طرح معضلات اجتماعی در تلویزیون باید هدفمند باشد
فرید براتی سده در گفت وگو با ایرنا در مورد طرح آشکار بزه های اجتماعی در برنامه های تلویزیونی گفت: از دیدگاه روانشناسی اجتماعی، روانشناسی یادگیری اجتماعی و الگوگیری، طرح این مسائل با حضور فردی که بزه را تجربه کرده خوب است زیرا نشان می دهد افرادی در زندگی توانسته اند انواع مشکلات و ناگواری ها را پشت سر گذاشته و بر آنها غلبه کنند.
وی افزود: اما این برنامه ها مسائلی نیز دارد. اول اینکه ممکن است مخاطب با ناباوری با آن برخورد کند، اینجا عوامل دیگری واسطه می شوند که فرد به باور درستی نرسد. بحث رسانه مطرح است و مخاطب باید به رسانه اعتماد داشته باشد. بنابراین متغیر مهم رسانه ای است که این افراد در آن مسائل را مطرح می کنند تا اثرگذار باشد.
رئیس دبیرخانه شورالی ملی سالمندان بهزیستی ادامه داد: نکته دیگر این است که برنامه های اینچنینی برای چه مخاطبی تولید و پخش می شود. برای نمونه استفاده از معتادان بهبودیافته برای بزرگسالان یا افراد در معرض خطر مفید است اما برای نوجوانان می تواند تاثیر عکس داشته باشد زیرا این توجیه را بدنبال دارد که وقتی یک نفر تا انتهای خط رفته و بازگشته، من هم می توانم این کار را بکنم.
براتی سده گفت: در منابع علمی روانشناختی تاکید شده کمک گرفتن از معتاد بهبودیافته در کمک به دیگر معتادان مفید است اما در بحث پیشگیری نباید از این افراد استفاده کرد.
وی همچنین در پاسخ به این سئوال که طرح مسائلی از جمله انواع بزه ها در رسانه ای به گستردگی تلویزیون با همه نوع مخاطب آیا به قبح زدایی بزه نمی شود نیز افزود: عموما در رسانه ها به ظرایف طرح معضلات و مسائل اجتماعی توجهی نمی شود و این موضوع نیز منحصر به صدا وسیما نیست، رسانه های مکتوب و نشریات نیز اشتباهاتی دارند.
نویسنده کتاب «پیامدهای روانشناختی فاجعه ها» ادامه داد: مثلا در مورد خودکشی بحث علمی این است که نباید به آن پرداخت یا ابزار استفاده از مواد مخدر یا خودکشی به روشنی در برنامه ها و فیلم ها و سریال ها نشان داده نشود، اما در بسیاری از سریال ها نشان داده می شود.
وی گفت: در زمینه استراتژی ها و شیوه های انعکاس پدیده ها و مسائل اجتماعی در رسانه ها خیلی ضعف داشته این اساسا سواد این کار را نداریم و روی این مسائل کار نشده است.
براتی سده ادامه داد: اگر کارهای خوب و مثبت و رفتارهای جامعه یار را از طرف معتاد بهبودیافته و دیگر افراد از طریق رسانه ها نمایش دهیم و یا اعتدال در زندگی، بخشش، گذشت، پرهیز از دورویی و رفتارهای درستکارانه را نشان دهیم، این امر برای مقابله با آسیب های اجتماعی بسیار خوب است.
مترجم کتاب «مبانی اجتماعی بیماری های روانی» تصریح کرد: این برنامه ها باید هدف و مخاطب معلوم و مشخص داشته باشد و پیشگیری از رفتار نادرست و رفتار مطلوب را بسط دهند.
