گام دانشمند ایرانی برای کمک به درمان اعتیاد

میگنا: دکتر علی قاضی‌زاده استادیار دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف موفق به چاپ مقاله خود با عنوان عنوان " Prefrontal Cortex Represents Long-Term Memory of Object Values for Months" (حافظه ارزشی اشیاء برای چندین ماه بدون تغییر در بخش قدامی مغز نخستینیان ذخیره می‌شود) در مجله معتبر Current Biology شده است.

همه ما بواسطه سابقه تعاملی که با محیط اطرافمان داریم، یاد می‌گیریم که بعضی از اشیاء و اشخاص مطلوب و دوست داشتنی و برخی نامطلوب و مضر هستند. اینجاست که معمولا این ارزش‌گذاری روی اشیاء و اشخاص می‌توانند تا مدت‌ها در ذهن ما باقی بمانند. بطور مثال نوستالوژی تجربیات خوب و یا فوبیا ناشی از تجربیات منفی تا مدتها ذهن و رفتار ما را تحت تاثیر قرار می‌دهند. با این وجود سیستم عصبی که امکان ذخیره‌سازی طولانی مدت تجربیات ارزشی را ممکن می‌کنند تا حد زیادی ناشناخته باقی مانده است.

در تحقیقی که به تازگی توسط دکتر علی قاضی‌زاده و با همکاری موسسه سلامت آمریکا NIH و دانشگاه MIT انجام و در مجله معتبر Current Biology منتشر شده است، بخش قدامی مغز بعنوان یک نود اصلی در حافظه بلند مدت ارزشی اشیا در نخستینیان (Primates) شناسایی شده است. این تحقیق که با ثبت نورونی از بخش کناری قدامی (Ventrolateral Prefrontal Cortex) در میمون انجام شده است، نشان می‌دهد که بخش قدامی مغز هم در یادگیری سریع و هم در حافظه ارزشی کوتاه مدت و بلند مدت درگیر است.

بعلاوه حافظه ارزشی تشکیل شده بطرز شگفت انگیزی نسبت به تداخلات ناشی از یادگیری‌های ارزشی جدید و نیز تعامل بعدی بدون پاداش با اشیاء مقاوم است. چنین مقاومتی بخصوص در مورد از بین رفتن وابستگی‌ها و حساسیت در بیماران معتاد به داروهای لذت‌آور دیده شده است، بطوری‌که در این‌گونه معتادان ماه‌ها درمان٬ دوری از دارو و ترک اعمال اعتیادآور برای رفع کامل وابستگی و پاک شدن حافظه پاداش در بسیاری از موارد کافی نبوده است. شناسایی نقش بخش قدامی مغز در حافظه پاداش می‌تواند آغازگر روش‌های نوین درمانی/مداخلاتی عصبی برای این گونه از بیماران باشد.

بر اساس اعلام روابط عمومی دانشگاه شریف، Current Biology از مجلات معتبر در حوزه زیستی است که زیر مجموعه انتشارات Cell بوده و دارای ضریب تاثیر ۸/۸ است.