مستندات جامعی از الگوهای سوء مصرف مواد در زنان معتاد نداریم

علیرضا احمدیان روز چهارشنبه در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: اگر مستندات جامع و کاملی همراه با آمار و شیوه های علمی داشته باشیم می توانیم این قشر (زنان معتاد) را آنالیز و با شرایط حرفه ای تری رفتارهای آسیب زای آنان را کنترل و درمان کنیم.

** طبقه بندی معتادان زن براساس الگوی سوء مصرف مواد
احمدیان گفت: الگوی سوء مصرف مواد توسط زنان معتاد متفاوت است. این افراد هنگام مراجعه به مطب ها برای روان درمانی و براساس رفتارشناختی وشواهد بالینی به چند دسته تقسیم می شوند.
وی افزود: الگوهای رفتاری زنان دارای رفتارهای پرخطر،خودشیفته، دارای حالات روانی نمایشی و متعلق به طبقات مرفه جامعه، دستیابی به لذت جویی و ماجراجویی بیشتر و نیز حالات روانی خاصی است و خرده مصرف خاص خود را دارند و بیشتر الگوهای آنها موادمحرک است.
به گفته این روانشناس دسته دوم قشر دانشجو و تحصیلکرده است که برای رفع استرس و بیداری در شب های امتحان به استفاده از این مواد روی می آورند.
وی ادامه داد: زنان محرومی که در شهرک های اقماری و حاشیه زندگی می کنند نیز جزو دسته سوم و زنان مجرم، دختران فراری و روسپی که الگوهای مصرف خاص خود را دارند جزو دسته دیگری هستند.
وی اظهار کرد: زنانی که از بیماری های سخت جسمی همچون ام. اس، آرتروز، سرطان و یا از بیماری های روانپزشکی مثل اضطراب اجتماعی، افسردگی و وسواس رنج می برند، زنان سالخورده ای که در فرهنگ روستایی از مواد مخدر سنتی استفاده می کنند از طبقات دیگری از زنان معتاد به شمار می آیند.
مدیرکل برنامه ریزی و ارزشیابی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ادامه داد: زنان در خانواده های آشفته که به دلیل عدم اعتماد به نفس و یا ترس از طرد شدن از جامعه آلوده به مواد که ممکن است همسر یا اقوامشان باشد هم دسته دیگری از زنان معتاد را تشکیل می دهند.
احمدیان با تاکید بر این که مصداق دماسنج عمیق آسیب های اجتماعی نشان دهنده افزایش اعتیاد زنان و کودکان در جامعه است، گفت: این دماسنج عمیق اجتماعی نگرانی بیشتری را در پی دارد و باید بررسی های لازم در زمینه جامعه شناختی، روان شناختی و رفتاری انجام شود.
مدیرکل برنامه ریزی و ارزشیابی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره افزود: اعتیاد زنان مانند یک دومینوست که در مرحله نخست زن و سپس کودکان را مبتلا می کند و در نهایت نیز بافت و سیستم خانواده را تحت الشعاع قرار می دهد.

**از بین رفتن مرزهای جنسیتی دلیل شیوع اعتیاد در زنان
این مقام مسئول در سازمان نظام روانشناسی و مشاوره از بین رفتن مرزهای جنسیتی را از دلایل شیوع اعتیاد در زنان عنوان کرد.
احمدیان افزود: وقتی زنان ومردان ازلحاظ حرفه ای و شغلی به هم نزدیک می شوند و زنان مانند مردان زندگی حرفه ای و پراسترسی دارند در واقع فروپاشی جنسیتی رخ می دهد و به تبع آن آسیب های روانی و رفتاری در زنان تورم می یابد.
وی با تاکید بر این که با کاهش نقش های جنسیتی در زنان مسئولیت های اجتماعی و حرفه ای آن ها افزایش می یابد، تصریح کرد: مسئولیت های حرفه ای و اجتماعی باعث افزایش استرس می شود و در نتیجه استفاده از مواد مخدر برای کم کردن استرس در بین افراد به ویژه زنان شایع می شود.
مدیرکل برنامه ریزی و ارزشیابی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره اظهارکرد: مسئولان باید تدابیر ویژه و شیوه های علمی و اثربخشی در جهت کاهش استرس و رنج روانی این قشر سرنوشت ساز، یعنی مادران فعلی و آتی جامعه اتخاذ کنند.
به گفته وی اعتیاد یک نوع واکنش مقابله با استرس کاذب است و از آنجایی که زندگی بشر همواره با تنش و استرس همراه بوده است، بنابراین برخی افراد برای کاهش این استرس به مواد مخدر و شیوه کاذب دفع تنش روی می آورند.

** تغییر تاکتیک و استراتژی در تحقیقات ضروری است
وی به ستاد مبارزه با مواد مخدر نقدی عنوان کرد و گفت: ستاد باید تغییر تاکتیکی و استراتژی در تحقیقات انجام دهد و تحقیق نباید صرفا جهت قطور کردن کتاب ها و پایانه نامه های کتابخانه های پژوهشگاه ها و دانشگاه ها باشد.
احمدیان تاکید کرد:: باید در پژوهش ها به سؤالاتی همچون آیا اعتیاد در زنان همان الگوهای مردانه را پیگیری می کند؟ آیا اعتیاد در زنان ایرانی همانند اعتیاد زنان در سایر کشورهاست؟ آیاالگوهای شخصیتی و درمان در زنان همانند مردان است؟ پاسخ داده شود.
وی با بیان این که ما تاکنون اعتیاد زنان را نمی پذیرفتیم ادامه داد: وقتی پذیرفتیم که این موضوع وجود دارد باید پارادایم ها را مطرح و کرسی های نظریه پردازی خاص اعتیاد در زنان جامعه ایرانی را راه اندازی کنیم.
احمدیان تصریح کرد: تغییر استراتژی و چابک سازی استراتژی در بحث مبارزه با مواد مخدر و اعتیاد باید مدنظر قرار گیرد چرا که با مدل های موجود به نتایج مطلوبی نمی رسیم.
مدیرکل برنامه ریزی و ارزشیابی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره اضافه کرد: همواره جرم و مجرم از ساختارهای پیشگیری کننده، مبارزه و درمانگرها جلوترند و بشر همواره در مواجهه با مشکلات و استرس ها دست به خلاقیت می زند و این امر در حوزه مواد مخدر نیز اتفاق می افتد بنابراین با شیوه های کند پیشگیری و درمانی توفیقات خاصی به دست نمی آید.
بر اساس آخرین آمار اعلامی در زمان حاضر یک میلیون و 325 هزار معتاد در کشور بسر می برند.

به گفته پرویز افشار، سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر ،آمار اعتیاد زنان در سال 80 حکایت از آن دارد که زنان، پنج درصد کل معتادان را تشکیل می دهند؛ حال آنکه در طرحی که سال 90 اجرا شد و البته روش شناسی یا متدولوژی آن با طرح اولیه متفاوت بود ، شاهد آن بودیم که این رقم به 9 درصد رسیده و این، یعنی آنکه اعتیاد زنان در مجموع شمارش معتادان 2 برابر شده است.