راهنمای درس خواندن دانشجویان در فصل امتحانات!

انگاری یک اصل است شده که دانشجویان یک گوششان در و آن دیگری دروازه است که هرچی به آن‌ها گفته می‌شود درس‌هایتان را در طول ترم بخوانید و شب امتحان را برای مرور بگذارید، اما باز هم به گوششان نمی‌رود و در طول ترم کتاب و جزوه رو می‌بوسند و کنار می‌گذارند و با اسم امتحان همه به تکاپو می‌افتند. درحقیقت بخاطر همین هم است که ایام امتحان بازار جزوه نویسی و جزوه گرفتن داغ می شود. 

 

البته باز جای شکرش باقی است که برخی دانشجویان از حدود دو هفته قبل اولین امتحان از خواب غفلت بیدار شده و از فرصت تعطیلات بین ترم تا امتحانشان، لااقل نهایت استفاده را می کنند.

استرس زود گذشتن زمان از یک طرف و استرس امتحان از طرف دیگر، به گونه‌ای است که حتی یادگیری را کند می کند. فشار زیاد، روی دانشجویان (تازه اگر شاغل هم نباشند) به قدری است که با مشکلاتی مثل کم خوابی و تغذیه نادرست هم روبه‌رو می شوند و به قولی بدنشان در ایام امتحان یاری نمی کند. 

 

درکل هرانساني، در هرسني با شنيدن نام امتحان دچار يك سري نگراني‌ها، ترس‌ها و اضطراب‌هاي ناخواسته می شود حتي اگر آن درس ها و مواد امتحاني را قبلا بارها خوانده باشد ولي شنيدن نام امتحان براي بسیاری دلهره آور است چرا که يادگيري آن فرد توسط استاد در يك زمان كوتاه مثلا يكي دوساعته امتحان، قرار است مورد ارزشيابي و قضاوت  قرار بگيرد.

اما جای نگرانی نیست چون راهی وجود دارد که بر تمام این فشارها و استرس ها بتوان غلبه و نتیجه‌ای رضایت‌بخش را کسب کرد.

 

علي عظيمي كارشناسي ارشد روان شناسي باليني و مشاور تحصيلي درگفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: اضطراب يعني احساس نگراني و دلشوره نسبت به يك عاملي كه ناشناخته و مجهول که تا حد كم آن قابل قبول است، چون منجر به حركت، برنامه ريزي و انگيزش مي شود. بعضي ها با دعا و توكل به آرامش مي رسند . بعضي ها با مطالعه و برنامه ريزي خوبي كه داشتند به يك اعتماد به نفس خوبي رسيده اند و به ظاهر نگران امتحانات نيستند.بعضي ها با موسيقي، كتاب خواني و یا تغييرات رفتاري و محيطي این شرايط را پشت سر مي گذارند.  

 

وی يكي از مشكلات رواني كه در فصل امتحانات گريبان‌گير بسياري از دانشجويان مي شود را اضطراب امتحان یعنی نگراني و توقعي است كه فرد از آينده (يعني در زمان امتحان) دارد، می داند و ادامه می دهد كه اگر فرد بر اين ترس غيرطبيعي و بي دليل نتواند غلبه کند احتمالا باعث افت نمرات می شود و ديده شده فرد در تعريف يك كلمه يا سوال امتحاني، ذهن فرد به او كمكی نكرده ولي بعد از اتمام امتحان اين تعريف به ذهن دانشجو خطور كرده و شخص از این ناراحت است كه چراهنگام امتحان نتواسته پاسخ سئوال به این آسانی را بدهد.

 

وی ادامه داد: بر ترس و نگراني در حدطبيعي نه تنها ايرادي وارد نيست، بلكه محرك فرد براي بسيج همه امكانات روانی،فيزيكي، اجتماعي و محيط منزل براي مديريت زمان و تنظيم وقت مطالعه و حذف عوامل مزاحم (مانند رفتن به گردش و مسافرت، پرسه زدن در خيابان ها و فروشگاه ها حتي كاهش و يا حذف حضور در شبكه هاي اجتماعي و حتي حذف برخي دوستان بي انگيزه و بيخيال)  در اين ايام است که درمجموع فرد را به موفقيت می رساند. 

 

عظیمی تاکید کرد: از فضاي مجازي مانند تلگرام ، اينستا و جاذبه هاي اينترنت،بازي هاي رايانه اي تا دو هفته فاصله بگيريم. متاسفانه ديده شده برخي دانشجويان با گوشي هاي هوشمند خود در سرجلسه امتحان حاضر مي شوند و در گالري گوشي خود از صفحات كتاب عكسبرداري كردند تا از اين وسايل در تقلب خود استفاده کنند اما باید به آنها گفت آیا درست است که اطلاعات ما به ای ذهن در تلفن همراهمان باشد و تنها به فکر مدرک‌گرایی باشیم؟.

 

این مشاور تحصیلی گفت:‌ طبيعي است، دانشجويي كه در كلاس درس هميشه حضورفعالي داشته ، در فعاليت هاي كلاسي، كارگاهي و آزمايشگاهي همگام با استاد و مقررات آموزشي پيش رفته و از قبل شروع امتحانات به مطالعه دروس پرداخته باشد؛ شب قبل امتحان با يك مرور ساده به سلامت از اين ايام مي گذرد و دغدغه آنچناني براي گذراندن اين امتحانات نخواهد داشت. اما برعكس دانشجويي كه در كل طول ترم را با بيخيالي طي كرده و به اميد شب امتحان و تقلب و قرص ريتالين (كه متاسفانه عليرغم عوارض پزشكي اين قرص باز هم مورد استفاده قرار مي گيرد) باشد هميشه خسران می بیند. 

 

عظیمی یادآور شد:‌ درواقع دانشجويان مي بايست با يك اراده قوي و تنظيم برنامه اي دقيق، حتي قبل از امتحانات و در حين برگزاري، به فاصله دو هفته اين ايام را پشت سر بگذارند.

 

وی اظهار داشت: دارا بودن يك برنامه مطالعاتي مشخص و واقع بينانه همراه با حذف عواملي كه باعث حواس‌پرتي انسان مي شود و نیروی تمرکز حواس را بهم مي ريزد بسیار کمک کننده است. کسانی که حتی در یک هفته مانده به امتحانات دست از استفاده افراطي از گوشي هاي هوشمند و فضای مجازی نمی کشند دیگر نباید توقع نمرات بالا در کارنامه را داشته باشند.

 

وی ادامه داد: براي استفاده بهتر از ايام امتحانات، دانشجويان باید يك جاي ثابت را براي مطالعه و درس خواندن خود به منظورتمرکز بیشتر روی نوشته‌ها و مفاهیم درسی انتخاب کنند؛ مثلا مطالعه با گوش كردن به برخي آهنگ ها و موسيقي باعث حواس پرتي و مختل شدن توجه، تمركز و درگيري ذهني مي شود.

 

این مشاور تحصیلی با بیان اینکه از طرفی هم مطالعه خيلي زياد و افراطي مناسب نيست، عنوان کرد: اگر دانشجو بخواهد برای یک زمان محدود مثل شب امتحان 300 صفحه كتاب را بخواند،طبيعي است كه از نظر رواني با اضطراب و استرس زياد به خودش لطمه می زند و حتی اگر در كلاس بطور مرتب حضور داشته و جزوه‌ها را یادداشت کرده باشد، اما همچنان با مطالعه اين يادداشت برداري ها نمره خوبي نمی گیرد.

 

عظیمی بیان کرد:‌ مطالعه ديروقت شب هاي امتحان نبايد باعث شود هفت يا هشت ساعت مورد نیاز يك جوان به خواب شبانه، مختل شود، وقتي انسان خواب كافي نداشته باشد به دلیل خستگی مغز، در يادگيري مفاهيم درسي و بخاطر سپاري دروس به مشكل بر می خورد. 

 

وی با اشاره به اهمیت تغذیه در این ایام اظهار داشت: باید در ایام امتحانات استفاده ازغذاهاي پرچرب و مواد کافئین دار مثل نوشابه، قهوه، نسکافه را کنار گذاشته و بیشترميوه‌جات و مواد حاوی آهن، ید، منیزیم و حتی شام سبك‌تري مصرف شود.

 

این مشاور تحصیلی با بیان اینکه، بهتر است برای جلوگیری از دغدغه و درگیری‌های ذهنی بهتر است ایام امتحانات از رفتن به مهماني و يا ميزباني خودداري شود، گفت: سعي كنيم با تعامل مثبت با ديگر اعضاي خانواده آرامش،صميميت و محبت را در فضای خانه حاكم کنیم چرا که جز این در شلوغي و فضاي پراسترس توام با بحث و جدل نمي توان تمركز داشت. 

 

وی همچنین درباره رعایت برخی عوامل دیگر در این ایام یادآور شد: قبل از امتحان با دوستان و همكلاسي هاي خود درباره امتحان و نحوه مطالعه شان صحبت نكنيد كه معمولا باعث ايجاد استرس بيشتر می شود. براي هر امتحان در دانشگاه، يك كارعملي يا تحقيق و ترجمه مرتبط به استاد خود تحويل دهيد تا در صورت خراب شدن امتحان، از طريق آن به شما كمكی شود.

 

عظیمی افزود: نكته آخر اينكه دانشجويان اگر بخواهند در آينده تحصيلي و شغلي خود فرد موفقي باشند بايد كتابهاي دانشگاهي دوران كارشناسي و ارشد خود را بخوبي فرا گيرند و آموخته هاي دوران تحصيل دانشگاهي را به عنوان يك سرمايه و ثروت معنوي در پيشرفت تحصيلي در دوران تحصيلات تكميلي و طي مدراج بالاتر حرفه اي و شغلي بكار ببرند. 

 

گزارش از محیامعصومی