کودکان در طول دوره زندگی، ممکن است افسردگی را تجربه کنند که این اختلال با افزایش سن در دختران، بیشتر از پسران دیده میشود؛ افسردگی، زمانی در کودک ایجاد میشود که تصور بدی از خود داشته باشد و این احساس، زمانیکه به اوج خود برسد به عنوان یک بیماری تلقی می شود.
نوزادان هم غمگین و ناراحت میشوند، اما چون افسردگی درآنها حالت عمیق نیست، این بیماری در آنها نمود چندانی نخواهد داشت.
اسدی با اشاره به اینکه افسردگی های شدید بر اثر نداشتن اعتماد به نفس و قبول خویشتن خویش در فرد شکل میگیرد، گفت: کودکان کمتر از چهارسال به دلیل اینکه هنوز احترام و ارزش گذاشتن به خود و شناخت خودشان را به طور کامل درک نمیکنند، بروز افسردگی های مزمن در آنها امکان ندارد.
افسردگی چه نشانهای در رفتار کودکان دارد؟
وی افزود: از چهار سالگی به بعد کودکان به ارزش وجود خود پی میبرند و براساس آن به برقرار کردن ارتباط با دیگران میپردازند؛ از آن پس هرگاه در این روابط دچار مشکل شود و نتواند ارتباط برقرار کند کودک دچار افسردگی میشود، همچنین افسردگی هنگامی برای کودک پیش میآید که صدای وجدان در او تثبیت شده باشد، اکنون دیگر نه تنها با احساس غم آشناست بلکه این احساس او را می آزارد.
این روان درمانگر ادامه داد: توانایی درک احساسها منشا بسیاری از واکنشهای افسردگی است؛ افسردگی یک خردسال را از حالت چهره ، کمبود انرژی و تحرک، بدخلقی و عبوسی، تنبلی، سستی، خستگی مفرط، بی علاقگی، بی حوصلگی، یاس و دلمردگی و نیز پرسشهایی که گاه و بیگاه درباره مرگ میپرسد، میتوان به خوبی تشخیص داد.
گاه پی بردن به افسردگی کودک موضوع سادهای نیست و کودک افسردگی خود را غیرمستقیم نشان می دهد؛ رشد او متوقف یا کند میشود، کم اشتهایی، کم خوابی و بدخوابی به سراغش میآیند و در تصمیمگیریها عاجز میماند.
کودک افسرده در موارد حاد ممکن است تا مرز آسیب رساندن به خود پیش رود، هنگامی که کودک دبستانی به افسردگی دچار می شود در تمرکز حواس و
یادگیری دروس او اختلالاتی پدید میآید و در محیط خانه نیز به گوش کردن و پذیرفتن علاقه، نشان نمیدهد.
افسردگی چه نشانههایی دارد؟
اسدی در خصوص نشانههای افسردگی کودکان بیان کرد: این نشانهها شامل علائم عاطفی چون نا امیدی، خشم، درماندگی، اضطراب، نوسانات خلقی، احساس گناه و غمگین بودن است و نشانههای جسمی همچون بههم خوردن ساعات خواب، بیاشتهایی یا مصرف افراطی مواد غذایی، یبوست، افزایش و کاهش وزن را در پی دارد.
این روان درمانگر ادامه داد: نشانههای رفتاری شامل بدون دلیل گریهکردن، کنارهگیری از دوستان، سریع خشمگین شدن و کاهش انگیزه، نشانههای تخریبگرایانه مانند خود را سرزنشکردن، احساس بازنده بودن، امیدوار نبودن به آینده و بلاتکلیفی در کودکان افسرده قابل مشاهده است همچنین این اختلالها در بزرگسالان، با طیف وسیع و پیچیدهتری خود را نشانمیدهند.
آیا افسردگی ارثی است؟
اسدی سوابق خانوادگی و وراثت، را در افسردگی تعیینکننده دانست و گفت: شروع افسردگی زودرس در کودکان، بیشتر تحتتأثیر عوامل خانوادگی و وراثت است با وجود این، ازهمگسیختگی خانوادگی، ارتباط تنگاتنگی با افسردگی کودکان دارد؛ ازهمگسیختگی خانوادگی را میتوانیم در رفتار سرد و بیروح و منفی روابط متقابل کودک، پدر و مادر ببینیم.
وی در پایان یاد آور شد: شناختدرمانی رفتاری برای کودکان افسرده، نویدبخش است اما در مورد کودکان و نوجوانان با افسردگی و استرس شدیدتر، احتمال بهبودی با این روش، کمتر است و باید با مشورت پزشک، از دارو استفاده کرد.