رواج خواهر برادرهای چند دقیقه‌ای در کشور!
رابطه‌هایی که فرجام شومی در انتظار آنهاست
یکی از ارکان اصلی پیوند دوسویه و استمرار روابط عاطفی میان اعضای خانواده بواسطه گفتگو محقق می شود.در واقع امر،در قالب گفتگو انسجام و استحکام روابط خانوادگی تقویت می شود و فقدان آن نیز از عوامل اصلی سستی و ناپایداری تعاملات درون خانوادگی است.
کم نیستند خانوار یا خانواده هایی که قادر به رعایت اصول و فنون گفتگو نیستند،موضوعی که همواره از سوی برخی از کارشناسان پاشنه آشیل شکاف میان اعضای خانواده محسوب می شود.
ضعف در تعامل درون خانوادگی از طریق گفتگو به دفعات از سوی جامعه شناسان،روانشناسان و متخصصین علم رفتار شناسی مورد تاکید موکد قرار گرفته و بار دیگر با سخنرانی محمود گودرزی،وزیر ورزش و جوانان در نخستین کنفرانس ملی اوقات فراغت،این امر خطیر بر سر زبان ها افتاد.
وی در این نشست با اشاره به آمار 25 دقیقه ای از گفتگوی میان اعضای خانواده بار دیگر نگاه ها را به معضلی پنهان معطوف ساخت که در صورت عدم بهبود وضعیت و استمرار شرایط فعلی به مثابه زنگ خطری است که می تواند پایه استواری و پایداری قامت خانواده را سست و لرزان کند.
بدون تردید جایگاه خانواده در فرهنگ شرقی و بخصوص ایران زمین بسیار والا،مهم و حائز اهمیت است و به تعبیری می توان گفت یکی از افتخارات تمدن شرقی در برابر تمدن مغرب زمین،بر همین امر استوار است و این وجه تمایز جامعه شرقی را با تفاوت هایی جدی در مقایسه با تمدن غربی مطرح ساخته است.
شکی نیست که داعیه پیشرفت و توسعه تکنولوژی و علمی غرب یکی از شاخصه های برجسته این محدوده از کره خاکی است،اما با این وجود،خانواده غربی در بسیاری از عرصه ها قافیه را به خانواده شرقی باخته است.
اگرچه این وجه تمایز برجسته،یکی از موفقیت های فرهنگی،ارزشی و انسانی فرهنگ شرقی به شمار می رود اما سالهاست هاله تهدید بر این نهاد حساس تاثیرگذار و آینده ساز سایه افکنده و این امر به مثابه زنگ خطری است که کم توجهی یا بی توجهی به آن،ارزنده ترین نهاد اجتماعی کشور را،با مخاطراتی جدی مواجه می سازد.
کارشناسان ذیربط با واکاوی این پدیده نامیمون،عوامل و دلایل زیادی را در چرایی و علل بروز این پدیده مطرح می کنند که عدم اشراف نسبی به سواد رسانه ای،فقدان مهارت برقراری ارتباط موثر و به کار نگرفتن شیوه های صحیح و اصولی تربیتی از سوی خانواده ها و اولیای دانش آموزان از نمونه های آن به شمار می رود.
*سایه روشن های فضای مجازی،بر پیکره تعاملات درون خانوادگی
کاظم روزبهانی،روانشناس اجتماعی در گفتگویی با رسانه ها به مواردی از این امر اشاره کرد و گفت:استفاده ناصحیح از فضای مجازی یکی از عمده ترین دلایل شکاف میان اعضای خانواده ها محسوب می شود.
به عقیده وی رشد و پیشرفت فناوری علمی و تکنولوژیک با وجود برخورداری از مزایا و ثمرات بسیار اما چالش ها و نارسایی هایی را نیز در پی خود ایجاد می کند که پیشگیری و مدیرت صحیح آن برای کاهش آسیب پذیری هرچه بیشتر،مستلزم شناخت و مطالعه کافی در این خصوص خواهد بود.
وی افزود:شرایط اجتماعی بگونه ای پیش رفته که تا حدود بسیاری دید و بازدیدها و رفت و آمدهای خانوادگی میان بستگان و آشنایان با اُفت و کاهش همراه شده و همین امر کافی است تا استحکام و روابط میان خانواده ها، آشنایان و اطرافیان تحت الشعاع قرار گیرد.
در کنار این وضعیت باید به مشکلات اقتصادی نیز اشاره داشت که به نوعی برخی ازافراد را آنچنان دچار روزمرگی ساخته که دیگر فرصت و مجالی برای ارتباطات عاطفی و رفت وآمدهای فامیلی و خانوادگی باقی نگذاشته است.
به نوعی می توان این حلقه مفقوده را نیز از عوامل موثر در کاهش گفتگو و سستی بنیان خانواده در برخی از خانواده ها قلمداد کرد.
*از ضعف آموزشی تا گسست در ارتباطات
برخی کارشناسان نیز بر این باورندکه عدم برنامه ریزی مناسب در حوزه آموزشی یکی از عوامل اصلی این پدیده ناخوشایند به شمار می رود و به تعبیری در سایه این خلاء جدی آموزشی،گسست در ارتباطات خانوادگی ظهور و بروز پیدا می کند،امری که در صورت آموزش مناسب و بهره گیری از فنون رفتارشناسی ،می تواند از بخش قابل توجهی از چالش های این چنینی جلوگیری کند،لازمه این امر نیز برنامه ریزی مدون و اصولی برای آموزش هر چه سازنده تر در نظام آموزشی کشور محقق می شود.
* نصیحت کنیم یا گفتگو؟
یکی از نکات ظریف فن گفتگو به نحوه انتخاب کلمات،موقعیت سنجی مناسب و لحن بیان و کلام معطوف می شود،زیرا عدم رعایت هر کدام از سه مولفه فوق،می تواند مسیر تعامل و گفتگو را از زوایای دیگری تحت الشعاع قرار دهد.
آنچه که در این خصوص حائز اهمیت است و این امر نمود بسیار پررنگی در ارتقای کمی و کیفی تعاملات درون خانوادگی ایفا می کند معطوف به این موضوع می شود که باید میان نصیحت و گفتگو تفاوت قائل شد.
بسیاری از والدین فرزندان،بدون آشنایی با فنون و شیوه های مرسوم گفتگو به نصیحت مشغول می شوند،امری که در برخی از فرزندان حالت دافعه ایجاد می کند،اما اگر همان سخن را در قالب گفتگو و هم اندیشی مطرح کنیم، تاثیر و ثمرات سازنده آن در اذهان فرزندان بسیار قابل قبول تر و موثرتر خواهد بود و پذیرش آن نیز برای فرزندان با سهولت هر چه بیشتری محقق می شود.
البته نباید از نظر دور داشت که چه بسیار موارد واتفاقاتی که نمی توان صرفا با گفتگو آن را مرتفع ساخت و چه بسا تاثیرگذاری آن مستلزم قاطعیت،صراحت لهجه و...است که باید میان این دو در شرایط مقتضی تفاوت قائل شد.
