نحوه برخورد با افرادی که در زلزله دچار ترس شده‌اند

میگنا: زلزله در کنار صدماتی که به جسم انسان ها وارد می‌کند روح و روان افراد را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد آسیب‌های روحی و روانی زلزله گاه از صدمات جسمانی زلزله شدیدتر است اما به راستی بهترین برخورد با افرادی که پس از زلزله دچار ترس، نگرانی و اضطراب شدید می‌شوند، چیست؟

در ادامه با شکوفه اویارحسینی کارشناس ارشد مشاوره خانواده گفتگو مي كنيم:

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
اویارحسینی درباره اختلال استرس پس از سانحه اظهار کرد: فردی که دچار این اختلال می‌شود نگران است که خودش یا اعضای خانواده‌اش دچار آسیب جدی یا مرگ شوند.

در اختلال استرس پس از سانحه مغز نمی‌تواند اطلاعات را به درستی پردازش کند والدین اغلب سعی می‌کنند که کودک یا نوجوانی را که دچار این اختلال شده است به واقعه ترسناک فکر نکند و به او اجازه نمی‌دهند که درباره ترس هایشان صحبت کند در حالی که این روش‌ها کمکی به درمان این اختلال نمی‌کند.


جعبه ای که ترس ها را می دزدند
این کارشناس ارشد مشاوره خانواده افزود: برای درمان اختلال اضطراب پس از سانحه ما باید به مغز کمک کنیم که بتواند اطلاعات را به خوبی پردازش کند برای این منظور ما باید به فردی که دچار این اختلال شده است، اجازه بدهیم واقعه ترسناک را بارها و بارها تعریف کند و ما به صحبت‌هایش با دقت گوش کنیم.

هنر درمانی نیز یکی از روش‌هایی است که به درمان اضطراب پس از سانحه کمک می‌کند برای این منظور فردی که دچار این اختلال شده است باید چندین بار نقاشی آن صحنه‌ای را که از آن می‌ترسد، بکشد سپس نقاشی‌هایش را در یک جعبه کفش که به نام جعبه نگرانی نام گذاری شده است، بیندازد.

نوشتن نیز یکی دیگر از شیوه‌های پردازش اطلاعات است برای این منظور فردی که دچار اضطراب پس از سانحه است باید آنچه  از آن می ترسد،‌ چندین بار بنویسد و نوشته‌هایش را در جعبه نگرانی بیندازد این کار باعث می‌شود که افکار آشفته بر روی کاغذ پیاده شوند و فرد از ترس و مشکلش فاصله بگیرد.



سنسورهایی که آرامش هدیه می کنند
این کارشناس ارشد مشاوره خانواده گفت: وقتی مغز اطلاعات را پردازش کرد مشکل به مسئله تبدیل می‌شود و در اینجا ما می‌توانیم راهکارهایی را برای کاهش آسیب های ناشی از زلزله به فرد بدهیم. ما باید برای کاهش آسیب‌های ناشی از زلزله خانه را به آژیر زلزله مجهز کنیم تا حدود چند ثانیه قبل از زلزله این آژیر فعال شود همچنین ما می‌توانیم برق، آب و گاز را به سنسورهایی مجهز کنیم که در هنگام وقوع زلزله به طور خودکار قطع شوند.


ما باید آسانسور را هم به سنسور زلزله وصل کنیم که در هنگام زلزله به طور خودکار قطع شود همچنین باید نقاط امن خانه را به کودکان آموزش دهیم و به انها بگوییم که در هنگام زلزله در این مکان‌ها پناه بگیرند چارچوب درها، زیر میز و کنار ستون‌های آهنی یا بتونی از جمله این نقاط امن هستند.

معمولا زلزله‌ها با فاصله زمانی کوتاهی از پیش لرزه‌ها و پس لرزه‌ها اتفاق می‌افتد بنابراین هر چقدر زمان بگذرد و فاصله زمانی بین پیش لرزه و پس لرزه زیاد شود احتمال اینکه زلزله اصلی رخ دهد، کمتر می‌شود ما باید چمدانی را نیز حاوی لباس‌های گرم و وسایل ضروری در خانه آماده داشته باشیم.
در صورتی که افراد با انجام روش‌های گفته شده باز هم پس از گذشت یک ماه دچار علائم اضطراب و ترس باشند باید به روانپزشک مراجعه کنند.


صحبت کردن درباره پیامدهای ناگوار زلزله جلوی کودکان ممنوع

شهین بحرینی کارشناس ارشد روانشناسی بالینی و روان‌درمانگر کودک درباره عواملی که سبب ایجاد اضطراب و استرس در افراد می‌شوند، اظهار کرد: همه عواملی که غیرقابل پیش‌بینی و غیرقابل کنترل باشند مانند بلایای طبیعی در افراد ایجاد اضطراب و استرس می‌کنند. والدین باید از صحبت‌ کردن درباره پیامدهای ناگوار زلزله جلوی کودکان پرهیز کنند زیرا کودکان این وحشت و ترس را درونی می‌کنند بنابراین آسیب روانی که کودکان در زلزله می‌بینند نسبت به بزرگسالان بیشتر است.
برخی از کودکان به ویژه در سنین سه تا شش سال دچار ترس طبیعی از دست دادن والدین هستند بنابراین زلزله می‌تواند این ترس را افزایش دهد ترس از زلزله می‌تواند به صورت‌هایی همچون شب ادراری، پرخاشگری و ترس از تاریکی در کودکان نمود پیدا کند.


وقتی مانور زلزله تبدیل به بحران می‌شود

متاسفانه امروزه برخی از افراد و مسئولان کشور در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی قبل از وقوع زلزله درباره آن بسیار صحبت می‌کنند و این سبب می‌شود که خانواده‌ها آرامش خود را از دست بدهند برای کاهش آسیب‌های ناشی از زلزله خانواده‌ها باید آموزش‌های لازم را برای مواجهه با عوامل استرس‌زا ببینند. و متاسفانه بسیاری از افراد به علت ترس و آمادگی نداشتن برای مواجهه با بلایای طبیعی در زلزله کرمانشاه و استان البرز دچار صدمه شدند ما باید به کودکان از دوران مهد کودک آموزش‌های لازم را برای مقابله با زلزله بدهیم البته این آموزش‌ها نباید به صورتی باشد که در آنها رعب و وحشت ایجاد کند.

افراد می‌توانند نرم افزارهایی مانند زلزله نگار را بر روی گوشی‌های خود نصب کنند تا به کمک این نرم‌افزارها بتوانند از وقوع زلزله آگاهی پیدا کنند البته این نرم‌افزارها چندان دقیق نیستند اما می‌توانند به افراد و به ویژه کودکان اطمینان بدهند.