اين روزهاي خيلي از جوانان براي كوتاه كردن راه خود براي رسيدن به اندام مناسب و ايده‌آل، بدون تجويز پزشك و متخصصان تن به مصرف مكمل‌ها و داروهاي نيروزا در باشگاه‌هاي بدنسازي داده و پس از مدتي كوتاه دچار عوارض و مشكل مي‌شوند.
دریافت صفحه با کد QR
با ورزشگاه‌هايي كه مكمل‌ها و داروهاي غيرمجاز مي‌فروشند چه برخوردي مي‌شود؟
مرگ، پشت بازوان هورمونی
5 شهريور 1396 ساعت 19:39
اين روزهاي خيلي از جوانان براي كوتاه كردن راه خود براي رسيدن به اندام مناسب و ايده‌آل، بدون تجويز پزشك و متخصصان تن به مصرف مكمل‌ها و داروهاي نيروزا در باشگاه‌هاي بدنسازي داده و پس از مدتي كوتاه دچار عوارض و مشكل مي‌شوند.
همشهری نوشت: شنیده بودم که برای حجیم شدن عضلات باید آمپولی به نام وینسترول تزریق کنم، خیلی گران نبود اما سخت می‌شد تهیه‌اش کرد. از طريق واسطه‌ها تهيه كردم اما يك‌ماه بعد از تزريق دردهاي شديدي را در عضلاتم احساس مي‌كردم تا حدي كه حتي نمي‌توانستم نرمش‌هاي ساده را هم انجام دهم. دردهايم كه شديدتر شد به دكتر مراجعه كردم و متوجه شدم كه وينسترول يكي از خطرناك‌ترين استروئيد‌هاست كه نه‌تنها به عضله پايم آسيب زده، بلكه روي كبدم هم تأثير گذاشته است. حالا بيشتر از يك سال است كه تحت درمان هستيم. اين روايت يكي از افرادي است كه براي داشتن اندامي زيبا تصميم گرفته ره صد ساله را يك شبه طي كند. در اين گزارش با مشكلات و دردسر‌هاي استفاده از مكمل‌ها و داروهاي غير مجاز بيشتر آشنا مي‌شويد.
اين روزهاي خيلي از جوانان براي كوتاه كردن راه خود براي رسيدن به اندام مناسب و ايده‌آل، بدون تجويز پزشك و متخصصان تن به مصرف مكمل‌ها و داروهاي نيروزا در باشگاه‌هاي بدنسازي داده و پس از مدتي كوتاه دچار عوارض و مشكل مي‌شوند. داستان استفاده و تزريق اين داروها تنها مختص باشگاه‌ها نيست؛ چرا كه تجويز و تزريق هورمون‌ها و شبه‌هورمون‌هاي غيراستاندارد توسط افراد غيرمتخصص به آرايشگاه‌هاي زنانه هم راه پيدا كرده است و افراد ناراضي از شرايط فيزيكي اندامشان، بدون اينكه بخواهند براي هيكلي متناسب، ورزش كرده و رژيم غذايي صحيحي را رعايت كنند، دست به انتخاب‌هاي اشتباهي مي‌زنند كه نتيجه‌اي ندارد جز آسيب جدي به اندام‌هاي بدن.
اعتياد، رفتارهاي خشونت‌آميز، نارسايي كبدي، اختلال رشد، اختلال در يادگيري، عقيمي و... از شايع‌ترين عوارض مصرف داروها و مكمل‌هايي است كه خودسرانه استفاده مي‌شود. مديركل بازرسي و امور حقوقي سازمان غذا و دارو با بيان اين مطلب در مورد شيوع استفاده از اين هورمون‌ها و شبه‌هورمون‌ها به همشهري گفت: نوجوان‌ها و جوانان گرايش بيشتري به استفاده از هورمون‌ها و شبه‌هورمون‌ها دارند. اين افراد جذب برنامه‌هاي تلويزيوني و عكس‌هاي مجله‌ها مي‌شوند و به جاي برنامه غذايي و ورزشي مناسب به سمت اين مواد كشيده مي‌شوند و در نتيجه عوارض بسيار زيادي را تحمل مي‌كنند. اين در حالي است كه بايد براي مصرف هر مكملي با نظر پزشك همراه شد.
مصرف خودسرانه مفهومي ندارد
وي در اين باره توضيح داد و افزود: توصيه اكيد ما استفاده از مكمل‌ها با مشورت پزشك و افراد متخصص است. در باب تجويز مكمل‌هاي ورزشي كه توسط سازمان غذا و دارو برچسب اصالت دريافت كرده است و از مبادي مجاز به فروش مي‌رسد، مصرف خودسرانه مفهومي ندارد. فرد بايد طبق يك برنامه رژيمي خاص زيرنظر متخصص يا كارشناس تغذيه به مصرف آنها مبادرت ورزد.
توزيع مكمل‌هاي ورزشي توسط مربيان ورزشي غيرمجاز است
دكتر شهريار اسلامي‌تبار در ادامه به تجويز مكمل‌ها توسط مربيان ورزشي هم اشاره كرد و افزود: توزيع مكمل‌هاي ورزشي توسط مربيان ورزشي غيرمجاز است و همانطور كه بارها و بارها و به انحاي مختلف متذكر شده‌ايم، مكمل‌هايي كه از افراد يا فروشگاه‌هاي غيرمجاز تهيه مي‌شوند عوارض خطرناكي دارند. به همين سبب مربيان ورزشي و باشگاه‌هاي ورزشي هيچ‌گونه حقي براي خريد و توزيع مكمل‌هاي ورزشي ندارند. قاعدتا در ارتباط با فرآورده‌هايي كه عرضه آنها در خارج از سيستم داروخانه امكان‌پذير باشد، احتمال قاچاق و تقلب وجود دارد. به‌عنوان مثال وقتي فرآورده‌هاي مكمل ورزشي به غلط و به‌صورت غيرقانوني در باشگاه‌هاي ورزشي عرضه مي‌شوند، احتمال قاچاق بودن آنها زياد است؛ چراكه فرآورده‌هايي كه در اين حوزه به‌صورت اصولي وارد مي‌شوند، از سوي شركت‌هاي پخش توزيع شده و اين شركت‌ها هم مجاز نيستند كه اين فرآورده‌ها را به جايي جز داروخانه بدهند و خود غيرمجاز بودن منشا و سر‌فصل عوارض است.
كدام ورزشكاران به مكمل‌ها و داروها احتياج دارند؟
مديركل بازرسي و امور حقوقي سازمان غذا و دارو درباره استفاده ورزشكاران از مكمل‌ها و داروها افزود: مكمل‌هاي تغذيه‌اي فرآورده‌هايي هستند كه با توجه به اسم آنها يا در بدن توليد مي‌شوند يا از طريق تغذيه به بدن مي‌رسند كه نبود آن مشكلات زيادي را براي فرد به‌دنبال دارد. مكمل‌هاي تغذيه‌اي شامل انواع ويتامين‌ها، مينرال‌ها و مخلوط آنهاست كه هر كدام از اين مقوله‌ها به‌دليل ضوابط حاكم در وزارت بهداشت، عرضه متفاوت و دستورالعمل‌هاي خاص خودشان را دارند و در نهايت تجويز آنها هم متفاوت است پس به‌دليل اينكه مكمل‌هاي تغذيه‌اي عرضه متفاوت و دستورالعمل‌هاي خاص خودشان را دارند متخصص و پزشك براي هر ورزشكار به‌صورت ويژه مكمل و دستورالعمل خاصي را تجويز مي‌كند؛ ضمن اينكه بايد توجه كرد كه متأسفانه با موضوعي چون تقلب در مكمل‌هاي ورزشي هم روبه‌رو هستيم كه مي‌تواند جان افراد را به خطر بيندازد. اين مسئول در اين‌باره همچنين توضيح داد و گفت: پودرهاي مكمل بدنسازي بدون مجوز اغلب در كشورهاي مجاور و به‌صورت دست‌ساز تهيه مي‌شوند و احتمال دارا بودن آرد و شيرخشك‌هاي تاريخ گذشته را در خود دارند. در رابطه با دارو و مكمل‌هاي تهيه شده از فروشگاه‌هاي غيرمجاز تحت عنوان فرآورده‌هاي چاق‌كننده و لاغركننده هم مصرف كورتن در فرآورده‌هاي چاقي موجب افزايش فشارخون، افزايش قندخون، ايجاد آب مرواريد و خشكي پوست مي‌شود. همچنين مصرف آن سيستم ايمني فرد را ضعيف كرده و در نهايت مستعد ابتلا به انواع عفونتها خواهد شد.
ضمن اينكه پودرهاي چاق‌كننده غيرمجاز گاهي حاوي داروهاي سركوب‌كننده غذا نيز هستند كه مصرف اينگونه پودرها عوارض جبران‌ناپذيري بر سيستم هورموني بدن خواهد داشت. وي در ادامه افزود: محتواي اغلب فرآورده‌هاي هاي چاق‌كننده و حتي لاغركننده غيرمجاز، ضمن تحريك غده تيروئيد موجب اختلال شديد در سيستم هورموني فرد مصرف‌كننده مي‌شود. داروهايي نظير تستوسترون، كسي‌متولون و اكساندرولون نيز همينطور كه در بالا گفته شد اغلب به‌صورت غيرقانوني و در شرايط بسيار نامناسب در كشورهاي مجاور تهيه و به ايران قاچاق مي‌شوند. همچنين اين داروها عوارض جبران‌ناپذيري بر سيستم هورموني فرد خواهند داشت؛ آنقدر كه ممكن است منجر به عقيم شدن دائم، افزايش موهاي زائد در بدن، افزايش ريسك سكته و پرخاشگري شديد در فرد شوند. از همه مهم‌تر كورتن موجود در اينگونه پودرها باعث ايجاد چاقي كاذب در فرد و در نهايت منجر به افزايش قندخون، فشارخون و كاهش سيستم ايمني بدن مي‌شود.
داروهاي تقلبي را بشناسيد
اما براي شناسايي اين داروهاي تقلبي چه راهي وجود دارد و آيا اصلا اين تقلب‌ها قابل تشخيص هستند؟ دكتر اسلامي‌تبار در اين‌باره همچنين توضيح داد: امروزه با پيشرفت علم تقلب‌ها هم پيچيده شده‌اند و ممكن است فرد به‌صورت عادي قادر به شناسايي همه تقلب‌ها نباشد؛ پس بهترين راه اعتماد به سازمان‌هاي نظارتي است. تخلفاتي كه در زمينه مكمل‌هاي ورزشي رخ مي‌دهد، زماني است كه فرآورده‌اي تقلبي بوده و يا از مبادي غيرمجاز وارد شده يا محل عرضه آنها ممنوع باشد. براي مثال يك كالاي رژيمي ورزشي بايد از مسيرهاي مجاز وارد شده و تمامي حقوق گمركي را رعايت كرده و محصول را مورد آزمايش و ثبت قرار داده باشد و سپس در محل مورد تأييد به فروش برسد.
گاهي اوقات نيز شرايطي پيش مي‌آيد كه اين كالا با وجود اصل و اورجينال بودن و تهيه از شركت‌هاي معتبر، خارج از مسير قانوني وارد كشور مي‌شود كه در اين مورد قاچاق صورت گرفته است. گاهي نيز كالاي مكمل از مبادي قانوني ورود پيدا مي‌كند اما از روي فرآورده اصيل كپي‌برداري شده و برچسب قلابي روي آن درج مي‌شود. اين كالا هويت مشخصي ندارد، معلوم نيست كجا ساخته شده است؟ در كشورهاي همسايه يا انبار‌هاي زيرزميني در كشور خودمان؟ عرضه برخي از برندها هم با وجود اينكه تركيبات و مسيرهاي قانوني را دارا هستند، ممنوع است، پس فروش آنها نيز تخلف است. با توجه به گستره مرزهاي جغرافيايي وسيع هميشه ورود فرآورده‌هاي قاچاق به كشور به‌طور كامل كنترل نخواهد شد؛ چراكه مانند هر كالاي ديگري بالاخره به كشور قاچاق مي‌شود.
طبيعي است كه اين مكمل‌ها هم در زمره كالاهاي قاچاق قرار مي‌گيرند اما سازمان‌هاي بازرسي دست روي دست نمي‌گذارند و با جديت بر قاچاق فرآورده‌هاي سلامت نظارت مي‌كنند اما آنچه بايد مورد تأكيد قرار گيرد، اين مطلب است كه مكمل ورزشي حتما بايد از داروخانه تهيه شود با اين سياست مي‌توان تفاوت مكمل مجاز و مكمل غيرمجاز را تشخيص داد.
با ورزشگاه‌هايي كه مكمل‌ها و داروهاي غيرمجاز مي‌فروشند چه برخوردي مي‌شود؟
با وزارت ورزش در سال جديد تفاهمنامه‌اي را امضا كرديم كه بر مبناي آن نظارت‌مان را بر ورزشگاه‌ها بيشتر مي‌كنيم و در نتيجه مي‌توانيم در هر جايي كه خارج از مجراي درست و حقيقي‌اش يعني داروخانه عرضه شود، براي نظارت ورود كنيم. ماده 27 قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز قانون صراحتا بيان مي‌كند كه هر شخص حقيقي يا حقوقي كه اقدام به واردات و صادرات دارو، مكمل، ملزومات و تجهيزات پزشكي بدون انجام تشريفات قانوني كند به مجازات كالاهاي قاچاق محكوم مي‌شود. نگهداري و حمل كالاهاي قاچاق نيز احكامي مشابه ارتكاب به قاچاق دارد. مجازات اين افراد نيز ذيل موضوع قاچاق كالاهاي ممنوع، مشخص بوده و بنا بر ماده 22قانون نامبرده شده با توجه به ارزش كالا به تشخيص قاضي شامل جزاي نقدي، حبس يا ديگر جرايم است.
مكمل‌هاي ورزشي را از چه مراكزي خريداري كنيم؟
اگر‌چه در عرضه مكمل‌ها نيز چالش‌هايي وجود دارد اما اين مكمل‌ها چه از نوع ورزشي و چه نوع ويتاميني آن، فقط و فقط بايد در داروخانه‌ها عرضه شوند. فضاهاي ديگر اعم از فروشگاه‌هاي سلامت، باشگاه‌هاي ورزشي يا عطاري مجاز به فروش و عرضه مكمل‌هاي ورزشي نيستند. بعضي از كمپاني‌ها از طريق شبكه‌هاي ماهواره‌اي اقدام به تبليغ فرآورده مكمل ورزشي مي‌كنند، اين كار نيز منسوخ است؛ زيرا هيچ فرآورده مجازي حق تبليغ در شبكه‌هاي ماهواره‌اي را ندارد؛ بنابراين راه ديگري كه مي‌توان كالاي تقلبي را تشخيص داد، تبليغ آنها در رسانه‌هاي غيرمجاز است.
نكته ديگري كه بايد ذكر كنم اين است كه چنانچه فرآورده‌اي كارايي، كيفيت و بي‌خطر بودن خود را به اثبات رسانده باشد، نيازي به تبليغ ندارد. مكمل‌هاي ورزشي تبليغي، به‌طور قطع مشكل خاصي داشته‌اند كه براي عرض اندام مجبور به تبليغ شده‌اند. اما نكاتي كه مردم موقع خريد بايد به آن توجه كنند اين است كه علاوه بر اعتماد به نظارت‌هاي ما خودشان هم بازرس خودشان باشند و به سلامتي خود و كودكان‌شان اهميت داده و در وهله اول از جايي جز داروخانه اين محصولات را تهيه نكنند و اگر كردند هم حتما از اصالت آن مطمئن شوند. در رابطه با تركيبات فرآورده نيز يكسري مدارك گرفته مي‌شود، اين مدارك از لحاظ داروسازي و تركيبات مختلف نيز بايد مورد تأييد قرار بگيرند. بعد از طي اين مراحل و بررسي اينگونه موضوعات، دولت مجوز به ورود مكمل‌هاي ورزشي به داخل كشور را مي‌دهد. گروه ديگري از فرآورده‌ها نيز توليد شركت‌هاي داخلي هستند. اين شركت‌ها نيز مدارك و نمونه‌هاي آزمايش‌شده‌اي را بايد ارائه دهند تا پروانه توليد و تزريق به بازار را دريافت كنند؛ بنابراين در هر 2حالت با يكسري فرآورده‌هايي سرو كار داريم كه بايد كيفيت و كارايي و بي‌خطر بودن آنها اثبات شده باشد. به‌عبارت ديگر فرآورده‌هايي كه از سازمان غذا و دارو مجوز دريافت كرده‌اند، يعني اين 3 خصوصيت را دارا هستند.
کد مطلب: 41756