمانی آنلاین بوده و دوباره کی قرار است آنلاین شود.
-استفاده ار اینترنت تا حدی که فرد همانند معتادان به مواد مخدر نئشه شود.
- عدم کنترل برای قطع استفاده از اینترنت احساس بیقراری،بیحوصلگی،آزار و افسردگی در زمانیکه دسترسی به اینترنت ندارد.
- عدم توجه به از دست دادن شغل،روابط دوستانه و جایگزین کردن این ارزشها با استفاده بی وقفه از اینترنت
-دروغ گفتن به خانواده و افراد نزدیک در مورد میزان مصرف پناه بردن به این شبکه ها به محض برخورد با مشکلات =========================== کارشناسان از ۶ مشخصه برای تشخیص اعتیاد اینترنتی نام میبرند: ۱. برجستگی: اینترنت تم غالب زندگی، احساسات و رفتار فرد باشد.
۲. تغییر خلق و خو: فرد هنگام استفاده از اینترنت تغییر در رفتار و احساسات داشته باشد.
۳. تحمل: افزایش میزان استفاده از اینترنت برای رسیدن به خلق و خوهای دلچسب.
۴. علایم ترک: اگر فرد استفاده از اینترنت را متوقف کند دچار ناخوشی شده و علایم منفی مانند افسردگی و پرخاش از خود نشان میدهد.
۵. کشمکش: استفاده از اینترنت باعث به وجود آمدن درگیری با افراد دیگر در جریان زندگی روزمره میگردد.
۶. عود: بیمار تمایل به سرگرفتن رفتارهای اعتیادگونهٔ خود حتی سالها بعد از ترک دارد.
-
تست اعتیاد به اینترنت (IAT)
اولین شیوه معتبر اندازه گیری اعتیاد به اینترنت و شبکه های اجتماعی است. همان طور که در راهنمای استفاده از این تست آمده است، استفاده از اینترنت را در سطوح مختلفی همچون کم، متوسط و زیاد دسته بندی می کند.
یکی از معتبرترین تست های مربوط به سنجش اعتیاد اینترنتی است که توسط دکتر کیمبرلی یانگ ابداع شده است. در تست IAT هرچه امتیاز شما بیشتر باشد، اعتیاد شما به اینترنت شدیدتر است.
**مشاهده تست و انجام آن : اينجــــــــــا
-
در حقیقت فقدان چارچوب دقیق در زمینهٔ تعریف مؤلفه های اعتیاد به اینترنت باعث آن گردیده است که کمی تعریف اعتیاد به اینترنت و تشخیص آن مشکل باشد. یک مدل اعتیاد، مدل اختلال کنترل است که سازمان بهداشتی آمریکا در مورد سوء رفتار در زمینهٔ قمار اینترنتی منتشر کرده است.
یانگ با استفاده از همین مدل، معیارهای اعتیاد به اینترنت را با ۸ پرسش مطرح میسازد:
۱. آیا شما فکر میکنید که با اینترنت سرگرم هستید؟ در مورد تجربهٔ گذشتهٔ استفاده از اینترنت و در مورد تجربهٔ آیندهٔ استفاده از اینترنت این پاسخ را بدهید.
۲. آیا فکر میکنید باید به استفادهٔ طولانی مدت از اینترنت بپردازید تا به رضایت کافی برسید؟
۳. آیا تا به حال بارها تلاش ناموفق برای کاهش استفاده از اینترنت داشته اید؟
۴. آیا زمانی که استفاده از اینترنت در شما کاهش مییابد احساس بیقراری و افسردگی مینمایید؟ ۵. آیا نسبت به گذشته بیشتر در فضای آنلاین هستید؟
۶. آیا شغل، حرفه، تحصیلات و رابطهٔ شما به دلیل استفاده از اینترنت به مخاطره افتاده است؟
۷. آیا به اعضای خانواده، پزشکان و درمانگران در رابطه با استفاده از اینترنت دروغ گفته اید؟
۸. آیا استفاده از اینترنت به عنوان راه فراری برای مشکلات و خلق و خوی بد شما بوده است مانند اضطراب، افسردگی، درماندگی و احساس گناه؟ پاسخها در طیف ۵تایی لیکرت دستهبندی میشوند و به هر پاسخ امتیاز داده شده و در نهایت نمرهٔ میزان اعتیاد فرد استخراج میشود.
*عوامل ایجاد کنندهٔ اعتیاد اینترنتی ( به جز خود عامل اینترنت )
اینکه هر وقت فرد احساس ناامیدی، افسردگی و تنهایی و عدم جذابیت میکند و به سراغ عامل تسکین دهنده میرود، یکی از مشخصه های رفتار اعتیادآور است. عوامل پیش زمینهای نیز در این بین مهم هستند، مانند عزت نفس پایین که باعث میشوند فرد به اینترنت روی بیاورد. در کل ممکن است که اعتیاد به اینترنت تنها واکنشی باشد به زندگی رقت بار فرد. در واقع مواد تخدیر کننده مانند الکل، دارو و اینترنت در واقع یک مفعول شرایط نابسامان اجتماعی هستند و خود آنها فاعل شرایط بد نیستند.
یک عامل دیگر مسخ کنندگی رسانهها هستند، زیرا باعث میشوند که افراد در برابر مشکلاتی که دارند هیچ واکنشی نشان ندهند، درست مانند مواد مخدر. فرد معتاد دیگر به دنبال کار نمیرود و برای مشکلات خود دست به فعالیت نمیزند و به همین دلیل روی به رسانه میآورد و مواد مخدر، تا مسخ گردد و آلامش تسکین یابد.
اینترنت مادهٔ مخدری برای فرار از واقعیت است. بارها دیده یا شنیدهایم که گاهی یک کاربر اینترنت تا چند روز پشت رایانه حتی غذا نمیخورد. این امر در واقع نمایانگر این جدا سازی فرد از واقعیت است که حتی فرد نیازهای اولیه برای زنده ماندن خود را جدّی نمیگیرد و آنها را واقعی نمیپندارد.
راهبردهای درمانی برای درمان اعتیاد به اینترنت، هرگز استراتژی ممانعت از ورود فرد بیمار به اینترنت تجویز نمیشود. معمولاً استراتژی هایی که پزشکان در این مورد پیشنهاد میدهند بر مدیریت زمان روزانه و استفاده از برنامه های جایگزین تأکید دارد. باید فرد را توانمند کرد زیرا فرد توانمند با عزت نفس بالا اینترنت را در کنترل خود میگیرد و نه اینترنت وی را.
۱. تمرین در مقابل؛ مدیریت زمان یکی از فاکتورهای مهم در اعتیاد اینترنتی است زیرا بیشترین ضربه را فرد از این نوع اعتیاد، از زمانی که از دست رفته است میخورد و نه از آسیب جسمانی. اولین سؤال پزشک نیز باید این باشد که فرد در طول روز و هفته چقدر در اینترنت است، چه ساعتهایی در روز و در کجا معمولاً به اینترنت دسترسی پیدا میکند. این سؤالها برای برنامهریزی طرح درمانی برای طرحریزی یک الگوی زمانی جدید زندگی مناسب هستند. به عنوان مثال از بیمار بخواهیم به جای بررسی روزانهٔ پستهای الکترونیک، در صبح، دوش بگیرد و یا به بیمار بگویند تا استفاده از اینترنت را تا بعد از شام به تعویق بیاندازد. اگر بیمار حاضر به ترک رفتار نیست از او بخواهیم حداقل هر نیم ساعت از اینترنت خارج گردد و یا مکان استفاده از اینترنت را تغییر دهد.
۲. پرهیز بیشترین اعتیادها به اتاقهای چت، بازیهای آنلاین و گروههای اینترنتی است. در روش دیگر باید از افراد خواسته شود ۵ مزیتی که از استفادهٔ روزانه از اینترنت را به دست میآورند همراه با ۵ تا از معایب آن بنویسند تا ببینند کدام یک از آنها دارای چربش بیشتری بر دیگری دارد. یکی از دلایل اعتیاد اینترنتی عدم حمایت از جانب گروههای دوستی و ضعف در روابط گستردهٔ اجتماعی است که این امر باعث آن میشود تا فرد به دنبال اینگونه از ارتباطات در اینترنت برود.
به طور کل همانگونه که بیان داشتیم اعتیاد به اینترنت ناشی از عزت نفس پایین فرد کاربر و مشکلات در برقراری ارتباط و زندگی در جهان واقعی است و هرچه قدر این مشکلات در جامعه بیشتر باشد میزان اعتیاد به اینترنت نیز افزایش مییابد و مشکل زمانی حاد میشود که اعتیاد به اینترنت این مشکلات را افزایش میدهد. باید توجه داشت که کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست و مسئولین امر باید به طور کارشناسی در پی پیشگیری و به حداقل رساندن این مشکل در جامعه باشند تا سلامت جامعهٔ ما دستخوش آسیبهای ناشی از استفادهٔ بیرویه از اینترنت نشود. (*)
اما توصیه به کاربرانی که علائم بالا را دارند. این علائم سبب مشکلاتی همچون پرخاشگری، افسردگی به صورت خفیف یا جدی میشود. پس این مشکل را جدی بگیرید و برای رفع آن با روانشناس و چه بسا روانپزشک رجوع کنید.