"اختلال شخصیت" و "بحران هویت" پیامد سیطره فضای مجازی

میگنا: ‌ظهور وسایل ارتباط جمعی نوین به همراه ایجاد فرصت‌ها و تحولاتی که درفضای مجازی پدید آورده است، به یکی ازبزرگترین چالش‌ها و معضلات اجتماعی تبدیل شده است که به تبع آن بسیاری ازکارکردهای خانواده را دچاراختلال کرده است.

تحولاتی که خود منشا دگرگونی‌های اساسی در نوع روابط انسانی و باورهای خانوادگی هستند؛ ضعف بنیان خانواده، بالارفتن سن ازدواج(به تبع روابط پنهانی)، افزایش آمارطلاق، خیانت، بلوغ زودرس، سردشدن ارتباطات عاطفی میان اعضاء، همگی نمونه‌ای ازمشکلات عمیقی هستند که دامنگیرخانوادها شده‌اند.

این فضاها نه تنها باعث تغییر شکل روابط اعضا شده‌، بلکه کاربر مجازی می‌تواند در نقش‌ها و شخصیت‌های متنوع برای رسیدن به اهداف خود گام بردارد که این امر به نوبه‌ی خود منجربه افزایش نقش بازی کردن و شکل‌گیری هویت جعلی و ناسالم می‌گردد.

هویت یک فرد از سه بعد شخصی، اجتماعی و فرهنگی تشکیل شده است؛ هویت شخصی ویژگی‌های منحصر به فرد یک شخص است. هویت اجتماعی در گرو ارتباط با گروه‌های مختلف شکل گرفته و متأثر از آن است و هویت فرهنگی باورها و اعتقادات فرد است که از بدو تولد و در اثر تعاملات گوناگون محیطی در او شکل گرفته است.

قرارگرفتن درمحیط مناسب خانوادگی، اجتماعی، و همسالان منجر به شکل گیری هویت سالم و تثبیت شده در فرد خواهد شد. سنین نوجوانی دوره‌ای است که در آن هویت اصلی فرد شکل می‌گیرد و متاسفانه اکنون بسیاری از نوجوانان بیشتر وقت خود را درفضای مجازی با مطالب مختلف و افراد ناشناس می‌گذرانند و این فضا به صحنه‌ای تبدیل شده است که فرد در آن می‌تواند خود را درنقش‌های متفاوت قرار دهد که این امر منجر به "اختلالات شخصیت" و "بحران هویت" در او خواهد گردید. بدیهی است که این آسیب‌ها در نوجوانان بیشتر و جدی ترخواهد بود. 

درخاتمه توجه به این نکته ضروری است که امروز درزندگی اجتماعی، فضای مجازی جایگزین تعامل صمیمانه و عاطفی با دوستان و نزدیکان شده است؛ افراد ساعت‌ها از وقت خود را به جای فعالیت‌های اجتماعی، به فعالیت‌های فردی در این فضا اختصاص می‌دهند که این امر منجر به افسردگی و انزوای اجتماعی و احساس تنهایی خواهد شد.
 

یادداشت از: احمد ترابی، روانشناس بالینی