مهر: در دی ماه سال ۹۲ سید امیر محسن ضیایی معاون آموزشی وقت وزارت بهداشت در گفتگو با مهر از تشکیل کارگروه مشترک با وزارت علوم درباره رشته های دانشگاهی مرتبط با سلامت خبر داده بود.
ضیایی گفت: برخی از رشته های دانشگاهی که با سلامت و درمان مرتبط هستند در دانشگاههای وابسته به وزارت علوم قرار دارند که برخی از آنها پیش از تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و از گذشته در این دانشگاهها موجود بوده و برخی نیز به تازگی در دانشگاهها مانند دانشگاه علمی کاربردی به تصویب رسیده است.
وی خاطرنشان کرد: ما در وزارت بهداشت ابتدا نامه ای به وزارت علوم نوشتیم و خواستار روشن شدن وضعیت این رشته ها شدیم و در ادامه جلسه ای با حضور معاون آموزشی وزارت علوم و مدیران مربوطه در این زمینه برگزار شد. به طور مثال روانشناسی بالینی از نام اش مشخص است که باید بخش آموزشی بالینی داشته باشد و در غیر این صورت آموزش ناقص می ماند.
پس از روی کار آمدن محمد فرهادی به عنوان وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و با توجه سابقه پزشکی وی، گمانه زنی ها درباره همکاری بیشتر دو وزارتخانه علوم و بهداشت بیشتر شد.
صبحانه کاری دو وزیر تحت الشعاع سرنوشت ۲۳ رشته اختلافی وزارت بهداشت و علوم
این گمانه وقتی تقویت شد که در تنها صبحانه کاری دکتر سید حسن هاشمی با دکتر محمد فرهادی موضوع سرنوشت ۲۳ رشته اختلافی وزارت بهداشت و علوم مطرح شد.
در این نشست مشترک وزیر بهداشت بر تعیین تکلیف رشته‌های پزشکی، غیر پزشکی و نیز بین رشته ای در کمیته مشترک بین دو وزارتخانه بهداشت و علوم تاکید کرد و وزیر علوم هم یادآور شد در حال حاضر ۲۳ رشته محل اختلاف نظر دو وزارت خانه علوم و بهداشت است.
وزیر بهداشت : باید مهارت آموزشی و دانش فارغ التحصیلی را به صورت توامان تامین کنیم
وزیر بهداشت گفت: این امکان وجود دارد خروجی برخی از رشته‌هایی که در زیرمجوعه وزارت علوم قرار دارند در محیط‌های بیمارستانی به کار گرفته شود اما وزارت بهداشت در واقع نیازی نسبت به بکارگیری این رشته‌ها نداشته باشد. ما درصدد همکاری با وزارت علوم هستیم تا دو ماه آینده به نتایج خوبی برای آموزش ارتقاء و ایجاد فرصت‌های موثر دست یابیم.
هاشمی افزود: در صورتیکه در رشته‌های مرتبط با پزشکی در وزارت علوم رشته‌هایی تربیت شوند که امکان استفاده از آموزش مهارتی آنها وجود نداشته باشد، این افراد در شرایطی که به دانش فارغ التحصیلی رسیده اند، از مهارت کافی بی بهره اند به همین جهت هم در صدد هستیم مهارت آموزشی و دانش فارغ التحصیلی را به صورت توامان تامین کنیم.
وزیر علوم : وظایف کمیته مشترک دو وزارتخانه برای تعیین محتوا و محل صدور مجوز
دکتر محمد فرهادی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در مورد این رشته های بین رشته ای، گفت: تاکنون بررسی‌های در این زمینه انجام شده است و کمیته مشترکی تعیین شده تا در ارتباط با مواد محتوایی و مجوز آنها تصمیم گیری شود.
وی گفت: در این کمیته محل صدور مجوز رشته‌ها مورد بررسی قرار گرفته و تعیین می‌شود تا در دانشگاههای علوم پزشکی و یا در دانشگاههای غیر پزشکی مجوزهای مورد نیاز ارائه شود. در حال حاضر ۲۳ رشته محل اختلاف نظر دو وزارت خانه علوم و بهداشت است و در صورت به نتیجه رسیدن کار این کمیته، در تعیین تکلیف محیط های کاری این رشته‌ها شفاف عمل می کنیم.
اما پس از این صبحانه کاری خبرها حاکی از آن بود که کمیته مشترک به نتیجه قابل توجهی نرسیده است.
۲۲ آذر و تصمیمی که گرفته نشد!
وزیر بهداشت پس از آن در ۱۹ آبان در مصاحبه ای اعلام کرد ۲۲ آذر ماه جلسه ای مابین وزارت علوم و بهداشت تشکیل شده و در خصوص رشته های شناور این دو وزارتخانه تصمیم گیری می شود.
وی یادآور شد: در طول سال های گذشته یک سری رشته ها که مرتبط با پزشکی هستند توسط دانشگاه آزاد و وزارت علوم تدریس می شوند که ما معتقد هستیم این موضوع اشتباه است و باید به وزارت بهداشت منقل شود و یا بالعکس یک سری رشته ها نیز در وزارت بهداشت است باید به وزارت علوم منتقل شود.
وزیر بهداشت تاکید کرد: امروز نیز یک جلسه با وزیر علوم داشتیم که راهکار قانونی لازم وجود دارد و آنجایی که به مشکل برخورد کنیم شورای عالی انقلاب فرهنگی تعیین تکلیف خواهد کرد. فکر می کنم کار در مسیر قانونی خود دنبال می شود.
مسئول وزارت بهداشت: می خواهیم دانش آموختگان روانشناسی توانمند شوند
در ۲۵ آذر ۹۴ دکتر حمید اکبری قائم مقام معاون آموزشی وزارت بهداشت با اشاره به آخرین وضعیت اختلاف وزارتین علوم و بهداشت درباره رواشناسی بالینی گفت: فارغ التحصیلان این رشته صرف نظر از محل تربیت باید توانمند باشند و هنوز درباره رشته های بین رشته ای مشترک با وزارت علوم به جمع بندی کامل نرسیده ایم و در حال بحث و تبادل نظر با این وزارتخانه هستیم.
اکبری تاکید کرد: معتقدیم صرف نظر از محل اجرای رشته، آن رشته با یک برنامه درسی و با یک شرایط و ضوابط استاندارد باید اجرا شود و ضمن اینکه این رشته بخش بالینی دارد و باید دانشجو در بیمارستان هم آموزش ببیند که وزارت علوم این امکان را ندارد.
وی اظهار داشت: اگر به توافق برسیم و قرار باشد رشته روانشناسی بالینی کماکان در وزارت علوم هم ارائه شود باید بخش های مناسب بالینی را با توافق با بیمارستان ها و دانشکده های وابسته به وزارت بهداشت انجام دهند تا به نتیجه مطلوب برسیم. ما به دنبال این نیستیم که این رشته در کجا ارائه می شود اما می خواهیم مردم خیال شان راحت باشد که دانش آموخته روانشناس بالینی توانایی لازم را دارد.
نامه جنجالی وزیر بهداشت
در تیرماه ۹۵ خبری با عنوان واگذاری رشته روانشناسی بالینی وزارت علوم به بهداشت منتشر شد خبری که از سوی یکی از اساتید این رشته اعلام شد و موجی از اعتراضات را به دنبال داشت.
به دنبال انتشار این خبر، حمید اکبری قائم مقام معاونت آموزشی وزارت بهداشت از واگذاری مسئولیت برخی رشته های مشترک میان دو وزارتخانه علوم و بهداشت، به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خبر داد و گفت: پیش از این حدود ۲۴ رشته مشترک میان وزارت علوم و وزارت بهداشت وجود داشت که مسئولیت آنها محل اختلاف بود.
وی گفت: وزیر بهداشت پیشنهاد داده بود که انجام کلیه امور مربوط به آموزش گرایش های مرتبط با سلامت رشته مقاطع تحصیلی مختلف به صورت متمرکز در وزارت بهداشت صورت گیرد که رئیس جمهور آن را تایید و ابلاغ کرد. از جمله این رشته ها روانشناسی بالینی بود که این اتفاق افتاد و به وزارت بهداشت واگذار شد.
اکبری خاطرنشان کرد: از جمله رشته هایی که به وزارت بهداشت واگذار شد شامل روانشناسی بالینی، روانشناسی سلامت، روانشناسی خانواده، علوم ورزشی، ورزش درمانی، خدمات سلامت و بهورزی، دارویاری، سلامت یاری، تغذیه ورزشی، مراقبت از زنان، مراقبت طبی از سالمندان، مشاوره ژنتیک، ماساژدرمانی، بهداشت روان و مشاوره ورزشی، کایروپراکتیک است.
با اعلام این خبر مشخص شد که وزیر بهداشت ۱۷ خرداد ماه ۹۵ در نامه ای به رئیس جمهور با اشاره به نام برخی از رشته ها از جمله روانشناسی بالینی و ۱۴ رشته دیگر از رئیس جمهور به عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی درخواست کرده بود که این رشته به وزارت بهداشت واگذار شود.
در نامه وزیر بهداشت بعد از نام بردن از ۱۵ رشته آمده است: «با توجه به تدوین برنامه‌های تحول و نوآوری آموزش علوم پزشکی کشور و برنامه این وزارت برای ارتقاء همه جانبه رشته‌های مرتبط ، در راستای پاسخگویی به نیازهای جامعه، خواهشمند است دستور فرمایید تا کلیه امور مربوط به آموزش گرایش‌های مرتبط با سلامت رشته مقاطع تحصیلی از قبیل روانشناسی بالینی، روانشناسی سلامت، روانشناسی خانواده درمانی و ... به صورت متمرکز در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی صورت گیرد.»
دفتر رئیس جمهور نیز در پاسخ به این درخواست خطاب به فرهادی وزیر علوم اعلام کرده است: «نامه وزیر بهداشت درمورد انجام کلیه امور مربوط به آموزش گرایش‌های مرتبط با سلامت رشته مقاطع تحصیلی مختلف به صورت متمرکز در وزارت بهداشت، به استحضار ریاست جمهوری رسید، پی‌نوشت فرمودند: همه رشته‌های مرتبط به سلامت باید در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی متمرکز باشد.»
کمپین اعتراضی اساتید روانشناسی تشکیل شد
همزمان با این موضوع اساتید روانشناسی در اعتراض به انتقال رشته روانشناسی بالینی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به وزارت بهداشت درمان پزشکی کمپینی تشکیل دادند و با اشاره به موافقت رئیس جمهور با درخواست وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی اعلام کردند بر اساس برخی از دلایل نباید رشته روانشناسی بالینی به وزارت بهداشت منتقل شود.
آنها معتقد بودند وظیفه اصلی فارغ التحصیلان رشته روانشناسی بالینی صرفا درمان نیست، آنها در کنار فعالیت درمانی، فعالیت آموزشی، پژوهشی بر روی پیشگیری سطح اول نیز تمرکز دارند که با ارایه خدمات مراکز خدمات مشاوره، می توانند کمک بسیار زیادی برای پیشگیری سطح اول داشته باشند.
معترضان همچنین معتقدند، محتوای درسی روانشناسی بالینی در کارشناسی ارشد و دکتری کمتر رنگ و بوی پزشکی دارد و عمدتا در چارچوب علوم انسانی بوده، چون موضوع آن انسان است و به انسان باید از این زاویه توجه شود تا نگاه زیست پزشکی که در وزارت بهداشت وجود دارد.
و ناگهان نامه وزیر علوم ...!
اما موج انتقاد به این واگذاری به وزارت علوم رسید و تمامی مسئولان وزارت علوم مخالفت خود را درباره این واگذاری اعلام کردند.
مجتبی شریعتی نیاسر معاون آموزشی وزیر علوم تاکید کرد: روانشناسی بالینی در اختیار وزارت علوم است و دانشگاهها نگران نباشند. همچنین با اینکه از سوی وزارت بهداشت درخواستی برای واگذاری برخی رشته ها ارایه شده ولی هیچگونه توافقی از سوی وزارت علوم صورت نگرفته است.
معاون آموزشی وزیر علوم افزود: نفس فرمایش رئیس جمهور ایرادی ندارد که عنوان کرده اند، رشته های مبتنی بر سلامت در وزارت بهداشت متمرکز شود، منتهی همه این موارد به محتوی درسی مرتبط است. اگر یک رشته ای صرفا یک پسوند سلامت پزشکی و دارویی دارد لزوما به این معنی نیست که پس به وزارت بهداشت مرتبط است. مهمترین مولفه محتوای یک رشته است.
وی افزود: قرار بود کمیته مشترک میان وزارتخانه علوم و بهداشت دستورالعملی را در رابطه با اینکه مجری رشته های بین رشته ای کدام وزارت خانه باشد، تصمیم گیری کند و ۵ مولفه ای که مشخص می کنند متولی رشته ها کدام وزارتخانه ها هستند را تعیین کردند.
وزیر بهداشت توافق نامه را امضاء نکرد
شریعتی نیاسر ادامه داد: متاسفانه این دستورالعمل علی رغم هماهنگی های صورت گرفته و توافق دو وزیر و امضای معاون آموزشی وزارت علوم و معاون آموزشی وزارت بهداشت، توسط وزیر بهداشت امضاء نشده و به صورت بلاتکلیف باقی مانده است.
اقدام وزیر بهداشت شتاب زده بود
علی فتحی آشتیاتی مدیر برنامه ریزی رشته روانشناسی وزارت علوم نیز از نامه فرهادی به رئیس جمهور در مخالفت با واگذاری روانشناسی بالینی و برخی از رشته های مشترک میان دو وزارتخانه علوم و بهداشت خبر داد و گفت: به اعتقاد من نامه ای که وزیر بهداشت درخصوص واگذاری مسئولیت برخی رشته های مشترک به رئیس جمهور نوشته است، کاری شتاب زده بود.
وی ادامه داد: بهتر است این گونه مسایل در سطح دو وزارتخانه حل و فصل شود و رئیس جمهور نیز شایسته تر بود دستور می داد این مسئله به صورت کارشناسی بررسی شده و با توجه به ارزیابی های صورت گرفته، اجرایی شود.
همزمان با اظهارنظرهای رسمی، انجمن های متعدد مرتبط با این رشته در نامه های مختلف به رئیس جمهور اعتراض خود را نسبت به واگذاری رشته روانشناسی بالینی به وزارت بهداشت اعلام کرده اند.
اکنون رشته روانشناسی بالینی در میان دو راهی وزارت علوم و بهداشت مانده است و با وجود اینکه برخی مسئولان وزارت بهداشت تاکید کرده اند که واگذاری این رشته ها پس از انجام کار کارشناسی و هماهنگی های لازم با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صورت خواهد گرفت اما این موضوع همچنان دغدغه دانشجویان و اساتید این رشته است.
دانشجویانی که در این روزها با این پرسش مواجه اند که چقدر در محتوای دروس آنها تغییر ایجاد می شود و پس از فارغ التحصیلی از هزارتوی کدام وزارتخانه باید عبور کنند و آینده حرفه ایشان با چه فرجامی روبرو است. همچنین خیلی عظیمی از اساتید این رشته در وزارت علوم نگران آینده حرفه ای و علمی خود هستند.