همه از دست این امیر 4 ساله فراری هستند!
هم بچه‌های کوچک‌تر از خودش را کتک می‌زند، هم به بزرگ‌ترها بی احترامی می‌کند. آن‌قدر که وقتی به مهمانی می‌رویم متوجه می‌شوم کسی از حضور ما خوشحال نیست و همه از ما فاصله می‌گیرند.
پاسخ:
در گام اول شما را به متخصص روانپزشک یا روانشناس کودک ارجاع می دهم تا به بررسی دقیق مشکل کودکتان بپردازند. ممکن است مشکلی وجود داشته‌باشدکه شناسایی نشده‌است و این رفتارها در پی این مشکل بروز کنند. بیشتر مشکلات رفتاری کودکان با مداخله صحیح قابل درمان هستند ولی به صبر و شکیبایی والدین و همکاری آنان نیاز دارد.
اگر بعد از بررسی، مشکل خاصی در فرزندتان شناسایی نشد، رفتارهای او به احتمال زیاد حاصل یادگیری و تقویت این رفتارها در محیط است. در چنین موردی برای اصلاح رفتار فرزندتان می توانید از روانشناس کودک کمک بگیرید.
چند توصیه
1- در ابتدا ریشه مشکل را شناسایی کنید: باید دقت کنید که یادگیری این رفتارها و حرف ها، چرا، چگونه و در کجا اتفاق میفتد؛ برای مثال آیا اعضای خانواده با یکدیگر به شیوه خاصی رفتار می کنند که کودک یاد می گیرد؟ آیا فرزندتان دوستان و همبازی هایی دارد که نوع رفتار و کلام شان روی او تاثیر می گذارد؟ آیا فرزندتان تحت تأثیر فیلم‌هایی که می بیند یا بازی‌های مجازی که انجام می دهد قرار می گیرد؟
2- وقتی ریشه مشکل شناسایی شد، با توجه به هدفی که دارید به اصلاح آن بپردازید. مثلا نوع رفتار والدین اگر با یکدیگر و با بچه‌ها پرخاشگرانه است، باید تغییر کند یا اگر کارتون‌ها و بازی‌هایی که کودک مشاهده و بازی می‌کند، پرخاشگرانه است، باید روی آنها نظارت و تا جای ممکن با فیلم‌ها و بازی‌های سالم جایگزین شود یا اگر فرزندتان دوستانی دارد که مشکلات رفتاری دارند، باید بر آن نظارت شود. توجه داشته‌باشید که بچه ها رفتارهای دیگران را می بینند و یاد می گیرند.
3- ممکن است بدرفتاری و حرف‌های بد فرزندتان از سوی دیگران تقویت شده باشد. مثلا هنگام گفتن حرف‌های زشت، دیگران واکنشی نشان داده‌اند که کودک گمان کرده رفتار او خوب است. در این مورد باید همه کسانی که در اطراف کودک هستند، دست از تشویق او بردارند و به او بی‌توجهی کنند.
4- دقت کنید که تنبیه بدنی کودک به علت بدرفتاری موجب میشود او بدون دانستن علت دقیق تنبیه دوباره برای جلب توجه، شروع به بدرفتاری و گفتن حرف‌های زشت کند.
5- رفتار صحیح را به کودکتان آموزش دهید و وقتی آن را انجام می‌دهد مدام او را تشویق کنید. آموزش باید خلاصه و قابل فهم و به دور از سرزنش کودک باشد. تشویق می‌تواند به صورت تحسین و توجه به علت انجام رفتار خوب باشد؛ مثلاً آفرین پسرم که با خواهرت آروم بازی می کنی. دقت کنید که در تشویق از جملات منفی یا جملاتی که بدرفتاری را به کودک القا می کنند؛ استفاده نکنید؛ برای مثال گفتن آفرین پسرم که فحش نمی دهی، درست نیست. به جای آن باید جمله‌ای گفته شود که او را به سمت رفتار مثبت پیش ببرد؛ مثلاً آفرین به پسر خودم که به دیگران سلام می کند. برای یادگرفتن شیوه تشویق صحیح از روانشناس یا از کتاب های فرزندپروری کمک بگیرید.
6- فعالیت های سرگرم‌کننده ای برای فرزندتان طراحی کنید و با او وقت بگذرانید. گاهی به این دلیل، بچه‌ها رفتارهای نامناسبی نشان می دهند که اوقات تفریح سالم برای آنها کم است یا پدر ومادر وقتی به آنها توجه می کنند که بدرفتاری کرده‌باشند.
7- برای مقابله با بدرفتاری های شدید کودکتان روش هایی (مثل تعیین قانون، بحث با بچه‌ها، محروم سازی) وجود دارد که برای حل آنها باید با روانشناس در ارتباط باشید. از بیان این موارد به دلیل این که در این فضا نمی گنجد و ممکن است در نتیجه اجرای اشتباه باعث سوءتفاهم و پیچیده‌شدن مشکل شود، خودداری می کنم و شما را به متخصص و روانشناس کودک ارجاع می دهم.
برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.
سوسن قهرمانی- دانشجوی دکترای روانشناسی بالینی در انستیتو روان‌پزشکی
خراسان
پاسخ:
در گام اول شما را به متخصص روانپزشک یا روانشناس کودک ارجاع می دهم تا به بررسی دقیق مشکل کودکتان بپردازند. ممکن است مشکلی وجود داشته‌باشدکه شناسایی نشده‌است و این رفتارها در پی این مشکل بروز کنند. بیشتر مشکلات رفتاری کودکان با مداخله صحیح قابل درمان هستند ولی به صبر و شکیبایی والدین و همکاری آنان نیاز دارد.
اگر بعد از بررسی، مشکل خاصی در فرزندتان شناسایی نشد، رفتارهای او به احتمال زیاد حاصل یادگیری و تقویت این رفتارها در محیط است. در چنین موردی برای اصلاح رفتار فرزندتان می توانید از روانشناس کودک کمک بگیرید.
چند توصیه
1- در ابتدا ریشه مشکل را شناسایی کنید: باید دقت کنید که یادگیری این رفتارها و حرف ها، چرا، چگونه و در کجا اتفاق میفتد؛ برای مثال آیا اعضای خانواده با یکدیگر به شیوه خاصی رفتار می کنند که کودک یاد می گیرد؟ آیا فرزندتان دوستان و همبازی هایی دارد که نوع رفتار و کلام شان روی او تاثیر می گذارد؟ آیا فرزندتان تحت تأثیر فیلم‌هایی که می بیند یا بازی‌های مجازی که انجام می دهد قرار می گیرد؟
2- وقتی ریشه مشکل شناسایی شد، با توجه به هدفی که دارید به اصلاح آن بپردازید. مثلا نوع رفتار والدین اگر با یکدیگر و با بچه‌ها پرخاشگرانه است، باید تغییر کند یا اگر کارتون‌ها و بازی‌هایی که کودک مشاهده و بازی می‌کند، پرخاشگرانه است، باید روی آنها نظارت و تا جای ممکن با فیلم‌ها و بازی‌های سالم جایگزین شود یا اگر فرزندتان دوستانی دارد که مشکلات رفتاری دارند، باید بر آن نظارت شود. توجه داشته‌باشید که بچه ها رفتارهای دیگران را می بینند و یاد می گیرند.
3- ممکن است بدرفتاری و حرف‌های بد فرزندتان از سوی دیگران تقویت شده باشد. مثلا هنگام گفتن حرف‌های زشت، دیگران واکنشی نشان داده‌اند که کودک گمان کرده رفتار او خوب است. در این مورد باید همه کسانی که در اطراف کودک هستند، دست از تشویق او بردارند و به او بی‌توجهی کنند.
4- دقت کنید که تنبیه بدنی کودک به علت بدرفتاری موجب میشود او بدون دانستن علت دقیق تنبیه دوباره برای جلب توجه، شروع به بدرفتاری و گفتن حرف‌های زشت کند.
5- رفتار صحیح را به کودکتان آموزش دهید و وقتی آن را انجام می‌دهد مدام او را تشویق کنید. آموزش باید خلاصه و قابل فهم و به دور از سرزنش کودک باشد. تشویق می‌تواند به صورت تحسین و توجه به علت انجام رفتار خوب باشد؛ مثلاً آفرین پسرم که با خواهرت آروم بازی می کنی. دقت کنید که در تشویق از جملات منفی یا جملاتی که بدرفتاری را به کودک القا می کنند؛ استفاده نکنید؛ برای مثال گفتن آفرین پسرم که فحش نمی دهی، درست نیست. به جای آن باید جمله‌ای گفته شود که او را به سمت رفتار مثبت پیش ببرد؛ مثلاً آفرین به پسر خودم که به دیگران سلام می کند. برای یادگرفتن شیوه تشویق صحیح از روانشناس یا از کتاب های فرزندپروری کمک بگیرید.
6- فعالیت های سرگرم‌کننده ای برای فرزندتان طراحی کنید و با او وقت بگذرانید. گاهی به این دلیل، بچه‌ها رفتارهای نامناسبی نشان می دهند که اوقات تفریح سالم برای آنها کم است یا پدر ومادر وقتی به آنها توجه می کنند که بدرفتاری کرده‌باشند.
7- برای مقابله با بدرفتاری های شدید کودکتان روش هایی (مثل تعیین قانون، بحث با بچه‌ها، محروم سازی) وجود دارد که برای حل آنها باید با روانشناس در ارتباط باشید. از بیان این موارد به دلیل این که در این فضا نمی گنجد و ممکن است در نتیجه اجرای اشتباه باعث سوءتفاهم و پیچیده‌شدن مشکل شود، خودداری می کنم و شما را به متخصص و روانشناس کودک ارجاع می دهم.
برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.
سوسن قهرمانی- دانشجوی دکترای روانشناسی بالینی در انستیتو روان‌پزشکی
خراسان
